ذخیره
به آنچه براى نیاز آینده کنار گذاشته و اندوخته مى‌شود، ذخیره گویند. از احکام ذخیره در باب هاى خمس، حج و تجارت سخن رفته است.
سیره آخرین ذخیره الهی در عصر ظهور چگونه است؟
سیره آخرین ذخیره الهی در عصر ظهور چگونه است؟ درباره روش و رفتار و سیرت امام مهدی(عج) مطالب و مسائل بسیاری در احادیث رسیده است. این مطالب و مسایل سیرت‌های امام زمان(عج) را روشن می‌سازد، نظیر سیرت دینی، سیرت اخلاقی، سیرت عملی، سیرت انقلابی و دیگر سیرت‌ها که می‌تواند برای ما نمونه‌ها و سرمشق‌های خوبی باشد، محمدرضا حکیمی در کتاب (خورشید مغرب) این گونه درباره سیرت‌های آخرین ذخیره الهی می‌نویسد... سیرت دینی مهدی(عج) در برابر خداوند و جلال خداوند فروتن است، بسیار فروتن، همچون عقاب به هنگامی که بال خویش فروگشاید و سر به زیر انداخته از اوج آسمان فرود آید، مهدی در برابر جلال خداوند این‌سان خاشع و فروتن است، خدا و عظمت خدا در وجود او متجلی است و همه هستی او را در خود فرو برده است. مهدی(عج) عادل است و خجسته و پاکیزه، او ذره‌ای از حق را فرو نگذارد. خداوند دین اسلام را به دست او عزیز گرداند. . . مهدی، همواره بیم خداوند را به دل دارد و به مقام تقربی که نزد خدا دارد مغرور نشود. او به دنیا دل نبندد و سنگی روی سنگ نگذارد، در حکومت او به احدی بدی نرسد، مگر آنجا که حد خدایی جاری شود. سیرت خلقی مهدی(عج) صاحب حشمت و سکینه و وقار است، مهدی جامه‌هایی درشتناک پوشد و نان جو خورد. علم و حلم مهدی از همه مردمان بیشتر است. مهدی، همنام پیامبر است(محمد) و خلق او، خلق محمدی است، مهدی(عج) در جهان با مشعل فروزان هدایت سیر کند و چونان صالحان بزید. سیرت عملی به هنگام رستاخیز مهدی(عج) آنچه هست، دوستی و یگانگی است تا آنجا که هرکس هرچه نیاز دارد، از جیب آن دیگری بردارد، بی‌هیچ ممانعتی، در زمان مهدی(عج) مؤمنان در معاملات از یکدیگر سود نگیرند، کینه‌ها از دلها بیرون رود و همه جا را آسایش و امنیت فراگیرد، مهدی بخشنده است و بی‌دریغ مال و خواسته به این و آن دهد، نسبت به عمال و کارگزاران و مأموران دولت خویش بسیار سختگیر باشد و با ناتوانان و مستمندان، بسیار دل‌رحم و مهربان. مهدی(عج) در رفتار چنان است که گویی با دست خود، کره و عسل به دهان مسکینان می‌نهد، مهدی(عج) چونان امیرالمؤمنین(ع) زندگی کند، نان خشک بخورد و با پارسایی بزید. سیرت انقلابی مهدی(عج) حق هر حق‌داری را بگیرد و به او دهد، حتی اگر حق کسی زیر دندان دیگری باشد، از زیر دندان انسان متجاوز و غاصب بیرون کشد و به صاحب حق بازگرداند، چون مهدی قیام کند، جزیه برداشته شود و غیر مسلمانی نماند، او مردم را با شمشیر به دین خدا دعوت کند، هرکس نپذیرد، گردن زند و هر کس را سرکشی کند، خرد سازد، مهدی(عج) وارد شهر کوفه شود و هر منافق و شک‌باوری را بکشد و کاخ‌ها را ویران سازد و ارتش مستقر در آنجا را از دم تیغ بگذراند، اینچنین ظلمه و اعوان ظلمه را بی‌دریغ بکشد تا خدا راضی شود و خشنود شود، مهدی، مانع الزّکاة را بکشد، زانی محصن را نیز بدون طلب شاهد رحم کند. زرارة بن اعین گوید: از امام محمّد باقر(عج) پرسیدم: آیا قائم با مردمان مانند پیامبر(ص) رفتار کند؟ فرمود: هیهات، هیهات! پیامبر با ملایمت با مردم رفتار می‌کرد، و می‌کوشید تا محبت مردم را در راه دین جلب کند و تألیف قلوب نماید، امام قائم با شمشیر و قتل با مردم روبرو شود، خدا به او اینگونه امر کرده است که بکشد و توبه‌ای از کسی نپذیرد، وای به حال کسی که با مهدی بر سر ستیز آید، مهدی، فقط و فقط شمشیر بشناسد، او از کسی توبه نپذیرد و در راه اجرای حکم خدا و استقرار بخشیدن به دین خدا، به سخن کسی گوش ندهد و نکوهش احدی را نشنود. سیرت سیاسی به هنگام حکومت مهدی(عج) حکومت جبّاران و مستکبران و نفوذ سیاسی منافقان و خائنان نابود شود، شهر مکه قبله مسلمین مرکز حرکت انقلابی مهدی شود. نخستین افراد قیام او در آن شهر گرد آیند و در آنجا به او بپیوندند، مهدی(عج) به نفوذ یهود و مسیحیت در جهان خاتمه دهد، از غار انطاکیه، تابوت سکینه را بیرون آورد، نسخه اصلی تورات و انجیل در آن است و بدین گونه در میان اهل تورات با تورات و در میان اهل انجیل با انجیل حکم کند و آنان را به متابعت خویش فراخواند، برخی به او بگروند، با دیگران جنگ کند و هیچ صاحب قدرتی و صاحب مرامی (چه از اهل کتاب و چه از دیگر مسلک‌ها و مرام‌ها) باقی نماند و دیگر هیچ سیاستی و حکومتی جز حکومت حقه اسلامی و سیاست عادله قرآنی در جهان جریان نیابد. بدین گونه حکومت مهدی شرق و غرب عالم را فراگیرد، عیسی(عج) از آسمان فرود آید و پشت سر مهدی(عج) نماز گزارد و فریاد زند که (در بیت المقدس را باز کنید!) در را باز کنند، در این میان دجال با 70 هزار یهودی مسلح پدیدار شود. . . و چون عیسی آهنگ کشتن دجال کند، دجال بگریزد، عیسی بگوید: من تو را با یک ضربت بکشم و چنین شود، او را بگیرد و بکشد، یهودیان در گوشه و کنار و در پناه هر سنگ و درخت و جانور و چیز دیگری پنهان شوند، اما همه چیز به سخن آید و بانگ بردارد: ای بنده مسلمان خدا، اینجا یک یهودی است بیا و او را بکش! و این چنین جهان از وجود یهود پاک شود، آری! چون مهدی(عج) قیام کند، زمینی نماند، مگر اینکه در آنجا گلبانگ محمدی (اشهد ان لا اله الاّ اللّه، و اشهد انّ محمّدا رسول اللّه) بلند شود. سیرت تربیتی در زمان حکومت مهدی(عج) به همه مردم، حکمت و علم بیاموزند تا آنجا که زنان در خانه‌ها، با کتاب خدا و سنت پیامبر قضاوت کنند، در آن روزگار قدرت عقلی توده‌ها تمرکز یابد. مهدی به تأیید الهی خردهای مردمان را به کمال رساند و در همگان فرزانگی پدید آورد، در روزگار ظهور دولت مهدی عیب و آفت از شیعه برطرف شود و دل‌های آنان چون پاره‌های پولاد شود. یک مرد به نیرو چون چهل مرد باشد و حکومت و سروری روی زمین به دست آنان افتد. سیرت اجتماعی چون مهدی(عج) درآید -پس از سختی‌ها که افتد و جنگ‌ها که رود- ظلم و ستم را براندازد و سراسر زمین را از عدل و داد بپا کند، هیچ جای در زمین باقی نماند، مگر اینکه از برکت عدل و احسان او فیض برد و زنده شود، حتی جانوران و گیاهان نیز از این برکت و عدالت و داد و نکویی بهره‌مند شوندو همه مردم، در زمان مهدی، توانگر و بی‌نیاز شوند، عدالت مهدی چنان باشد که بر هیچ کس در هیچ‌چیز، به هیچ گونه ستمی نرود، نخستین نشانه عدل او آن است که سخنگویان حکومت او در مکه فریاد زنند: (هر کس نماز فریضه خویش را در کنار حجر الاسود و محل طواف خوانده است و اکنون می‌خواهد نماز نافله بخواند به کناری رود تا حق کسی پایمال نشود و هر کس می‌خواهد نماز فریضه بخواند، بیاید و بخواند). سیرت مالی همه اموال جهان در نزد مهدی(عج) گرد آید، آنچه در دل زمین است و آنچه بر روی زمین، آنگاه مهدی به مردمان بگوید: (بیایید! و این اموال را بگیرید! اینها همان چیزهایی است که برای به دست آوردن آنها، قطع رحم کردید و خویشان خود را رنجاندید، خون‌های به ناحق ریختید و مرتکب گناهان شدید، بیایید و بگیرید! پس دست به عطا گشاید، چنانکه تا آن روز کسی آن چنان بخشش اموال نکرده باشد، در زمان مهدی(عج) زمین محصول بسیار دهد و مال و خواسته همی خرمن شود، هرکس نزد مهدی آید و گوید: (به من مالی ده!)، مهدی بی‌درنگ بگوید: (بگیر)، مهدی(عج) اموال را به صورت مساوی، میان همگان تقسیم کند و کسی را بر کسی امتیاز ندهد. سیرت اصلاحی مهدی(عج) فریادرسی است، که خداوند او را بفرستد تا به فریاد مردم عالم برسد. در روزگار او همگان به رفاه و آسایش و وفور نعمتی بی‌مانند دست یابند، حتی چهارپایان فراوان شوند و با دیگر جانوران خوش و آسوده باشند، زمین گیاهان بسیار رویاند، آب نهرها فراوان شود، گنج‌ها و دفینه‌های زمین و دیگر معادن استخراج شود، در زمان مهدی آتش فتنه‌ها و آشوب‌ها بی‌فسرد، رسم ستم و شبیخون و غارتگری برافتد و جنگ‌ها از میان برود، مهدی(عج) مردم جهان را از آشوبی بزرگ و همه‌گیر و سردرگم نجات بخشد، در جهان جای ویرانی نماند، مگر آنکه مهدی(عج) آنجا را آباد سازد. یاران قائم به سراسر جهان پا نهند و همه جا قدرت را در دست گیرند، همه کس و همه چیز مطیع آنان شوند، حتی درندگان صحرا و مرغان شکاری همه و همه رضا و خشنودی آنان را بطلبند، شادی و شادمانی یافتن به این پیام‌آوران دین و صلاح و عدالت تا بدانجاست که قطعه‌ای از زمین بر قطعه‌ای دیگر مباهات کند که یکی از یاران مهدی بر آنجا پا نهاده است، هر یک از یاران قائم به نیرو چون چهل مرد باشد و دل آنان، مانند پاره‌های پولاد، اگر کوه‌هایی از آهن بر سر راه آنان پیدا شود، آنها را بشکافند، یاران قائم شمشیرهای خویش را بر زمین ننهند تا اینکه خدای عزوجل راضی شود -لا یکفوّن سیوفهم، حتّی یرضی اللّه عزّوجلّ- آری! هنگامی که جهان را فتنه و آشوب آکنده سازد و همه جا را غارتگری و فساد و ستم بپوشد، خداوند مصلح بزرگ را بفرستد تا دژهای ضلالت و گمراهی را از هم فروپاشد و فروغ توحید و انسانیت و عدالت را در دل‌های تاریک و سنگ شده، بتاباند. و سرانجام درباره سیرت اصلاحی مهدی(عج) به سخنان علی(عج) می‌رسیم در (نهج البلاغه): شهادت پدر، در حق پسر: (چون مهدی درآید، هواپرستی را به خداپرستی بازگرداند، پس از آنکه خداپرستی را به هواپرستی بازگردانده باشند. رأی‌ها و نظرها و افکار را به قرآن بازگرداند، پس از آنکه قرآن را به رأی‌ها و نظرها و افکار خود بازگردانده باشند. . . او عمّال و کارگزاران را مؤاخذه کند، زمین آنچه را در اعماق خویش دارد برای وی بیرون دهد و همه امکانات و برکات خویش را در اختیار او گذارد، آنگاه است که مهدی به شما نشان دهد که سیرت عدل کدام است و زنده کردن کتاب و سنت چیست)؟ سیرت قضایی در قضاوت‌ها و احکام مهدی و در حکومت وی سر سوزنی ظلم و بیداد بر کسی نرود و رنجی بر دلی ننشیند، مهدی(عج) برطبق احکام خالص دینی- بدون توجه به آراء و افکار دیگران و فقها و علمای مذاهب- حکم و حکومت کند، مهدی(عج) میزان عدل را در میان مردم نهد و بدین گونه هیچ‌کس نتواند به دیگری ستمی کند، مهدی، قضاوتی جدید آورد، مهدی به حکم داود و آل داود حکم کند و از مردم بیّنه و شاهد نطلبد. شیخ مفید می‌گوید: چون قائم آل محمد(ص) قیام کند، مانند حضرت داود(ع) یعنی برحسب باطن قضاوت کند و بی‌هیچ نیازی به شاهد حکم دهد، خداوند حکم را به او الهام کند و او بر طبق الهام الهی حکم کند. مهدی(عج) نقشه‌های پنهانی هر گروه را بداند و به آنان آن نقشه‌ها را بگوید، مهدی(عج) دوست و دشمن خود را، با نگاه، بشناسد.
سیره آخرین ذخیره الهی در عصر ظهور چگونه است؟ درباره روش و رفتار و سیرت امام مهدی(عج) مطالب و مسائل بسیاری در احادیث رسیده است. این مطالب و مسایل سیرت‌های امام زمان(عج) را روشن می‌سازد، نظیر سیرت دینی، سیرت اخلاقی، سیرت عملی، سیرت انقلابی و دیگر سیرت‌ها که می‌تواند برای ما نمونه‌ها و سرمشق‌های خوبی باشد، محمدرضا حکیمی در کتاب (خورشید مغرب) این گونه درباره سیرت‌های آخرین ذخیره الهی می‌نویسد... سیرت دینی مهدی(عج) در برابر خداوند و جلال خداوند فروتن است، بسیار فروتن، همچون عقاب به هنگامی که بال خویش فروگشاید و سر به زیر انداخته از اوج آسمان فرود آید، مهدی در برابر جلال خداوند این‌سان خاشع و فروتن است، خدا و عظمت خدا در وجود او متجلی است و همه هستی او را در خود فرو برده است. مهدی(عج) عادل است و خجسته و پاکیزه، او ذره‌ای از حق را فرو نگذارد. خداوند دین اسلام را به دست او عزیز گرداند. . . مهدی، همواره بیم خداوند را به دل دارد و به مقام تقربی که نزد خدا دارد مغرور نشود. او به دنیا دل نبندد و سنگی روی سنگ نگذارد، در حکومت او به احدی بدی نرسد، مگر آنجا که حد خدایی جاری شود. سیرت خلقی مهدی(عج) صاحب حشمت و سکینه و وقار است، مهدی جامه‌هایی درشتناک پوشد و نان جو خورد. علم و حلم مهدی از همه مردمان بیشتر است. مهدی، همنام پیامبر است(محمد) و خلق او، خلق محمدی است، مهدی(عج) در جهان با مشعل فروزان هدایت سیر کند و چونان صالحان بزید. سیرت عملی به هنگام رستاخیز مهدی(عج) آنچه هست، دوستی و یگانگی است تا آنجا که هرکس هرچه نیاز دارد، از جیب آن دیگری بردارد، بی‌هیچ ممانعتی، در زمان مهدی(عج) مؤمنان در معاملات از یکدیگر سود نگیرند، کینه‌ها از دلها بیرون رود و همه جا را آسایش و امنیت فراگیرد، مهدی بخشنده است و بی‌دریغ مال و خواسته به این و آن دهد، نسبت به عمال و کارگزاران و مأموران دولت خویش بسیار سختگیر باشد و با ناتوانان و مستمندان، بسیار دل‌رحم و مهربان. مهدی(عج) در رفتار چنان است که گویی با دست خود، کره و عسل به دهان مسکینان می‌نهد، مهدی(عج) چونان امیرالمؤمنین(ع) زندگی کند، نان خشک بخورد و با پارسایی بزید. سیرت انقلابی مهدی(عج) حق هر حق‌داری را بگیرد و به او دهد، حتی اگر حق کسی زیر دندان دیگری باشد، از زیر دندان انسان متجاوز و غاصب بیرون کشد و به صاحب حق بازگرداند، چون مهدی قیام کند، جزیه برداشته شود و غیر مسلمانی نماند، او مردم را با شمشیر به دین خدا دعوت کند، هرکس نپذیرد، گردن زند و هر کس را سرکشی کند، خرد سازد، مهدی(عج) وارد شهر کوفه شود و هر منافق و شک‌باوری را بکشد و کاخ‌ها را ویران سازد و ارتش مستقر در آنجا را از دم تیغ بگذراند، اینچنین ظلمه و اعوان ظلمه را بی‌دریغ بکشد تا خدا راضی شود و خشنود شود، مهدی، مانع الزّکاة را بکشد، زانی محصن را نیز بدون طلب شاهد رحم کند. زرارة بن اعین گوید: از امام محمّد باقر(عج) پرسیدم: آیا قائم با مردمان مانند پیامبر(ص) رفتار کند؟ فرمود: هیهات، هیهات! پیامبر با ملایمت با مردم رفتار می‌کرد، و می‌کوشید تا محبت مردم را در راه دین جلب کند و تألیف قلوب نماید، امام قائم با شمشیر و قتل با مردم روبرو شود، خدا به او اینگونه امر کرده است که بکشد و توبه‌ای از کسی نپذیرد، وای به حال کسی که با مهدی بر سر ستیز آید، مهدی، فقط و فقط شمشیر بشناسد، او از کسی توبه نپذیرد و در راه اجرای حکم خدا و استقرار بخشیدن به دین خدا، به سخن کسی گوش ندهد و نکوهش احدی را نشنود. سیرت سیاسی به هنگام حکومت مهدی(عج) حکومت جبّاران و مستکبران و نفوذ سیاسی منافقان و خائنان نابود شود، شهر مکه قبله مسلمین مرکز حرکت انقلابی مهدی شود. نخستین افراد قیام او در آن شهر گرد آیند و در آنجا به او بپیوندند، مهدی(عج) به نفوذ یهود و مسیحیت در جهان خاتمه دهد، از غار انطاکیه، تابوت سکینه را بیرون آورد، نسخه اصلی تورات و انجیل در آن است و بدین گونه در میان اهل تورات با تورات و در میان اهل انجیل با انجیل حکم کند و آنان را به متابعت خویش فراخواند، برخی به او بگروند، با دیگران جنگ کند و هیچ صاحب قدرتی و صاحب مرامی (چه از اهل کتاب و چه از دیگر مسلک‌ها و مرام‌ها) باقی نماند و دیگر هیچ سیاستی و حکومتی جز حکومت حقه اسلامی و سیاست عادله قرآنی در جهان جریان نیابد. بدین گونه حکومت مهدی شرق و غرب عالم را فراگیرد، عیسی(عج) از آسمان فرود آید و پشت سر مهدی(عج) نماز گزارد و فریاد زند که (در بیت المقدس را باز کنید!) در را باز کنند، در این میان دجال با 70 هزار یهودی مسلح پدیدار شود. . . و چون عیسی آهنگ کشتن دجال کند، دجال بگریزد، عیسی بگوید: من تو را با یک ضربت بکشم و چنین شود، او را بگیرد و بکشد، یهودیان در گوشه و کنار و در پناه هر سنگ و درخت و جانور و چیز دیگری پنهان شوند، اما همه چیز به سخن آید و بانگ بردارد: ای بنده مسلمان خدا، اینجا یک یهودی است بیا و او را بکش! و این چنین جهان از وجود یهود پاک شود، آری! چون مهدی(عج) قیام کند، زمینی نماند، مگر اینکه در آنجا گلبانگ محمدی (اشهد ان لا اله الاّ اللّه، و اشهد انّ محمّدا رسول اللّه) بلند شود. سیرت تربیتی در زمان حکومت مهدی(عج) به همه مردم، حکمت و علم بیاموزند تا آنجا که زنان در خانه‌ها، با کتاب خدا و سنت پیامبر قضاوت کنند، در آن روزگار قدرت عقلی توده‌ها تمرکز یابد. مهدی به تأیید الهی خردهای مردمان را به کمال رساند و در همگان فرزانگی پدید آورد، در روزگار ظهور دولت مهدی عیب و آفت از شیعه برطرف شود و دل‌های آنان چون پاره‌های پولاد شود. یک مرد به نیرو چون چهل مرد باشد و حکومت و سروری روی زمین به دست آنان افتد. سیرت اجتماعی چون مهدی(عج) درآید -پس از سختی‌ها که افتد و جنگ‌ها که رود- ظلم و ستم را براندازد و سراسر زمین را از عدل و داد بپا کند، هیچ جای در زمین باقی نماند، مگر اینکه از برکت عدل و احسان او فیض برد و زنده شود، حتی جانوران و گیاهان نیز از این برکت و عدالت و داد و نکویی بهره‌مند شوندو همه مردم، در زمان مهدی، توانگر و بی‌نیاز شوند، عدالت مهدی چنان باشد که بر هیچ کس در هیچ‌چیز، به هیچ گونه ستمی نرود، نخستین نشانه عدل او آن است که سخنگویان حکومت او در مکه فریاد زنند: (هر کس نماز فریضه خویش را در کنار حجر الاسود و محل طواف خوانده است و اکنون می‌خواهد نماز نافله بخواند به کناری رود تا حق کسی پایمال نشود و هر کس می‌خواهد نماز فریضه بخواند، بیاید و بخواند). سیرت مالی همه اموال جهان در نزد مهدی(عج) گرد آید، آنچه در دل زمین است و آنچه بر روی زمین، آنگاه مهدی به مردمان بگوید: (بیایید! و این اموال را بگیرید! اینها همان چیزهایی است که برای به دست آوردن آنها، قطع رحم کردید و خویشان خود را رنجاندید، خون‌های به ناحق ریختید و مرتکب گناهان شدید، بیایید و بگیرید! پس دست به عطا گشاید، چنانکه تا آن روز کسی آن چنان بخشش اموال نکرده باشد، در زمان مهدی(عج) زمین محصول بسیار دهد و مال و خواسته همی خرمن شود، هرکس نزد مهدی آید و گوید: (به من مالی ده!)، مهدی بی‌درنگ بگوید: (بگیر)، مهدی(عج) اموال را به صورت مساوی، میان همگان تقسیم کند و کسی را بر کسی امتیاز ندهد. سیرت اصلاحی مهدی(عج) فریادرسی است، که خداوند او را بفرستد تا به فریاد مردم عالم برسد. در روزگار او همگان به رفاه و آسایش و وفور نعمتی بی‌مانند دست یابند، حتی چهارپایان فراوان شوند و با دیگر جانوران خوش و آسوده باشند، زمین گیاهان بسیار رویاند، آب نهرها فراوان شود، گنج‌ها و دفینه‌های زمین و دیگر معادن استخراج شود، در زمان مهدی آتش فتنه‌ها و آشوب‌ها بی‌فسرد، رسم ستم و شبیخون و غارتگری برافتد و جنگ‌ها از میان برود، مهدی(عج) مردم جهان را از آشوبی بزرگ و همه‌گیر و سردرگم نجات بخشد، در جهان جای ویرانی نماند، مگر آنکه مهدی(عج) آنجا را آباد سازد. یاران قائم به سراسر جهان پا نهند و همه جا قدرت را در دست گیرند، همه کس و همه چیز مطیع آنان شوند، حتی درندگان صحرا و مرغان شکاری همه و همه رضا و خشنودی آنان را بطلبند، شادی و شادمانی یافتن به این پیام‌آوران دین و صلاح و عدالت تا بدانجاست که قطعه‌ای از زمین بر قطعه‌ای دیگر مباهات کند که یکی از یاران مهدی بر آنجا پا نهاده است، هر یک از یاران قائم به نیرو چون چهل مرد باشد و دل آنان، مانند پاره‌های پولاد، اگر کوه‌هایی از آهن بر سر راه آنان پیدا شود، آنها را بشکافند، یاران قائم شمشیرهای خویش را بر زمین ننهند تا اینکه خدای عزوجل راضی شود -لا یکفوّن سیوفهم، حتّی یرضی اللّه عزّوجلّ- آری! هنگامی که جهان را فتنه و آشوب آکنده سازد و همه جا را غارتگری و فساد و ستم بپوشد، خداوند مصلح بزرگ را بفرستد تا دژهای ضلالت و گمراهی را از هم فروپاشد و فروغ توحید و انسانیت و عدالت را در دل‌های تاریک و سنگ شده، بتاباند. و سرانجام درباره سیرت اصلاحی مهدی(عج) به سخنان علی(عج) می‌رسیم در (نهج البلاغه): شهادت پدر، در حق پسر: (چون مهدی درآید، هواپرستی را به خداپرستی بازگرداند، پس از آنکه خداپرستی را به هواپرستی بازگردانده باشند. رأی‌ها و نظرها و افکار را به قرآن بازگرداند، پس از آنکه قرآن را به رأی‌ها و نظرها و افکار خود بازگردانده باشند. . . او عمّال و کارگزاران را مؤاخذه کند، زمین آنچه را در اعماق خویش دارد برای وی بیرون دهد و همه امکانات و برکات خویش را در اختیار او گذارد، آنگاه است که مهدی به شما نشان دهد که سیرت عدل کدام است و زنده کردن کتاب و سنت چیست)؟ سیرت قضایی در قضاوت‌ها و احکام مهدی و در حکومت وی سر سوزنی ظلم و بیداد بر کسی نرود و رنجی بر دلی ننشیند، مهدی(عج) برطبق احکام خالص دینی- بدون توجه به آراء و افکار دیگران و فقها و علمای مذاهب- حکم و حکومت کند، مهدی(عج) میزان عدل را در میان مردم نهد و بدین گونه هیچ‌کس نتواند به دیگری ستمی کند، مهدی، قضاوتی جدید آورد، مهدی به حکم داود و آل داود حکم کند و از مردم بیّنه و شاهد نطلبد. شیخ مفید می‌گوید: چون قائم آل محمد(ص) قیام کند، مانند حضرت داود(ع) یعنی برحسب باطن قضاوت کند و بی‌هیچ نیازی به شاهد حکم دهد، خداوند حکم را به او الهام کند و او بر طبق الهام الهی حکم کند. مهدی(عج) نقشه‌های پنهانی هر گروه را بداند و به آنان آن نقشه‌ها را بگوید، مهدی(عج) دوست و دشمن خود را، با نگاه، بشناسد.
پاسخ:
سیره آخرین ذخیره الهی در عصر ظهور چگونه است؟
درباره روش و رفتار و سیرت امام مهدی(عج) مطالب و مسائل بسیاری در احادیث رسیده است. این مطالب و مسایل سیرت‌های امام زمان(عج) را روشن می‌سازد، نظیر سیرت دینی، سیرت اخلاقی، سیرت عملی، سیرت انقلابی و دیگر سیرت‌ها که می‌تواند برای ما نمونه‌ها و سرمشق‌های خوبی باشد، محمدرضا حکیمی در کتاب (خورشید مغرب) این گونه درباره سیرت‌های آخرین ذخیره الهی می‌نویسد...
سیرت دینی
مهدی(عج) در برابر خداوند و جلال خداوند فروتن است، بسیار فروتن، همچون عقاب به هنگامی که بال خویش فروگشاید و سر به زیر انداخته از اوج آسمان فرود آید، مهدی در برابر جلال خداوند این‌سان خاشع و فروتن است، خدا و عظمت خدا در وجود او متجلی است و همه هستی او را در خود فرو برده است.
مهدی(عج) عادل است و خجسته و پاکیزه، او ذره‌ای از حق را فرو نگذارد. خداوند دین اسلام را به دست او عزیز گرداند. . . مهدی، همواره بیم خداوند را به دل دارد و به مقام تقربی که نزد خدا دارد مغرور نشود. او به دنیا دل نبندد و سنگی روی سنگ نگذارد، در حکومت او به احدی بدی نرسد، مگر آنجا که حد خدایی جاری شود.
سیرت خلقی
مهدی(عج) صاحب حشمت و سکینه و وقار است، مهدی جامه‌هایی درشتناک پوشد و نان جو خورد. علم و حلم مهدی از همه مردمان بیشتر است. مهدی، همنام پیامبر است(محمد) و خلق او، خلق محمدی است، مهدی(عج) در جهان با مشعل فروزان هدایت سیر کند و چونان صالحان بزید.
سیرت عملی
به هنگام رستاخیز مهدی(عج) آنچه هست، دوستی و یگانگی است تا آنجا که هرکس هرچه نیاز دارد، از جیب آن دیگری بردارد، بی‌هیچ ممانعتی، در زمان مهدی(عج) مؤمنان در معاملات از یکدیگر سود نگیرند، کینه‌ها از دلها بیرون رود و همه جا را آسایش و امنیت فراگیرد، مهدی بخشنده است و بی‌دریغ مال و خواسته به این و آن دهد، نسبت به عمال و کارگزاران و مأموران دولت خویش بسیار سختگیر باشد و با ناتوانان و مستمندان، بسیار دل‌رحم و مهربان.
مهدی(عج) در رفتار چنان است که گویی با دست خود، کره و عسل به دهان مسکینان می‌نهد، مهدی(عج) چونان امیرالمؤمنین(ع) زندگی کند، نان خشک بخورد و با پارسایی بزید.
سیرت انقلابی
مهدی(عج) حق هر حق‌داری را بگیرد و به او دهد، حتی اگر حق کسی زیر دندان دیگری باشد، از زیر دندان انسان متجاوز و غاصب بیرون کشد و به صاحب حق بازگرداند، چون مهدی قیام کند، جزیه برداشته شود و غیر مسلمانی نماند، او مردم را با شمشیر به دین خدا دعوت کند، هرکس نپذیرد، گردن زند و هر کس را سرکشی کند، خرد سازد، مهدی(عج) وارد شهر کوفه شود و هر منافق و شک‌باوری را بکشد و کاخ‌ها را ویران سازد و ارتش مستقر در آنجا را از دم تیغ بگذراند، اینچنین ظلمه و اعوان ظلمه را بی‌دریغ بکشد تا خدا راضی شود و خشنود شود، مهدی، مانع الزّکاة را بکشد، زانی محصن را نیز بدون طلب شاهد رحم کند.
زرارة بن اعین گوید: از امام محمّد باقر(عج) پرسیدم: آیا قائم با مردمان مانند پیامبر(ص) رفتار کند؟ فرمود: هیهات، هیهات! پیامبر با ملایمت با مردم رفتار می‌کرد، و می‌کوشید تا محبت مردم را در راه دین جلب کند و تألیف قلوب نماید، امام قائم با شمشیر و قتل با مردم روبرو شود، خدا به او اینگونه امر کرده است که بکشد و توبه‌ای از کسی نپذیرد، وای به حال کسی که با مهدی بر سر ستیز آید، مهدی، فقط و فقط شمشیر بشناسد، او از کسی توبه نپذیرد و در راه اجرای حکم خدا و استقرار بخشیدن به دین خدا، به سخن کسی گوش ندهد و نکوهش احدی را نشنود.
سیرت سیاسی
به هنگام حکومت مهدی(عج) حکومت جبّاران و مستکبران و نفوذ سیاسی منافقان و خائنان نابود شود، شهر مکه قبله مسلمین مرکز حرکت انقلابی مهدی شود. نخستین افراد قیام او در آن شهر گرد آیند و در آنجا به او بپیوندند، مهدی(عج) به نفوذ یهود و مسیحیت در جهان خاتمه دهد، از غار انطاکیه، تابوت سکینه را بیرون آورد، نسخه اصلی تورات و انجیل در آن است و بدین گونه در میان اهل تورات با تورات و در میان اهل انجیل با انجیل حکم کند و آنان را به متابعت خویش فراخواند، برخی به او بگروند، با دیگران جنگ کند و هیچ صاحب قدرتی و صاحب مرامی (چه از اهل کتاب و چه از دیگر مسلک‌ها و مرام‌ها) باقی نماند و دیگر هیچ سیاستی و حکومتی جز حکومت حقه اسلامی و سیاست عادله قرآنی در جهان جریان نیابد.
بدین گونه حکومت مهدی شرق و غرب عالم را فراگیرد، عیسی(عج) از آسمان فرود آید و پشت سر مهدی(عج) نماز گزارد و فریاد زند که (در بیت المقدس را باز کنید!) در را باز کنند، در این میان دجال با 70 هزار یهودی مسلح پدیدار شود. . . و چون عیسی آهنگ کشتن دجال کند، دجال بگریزد، عیسی بگوید: من تو را با یک ضربت بکشم و چنین شود، او را بگیرد و بکشد، یهودیان در گوشه و کنار و در پناه هر سنگ و درخت و جانور و چیز دیگری پنهان شوند، اما همه چیز به سخن آید و بانگ بردارد: ای بنده مسلمان خدا، اینجا یک یهودی است بیا و او را بکش! و این چنین جهان از وجود یهود پاک شود، آری! چون مهدی(عج) قیام کند، زمینی نماند، مگر اینکه در آنجا گلبانگ محمدی (اشهد ان لا اله الاّ اللّه، و اشهد انّ محمّدا رسول اللّه) بلند شود.
سیرت تربیتی
در زمان حکومت مهدی(عج) به همه مردم، حکمت و علم بیاموزند تا آنجا که زنان در خانه‌ها، با کتاب خدا و سنت پیامبر قضاوت کنند، در آن روزگار قدرت عقلی توده‌ها تمرکز یابد. مهدی به تأیید الهی خردهای مردمان را به کمال رساند و در همگان فرزانگی پدید آورد، در روزگار ظهور دولت مهدی عیب و آفت از شیعه برطرف شود و دل‌های آنان چون پاره‌های پولاد شود. یک مرد به نیرو چون چهل مرد باشد و حکومت و سروری روی زمین به دست آنان افتد.
سیرت اجتماعی
چون مهدی(عج) درآید -پس از سختی‌ها که افتد و جنگ‌ها که رود- ظلم و ستم را براندازد و سراسر زمین را از عدل و داد بپا کند، هیچ جای در زمین باقی نماند، مگر اینکه از برکت عدل و احسان او فیض برد و زنده شود، حتی جانوران و گیاهان نیز از این برکت و عدالت و داد و نکویی بهره‌مند شوندو همه مردم، در زمان مهدی، توانگر و بی‌نیاز شوند، عدالت مهدی چنان باشد که بر هیچ کس در هیچ‌چیز، به هیچ گونه ستمی نرود، نخستین نشانه عدل او آن است که سخنگویان حکومت او در مکه فریاد زنند: (هر کس نماز فریضه خویش را در کنار حجر الاسود و محل طواف خوانده است و اکنون می‌خواهد نماز نافله بخواند به کناری رود تا حق کسی پایمال نشود و هر کس می‌خواهد نماز فریضه بخواند، بیاید و بخواند).
سیرت مالی
همه اموال جهان در نزد مهدی(عج) گرد آید، آنچه در دل زمین است و آنچه بر روی زمین، آنگاه مهدی به مردمان بگوید: (بیایید! و این اموال را بگیرید! اینها همان چیزهایی است که برای به دست آوردن آنها، قطع رحم کردید و خویشان خود را رنجاندید، خون‌های به ناحق ریختید و مرتکب گناهان شدید، بیایید و بگیرید! پس دست به عطا گشاید، چنانکه تا آن روز کسی آن چنان بخشش اموال نکرده باشد، در زمان مهدی(عج) زمین محصول بسیار دهد و مال و خواسته همی خرمن شود، هرکس نزد مهدی آید و گوید: (به من مالی ده!)، مهدی بی‌درنگ بگوید: (بگیر)، مهدی(عج) اموال را به صورت مساوی، میان همگان تقسیم کند و کسی را بر کسی امتیاز ندهد.
سیرت اصلاحی
مهدی(عج) فریادرسی است، که خداوند او را بفرستد تا به فریاد مردم عالم برسد. در روزگار او همگان به رفاه و آسایش و وفور نعمتی بی‌مانند دست یابند، حتی چهارپایان فراوان شوند و با دیگر جانوران خوش و آسوده باشند، زمین گیاهان بسیار رویاند، آب نهرها فراوان شود، گنج‌ها و دفینه‌های زمین و دیگر معادن استخراج شود، در زمان مهدی آتش فتنه‌ها و آشوب‌ها بی‌فسرد، رسم ستم و شبیخون و غارتگری برافتد و جنگ‌ها از میان برود، مهدی(عج) مردم جهان را از آشوبی بزرگ و همه‌گیر و سردرگم نجات بخشد، در جهان جای ویرانی نماند، مگر آنکه مهدی(عج) آنجا را آباد سازد.
یاران قائم به سراسر جهان پا نهند و همه جا قدرت را در دست گیرند، همه کس و همه چیز مطیع آنان شوند، حتی درندگان صحرا و مرغان شکاری همه و همه رضا و خشنودی آنان را بطلبند، شادی و شادمانی یافتن به این پیام‌آوران دین و صلاح و عدالت تا بدانجاست که قطعه‌ای از زمین بر قطعه‌ای دیگر مباهات کند که یکی از یاران مهدی بر آنجا پا نهاده است، هر یک از یاران قائم به نیرو چون چهل مرد باشد و دل آنان، مانند پاره‌های پولاد، اگر کوه‌هایی از آهن بر سر راه آنان پیدا شود، آنها را بشکافند، یاران قائم شمشیرهای خویش را بر زمین ننهند تا اینکه خدای عزوجل راضی شود -لا یکفوّن سیوفهم، حتّی یرضی اللّه عزّوجلّ- آری! هنگامی که جهان را فتنه و آشوب آکنده سازد و همه جا را غارتگری و فساد و ستم بپوشد، خداوند مصلح بزرگ را بفرستد تا دژهای ضلالت و گمراهی را از هم فروپاشد و فروغ توحید و انسانیت و عدالت را در دل‌های تاریک و سنگ شده، بتاباند.
و سرانجام درباره سیرت اصلاحی مهدی(عج) به سخنان علی(عج) می‌رسیم در (نهج البلاغه): شهادت پدر، در حق پسر: (چون مهدی درآید، هواپرستی را به خداپرستی بازگرداند، پس از آنکه خداپرستی را به هواپرستی بازگردانده باشند. رأی‌ها و نظرها و افکار را به قرآن بازگرداند، پس از آنکه قرآن را به رأی‌ها و نظرها و افکار خود بازگردانده باشند. . . او عمّال و کارگزاران را مؤاخذه کند، زمین آنچه را در اعماق خویش دارد برای وی بیرون دهد و همه امکانات و برکات خویش را در اختیار او گذارد، آنگاه است که مهدی به شما نشان دهد که سیرت عدل کدام است و زنده کردن کتاب و سنت چیست)؟
سیرت قضایی
در قضاوت‌ها و احکام مهدی و در حکومت وی سر سوزنی ظلم و بیداد بر کسی نرود و رنجی بر دلی ننشیند، مهدی(عج) برطبق احکام خالص دینی- بدون توجه به آراء و افکار دیگران و فقها و علمای مذاهب- حکم و حکومت کند، مهدی(عج) میزان عدل را در میان مردم نهد و بدین گونه هیچ‌کس نتواند به دیگری ستمی کند، مهدی، قضاوتی جدید آورد، مهدی به حکم داود و آل داود حکم کند و از مردم بیّنه و شاهد نطلبد.
شیخ مفید می‌گوید: چون قائم آل محمد(ص) قیام کند، مانند حضرت داود(ع) یعنی برحسب باطن قضاوت کند و بی‌هیچ نیازی به شاهد حکم دهد، خداوند حکم را به او الهام کند و او بر طبق الهام الهی حکم کند. مهدی(عج) نقشه‌های پنهانی هر گروه را بداند و به آنان آن نقشه‌ها را بگوید، مهدی(عج) دوست و دشمن خود را، با نگاه، بشناسد.
- [سایر] چگونه نهضت الهی امام حسین علیه السلام در عصر ظهور به ثمر میرسد؟
- [سایر] سیره عملی و روش شخصی حضرت مهدی (عج) بعد از ظهور چگونه است؟
- [سایر] خصوصیات ظاهری و سیره حضرت مهدی (عج) در زمان ظهور چیست؟
- [سایر] چه کتابهایی در مورد کرامات، سیره، نحوه ظهور و چگونگی حکومت امام زمان مطالعه کنیم؟
- [سایر] آیا در کتب اهل سنت روایاتی درباره وجود، ظهور و سیره امام زمان نقل شده است؟
- [سایر] در عصر ظهور کدامین مذهب حاکم است ؟
- [سایر] آیا تطبیق آیات قیامت بر ظهور حضرت مهدی (عج) دلیل بر برپایی قیامت در عصر ظهور است؟
- [سایر] در مورد اینکه می گویند: این عصر، عصر ظهور است توضیح دهید و دلائلی بیان کنید؟
- [سایر] در عصر ظهور وضع مساجد چگونه خواهد بود؟
- [سایر] آیا در عصر ظهور، زندگی بشر سامان می یابد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر نوشتهای به امضاء یا مهر میت ببینند، چنانچه قرائنی باشد که ظهور در وصیّت داشته باشد باید به آن عمل شود.
- [آیت الله وحید خراسانی] فروختن میوه یک سال قبل از ظهور ان بدون ضمیمه جایز نیست و فروختن میوه دو سال یا بیشتر از ان و همچنین فروختن میوه یک سال با ضمیمه جایز است و بعد از ظهور ان پیش از ان که دانه ببندد و گلش بریزد احتیاط مستحب ان است که چیزی از حاصل زمین مانند سبزیها یا مال دیگری با ان بفروشند و یا میوه بیشتر از یک سال را به او بفروشند
- [آیت الله اردبیلی] همانگونه که در احکام انفال گفته شد، هر مالی که عرفا مالیّت داشته ولی مالک نداشته باشد و منفعت آن متعلّق به عموم مردم باشد، جزء انفال است و برای تصرّف در انفال در عصر غیبت امام معصوم علیه‌السلام ، بنابر احتیاط باید از حاکم شرعی اجازه گرفته شود؛ ولی برای تصرّفاتی که معمولاً مردم بدون اجازه انجام می‌دهند و سیره در مورد آنان وجود دارد مثل ماهیگیری برای رفع نیازهای شخصی و یا چراندن دام در مراتع اجازه گرفتن لازم نیست و این گونه موارد در حکم مباحات میباشند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مضاربه از عقود جایزه است و هر یک از مالک و عامل می توانند مضاربه را در هر حال فسخ کنند چه قبل از شروع در عمل و چه بعد از ان و چه قبل از ظهور سود و چه بعد از ان
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر عامل به قصد مجانی بودن کاری را برای دیگری انجام دهد استحقاق مزد ندارد وگرنه در دو صورت استحقاق مزد دارد: 1 - بر اساس قرارداد کار را انجام دهد 2 - به امر یا در خواست دیگری عملی را انجام دهد و این امر و درخواست ظهور در مجانی بودن نداشته باشد.
- [آیت الله مظاهری] بعد از نماز مغرب و عشاء شب عید فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نماز عید فطر مستحب است این تکبیرها را بگوید: (اَللَّهُ اَکْبَرُ اَللَّهُ اَکْبَرُ لا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ اَکْبَرُ اَللَّهُ اَکْبَرُ وَللَّهِِالْحَمْدُ اَللَّهُ اَکْبَرُ عَلی ما هَدانا).
- [آیت الله نوری همدانی] بعد از نماز مغرب و عشا شب عید فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نمازعید فطر مستحب است این تکبیرها را بگوید : الله اکبرُ الله اکبرُ لا اله الا الله و اله اکبرُ الله اکبرُ و لله الحمدُ الله اکبر علی ما هدانا .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بعد از نماز مغرب و عشا شب عید فطر و بعد از نماز صبح آن و بعد از نماز عید فطر بلکه بعد از نماز ظهر و عصر روز عید نیز مستحب است این تکبیرها را بگوید: الله اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ لاَ اِلَهَ إلاَّ اللهُ واللهُ اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ وللهِ الْحَمْدُ، اللهُ اَکْبَرُ عَلی مَا هَدَانا
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در رکعت دوّم تمام نمازهای واجب و رکعت سوّم نماز مغرب و رکعت چهارم نماز ظهر و عصر و عشا باید انسان بعد از سجده دوّم بنشیند و در حال آرام بودن بدن تشهد بخواند یعنی بگوید: اَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلاّ اللهُ وَحْدَهُ لاشَریکَ لَهُ وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ اَللّهُمَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بعد از نماز مغرب و عشاءِ شبِ عید فطر و بعد از نمازِ صبح و ظهر و عصرِ روز عید و نیز بعد از نمازِ عید فطر مستحب است این تکبیرها را بگوید: (اَللّهُ اَکْبَرُ اَللّهُ اَکْبَرُ لا اِلَهَ اِلاّ اللّهُ وَ اللّهُ اَکْبَرُ وَ لِلّهِ الْحَمْدُ اَللّهُ اَکْبَرُ عَلی ما هَدانَا).