خصوصیات ظاهری و سیره حضرت مهدی (عج) در زمان ظهور چیست؟
شرح پرسش: خصوصیات ظاهری حضرت مهدی (عج) در زمان ظهور چیست و نحوه برخوردشان با کفار چگونه است؟ پاسخ: در مورد خصوصیات ظاهری امام زمان (عج) می توان به چند روایت استناد کرد: امام رضا علیه السلام می فرماید: (نشانه و علامت قائم این است که سن حضرت زیاد است ولی از نظر چهره جوان می نماید؛ به گونه ای که اگر کسی به او نظر کند، می پندارد او در سن چهل سالگی یا کمتر است. نشانة دیگرش این که گذشت روزگار او را پیر نمی کند تا زمانی که اجلش فرا رسد).[1] و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: او از فرزندان من است، اندامش چونان مردان بنی اسرائیل سخت و ستبر است، به هنگامی سختی و گرفتاری امت من قیام می کند، رنگ چهره اش به عرب ها شباهت دارد، قیافه اش چون مرد چهل ساله می نماید و ....[2] بنابراین امام از نظر سنّی به جوانی 30 40 ساله می نماید اگرچه عمر او بسیار طولانی است. اما در مورد مشخصات بدنی آن حضرت به دو روایت اشاره می شود ابوبصیر می گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: از پدر شما شنیده ام که امام زمان سینه ای گشاده و کتف هایی باز و عریض دارد امام فرمود: ای ابا محمد! پدرم زره پیامبر را پوشید ولی برایش بلند بود، به طوری که بر زمین می رسید، من نیز آنرا پوشیدم ولی بر قامتم بلند بود، ولی آن زره بر قامت حضرت قائم چنان مناسب و اندازه است که بر بدن رسول خدا اندازه بود و قسمت پایین آن زره کوتاه است به طوریکه هر بیننده گمان می کند اطراف آن را گره زده اند.)[3] اما در مورد سایر خصوصیات این امام بزرگوار همانند کمالات اخلاقی، زهد، و ... روایات متعددی است که در این نوشتار مجال پرداختن به آنها نیست. نحوه برخورد حضرت با کفار تردیدی نیست در اینکه حضرت اما زمان (عج) همانند جدّ بزرگوارش ابتدا با الفت و مهربانی راه تبلیغ و دعوت را پیش می گیرد و با کفار اتمام حجت می کند و چنانچه نپذیرند و گردنکشی کنند با قاطعیت تمام با آنان برخورد می نماید. امام باقر علیه السلام می فرماید: (هنگامی که قائم قیام کند، بر یک یک ناصبیان ایمان را عرضه می کند، اگر به حقیقت آنرا بپذیرند، آنان را رها می سازد وگرنه هر کس که ایمان را نپذیرفت، گردنش را می زند یا از او جزیه می گیرد چنان که امروز از اهل ذمه می گیرند و او را به روستاها و آبادی های دور تبعید می کند.)[4] امّا در مورد برخورد حضرت مهدی(عج) با اهل کتاب که آنها نیز کافر هستند روایات متعددی است که به یکی از آنها اشاره می شود. عبدالله بن کلیر از امام کاظم علیه السلام درباره تفسیر آیه (و له اسلم من فی السموات و الارض طوعاً و کرهاً) هر کس که در آسمان و زمین است چه از روی اختیار یا اجبار مطیع فرمان خداست) سؤال کرد: امام فرمود: این آیه درباره قائم فرود آمده است، هنگامی که علیه یهود، نصاری صائبان، مادی گرایان و برگشتگان از اسلام و کافران در شرق و غرب کره زمین قیام می کند و اسلام را به آنان پیشنهاد می کند هر کس از روی میل پذیرفت دستور می دهد که نماز بخواند و زکات بدهد و بر طبق آن چه فرد مسلمان مأمور به انجام آن است رفتار نماید و هر کس مسلمان نشود، گردنش را می زند تا آن که در شرق و غرب جهان یک کافر بر جای نماند.)[5] بنابراین با توجه به رأی مشهور و با عنایت به روایات متعدد امام بزرگوار در آغاز راه مسالمت را پیش می گیرند و اسلام را ارائه می کنند و چنانچه نپذیرند با آنان برخورد قاطع خواهد شد. البته فرضیه دیگری هست و آن این که اگر اهل کتاب اسلام را نپذیرند بایستی جزیه پرداخت کرده و یا تبعید شوند که این فرضیه هم طرفدارانی دارد. منابع جهت مطالعه بیشتر: 1 . چشم اندازی بر حکومت حضرت مهدی، نجم الدین طبسی. 2 . فصلنامه انتظار، سال چهارم، شماره 11 و 12، مقاله آقای آیتی، ص 360، اهل کتاب در دولت مهدی. پی نوشتها: [1]. غیبت نعمانی،‌ص 188، و بحارالانوار، ج 52، ص 287. [2]. ابن طاووس، الملاحم و الفتن فی ظهور الغائب المنتظر، مؤسسه اعلمی بیروت. [3]. اثبات الهدات، حرّ عاملی، ج 3، ص 440 و 520، چاپ علمیه قم. [4]. الکافی، کلینی، ج 8،ص 228، بحارالانوار، ج 52، ص 375، دارالکتب الاسلامیه، تهران. [5]. تفسیر نور الثقلین، ج اول، ص 362، چاپخانه علمیه، قم. عبد علی بن جمعه العروسی.
عنوان سوال:

خصوصیات ظاهری و سیره حضرت مهدی (عج) در زمان ظهور چیست؟


پاسخ:

شرح پرسش:
خصوصیات ظاهری حضرت مهدی (عج) در زمان ظهور چیست و نحوه برخوردشان با کفار چگونه است؟

پاسخ:
در مورد خصوصیات ظاهری امام زمان (عج) می توان به چند روایت استناد کرد:
امام رضا علیه السلام می فرماید: (نشانه و علامت قائم این است که سن حضرت زیاد است ولی از نظر چهره جوان می نماید؛ به گونه ای که اگر کسی به او نظر کند، می پندارد او در سن چهل سالگی یا کمتر است. نشانة دیگرش این که گذشت روزگار او را پیر نمی کند تا زمانی که اجلش فرا رسد).[1]
و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: او از فرزندان من است، اندامش چونان مردان بنی اسرائیل سخت و ستبر است، به هنگامی سختی و گرفتاری امت من قیام می کند، رنگ چهره اش به عرب ها شباهت دارد، قیافه اش چون مرد چهل ساله می نماید و ....[2]
بنابراین امام از نظر سنّی به جوانی 30 40 ساله می نماید اگرچه عمر او بسیار طولانی است.
اما در مورد مشخصات بدنی آن حضرت به دو روایت اشاره می شود ابوبصیر می گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: از پدر شما شنیده ام که امام زمان سینه ای گشاده و کتف هایی باز و عریض دارد امام فرمود: ای ابا محمد! پدرم زره پیامبر را پوشید ولی برایش بلند بود، به طوری که بر زمین می رسید، من نیز آنرا پوشیدم ولی بر قامتم بلند بود، ولی آن زره بر قامت حضرت قائم چنان مناسب و اندازه است که بر بدن رسول خدا اندازه بود و قسمت پایین آن زره کوتاه است به طوریکه هر بیننده گمان می کند اطراف آن را گره زده اند.)[3]
اما در مورد سایر خصوصیات این امام بزرگوار همانند کمالات اخلاقی، زهد، و ... روایات متعددی است که در این نوشتار مجال پرداختن به آنها نیست.

نحوه برخورد حضرت با کفار
تردیدی نیست در اینکه حضرت اما زمان (عج) همانند جدّ بزرگوارش ابتدا با الفت و مهربانی راه تبلیغ و دعوت را پیش می گیرد و با کفار اتمام حجت می کند و چنانچه نپذیرند و گردنکشی کنند با قاطعیت تمام با آنان برخورد می نماید.
امام باقر علیه السلام می فرماید: (هنگامی که قائم قیام کند، بر یک یک ناصبیان ایمان را عرضه می کند، اگر به حقیقت آنرا بپذیرند، آنان را رها می سازد وگرنه هر کس که ایمان را نپذیرفت، گردنش را می زند یا از او جزیه می گیرد چنان که امروز از اهل ذمه می گیرند و او را به روستاها و آبادی های دور تبعید می کند.)[4]
امّا در مورد برخورد حضرت مهدی(عج) با اهل کتاب که آنها نیز کافر هستند روایات متعددی است که به یکی از آنها اشاره می شود.
عبدالله بن کلیر از امام کاظم علیه السلام درباره تفسیر آیه (و له اسلم من فی السموات و الارض طوعاً و کرهاً) هر کس که در آسمان و زمین است چه از روی اختیار یا اجبار مطیع فرمان خداست) سؤال کرد:
امام فرمود: این آیه درباره قائم فرود آمده است، هنگامی که علیه یهود، نصاری صائبان، مادی گرایان و برگشتگان از اسلام و کافران در شرق و غرب کره زمین قیام می کند و اسلام را به آنان پیشنهاد می کند هر کس از روی میل پذیرفت دستور می دهد که نماز بخواند و زکات بدهد و بر طبق آن چه فرد مسلمان مأمور به انجام آن است رفتار نماید و هر کس مسلمان نشود، گردنش را می زند تا آن که در شرق و غرب جهان یک کافر بر جای نماند.)[5]
بنابراین با توجه به رأی مشهور و با عنایت به روایات متعدد امام بزرگوار در آغاز راه مسالمت را پیش می گیرند و اسلام را ارائه می کنند و چنانچه نپذیرند با آنان برخورد قاطع خواهد شد.
البته فرضیه دیگری هست و آن این که اگر اهل کتاب اسلام را نپذیرند بایستی جزیه پرداخت کرده و یا تبعید شوند که این فرضیه هم طرفدارانی دارد.

منابع جهت مطالعه بیشتر:
1 . چشم اندازی بر حکومت حضرت مهدی، نجم الدین طبسی.
2 . فصلنامه انتظار، سال چهارم، شماره 11 و 12، مقاله آقای آیتی، ص 360، اهل کتاب در دولت مهدی.

پی نوشتها:
[1]. غیبت نعمانی،‌ص 188، و بحارالانوار، ج 52، ص 287.
[2]. ابن طاووس، الملاحم و الفتن فی ظهور الغائب المنتظر، مؤسسه اعلمی بیروت.
[3]. اثبات الهدات، حرّ عاملی، ج 3، ص 440 و 520، چاپ علمیه قم.
[4]. الکافی، کلینی، ج 8،ص 228، بحارالانوار، ج 52، ص 375، دارالکتب الاسلامیه، تهران.
[5]. تفسیر نور الثقلین، ج اول، ص 362، چاپخانه علمیه، قم. عبد علی بن جمعه العروسی.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین