آیا قبل از آفرینش حضرت آدم(ع) خداوند زمین را آفریده بود؟ اگر آری، مگر قرار نبود که حضرت آدم در بهشت زندگی کند پس چرا خداوند زمین را آفریده بود؟ اگر نه، پس خداوند خاک آدم را از کجا آورد و با آن آدم را ساخت؟

آیا قبل از آفرینش حضرت آدم(ع) خداوند زمین را آفریده بود؟ اگر آری، مگر قرار نبود که حضرت آدم در بهشت زندگی کند پس چرا خداوند زمین را آفریده بود؟ اگر نه، پس خداوند خاک آدم را از کجا آورد و با آن آدم را ساخت؟

زمین قبل از خلقت انسان آفریده شده و برا ی زیست او مهیا شده است.ماجرای بهشت آدم و حوا، در سه مورد از آیات قرآن ذکر شده است: بقره، 35 به بعد، اعراف، 19 به بعد، طه، 115 به بعد.
از مجموع آیات مزبور، به ویژه آیه 30 سوره مبارک بقره که می فرماید: (انی جاعل فی الارض خلیفه؛ من در زمین جانشینی قرار می دهم). فهمیده می شود که آدم و حوا از نخست برای زندگی و مرگ در زمین آفریده شده بودند و ساکن شدن ابتدایی آنها در بهشت به وسیله خداوند برای آزمایش وکسب آمادگی حضور در زندگی در دنیا و زمین بوده است، نه این که دائما در آن باشند. البته باید توجه داشت که حضرت آدم و حوا در بهشت جاودانی نبوده اند زیرا این بهشت در صحنه قیامت بروز و ظهور دارد بلکه بهشتی بدوی و موقت بوده است.به همین جهت، خداوند قبل از خلقت انسان، آن گاه که به ملائکه خبر از آفرینش خلیفه و جانشین خود می‌دهد، محل استقرار و سکونت آن را زمین معرفی می‌کند
ماجرای سکونت آدم و حوا در بهشت و خوردن از درخت ممنوع و آشکار شدن عورت آنان، مرحله‌ای از سیر نزولی انسان در مسیر استقرار و سکونت در زمین بوده است. یعنی آدم از ابتدا برای سکونت در زمین خلق شده و طریق استقرار او بر زمین، طی شدن مراحلی از جمله اسکان موقت در بهشت بوده است. ابتدا خداوند اسماء را به او تعلیم می‌دهد و پس از اثبات خلافت و جانشینی آدم برای ملائکه، آنان را امر به سجده می‌کند، آن گاه وی را در بهشت ساکن می‌کند و از نزدیک شدن به درخت خاصی منع می‌کند. تا آن جا که انسان با فریب شیطان از آن می‌خورد و عورتش برایش آشکار می‌شود و به زمین هبوط می‌کند و در زمین مستقر می‌شود.
حقیقت و هویت اصلی انسان که همان روح است از عالمی متعالی و برتر، سیر نزولی را طی کرده تا به عالم مادی و خاکی که پائین‌ترین مرتبه‌ی وجود است، رسیده است: (ثم رددناه اسفل سافلین؛ سپس او را به پست‌ترین [مراتب] بازگرداندیم)(تین، آیه‌ی 5). تا بار دیگر انسان با قوس صعودی از عالم ماده اوج گرفته و به سوی خدا بازگردد: یا ایهاالانسان انّک کادح الی ربّک کدحاً فملاقیه؛ ای انسان حقّا که تو به سوی پروردگار خود به سختی در تلاشی، پس او را ملاقات خواهی کرد) (انشقاق، آیه‌ی 6).
آن چه در جریان سکونت آدم در بهشت و سپس نزول و هبوط به زمین، در قرآن کریم آمده است، در حقیقت بیانگر بخشی از قوس نزولی خلقت انسان است. آدم در سیر نزولی، ابتدا در بهشت معهود ساکن می‌شود، که جایگاهی غیر از بهشت موعود است اما بالاتر از عالم ماده و خاک، تا برای نزول و استقرار در زمین مهیا گردد.
همان طور که در ضمن مقدمات قبل اشاره شد، بهشتی که حضرت آدم قبل از هبوط به زمین به طور موقت در آن ساکن شد، بهشت جاودان اخروی نبوده.
دلیل این که آن بهشت، بهشت اخروی که به عنوان پاداش انسان‌های مطیع وعده داده‌اند، نبوده است: اولاً بهشت اخروی (جنه ‌الخلد) جاودان و دائمی است. در آیات بسیاری بر جاودانه و دائمی بودن آن تأکید شده و این که کسی که وارد آن شود، هرگز خارج نخواهد شد (فرقان، آیه‌ی 15 / توبه، آیه‌ی 89 / هود، آیه‌ی 107 و فرقان، آیه‌ی 16).
ثانیاً در بهشت اخروی، ابلیس و وسوسه‌های شیطانی هرگز راه ندارد. در حالی که آدم و حوا در آن بهشت فریب شیطان را خوردند: (فوسوس لهما الشیطان؛ شیطان آنان را وسوسه کرد) (اعراف، آیه‌ی 20).
(فدلّیهما بغرور؛ پس آن دو را فریب داد) (اعراف، آیه‌ی 22).
همچنان که آن بهشت، باغ دنیوی نیز نبوده است که اولاً هم تعبیر آیات قرآنی به (هبوط به زمین پس از عصیان) بر این امر دلالت دارد (بقره، آیه‌ی 36 و 38 / اعراف، آیه‌ی 24 / طه).
و هم روایاتی که بر آسمانی بودن آن بهشت تأکید کرده و آن را در مقابل ویژگی‌های زندگی دنیوی قرار داده با تفسیر آن به باغ‌های دنیوی سازگار نیست(ان لک ان لاتجوع فیها و لاتعری و انّک لاتظمأ فیها و لاتضحی) ؛ (طه، آیات 119 - 118).