اطاعت
فرمان بردن را اطاعت گویند. در فقه از آن در باب‌هایی نظیر طهارت، صلات، صوم، اعتکاف، حج، جهاد و نکاح و مانند آنها سخن رفته است. مطابقت عمل مکلّف با حکم واقعی شرع را اطاعت گویند.
اطاعت از والدین تا کجا واجب است؟
اطاعت از پدر و مادر و احترام به آنها تا جایی لازم است که مغایر احکام واجب یا حرام الهی نباشد. لذا اگر پدر ومادر انجام عمل حرام و یا ترک فعل واجبی مانند نماز را از فرزند خواهان باشند نباید از آنها پیروی نماید. اما در سایر موارد اعم از کارهای مباح و یا مستحب رعایت احترام و رضایت آنها لازم است. مثلاً اگر روزه مستحبی بود اما پدر و مادر فرزند را امر کنند که روزه مستحبی نگیرد در صورتی که مخالفت با آنها موجب عقوق و اذیت آنها شود بنا بر فتوای اکثر مراجع جایز نیست (توضیح‌المسائل مراجع ج 1مسأله 1406). منظور از شرک در آیه شریفه شرک اشکار و خروج از مدار توحید است. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 2/11911)
اطاعت از پدر و مادر و احترام به آنها تا جایی لازم است که مغایر احکام واجب یا حرام الهی نباشد. لذا اگر پدر ومادر انجام عمل حرام و یا ترک فعل واجبی مانند نماز را از فرزند خواهان باشند نباید از آنها پیروی نماید. اما در سایر موارد اعم از کارهای مباح و یا مستحب رعایت احترام و رضایت آنها لازم است. مثلاً اگر روزه مستحبی بود اما پدر و مادر فرزند را امر کنند که روزه مستحبی نگیرد در صورتی که مخالفت با آنها موجب عقوق و اذیت آنها شود بنا بر فتوای اکثر مراجع جایز نیست (توضیح‌المسائل مراجع ج 1مسأله 1406). منظور از شرک در آیه شریفه شرک اشکار و خروج از مدار توحید است. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 2/11911)
عنوان سوال:
اطاعت از والدین تا کجا واجب است؟
پاسخ:
اطاعت از پدر و مادر و احترام به آنها تا جایی لازم است که مغایر احکام واجب یا حرام الهی نباشد. لذا اگر پدر ومادر انجام عمل حرام و یا ترک فعل واجبی مانند نماز را از فرزند خواهان باشند نباید از آنها پیروی نماید. اما در سایر موارد اعم از کارهای مباح و یا مستحب رعایت احترام و رضایت آنها لازم است. مثلاً اگر روزه مستحبی بود اما پدر و مادر فرزند را امر کنند که روزه مستحبی نگیرد در صورتی که مخالفت با آنها موجب عقوق و اذیت آنها شود بنا بر فتوای اکثر مراجع جایز نیست (توضیح‌المسائل مراجع ج 1مسأله 1406).
منظور از شرک در آیه شریفه شرک اشکار و خروج از مدار توحید است. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 2/11911)
- [آیت الله نوری همدانی] آیا اطاعت از والدین واجب است یا فقط عاق شدن حرام است؟
- [آیت الله خامنه ای] اطاعت از والدین
- [آیت الله مظاهری] اگر والدین در اعمال مستحبی(نه واجب)مثل رفتن به جمکران و...مانع انسان شوند، اطاعت ازآنهاواجب است؟اگر این مخالفت دلایل منطقی نداشته باشد چطور؟
- [آیت الله مظاهری] آیا می توان از والدین جهت تهیه آتش قلیان و تریاک اطاعت نکرد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا می توان از والدین جهت تهیه آتش قلیان و تریاک اطاعت نکرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا می توان از والدین جهت تهیه آتش قلیان و تریاک اطاعت نکرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] برخی از والدین نسبت به انجام عبادات فرزندان اهتمام نمیورزند و حتی چون خود مقیّد به انجام عبادات نیستند از عبادت فرزندان نیز ممانعت می‌کنند و یا شاهد روابط نامشروع دختران و پسرانشان هستند و برخوردی نمیکنند، آیا وظیفه فرزندان در قبال والدین و اطاعت از آنها چیست و مسئولیت اینگونه والدین چگونه است؟
- [سایر] چرا در اسلام با وجود اینکه اطاعت پدر واجب است، در امر ازدواج پسر، اطاعت او واجب نیست؟ یعنی چرا پسر بدون اذن پدر میتواند ازدواج نماید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چه مواردی اطاعت از شوهر واجب نیست؟
- [آیت الله بهجت] اطاعت زن از شوهر در چه اموری واجب نیست؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که از شوهر اطاعت می‌کند و شوهر خرج او را نمیدهد، اگر ممکن است میتواند خرج خود را بدون اجازه از مال او بردارد، و اگر ممکن نیست، چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، اگر نمیتواند با اطاعت شوهر تهیه معاش کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت از شوهر بر او واجب نیست، ولی احتیاط آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که از شوهر اطاعت می کند و شوهر خرج او را نمی دهد، اگر ممکن است می تواند خرج خود را بدون اجازه از مال او بردارد، و اگر ممکن نیست، چنان چه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، اگر نمی تواند با اطاعت شوهر تهیه معاش کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت از شوهر بر او واجب نیست. ولی احتیاط آن است که از حاکم شرعی هم اذن بگیرد.
- [امام خمینی] اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر کند که نماز را به جماعت بخواند چون اطاعت پدر و مادر واجب است، بنابر احتیاط واجب باید نماز را به جماعت بخواند و قصد استحباب نماید.
- [آیت الله اردبیلی] مرد نمیتواند همسر خود را به کارهای خلاف شرع یا کارهایی که انجام آنها بر زن واجب نیست، مجبور نماید و زن میتواند در این گونه امور از شوهر اطاعت نکند، بلکه در امور خلاف شرع نباید از او اطاعت نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی که از شوهر اطاعت می‌کند و شوهر خرج او را نمیدهد، اگر ممکن است میتواند خرجی خود را بدون اجازه از مال او بردارد ولی با اجازه حاکم شرع باشد و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیّه کند در موقعی که مشغول تهیّه معاش است اطاعت شوهر بر او واجب نیست اگر جمع هردو ممکن نباشد.
- [آیت الله سبحانی] زنی که از شوهر اطاعت می کند اگر مطالبه خرجی کند و شوهر ندهد می تواند در هر روز به اندازه خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت شوهر بر او واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] زنی که از شوهر اطاعت می‌کند و شوهر خرج او را نمیدهد، اگر ممکن است میتواند خرجی خود را بدون اجازه از مال او بردارد و اگر ممکن نیست، چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، در موقعی که مشغول تهیهی معاش است اطاعت شوهر بر او واجب نیست.
- [آیت الله سبحانی] زنی که از شوهر اطاعت می کند اگر مطالبه خرجی کند و شوهر ندهد می تواند در هر روز به اندازه خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت شوهر بر او واجب نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] زنی که از شوهر اطاعت می کند اگر مطالبة خرجی کند وشوهر ندهد می تواند در هر روز به اندازة خرجی آن روز بدون اجازه از مال او بردارد واگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیّه کند ، د رموقعی که مشغول تهیه معاش است اطاعت شوهر بر او واجب نیست .
- [آیت الله اردبیلی] خُمس یک واجب عبادی است؛ بنابر این پرداخت آن باید با قصد قربت، یعنی اطاعت خدای متعال انجام شود. =============================================================================== 1 وسائل الشیعة، چاپ آل البیت، باب 3 از (أبواب الأنفال و ما یختصّ بالإمام)،ح2،ج9،ص538.