سلام؛ چرا حضرت علی(ع) از دارایی شخصی خود به عقیل کمک نکردند؟

برای ارائه پاسخ دقیق، لازم است ماجرای کمک خواستن عقیل از علی(ع) را گزارش کنیم. گزارشه‌های تاریخی در این زمینه می‌گوید: «عقیل خدمت امام علی(ع) آمد و گفت: به من چیزی بده تا بدهکاری‌‌هایم را بپردازم. زودتر مرا رها کن تا از خانه‌ات بروم. علی(ع) فرمود: ای ابا یزید! چه اندازه بدهکاری؟ گفت: صد هزار درهم؛ حضرت فرمود: به خدا قسم که من چنین پولی ندارم، ولی می‏‌توانی صبر کنی تا سهم من از بیت المال داده شود و آن‌را با تو تقسیم کنم، و اگر برای اهل خانه چیزی لازم نبود همه آن‌را به تو می‏‌دادم». عقیل گفت: بیت المال در دست تو است و تو مرا وعده به سهم خود از بیت المال می‏دهی؟ تازه سهم تو چه اندازه است، و اگر همه آن‌را به من دهی چه خواهد بود؟ امام علی گفت: «من و تو نسبت به اموال بیت المال مثل دیگر مسلمانان هستیم...».[1]
با توجه به متن فوق، چند نکته قابل ذکر است.
1. مبلغ مورد درخواست عقیل نسبتاً زیاد بود.(صد هزار درهم)
2. امام(ع) ظاهراً چنین پول نقدی نداشت.[2]
3. امام(ع) پذیرفته بود که با گرفتن سهمش از بیت المال آن‌را با عقیل تقسیم کند، و در صورت عدم نیاز خانواده تمام آن‌را به وی دهد.
3. توقع عقیل از امام(ع) این بود که از بیت المال آن مبلغ را به وی بدهد.
براین اساس امام علی(ع) در ایام خلافت خود اموال شخصی قابل توجهی نداشتند که بتوانند اضافه بر تأمین مخارج افراد واجب النفقه خود، مبالغ سنگینی را به عنوان قرض یا هدیه به دیگران بدهند.   [1] . فَقَالَ أَعْطِنِی مَا أَقْضِی بِهِ دَیْنِی وَ عَجِّلْ سَرَاحِی حَتَّی أَرْحَلَ عَنْکَ قَالَ فَکَمْ دَیْنُکَ یَا أَبَا یَزِیدَ قَالَ مِائَةُ أَلْفِ دِرْهَمٍ قَالَ وَ اللَّهِ مَا هِیَ عِنْدِی وَ لَا أَمْلِکُهَا وَ لَکِنْ اصْبِرْ حَتَّی یَخْرُجَ عَطَایَ فَأُوَاسِیَکَهُ وَ لَوْ لَا أَنَّهُ لَا بُدَّ لِلْعِیَالِ مِنْ شَیْ‏ءٍ لَأَعْطَیْتُکَ کُلَّهُ فَقَالَ عَقِیلٌ بَیْتُ الْمَالِ فِی یَدِکَ وَ أَنْتَ تُسَوِّفُنِی إِلَی عَطَائِکَ وَ کَمْ عَطَاؤُکَ‏ وَ مَا عَسَی یَکُونُ وَ لَوْ أَعْطَیْتَنِیهِ کُلَّهُ فَقَالَ مَا أَنَا وَ أَنْتَ فِیهِ إِلَّا بِمَنْزِلَةِ رَجُلٍ مِنَ الْمُسْلِمِینَ، ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل أبی طالب علیهم السلام، ج ‏2، ص 108 و 109، ناشر: علامه‏، چاپ اول، قم‏، 1379 ق‏.‏ [2] . شاهد آن نیز خطبه امام حسن (ع) بعد از شهادت امام علی (ع) است: ... و از طلا و نقره چیزی از خود به ارث نگذاشت مگر هفت صد درهم که از عطایش اضافه آمده بود و می خواست با آن پول برای خانواده خود خدمتکاری بخرد، مفید، محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، محقق / مصحح: مؤسسة آل البیت علیهم السلام‏، ج ‏2، ص 8، ناشر: کنگره شیخ مفید، چاپ اول، قم، 1413 ق‏.