چرا حضرت علی علیه السلام وقتی عقیل درخواست کمک کرد از دارایی شخصی خود به ایشان ندادند وقتی نمیتوانستند از بیت المال اضافه بدهند؟ پاسخ: اتفاقا بر عکس آنچه شما ذکر کردید، امیرالمومنین علی علیه السلام وقتی درخواست کمک برادرش را شنید آنرا رد نکرد و به او پیشنهاد داد از مال خویش چنین کمکی را به وی بکند اما چون مال درخواستی عقیل بسیار سنگین بود(صدهزار درهم) و امیرالمومنین نیز در آن موقع از مال شخصی خویش چنین پولی را نداشت به برادرش فرمود صبر کند تا پس از مدتی با تهیه این پول از مال شخصی خود تا آنجا که امکان دارد به وی کمک کند اما عقیل این پیشنهاد را نپذیرفت و درخواست داشت که از بیت المال سریع به وی چنین پولی داده شود که امیرالمومنین این درخواست را رد کرد.(برای مطالعه بیشتر رجوع کنید به: بحار الانوار، جلد9، صفحه 613 ،چاپ تبریز) البته از این نمونه ماجراها در سیره امیرالمومنین به وفور دیده می شود که برخی از دوستان و نزدیکان حضرت به طمع اینکه آن بزرگوار حاکم و خلیفه شده به آن حضرت مراجعه می کردند اما جواب برای همه یکی بوده است که به طور نمونه به دو مورد اشاره میشود: اسامة بن زید، پیکی نزد حضرت فرستاد و گفت: (عطای مرا بفرست، شما می دانی که اگر در دهان شیر بروی، با شما می آیم).امیرمؤمنان علیه السلام در پاسخ نوشت: (انّ هذا المال لمن جاهد علیه، و لکن لی مالاً بالمدینة فأصب منه ما شئت؛(شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 4، ص 102.)این مال برای کسی است که در جهاد شرکت کرده باشد؛ اما من در مدینه مالی دارم، هرچه می خواهی از آن بگیر.) امام صادق علیه السلام می فرماید: یکی از دوستان امیرمؤمنان علیه السلام از ایشان مالی درخواست نمود، حضرت فرمود: (یخرج عطائی فأُقاسِمُک هُو؛ آنگاه که حقوق من رسید، از آن به تو می دهم)؛ ولی آن شخص به آن مقدار قانع نشد و گفت: برایم کافی نیست. و به معاویه پیوست.( نهج السّعادة فی مستدرک نهج البلاغه، ج 4، ص 146 و 147.)
چرا حضرت علی علیه السلام وقتی عقیل درخواست کمک کرد از دارایی شخصی خود به ایشان ندادند وقتی نمیتوانستند از بیت المال اضافه بدهند؟
چرا حضرت علی علیه السلام وقتی عقیل درخواست کمک کرد از دارایی شخصی خود به ایشان ندادند وقتی نمیتوانستند از بیت المال اضافه بدهند؟
پاسخ: اتفاقا بر عکس آنچه شما ذکر کردید، امیرالمومنین علی علیه السلام وقتی درخواست کمک برادرش را شنید آنرا رد نکرد و به او پیشنهاد داد از مال خویش چنین کمکی را به وی بکند اما چون مال درخواستی عقیل بسیار سنگین بود(صدهزار درهم) و امیرالمومنین نیز در آن موقع از مال شخصی خویش چنین پولی را نداشت به برادرش فرمود صبر کند تا پس از مدتی با تهیه این پول از مال شخصی خود تا آنجا که امکان دارد به وی کمک کند اما عقیل این پیشنهاد را نپذیرفت و درخواست داشت که از بیت المال سریع به وی چنین پولی داده شود که امیرالمومنین این درخواست را رد کرد.(برای مطالعه بیشتر رجوع کنید به: بحار الانوار، جلد9، صفحه 613 ،چاپ تبریز)
البته از این نمونه ماجراها در سیره امیرالمومنین به وفور دیده می شود که برخی از دوستان و نزدیکان حضرت به طمع اینکه آن بزرگوار حاکم و خلیفه شده به آن حضرت مراجعه می کردند اما جواب برای همه یکی بوده است که به طور نمونه به دو مورد اشاره میشود:
اسامة بن زید، پیکی نزد حضرت فرستاد و گفت: (عطای مرا بفرست، شما می دانی که اگر در دهان شیر بروی، با شما می آیم).امیرمؤمنان علیه السلام در پاسخ نوشت: (انّ هذا المال لمن جاهد علیه، و لکن لی مالاً بالمدینة فأصب منه ما شئت؛(شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج 4، ص 102.)این مال برای کسی است که در جهاد شرکت کرده باشد؛ اما من در مدینه مالی دارم، هرچه می خواهی از آن بگیر.)
امام صادق علیه السلام می فرماید: یکی از دوستان امیرمؤمنان علیه السلام از ایشان مالی درخواست نمود، حضرت فرمود: (یخرج عطائی فأُقاسِمُک هُو؛ آنگاه که حقوق من رسید، از آن به تو می دهم)؛ ولی آن شخص به آن مقدار قانع نشد و گفت: برایم کافی نیست. و به معاویه پیوست.( نهج السّعادة فی مستدرک نهج البلاغه، ج 4، ص 146 و 147.)
- [سایر] سلام؛ چرا حضرت علی(ع) از دارایی شخصی خود به عقیل کمک نکردند؟
- [سایر] از دید گاه امام علی(ع) بیت المال چه جایگاهی دارد وایشان چه سازوکارهایی رابرای آن در نظر گرفته بودند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی حدود50 میلیون دارائی داشته باشد و مقداری پول حرام شامل پول بیت المال و افراد در آن باشد باید چکار کند تا مالش حلال شود.
- [سایر] ائمه معصومین(ع) گاهی در مهمانیها مجبور به خوردن اموال خلفای زمان خود میشدند و با توجه به داستان عقیل برادر حضرت علی(ع) و مراجعه او به معاویه، مشخص میشود مال خلفا کاملاً حلال نبوده است. آیا میتوان گفت ائمه سهم خود از بیت المال را میخوردند؟
- [سایر] در مورد قاتلان عثمان چرا امام علی (ع) دادگاه تشکیل ندادند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] سلام علیکم سؤالی در مورد کار دولت مبنی بر پرداخت متفاوت یارانه بر اساس میزان درآمد افراد با توجه به ماجرای امام علی(ع) و برادرشان که سهم بیشتری از بیت المال می خواست ........ پرسیدم که جواب حضرت عالی این بود (ظاهرا منظورشان این است که آنها که درآمد کمتری دارند یارانه بیشتری بگیرند.) آیا امام علی(ع) از فقر برادر خویش و ثروت خاندان ابوسفیان آگاه نبود که جواب برادر خویش را چنین دادند ؟ آیا این تقسیم نابرابرانه بیت المال (به گفته عملی امام علی(ع) )پاداشی جز آتش دوزخ دارد؟ حال از حضرت عالی تقاضا دارم جوابی واضح به این سؤال من بدهید ؟ اگر عمل امام علی(ع) در تقسیم بیت المال درست بوده(که شکی بر آن نیست) آیا نباید دولت را در این تصمیم راهنمایی کنید؟
- [سایر] باسلام، ببخشید من یه سوال دینی در موردحضرت علی در طریقه تقسیم بیت المال در ان زمان دارم وان هم این است که چرا حضرت علی با انکه میدانستند عده ای بیشتری از مردم در ان زمان فقیرتر از ثروتمندان بودند چرا به همه ی انها یک مقدار حقوق میداد چرا سهم فقرا را بیشتر نمیدادند ؟ ثروتمندان که چندان احتیاجی نداشتند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] مشاهده می شود که برخی از دانشجویان و اساتید پزشکی از امکانات دولتی و بیت المال، مثلا فرمهای بیمارستانی و کاغذهای مکاتبه ای استفاده شخصی می کنند در حالی که هزینه این وسایل یا از بیت المال تأمین می شود یا به هزینه بیماران اضافه شده و از آنها اخذ می گردد، آیا این کار جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مشاهده می شود که برخی از دانشجویان و اساتید پزشکی از امکانات دولتی و بیت المال، مثلا فرمهای بیمارستانی و کاغذهای مکاتبه ای استفاده شخصی می کنند در حالی که هزینه این وسایل یا از بیت المال تأمین می شود یا به هزینه بیماران اضافه شده و از آنها اخذ می گردد، آیا این کار جایز است؟
- [سایر] نحوهی برخورد امیرالمؤمنین علیهالسلام با افرادی که به دلایلی برای خود قداستی قائل بودند و از بیتالمال سهمخواهی میکردند، چگونه بود؟ آیا حضرت در مقابله با این افراد، ملاحظهی خاصی به خرج میدادند؟نحوهی مقابلهی امیرالمؤمنین علیهالسلام با سطوح مختلف فساد (اقتصادی، حدود الهی و...) در حکومت چگونه بود و با مسئولان مفسد چه برخوردی داشتند؟عامل اصلی دشمنی خواص با حکومت امیرالمؤمنین(ع)چه بود؟
- [آیت الله سبحانی] اذان هیجده جمله است: اللّهُ أَکْبَر چهار مرتبه. أَشْهَدُ أَنْ لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهِ، حَیَّ عَلَی الصَّلاَةِ، حَیَّ عَلَی الفَلاَح، حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ، اللّهُ أَکْبَر، لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه اللّهُ أَکْبَر از اول اذان و یک مرتبه لاَ اِلهَ اِلاَّ اللّهُ از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَلِ باید دو مرتبه قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ اضافه نمود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اذان هیجده جمله است: "اللهُ أکْبَرُ" چهار مرتبه؛ "أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ اللهُ" "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله" "حَیَّ عَلی الصّلاة" "حَیَّ عَلَی الْفَلاَح" "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل" "اللهُ أَکْبَرُ" "لاَ إِلَهَ إِلاَّ الله" هر یک دو مرتبه. اقامه هفده جمله است یعنی: دو مرتبه "اللهُ أکْبَرُ" از اول اذان و یک مرتبه "لا إِلَهَ إِلاَّ الله" از آخر آن کم می شود وبعد از گفتن "حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل"باید دو مرتبه "قَدْ قامَتِ الصَّلاة" اضافه نمود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اذان هیجده جمله است: اَلله اکبرُ چهار مرتبه اَشهدُ اَنْ لا الهَ اِلاّاللهُ، اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسولُ الله حیَّ عَلَی الصَّلوةِ حَیَّ عَلَی الفَلاحِ حَیَّ عَلی خیرِ العملِ، الله اکبرُ لااِلَه اِلاّالله هر یک دو مرتبه و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبرُ از اوّل اذان و یک مرتبه لااِلهَ اِلاّالله از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حَیَّ عَلَی خیرِ العَمَل باید دو مرتبه قَد قامَتِ الصَّلوةُ اضافه نمود.
- [آیت الله خوئی] اذان هیجده جمله است:" الله اکبر" چهار مرتبه،" اشهد ان لا اله الا الله، أشهد ان محمداً رسول الله، حی علی الصلاة، حی علی الفلاح، حی علی خیر العمل، الله اکبر، لا اله الا الله"، هر یک دو مرتبه، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه" الله اکبر" از اوّل اذان، و یک مرتبه" لا اله الا الله" از آخر آن کم میشود، و بعداز گفتن" حی علی خیر العمل" باید دو مرتبه" قد قامت الصلاه" اضافه نمود.
- [آیت الله بهجت] اذان هیجده جمله است: (اللّه اَکبَر) چهار مرتبه؛ (اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللّه)؛ (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّه)؛ (حَی عَلَی الصَّلاة)؛ (حَی عَلَی الفَلاح)؛ (حَی عَلی خَیرِ الْعَمَل)؛ (اللّه اَکبَر)؛ (لا اِلهَ اِلاَّ اللّه) هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است؛ یعنی دو مرتبه (اللّه اکبر) از اول اذان و یک مرتبه (لا اِلهَ الاَّ اللّه) از آخر آن کم میشود، و بعد از گفتن (حَی عَلی خَیرِ الْعَمَل) باید دو مرتبه (قَدْ قامَتِ الصَّلاة) اضافه نمود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اذان هیجده جمله است: )اللّهُ أکْبَر( چهار مرتبه، )أشْهَدُ أن لا اًّلهَ اًّلاّ اللّهُ، أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّه، حَیَّ عَلی الصَّلاِْ، حَیَّ عَلی الفَلاحِ، حَیَّ عَلی خَیْرِ العَمَل، اللّهُ اکْبَر، لا اًّلهَ اًّلاّ اللّه( هریک دو مرتبه . واقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه اللّهُ أکبَر از اوّل اذان ویک مرتبه )لا اًّلهَ اًّلاّ اللّهُ( از آخر آن کم میشود و بعد از گفتن )حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَل(، باید دو مرتبه )قَدْ قامَتِ الصّلاْ( اضافه نمود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اذان هیجده جمله دارد: (اللَّهُ أکبَر) چهار مرتبه، (أَشْهَدُ أَنْ لا إلهَ إلّا اللَّهُ)، (أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه)، (حَیَّ علی الصَّلاةِ)، (حَیَّ علی الفَلاحِ)، (حَیَّ علی خَیْرِ العَمَلِ)، (اللَّه أکبَر)، (لا إلهَ إلّا اللَّهُ) هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است؛ یعنی دو مرتبه (اللَّه أکبَر) از اول اذان و یک مرتبه (لا إلهَ إلّا اللَّهُ) از آخر آن کم میشود و بعد از گفتن (حَیَّ علی خَیْرِ العَمَلِ) باید دو مرتبه (قَدْ قامَتِ الصّلاة) اضافه نمود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اذان هیجده جمله است الله اکبر چهار مرتبه اشهد ان لا اله الا الله اشهد ان محمدا رسول الله حی علی الصلاه حی علی الفلاح حی علی خیر العمل الله اکبر لا اله الا الله هر یک دو مرتبه و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبر از اول اذان و یک مرتبه لا اله الا الله از اخر ان کم می شود و بعد از گفتن حی علی خیر العمل باید دو مرتبه قد قامت الصلاه اضافه نمود
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اذان هیجده جمله است: اللّه اکبر چهار مرتبه؛ اشهد ان لا اله الا اللّه؛ اشهد ان محمدا رسول اللّه؛ حی علی الصلاه؛ حی علی الفلاح؛ حی علی خیر العمل؛ اللّه اکبر؛ لا اله الا اللّه هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است؛ یعنی دو مرتبه اللّه اکبر از اول اذان و یک مرتبه لااله الا اللّه از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حی علی خیر العمل باید دو مرتبه قد قامت الصلاه اضافه نمود.
- [آیت الله سیستانی] اذان هیجده جمله است : (اللّه اکبر) چهار مرتبه ، (أَشْهَدُ أن لا إِلَه إِلاّ اللّهُ) ، (أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهَ) ، (حَیَّ عَلَی الصَلاةِ) ، (حَیَّ عَلی الفَلاحِ) ، (حَیَّ عَلی خَیْرُ الْعَمَل) ، (اَللّهُ أَکْبَرُ) ، (لا الهَ إلاَّ اللّهُ) هر یک دو مرتبه . و اقامه هفده جمله است ، یعنی دو مرتبه (اَللّهُ أَکْبَرُ) از اول اذان ، و یک مرتبه (لا إِلهَ إلاَّ اللّهُ) از آخر آن کم میشود ، و بعد از گفتن (حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَل) باید دو مرتبه (قَدْ قَامَتِ الصَّلاَةُ) اضافه نمود .