اطاعت
فرمان بردن را اطاعت گویند. در فقه از آن در بابهایی نظیر طهارت، صلات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد و نکاح و مانند آنها سخن رفته است. مطابقت عمل مکلّف با حکم واقعی شرع را اطاعت گویند.
حدیث "اگر مردی همسرش را اطاعت کند خداوند او را با صورت در آتش می افکند" به چه معناست؟ چرا؟
باید دانست؛ این جمله بخش ناقصی از یکی از عبارت های وصیت نامه مفصّلی است که پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله به امیرالمؤمنین علیه السلام نموده اند: (عن النّبی صلی الله علیه وآله قال یا علی! اوصیک بوصیة فاحفظها فلا تزال بخیر ما حفظت وصیتی... یا علی: من أطاع امرأته أکبه الله علی وجهه فی النّار. فقال علی علیه السلام: وما تلک الطّاعة؟ قال: یأذن فی الذّهاب إلی الحمامات، و العرسات، و النائحات ولبس ثیاب الرّقاق. یا علی إنّ اللَّه تبارک و تعالی قد أذهب بالاسلام نخوة الجاهلیة وتفاخرهم بآبائهم ألا و إنّ النّاس من آدم، وآدم من تراب، وأکرمهم عنداللَّه أتقاهم)؛ علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 74، ص 53؛ کافی، ج 5، ص 517.؛ (پیامبرصلی الله علیه وآله به علی علیه السلام فرمود: ای علی! به تو وصیّت می کنم پس آن را حفظ کن و انجام بده. و تا زمانی که به وصیّتم عمل می کنی در خوبی و سلامت خواهی بود... (آن گاه سفارش هایی را بیان کرد و سپس فرمود:) ای علی! اگر مردی، همسرش را اطاعت کند خداوند او را با صورت در آتش می افکند. علی علیه السلام سؤال کرد: آن چه اطاعتی است که چنین عاقبت سویی دارد؟ فرمود: اینکه مرد به همسرش اجازه دهد به گرمابه ها برود، به مجالس جشن و شادی برود، به مجالسی که نوحه سرایی می کنند برود، و اجازه دهد که لباس های بدن نما بپوشد. ای علی! خداوند تبارک و تعالی، به وسیله اسلام، خودنمایی و فخرفروشی به پدرانشان در جاهلیت را از بین برد، همانا مردم از آدمند و آدم هم از خاک، و گرامی ترین آنان نزد خداوند با تقواترینشان است). منظور حضرت از گرمابه ها و مجالس عروسی و...، مجالسی است که به سبک جاهلیت است و زنان در برابر مردان با ناز و فخرفروشی به خودنمایی می پردازند. بدیهی است که اسلام هرگز به چنین کاری اجازه نمی دهد و چنین مردانی که زمینه آلوده شدن محیط جامعه و زندگی خویش را فراهم می کنند مجازات خواهد کرد. لازم به ذکر است که روایت مزبور با توجه به ذیل آن، مواردی که زن با حفظ حجاب و دستورات دینی به جلسات شادی آفرین و یا سوگواری و... می رود و قصد خودنمایی و فخرفروشی نیز ندارد را شامل نمی شود. همچنین در روایت دیگری که از پیامبرصلی الله علیه وآله نقل شده است آمده است: (... و المرأة إذا خرجت من باب دارها متزیّنة متعطّرة و الزّوج بذلک راض یبنی لزوجها بکلّ قدم بیت فی النّار...)؛ علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 100، ص 249.؛ (... و هنگامی که زن از خانه خارج می شود در حالی که خود را زینت کرده و خوشبو نموده است و شوهرش نیز به این کار او راضی است؛ هر قدمی که آن زن برمی دارد، خانه ای در آتش برای همسرش بنا می کند). حال اگر مردی زمام امور زندگی را به دست همسرش بسپارد و یا اجازه هرکار نامشروعی را به وی داده و در تمام امور از وی اطاعت نماید، طبیعی است که زندگی به صورت عاقلانه اداره نمی شود و چه بسا به سرمنزل مقصود هم نخواهد رسید. چنان که در بعضی از روایات آمده است: (زنان دام های شیطان هستند) (النساء حبائل الشیطان)، (علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 100، ص 249.. بدیهی است این گونه روایات، در مقام هشدار به مردان در نحوه برخورد و رفتار آنان نسبت به زنان است. یعنی اگر بخواهید سرگرم امور واهی، لهو و لعب و لذائذ زودگذر شوید، شیطان نیز این امور را برای شما زینت می بخشد و گرایش به زن را در شما بیشتر می کند. بنابراین یکی از بهترین دام های شیطان، برای ربودن ایمان مردان، ایجاد گرایش بیش از حد آنان به زنان و بزرگ جلوه دادن جذبه های زنان برای مردان است. پس از این حدیث، می توان دو هشدار برداشت کرد: 1. هشدار به مردان، 2. هشدار به زنان. بدین بیان که زنان هم مراقب رفتار خویش باشند تا با جلوه گری و رفتارهای دلفریب خویش موجب جلب بیگانگان نشوند که در این صورت بازیچه شیطان قرار خواهند گرفت. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 25/500038)
باید دانست؛ این جمله بخش ناقصی از یکی از عبارت های وصیت نامه مفصّلی است که پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله به امیرالمؤمنین علیه السلام نموده اند: (عن النّبی صلی الله علیه وآله قال یا علی! اوصیک بوصیة فاحفظها فلا تزال بخیر ما حفظت وصیتی... یا علی: من أطاع امرأته أکبه الله علی وجهه فی النّار. فقال علی علیه السلام: وما تلک الطّاعة؟ قال: یأذن فی الذّهاب إلی الحمامات، و العرسات، و النائحات ولبس ثیاب الرّقاق. یا علی إنّ اللَّه تبارک و تعالی قد أذهب بالاسلام نخوة الجاهلیة وتفاخرهم بآبائهم ألا و إنّ النّاس من آدم، وآدم من تراب، وأکرمهم عنداللَّه أتقاهم)؛ علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 74، ص 53؛ کافی، ج 5، ص 517.؛ (پیامبرصلی الله علیه وآله به علی علیه السلام فرمود: ای علی! به تو وصیّت می کنم پس آن را حفظ کن و انجام بده. و تا زمانی که به وصیّتم عمل می کنی در خوبی و سلامت خواهی بود... (آن گاه سفارش هایی را بیان کرد و سپس فرمود:) ای علی! اگر مردی، همسرش را اطاعت کند خداوند او را با صورت در آتش می افکند. علی علیه السلام سؤال کرد: آن چه اطاعتی است که چنین عاقبت سویی دارد؟ فرمود: اینکه مرد به همسرش اجازه دهد به گرمابه ها برود، به مجالس جشن و شادی برود، به مجالسی که نوحه سرایی می کنند برود، و اجازه دهد که لباس های بدن نما بپوشد. ای علی! خداوند تبارک و تعالی، به وسیله اسلام، خودنمایی و فخرفروشی به پدرانشان در جاهلیت را از بین برد، همانا مردم از آدمند و آدم هم از خاک، و گرامی ترین آنان نزد خداوند با تقواترینشان است). منظور حضرت از گرمابه ها و مجالس عروسی و...، مجالسی است که به سبک جاهلیت است و زنان در برابر مردان با ناز و فخرفروشی به خودنمایی می پردازند. بدیهی است که اسلام هرگز به چنین کاری اجازه نمی دهد و چنین مردانی که زمینه آلوده شدن محیط جامعه و زندگی خویش را فراهم می کنند مجازات خواهد کرد. لازم به ذکر است که روایت مزبور با توجه به ذیل آن، مواردی که زن با حفظ حجاب و دستورات دینی به جلسات شادی آفرین و یا سوگواری و... می رود و قصد خودنمایی و فخرفروشی نیز ندارد را شامل نمی شود. همچنین در روایت دیگری که از پیامبرصلی الله علیه وآله نقل شده است آمده است: (... و المرأة إذا خرجت من باب دارها متزیّنة متعطّرة و الزّوج بذلک راض یبنی لزوجها بکلّ قدم بیت فی النّار...)؛ علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 100، ص 249.؛ (... و هنگامی که زن از خانه خارج می شود در حالی که خود را زینت کرده و خوشبو نموده است و شوهرش نیز به این کار او راضی است؛ هر قدمی که آن زن برمی دارد، خانه ای در آتش برای همسرش بنا می کند). حال اگر مردی زمام امور زندگی را به دست همسرش بسپارد و یا اجازه هرکار نامشروعی را به وی داده و در تمام امور از وی اطاعت نماید، طبیعی است که زندگی به صورت عاقلانه اداره نمی شود و چه بسا به سرمنزل مقصود هم نخواهد رسید. چنان که در بعضی از روایات آمده است: (زنان دام های شیطان هستند) (النساء حبائل الشیطان)، (علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 100، ص 249.. بدیهی است این گونه روایات، در مقام هشدار به مردان در نحوه برخورد و رفتار آنان نسبت به زنان است. یعنی اگر بخواهید سرگرم امور واهی، لهو و لعب و لذائذ زودگذر شوید، شیطان نیز این امور را برای شما زینت می بخشد و گرایش به زن را در شما بیشتر می کند. بنابراین یکی از بهترین دام های شیطان، برای ربودن ایمان مردان، ایجاد گرایش بیش از حد آنان به زنان و بزرگ جلوه دادن جذبه های زنان برای مردان است. پس از این حدیث، می توان دو هشدار برداشت کرد: 1. هشدار به مردان، 2. هشدار به زنان. بدین بیان که زنان هم مراقب رفتار خویش باشند تا با جلوه گری و رفتارهای دلفریب خویش موجب جلب بیگانگان نشوند که در این صورت بازیچه شیطان قرار خواهند گرفت. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 25/500038)
عنوان سوال:
حدیث "اگر مردی همسرش را اطاعت کند خداوند او را با صورت در آتش می افکند" به چه معناست؟ چرا؟
پاسخ:
باید دانست؛ این جمله بخش ناقصی از یکی از عبارت های وصیت نامه مفصّلی است که پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله به امیرالمؤمنین علیه السلام نموده اند: (عن النّبی صلی الله علیه وآله قال یا علی! اوصیک بوصیة فاحفظها فلا تزال بخیر ما حفظت وصیتی... یا علی: من أطاع امرأته أکبه الله علی وجهه فی النّار. فقال علی علیه السلام: وما تلک الطّاعة؟ قال: یأذن فی الذّهاب إلی الحمامات، و العرسات، و النائحات ولبس ثیاب الرّقاق. یا علی إنّ اللَّه تبارک و تعالی قد أذهب بالاسلام نخوة الجاهلیة وتفاخرهم بآبائهم ألا و إنّ النّاس من آدم، وآدم من تراب، وأکرمهم عنداللَّه أتقاهم)؛ علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 74، ص 53؛ کافی، ج 5، ص 517.؛ (پیامبرصلی الله علیه وآله به علی علیه السلام فرمود: ای علی! به تو وصیّت می کنم پس آن را حفظ کن و انجام بده. و تا زمانی که به وصیّتم عمل می کنی در خوبی و سلامت خواهی بود... (آن گاه سفارش هایی را بیان کرد و سپس فرمود:) ای علی! اگر مردی، همسرش را اطاعت کند خداوند او را با صورت در آتش می افکند. علی علیه السلام سؤال کرد: آن چه اطاعتی است که چنین عاقبت سویی دارد؟ فرمود: اینکه مرد به همسرش اجازه دهد به گرمابه ها برود، به مجالس جشن و شادی برود، به مجالسی که نوحه سرایی می کنند برود، و اجازه دهد که لباس های بدن نما بپوشد. ای علی! خداوند تبارک و تعالی، به وسیله اسلام، خودنمایی و فخرفروشی به پدرانشان در جاهلیت را از بین برد، همانا مردم از آدمند و آدم هم از خاک، و گرامی ترین آنان نزد خداوند با تقواترینشان است).
منظور حضرت از گرمابه ها و مجالس عروسی و...، مجالسی است که به سبک جاهلیت است و زنان در برابر مردان با ناز و فخرفروشی به خودنمایی می پردازند. بدیهی است که اسلام هرگز به چنین کاری اجازه نمی دهد و چنین مردانی که زمینه آلوده شدن محیط جامعه و زندگی خویش را فراهم می کنند مجازات خواهد کرد.
لازم به ذکر است که روایت مزبور با توجه به ذیل آن، مواردی که زن با حفظ حجاب و دستورات دینی به جلسات شادی آفرین و یا سوگواری و... می رود و قصد خودنمایی و فخرفروشی نیز ندارد را شامل نمی شود.
همچنین در روایت دیگری که از پیامبرصلی الله علیه وآله نقل شده است آمده است: (... و المرأة إذا خرجت من باب دارها متزیّنة متعطّرة و الزّوج بذلک راض یبنی لزوجها بکلّ قدم بیت فی النّار...)؛ علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 100، ص 249.؛ (... و هنگامی که زن از خانه خارج می شود در حالی که خود را زینت کرده و خوشبو نموده است و شوهرش نیز به این کار او راضی است؛ هر قدمی که آن زن برمی دارد، خانه ای در آتش برای همسرش بنا می کند).
حال اگر مردی زمام امور زندگی را به دست همسرش بسپارد و یا اجازه هرکار نامشروعی را به وی داده و در تمام امور از وی اطاعت نماید، طبیعی است که زندگی به صورت عاقلانه اداره نمی شود و چه بسا به سرمنزل مقصود هم نخواهد رسید.
چنان که در بعضی از روایات آمده است: (زنان دام های شیطان هستند) (النساء حبائل الشیطان)، (علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 100، ص 249.. بدیهی است این گونه روایات، در مقام هشدار به مردان در نحوه برخورد و رفتار آنان نسبت به زنان است. یعنی اگر بخواهید سرگرم امور واهی، لهو و لعب و لذائذ زودگذر شوید، شیطان نیز این امور را برای شما زینت می بخشد و گرایش به زن را در شما بیشتر می کند. بنابراین یکی از بهترین دام های شیطان، برای ربودن ایمان مردان، ایجاد گرایش بیش از حد آنان به زنان و بزرگ جلوه دادن جذبه های زنان برای مردان است. پس از این حدیث، می توان دو هشدار برداشت کرد: 1. هشدار به مردان، 2. هشدار به زنان.
بدین بیان که زنان هم مراقب رفتار خویش باشند تا با جلوه گری و رفتارهای دلفریب خویش موجب جلب بیگانگان نشوند که در این صورت بازیچه شیطان قرار خواهند گرفت. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 25/500038)
- [آیت الله مظاهری] آیا می توان از والدین جهت تهیه آتش قلیان و تریاک اطاعت نکرد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا می توان از والدین جهت تهیه آتش قلیان و تریاک اطاعت نکرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا می توان از والدین جهت تهیه آتش قلیان و تریاک اطاعت نکرد؟
- [سایر] چرا در اسلام مادامی که زن از همسرش اطاعت کند زن قابل تمجید و ستایش است؟
- [سایر] چرا در اسلام مادامی که زن از همسرش اطاعت کند زن قابل تمجید و ستایش است؟
- [سایر] آیا جمله (هر کس چهرهاش را برای خدا در هم نکشد، آتش جهنم چهره او را در هم خواهد کشید)، حدیث است؟ در کدام منبع آمده است؟
- [سایر] آیا ابوبکر احادیث پیامبر ص را آتش زد؟
- [سایر] اگر شوهر پوشیدن لباس و یا آرایش خاصی را از همسرش درخواست کند، آیا اطاعت او بر زن واجب است؟
- [سایر] اگر شوهری از همسرش بخواهد که برای بیرون از منزل آرایش کند، آیا اطاعت او لازم است؟
- [سایر] آیا حدیث زیر صحیح هست: اطاعت از علی (ع) فروتنی و خضوع حقیقی است و عدم اطاعت از او، کفر به خداست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هنگام غسل کردن لازم نیست نیت واجب یا مستحب کند، همین اندازه که به قصد قربت و اطاعت فرمان خدا انجام دهد کافی است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در زکات فطره مانند زکات مال قصد قربت لازم است، یعنی باید برای اطاعت فرمان خدا زکات فطره بدهد و نیت فطره نیز شرط است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مردی روز ماه مبارک رمضان یا در حال عادت همسرش، با او نزدیکی کند گناه کرده، ولی بچه ای که از آنان به دنیا می آید حلال زاده است.
- [آیت الله خوئی] هر گاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تازیانه تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح میداند، به او میزند. و روایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکة آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود. ولی اگر توبه کند توبة او قبول می‌شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] روزه آن است که انسان برای اطاعت فرمان خدا، از اذان صبح تا مغرب، از چیزهایی که روزه را باطل می کند و شرح آن در مسائل بعد می آید خودداری کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح میداند به او میزند، و روایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند، و جهنم برای او مهیا خواهد بود، ولی اگر توبه کند، توبه او قبول می‌شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد؛ حاکم شرع از سی تازیانه تا نود و نه تازیانه هر قدر صلاح می داند؛ به او می زند. و روایت شده است که خداوند عالم دهانه ای از آتش به دهان او می زند و ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت می کنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود. ولی اگر توبه کند توبه او قبول می شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر گاه کسی در حال احرام پسری را از روی شهوت ببوسد، صد تازیانه به او میزنند و اگر چنین گناهی را در غیر حال احرام مرتکب شود هر مقداری که حاکم شرع صلاح بداند، از سی تازیانه تا نود تازیانه، به او میزنند. درباره این گناه روایت شده که هر کس آن را مرتکب شود، خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و نیز روایت شده که ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنم برای او مهیّا است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز را باید به قصد قربت یعنی برای اطاعت فرمان خدا انجام داد و لازم نیست نیت را به زبان آورد و یا در اول نماز از قلب بگذراند، همین اندازه که اگر سؤال کنند چه می کنی، بتواند جواب دهد که برای خدا نماز می خوانم کافی است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] شرط هفتم آن است که وضو را به قصد قربت یعنی برای خدا انجام دهد، بنابر این اگر به قصد ریا و خودنمایی یا برای خنک شدن بدن و مانند آن بگیرد باطل است، ولی اگر تصمیم قطعی دارد که برای اطاعت فرمان خدا وضو بگیرد در ضمن می داند خنک هم می شود، ضرری ندارد.