در این باره گفتنی است، برخی از روایات، ناظر به مقام تعارض یا تزاحم حقوق و تکالیف و مسئولیت هاست. به عبارت دیگر هر گاه حضور زنان در مساجد برای عبادت، مزاحم انجام وظیفه مادری نسبت به فرزندان و یا همسری باشد و یا نحوه حضور در تعارض با سایر ارزش های اسلامی باشد مثلاً حضور در جمعه و جماعات بهانه یا باعث اختلاط زن و مرد گردد، نارواست. بنابراین، مساجد زنان، خانه آنهاست و چنانچه زنانی به قصد قربت دوست داشته باشند در مسجد عبادت کنند ولی به دلیل موانع یادشده، فرصت حضور نیابند؛ خدای متعال همان ثواب عبادت در مسجد را به آنها عنایت خواهد کرد. بنا بر آنچه گفته شد؛ اسلام با وضع چنین قوانینی بیش از پیش به تحکیم خانواده و حفظ شخصیت زن می اندیشد و شخصیت زن و تحکیم خانواده از نظر اسلام اهمیت بیشتری دارد. همچنین حضور در جماعت و جمعه، معمولاً با دشواری هایی همراه است از این رو اسلام برای رعایت حال زنان و نیز برداشتن رنج و مشقّت شرکت در نماز جمعه و جماعت، این تکلیف را از آنان برداشته است. اگر چه در اسلام سفارش شده است تا زنان نمازشان را در منزل بخوانند و این برای آنان از حاضر شدن در جماعت و مسجد بهتر است (عن أبی عبدالله علیه السلام أنه قال: خیر مساجد نسائکم البیوت)؛ علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 80، ص 371، ح 32.. امام صادق علیه السلام فرمود: (بهترین مساجد برای زنان شما، خانه هایتان است). اما این بدان معنا نیست که از نظر ثواب محروم بمانند زیرا این با عدل خدا سازگار نیست که راه کسب ثواب را مسدود نماید بلکه همان ثواب جماعت به وی داده می شود (قال النبی صلی الله علیه وآله: صلاة المرأة وحدها فی بیتها کفضل صلاتها فی الجمع خمسا و عشرین درجة)؛ علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 80، ص 371، ح 31.؛ (پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: نماز زن به تنهایی در خانه اش، مانند فضیلت نماز وی در جماعت است با بیست وپنج درجه). کما اینکه در باب جهاد هم همین گونه است یعنی اگر زنان از حضور در میدان جنگ منع شده اند و تکلیف از آنان برداشته شده است و تنها مردان هستند که به میدان جهاد و مقام مجاهد دست می یابند اما در مورد زنان هم برای جبران ثواب جهاد خوب شوهرداری قرار داده شده است. (عن النبی صلی الله علیه وآله قال: جهاد المرأة حسن التبعل لزوجها)؛ همان، ج 100، ص 247، ح 28.؛ (جهاد زن، نیکو شوهرداری است). البتّه زنان می توانند با حفظ حجاب کامل و شئون اسلامی در نماز جماعت و جمعه حضور پیدا کنند و نمازشان نیز صحیح است. و اگر حضور ایشان جنبه دفاع از دین، ولایت و نظام اسلامی باشد، ترجیح دارد چنان که حضرت زهراعلیها السلام در مسجد حضور پیدا کرد. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 27/500038)
در این باره گفتنی است، برخی از روایات، ناظر به مقام تعارض یا تزاحم حقوق و تکالیف و مسئولیت هاست. به عبارت دیگر هر گاه حضور زنان در مساجد برای عبادت، مزاحم انجام وظیفه مادری نسبت به فرزندان و یا همسری باشد و یا نحوه حضور در تعارض با سایر ارزش های اسلامی باشد مثلاً حضور در جمعه و جماعات بهانه یا باعث اختلاط زن و مرد گردد، نارواست. بنابراین، مساجد زنان، خانه آنهاست و چنانچه زنانی به قصد قربت دوست داشته باشند در مسجد عبادت کنند ولی به دلیل موانع یادشده، فرصت حضور نیابند؛ خدای متعال همان ثواب عبادت در مسجد را به آنها عنایت خواهد کرد.
بنا بر آنچه گفته شد؛ اسلام با وضع چنین قوانینی بیش از پیش به تحکیم خانواده و حفظ شخصیت زن می اندیشد و شخصیت زن و تحکیم خانواده از نظر اسلام اهمیت بیشتری دارد. همچنین حضور در جماعت و جمعه، معمولاً با دشواری هایی همراه است از این رو اسلام برای رعایت حال زنان و نیز برداشتن رنج و مشقّت شرکت در نماز جمعه و جماعت، این تکلیف را از آنان برداشته است. اگر چه در اسلام سفارش شده است تا زنان نمازشان را در منزل بخوانند و این برای آنان از حاضر شدن در جماعت و مسجد بهتر است (عن أبی عبدالله علیه السلام أنه قال: خیر مساجد نسائکم البیوت)؛ علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 80، ص 371، ح 32..
امام صادق علیه السلام فرمود: (بهترین مساجد برای زنان شما، خانه هایتان است). اما این بدان معنا نیست که از نظر ثواب محروم بمانند زیرا این با عدل خدا سازگار نیست که راه کسب ثواب را مسدود نماید بلکه همان ثواب جماعت به وی داده می شود (قال النبی صلی الله علیه وآله: صلاة المرأة وحدها فی بیتها کفضل صلاتها فی الجمع خمسا و عشرین درجة)؛ علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 80، ص 371، ح 31.؛ (پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: نماز زن به تنهایی در خانه اش، مانند فضیلت نماز وی در جماعت است با بیست وپنج درجه). کما اینکه در باب جهاد هم همین گونه است یعنی اگر زنان از حضور در میدان جنگ منع شده اند و تکلیف از آنان برداشته شده است و تنها مردان هستند که به میدان جهاد و مقام مجاهد دست می یابند اما در مورد زنان هم برای جبران ثواب جهاد خوب شوهرداری قرار داده شده است.
(عن النبی صلی الله علیه وآله قال: جهاد المرأة حسن التبعل لزوجها)؛ همان، ج 100، ص 247، ح 28.؛ (جهاد زن، نیکو شوهرداری است). البتّه زنان می توانند با حفظ حجاب کامل و شئون اسلامی در نماز جماعت و جمعه حضور پیدا کنند و نمازشان نیز صحیح است. و اگر حضور ایشان جنبه دفاع از دین، ولایت و نظام اسلامی باشد، ترجیح دارد چنان که حضرت زهراعلیها السلام در مسجد حضور پیدا کرد. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 27/500038)
- [سایر] نظر اسلام در باره حضور زنان در مساجد چیست؟
- [سایر] با توجه به دو حدیث زیر دیدگاه اسلام راجع به حضور زنان در مساجد و اقامه نماز با جماعت یا سایر عبادات چیست؟ امام صادق (ع) : بهترین مساجد برای زنان خانه هایتان می باشد .وسائل الشیعه،ج 3،ص 510. پیامبر اکرم(ص):هرگاه همسر یکی از شما جهت رفتن به مسجد اذن خواست ،او را مانع نشوید. صحیح بخاری ،ج 1،ص262.
- [سایر] جایگاه حضور اجتماعی زنان در اسلام چیست؟
- [سایر] آیا ثواب رفتن به مسجد و شرکت در نماز جماعت تنها مختص مردان است؟ آیا کلمه (رجل) در روایت (صلاة الرجل فی جماعة خیر من صلاته فی بیته اربعین سنه) بانوان را نیز در بر میگیرد؟ و به طور کل حضور یا عدم حضور زنان در مسجد و جماعت، کدامیک، مورد تأیید میباشد؟
- [سایر] حضور زنان در نماز جماعت چگونه باید باشد؟
- [سایر] نظر اسلام درباره حضور زنان در اجتماع چیست؟
- [سایر] حضور زنان حائض در حسینیهها چه حکمی دارد؟
- [سایر] نظر اسلام درباره حضور زنان در اجتماع چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر حضور زنان در تشییع شهید مؤثر بر اوضاع جامعه باشد باز هم حضور آنان در تشییع جنازه کراهت دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آوازه خوانی زنان و یا استفاده از نوار مختص عروسی در محلی که فقط زنان حضور دارند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] .مستحب است با کسی که اعتنایی به حضور در مسجد ندارد, پیوند مود?ت برقرار نشود و با او هم غذا نشوند و مشورت نکنند و ازدواج ننمایند.
- [آیت الله خوئی] هر گاه نماز جمعهای که دارای شرائط است بر پا شود، بنابر احتیاط حضورش واجب است. و در وجوب حضور چند چیز معتبر است: (اول)- آنکه مکلف مرد باشد، و حضور جمعه بر زنان واجب نیست. (دوم)- آزادی، پس حضور در نماز جمعه بر بندگان (برده) واجب نیست. (سوم)- حاضر بودن، پس بر مسافر واجب نیست و در مسافر فرقی نیست که تکلیف او در نماز قصر باشد و یا تمام مثل مسافری که قصد اقامه نموده باشد. (چهارم) سلامت از بیماری و کوری، پس بر بیمار و کور واجب نیست. (پنجم)- پیر نبودن، پس بر پیرمردان واجب نیست. (ششم)- آنکه بین جای شخص و جائی که نماز جمعه برگزار میشود بیش از دو فرسخ فاصله نباشد و بر کسی که سر دو فرسخی است حضور واجب است و هم چنین بر کسی که حضور جمعه بر او دشوار باشد حضور واجب نیست، بلکه بعید نیست که اگر باران باشد حضور واجب نشود هر چند حرج و مشقتی نداشته باشد.
- [آیت الله اردبیلی] حضور علمی و عملی بانوان در شئون گوناگون اجتماع اشکال ندارد، به شرط آن که اوّلاً: عفّت عمومی را رعایت کرده و مرتکب حرام نشوند و ثانیا: حضور آنان مستلزم تضییع حقوق شوهران و منافی حیثیّت و شئون آنان نباشد؛ ولی با این حال مطابق آنچه از کتاب و سنّت استفاده میشود، بهتر است زنان در غیر موارد ضرورت و لزوم، در اجتماعاتی که نامحرم وجود دارد ظاهر نشوند.
- [آیت الله سیستانی] برای زنان بهتر آن است که نماز خود را در جائی بخوانند که از دیگر جاها در محفوظ بودن از نامحرم مناسبتر باشد ، خواه آن جا خانه باشد یا مسجد یا جای دیگر .
- [آیت الله مکارم شیرازی] در جماعتی که مردان و زنان شرکت دارند اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید، ولی در جماعت زنان اذان و اقامه زنان کافی است.
- [آیت الله بهجت] حضور دو شاهد عادل، در عقد دائم و غیر دائم لازم نیست، ولی احتیاط مستحب آن است که حضور داشته باشند.
- [آیت الله اردبیلی] اعتکاف باید در یکی از پنج مسجد: (مسجدالحرام)، (مسجدالنبی صلیاللهعلیهوآلهوسلم )، (مسجدکوفه)، (مسجد بصره) و یا مسجد جامع هر شهر انجام شود.
- [آیت الله بهجت] نماز در مسجد از نماز در غیر مسجد افضل است؛ و بهتر از همه مسجدالحرام است و بعد مسجدالنبی و بعد مسجد کوفه و بعد مسجد سهله و مسجد خیف و مسجد غدیر و مسجد بیتالمقدس و مسجد براثا و مسجد قبا و مسجد جامع هر شهر و بعد مسجد قبیله و بعد مسجد بازار؛ و از جمله مواضع مستحب و بافضیلت، مشاهد مشرفه انبیا و اوصیای آنان و ائمه علیهمالسلام است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در شرع مقدس اسلام بسیار سفارش شده است که نماز را در مسجد بخوانند و بهتر از همه مسجدها مسجدالحرام است و بعداز آن مسجد پیغمبر (ص) و بعد از آن مسجد کوفه و بعد از آن مسجد بیت المقدس و بعد از آن مسجد جامع هر شهر و بعد از آن مسجد محله و بعد از آن مسجد بازار است.
- [آیت الله سیستانی] در شرع مقدس اسلام بسیار سفارش شده است که نماز را در مسجد بخوانند ، و بهتر از همه مسجدها مسجد الحرام است ، و بعد از آن مسجد پیغمبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم ، و بعد از آن مسجد کوفه ، و بعد از آن مسجد بیت المقدس ، و بعد از آن مسجد جامع هر شهر ، و بعد از آن مسجد محلّه ، و بعد از آن مسجد بازار است .