در فضیلت زیارت حضرت ابی عبد اللّه الحسین علیه السّلام و آدابی که زائر آن جناب باید در راه زیارت و در آن حرم مطهر رعایت کند و کیفیت زیارت آن حضرت مطلب فراوان است که در اینجا در سه مقصد اشاره می شود: مقصد اول:در فضیلت زیارت حضرت امام حسین علیه السّلام بدانکه فضیلت زیارت امام حسین علیه السّلام از دایره بیان بیرون است و در روایات بسیاری وارد شده که معادل حجّ عمره و جهاد و بلکه به مراتب بالاتر و افضل است و باعث مغفرت و سبکی حساب و بالا رفتن درجات و اجابت دعاها گشته و موجب طول عمر و حفظ بدن و مال و زیاد شدن روزی و برآمدن حاجات و برطرف شدن غصّهها و گرفتاریهاست و ترک آن سبب نقصان دین و ایمان و ترک حقّ بزرگی از حقوق پیامبر صلّلی اللّه علیه و آله و سلّم است و دستکم ثوابی که نصیب زائر آن قبر شریف میشود،این است که گناهانش آمرزیده شده و حق تعالی جان و مالش را حفظ کند،تا او را به اهلش بازگرداند و چون روز قیامت شود،خدا او را حافظتر از دنیا خواهد بود و در روایت بسیاری آمده:زیارت آن حضرت غم را زایل و شدّت جان دادن و هراس قبر را برطرف میکند و هر مالی که در راه زیارت آن حضرت خرج شود،هر درهمی برای او به هزار درهم،بلکه به ده هزار درهم حساب میشود،و چون به طرف قبر آن حضرت رود،چهار هزار فرشته از او استقبال کنند و چون بازگردد،او را مشایعت میکنند.پیامبران و اوصیای آنها و امامان معصوم و ملائکه سلام اللّه علیهم اجمعین به زیارت آن حضرت میآیند و برای زائران آن حضرت دعا میکنند و ایشان را بشارتهای میدهند و حضرت حق به جانب زائران آن حضرت،پیش از نظر به اهل عرفات نظر میفرماید و هرکسی در روز قیامت آرزو میکند،ای کاش زائر آن حضرت بود،بخاطر بسیاری کرامت و بزرگواری زائران آن جناب که در آن روز مشاهده میکند،روایات در این باب بیاندازه است و ما در ضمن زیارات مخصوصه اشاره به بخشی از فضیلت زیارت آن حضرت خواهیم کرد در این قسمت فقط اکتفا به ذکر یک روایت میکنیم: ابن قولویه و کلینی و سیّد ابن طاووس و دیگران به سندهای معتبر از ثقه جلیل القدر معاویة بن وهب بجلّی کوفی،روایت کردهاند که گفته:زمانی خدمت امام صادق علیه السّلام رفتم،آن حضرت را در مصلاّی خویش مشغول نماز دیدم،صبر کردم تا نمازش به پایان رسید،پس از آن شنیدم با پروردگار خود مناجات میکرد و میگفت:ای خدایی که ما را به کرامت مخصوص کردی و به ما وعده شفاعت دادی و علوم رسالت را به ما عنایت کردی و ما را وارث انبیا قرار دادی،و امّتهای گذشته را به ما ختم فرموده و ما را به وصیّت پیامبر اختصاص داده و علم گذشته و آینده را به ما عطا فرموده و دلهای مردم را به جانب ما میل دادهای اغفرلی و لاخوانی و زوّار قبر ابی الحسین بن علیّ صلوات اللّه علیهما آنانکه اموال خود را خرج کردهاند و بدنهای خود را از شهرها بیرون آوردهاند،به خاطر رغبت در نیکی ما و امید به ثوابهای تو،در امر صله به ما و برای شاد نمودن پیامبرت و اجابت کردن امر ما و به علّت خشمی که بر دشمنان وارد کردهاند و قصد ایشان از این عمل خشنودی توست،پس ایشان را از جانب ما به خشنودی جزا ده،و شب و روز آنها را حفظ کن و در اهل و اولادشان که در وطن گذاشتهاند خلیفه آنان باش به خلافت نیکو،و رفیق ایشان باش و شرّ هر جبّار معاند و هر ضعیف و شدید از آفریدگانت و شرّ شیاطین جن و انس را از آنان دفع فرما،و به ایشان زیاده از آنچه از تو امید دارند عنایت کن،امید به تو در دور شدن از وطنهایشان،و اختیار کردنشان ما را،بر فرزندان و اهالی و خویشان خود.خدایا دشمنان،بیرون آمدن آنان را به زیارت ما عیب گرفتند،و این مخالفت دشمنان مانع ایشان از قصد و بیرون آمدن بسوی ما نشد، فَارْحَمْ تِلْکَ الْوُجُوهَ الَّتِی غَیَّرَتْهَا الشَّمْسُ وَ ارْحَمْ تِلْکَ الْخُدُودَ الَّتِی تُقَلَّبُ عَلَی قَبْرِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلامُ پس رحم کن آن صورتها را که آفتاب تغییر داده و رحم کن گونههای آنان را که بر قبر امام حسین علیه السلام میگردانند. و رحم کن آن دیدهها را که برای دلسوزی بر ما اشکشان جاری شد و رحم کن آن دلها را که زاری کردند،و سوختند برای مصیبت ما، و رحم کن آن صداها را که در مصیبت ما بلند کردهاند.خدایا آنجانها و بدنها را به تو میسپارم،تا آنها را از حوض کوثر در روز تشنگی سیراب کنی و پیوسته آن حضرت به این صورت در سجده دعا میکرد،چون فارغ شدی،عرضه داشتم،این دعایی که من از شما شنیدم،اگر در حق کسی میکردید که خدا را نمیشناخت،گمان داشتم هرگز آتش دوزخ به او نرسد،و اللّه آرزو کردم که آن حضرت را زیارت کرده بودم و حجّ انجام نداده بودم!!امام فرمود:تو چه بسیار نزدیکی به آن حضرت تو را از زیارت چه چیز مانع است؟معاویه ترک زیارت مکن،گفتم:فدایت شوم،نمیدانستم این اندازه فضیلت دارد،فرمود:ای معاویه،آنها که در آسمان برای زیارتکنندگان آن حضرت دعا میکنند،زیاده از آنهایند که در زمین دعا میکنند،زیارت آن حضرت را برای ترس از احدی ترک مکن،که هرکس به خاطر ترس،ترک زیارت کند آنقدر حسرت میبرد،که آرزو میکند ای کاش به اندازهای نزد قبر آن حضرت میماندم که در آنجا دفن میشدم!آیا دوست نداری خدا تو را در میان آنهایی که رسول خدا و علی و فاطمه و امامان معصوم علیهم السّلام بر آنها دعا میکنند؟ببیند آیا نمیخواهی از آنها باشی که ملائکه در قیامت با آنان مصافحه میکنند؟آیا نمیخواهی از آنها باشی که در قیامت وارد شوند و هیچ گناهی بر آنها نباشد؟آیا نمیخواهی از آنها باشی که در قیامت رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم با آنان مصافحه میکند؟! مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی- زیارت امام حسین علیه السلام
در فضیلت زیارت حضرت ابی عبد اللّه الحسین علیه السّلام و آدابی که زائر آن جناب باید در راه زیارت و در آن حرم مطهر رعایت کند و کیفیت زیارت آن حضرت مطلب فراوان است که در اینجا در سه مقصد اشاره می شود:
مقصد اول:در فضیلت زیارت حضرت امام حسین علیه السّلام
بدانکه فضیلت زیارت امام حسین علیه السّلام از دایره بیان بیرون است و در روایات بسیاری وارد شده که معادل حجّ عمره و جهاد و بلکه به مراتب بالاتر و افضل است و باعث مغفرت و سبکی حساب و بالا رفتن درجات و اجابت دعاها گشته و موجب طول عمر و حفظ بدن و مال و زیاد شدن روزی و برآمدن حاجات و برطرف شدن غصّهها و گرفتاریهاست و ترک آن سبب نقصان دین و ایمان و ترک حقّ بزرگی از حقوق پیامبر صلّلی اللّه علیه و آله و سلّم است و دستکم ثوابی که نصیب زائر آن قبر شریف میشود،این است که گناهانش آمرزیده شده و حق تعالی جان و مالش را حفظ کند،تا او را به اهلش بازگرداند و چون روز قیامت شود،خدا او را حافظتر از دنیا خواهد بود و در روایت بسیاری آمده:زیارت آن حضرت غم را زایل و شدّت جان دادن و هراس قبر را برطرف میکند و هر مالی که در راه زیارت آن حضرت خرج شود،هر درهمی برای او به هزار درهم،بلکه به ده هزار درهم حساب میشود،و چون به طرف قبر آن حضرت رود،چهار هزار فرشته از او استقبال کنند و چون بازگردد،او را مشایعت میکنند.پیامبران و اوصیای آنها و امامان معصوم و ملائکه سلام اللّه علیهم اجمعین به زیارت آن حضرت میآیند و برای زائران آن حضرت دعا میکنند و ایشان را بشارتهای میدهند و حضرت حق به جانب زائران آن حضرت،پیش از نظر به اهل عرفات نظر میفرماید و هرکسی در روز قیامت آرزو میکند،ای کاش زائر آن حضرت بود،بخاطر بسیاری کرامت و بزرگواری زائران آن جناب که در آن روز مشاهده میکند،روایات در این باب بیاندازه است و ما در ضمن زیارات مخصوصه اشاره به بخشی از فضیلت زیارت آن حضرت خواهیم کرد در این قسمت فقط اکتفا به ذکر یک روایت میکنیم: ابن قولویه و کلینی و سیّد ابن طاووس و دیگران به سندهای معتبر از ثقه جلیل القدر معاویة بن وهب بجلّی کوفی،روایت کردهاند که گفته:زمانی خدمت امام صادق علیه السّلام رفتم،آن حضرت را در مصلاّی خویش مشغول نماز دیدم،صبر کردم تا نمازش به پایان رسید،پس از آن شنیدم با پروردگار خود مناجات میکرد و میگفت:ای خدایی که ما را به کرامت مخصوص کردی و به ما وعده شفاعت دادی و علوم رسالت را به ما عنایت کردی و ما را وارث انبیا قرار دادی،و امّتهای گذشته را به ما ختم فرموده و ما را به وصیّت پیامبر اختصاص داده و علم گذشته و آینده را به ما عطا فرموده و دلهای مردم را به جانب ما میل دادهای اغفرلی و لاخوانی و زوّار قبر ابی الحسین بن علیّ صلوات اللّه علیهما آنانکه اموال خود را خرج کردهاند و بدنهای خود را از شهرها بیرون آوردهاند،به خاطر رغبت در نیکی ما و امید به ثوابهای تو،در امر صله به ما و برای شاد نمودن پیامبرت و اجابت کردن امر ما و به علّت خشمی که بر دشمنان وارد کردهاند و قصد ایشان از این عمل خشنودی توست،پس ایشان را از جانب ما به خشنودی جزا ده،و شب و روز آنها را حفظ کن و در اهل و اولادشان که در وطن گذاشتهاند خلیفه آنان باش به خلافت نیکو،و رفیق ایشان باش و شرّ هر جبّار معاند و هر ضعیف و شدید از آفریدگانت و شرّ شیاطین جن و انس را از آنان دفع فرما،و به ایشان زیاده از آنچه از تو امید دارند عنایت کن،امید به تو در دور شدن از وطنهایشان،و اختیار کردنشان ما را،بر فرزندان و اهالی و خویشان خود.خدایا دشمنان،بیرون آمدن آنان را به زیارت ما عیب گرفتند،و این مخالفت دشمنان مانع ایشان از قصد و بیرون آمدن بسوی ما نشد،
فَارْحَمْ تِلْکَ الْوُجُوهَ الَّتِی غَیَّرَتْهَا الشَّمْسُ وَ ارْحَمْ تِلْکَ الْخُدُودَ الَّتِی تُقَلَّبُ عَلَی قَبْرِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلامُ
پس رحم کن آن صورتها را که آفتاب تغییر داده و رحم کن گونههای آنان را که بر قبر امام حسین علیه السلام میگردانند.
و رحم کن آن دیدهها را که برای دلسوزی بر ما اشکشان جاری شد و رحم کن آن دلها را که زاری کردند،و سوختند برای مصیبت ما، و رحم کن آن صداها را که در مصیبت ما بلند کردهاند.خدایا آنجانها و بدنها را به تو میسپارم،تا آنها را از حوض کوثر در روز تشنگی سیراب کنی و پیوسته آن حضرت به این صورت در سجده دعا میکرد،چون فارغ شدی،عرضه داشتم،این دعایی که من از شما شنیدم،اگر در حق کسی میکردید که خدا را نمیشناخت،گمان داشتم هرگز آتش دوزخ به او نرسد،و اللّه آرزو کردم که آن حضرت را زیارت کرده بودم و حجّ انجام نداده بودم!!امام فرمود:تو چه بسیار نزدیکی به آن حضرت تو را از زیارت چه چیز مانع است؟معاویه ترک زیارت مکن،گفتم:فدایت شوم،نمیدانستم این اندازه فضیلت دارد،فرمود:ای معاویه،آنها که در آسمان برای زیارتکنندگان آن حضرت دعا میکنند،زیاده از آنهایند که در زمین دعا میکنند،زیارت آن حضرت را برای ترس از احدی ترک مکن،که هرکس به خاطر ترس،ترک زیارت کند آنقدر حسرت میبرد،که آرزو میکند ای کاش به اندازهای نزد قبر آن حضرت میماندم که در آنجا دفن میشدم!آیا دوست نداری خدا تو را در میان آنهایی که رسول خدا و علی و فاطمه و امامان معصوم علیهم السّلام بر آنها دعا میکنند؟ببیند آیا نمیخواهی از آنها باشی که ملائکه در قیامت با آنان مصافحه میکنند؟آیا نمیخواهی از آنها باشی که در قیامت وارد شوند و هیچ گناهی بر آنها نباشد؟آیا نمیخواهی از آنها باشی که در قیامت رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم با آنان مصافحه میکند؟!
مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی- زیارت امام حسین علیه السلام
- [سایر] فضایل و کراماتی از سیره ی امام حسین علیه السلام بیان کنید؟
- [سایر] درباره فضایل امام حسن علیه السلام و کریم اهل بیت بودن ایشان توضیح دهید؟
- [سایر] سر کنیه اباعبدالله امام حسین -علیه السّلام- چیست؟ نامهای دیگر امام حسین -علیه السّلام- کدامند؟
- [سایر] کلیاتی از زندگی و فضایل امام کاظم علیه السلام چیست؟
- [سایر] چرا امام حسین علیه السّلام را اباعبدالله می نامند؟ نام های دیگر امام حسین علیه السّلام کدامند؟
- [سایر] چرا به امام حسین (علیه السلام) اباعبدالله گفته می شود؟
- [سایر] آیا نویسندگان اهل سنّت درباره فضایل حضرت علی (علیه السلام) کتابی نوشته اند؟
- [سایر] فضایل و کرامات امام باقر علیه السلام را از کتاب های معتبر شیعه نقل کنید؟
- [سایر] مقداری از فضایل و ویژگیهای حضرت علی بن موسی الرضا علیه السّلام را بنویسید؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] نظر شما در مورد دختر سه ساله امام حسین علیه السلام (رقیه علیها السلام) چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلا به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام) مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر بواسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله سبحانی] خوردن خاک و گِل حرام است، ولی خوردن کمی از تربت پاک حضرت سیّدالشهداء امام حسین(علیه السلام) که از قبر شریف اخذ شود (کمتر از یک نخود) به قصد شفاء اشکال ندارد و همچنین گل داغستان و گل ارمنی که برای معالجه می خورند در صورتی که علاج منحصر به آن باشد جایز است.
- [آیت الله سبحانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام)مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت اباعبدالله عَلَیْهِ السَّلَام مشّرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطهی عذری نتواند آن امام را زیارت کند، چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن خاک و گل حرام است، ولی خوردن کمی از تربت پاک حضرت سیدالشهداء امام حسین(علیه السلام) (کمتر از یک نخود) به قصد شفاء اشکال ندارد و همچنین گل داغستان و گل ارمنی که برای معالجه می خورند در صورتی که علاج منحصر به آن باشد جایز است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه نذر کند به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت امام حسین(علیه السلام) مشرف شود، اگر به زیارت امام دیگری برود کافی نیست و هرگاه به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در آشامیدن آب، چند چیز مستحب است: اول آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوم در روز، ایستاده آب بخورد. سوم پیش از آشامیدن آب (بِسْمِ الله) و بعد از آن (اَلْحَمْدُ لله) بگوید. چهارم به سه نفس آب بیاشامد. پنجم از روی میل آب بیاشامد. ششم بعد از آشامیدن آب، حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و اهل بیت بزرگوارش را یاد کند، و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.
- [آیت الله مظاهری] مکروه است که در گریه بر میّت صدا را خیلی بلند کنند. ______ 1) آیا تو بر پیمانی - که با آن ما را ترک کردی - وفاداری؟ پیمان بر شهادت به اینکه نیست خدایی غیر از خداوند متعال، او که یکتاست و شریکی برای او نیست و به اینکه محمد صلی الله علیه وآله وسلم بنده و رسول اوست و سید پیامبران و خاتم آنان است و به اینکه علی علیه السلام امیر مومنان و سید امامان و امامی است که خداوند متعال، فرمانبرداری از او را بر همه عالمیان واجب فرموده است و به اینکه حسن و حسین و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و قائم آل محمد - که درودهای خداوند بر آنان باد - امامان مومنان و حجّتهای خداوند بر همه خلائق و امامان تو هستند، که پیشروان هدایت و نیکوکاری هستند. 2) هنگامی که دو فرشته نزدیک به خداوند (نکیر و منکر) که فرستادگان از جانب خدای متعالند، به سوی تو آمدند و از تو در مورد خدایت و پیامبرت و دینت و کتابت و قبلهات و امامانت سوال کردند،پس نترس و اندوهگین نشو و در جواب آنان بگو: خداوند، پروردگار من و محمد صلی الله علیه وآله وسلم، پیامبر من و اسلام، دین من و قرآن، کتاب من و کعبه، قبله من و امیر مومنان علی بن ابی طالب، امام من و حسن بن علی، امام من و حسین بن علی، امام من و زین العابدین، امام من و محمد باقر، امام من و جعفر صادق، امام من، و موسی کاظم، امام من و علی رضا، امام من و محمد جواد امام من و علی هادی، امام من و حسن عسکری، امام من و حجّت منتظَر، امام من میباشند، اینان - که درودهای خداوند بر آنان باد - امامان و سروران و رهبران و شفیعان من میباشند، در دنیا و آخرت به آنان دوستی میورزم و از دشمنان آنان دوری میجویم، سپس بدان ای فلان فرزند فلان. 3) بدرستی که خداوند متعال، بهترین پروردگار و محمد صلی الله علیه وآله وسلم، بهترین پیامبر و امیر مومنان علی بن ابی طالب و فرزندان معصوم او یعنی دوازده امام، بهترین امامان هستند و آنچه را محمد صلی الله علیه وآله وسلم آورده است حقّ است و مرگ حقّ است و سوال منکر و نکیر در قبر حقّ است و برانگیخته شدن (برای روز قیامت)، حقّ است و رستاخیز، حقّ است و صراط، حقّ است و میزان (اعمال)، حقّ است و تطایر کتب، حقّ است و بهشت، حقّ است و جهنم، حقّ است و آن ساعت معهود (روز قیامت)، خواهد آمد و هیچ تردیدی در آن نیست و به تحقیق خداوند متعال کسانی را، که در قبرها هستند، بر خواهد انگیخت. 4) خداوند تو را بر قول ثابت، پایدار فرماید و به راه مستقیم هدایت فرماید و بین تو و امامان تو در جایگاهی از رحمتش، شناخت ایجاد فرماید. 5) خداوندا زمین را از دو پهلوی او گشاده گردان و روح او را بسوی خودت بالا بر و او را با برهانی از خودت روبرو گردان، خداوندا (درخواست میکنیم)عفو تو را، عفو تو را. 6) خداوندا زمین را از دو پهلوی او گشاده گردان و روح او را بسوی خودت بالا بر و او را از جانب خودت با رضوان روبرو کن و قبر او را از بخشایش خودت آرام فرما، رحمتی که بوسیله آن از مهربانی هر کس دیگری بی نیاز گردد.
- [آیت الله نوری همدانی] اذان هیجده جمله است : اللهً اکبرُ چهار مرتبه اشهدً ان لا الهَ الا اللهً ، اشهدً انّ محّمداً رسولً اللهِ ، حیّ علی الصلاهِ، حیَّ علی الفلاحِ ، حیّ علی خیرِ العملِ ، الله اکبرُ ، لا الهَ الا اللهً هر یک دو مرتبه ، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبرُ از اول اذان و یک مرتبه لا اِلَه الّا اللهً از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حیّ علی خیرِ العملِ باید دو مرتبه قد قامتِ الصلاهً اضافه نمود .
- [آیت الله جوادی آملی] .اذان, هجده جمله است : (االله اکبر ) چهار مرتبه، (أشهد أن لا إله الاّ االله )، (أشهد أنّ محمداً رسول االله )، (حیّ علی الصلاة )، (حیّ علی الفلاح)، (حیّ علی خیر العمل )، (االله اکبر )، (لا إله الاّ االله )، هر کدام دو مرتبه، و اقامه , هفده جمله است : دو مرتبه (االله اکبر )، از اول اذان و یک مرتبه (لا إله الاّ االله ) از آخر آن , کم می شود و دو مرتبه (قد قامت الصلاة ) بعد از (حیّ علی خیر العمل) افزوده میشود.