اگر ولی فقیه معصوم نیست, اطاعت بی چون و چرا از وی چه توجیهی دارد؟ اگر به سیره عملی شیعیان توجه کنیم, می یابیم آنها بی چون وچرا ازمراجع, تقلید می کرده اند و به فتوای آنان عمل می نموده اند, در حالی که هیچ کس معتقد به عصمت مراجع نبوده, بلکه با تغییر فتوای مرجع می فهمیدند نه تنها او عصمت ندارد, که قطعاً اشتباه هم کرده است. اگراحتمال خطا, مجوّز سرپیچی ازدستور حاکم باشد, چون این احتمال هیچ گاه منتفی نیست, اطاعت ازحاکم هیچ گاه تحقق نخواهد یافت و حکومت از بین خواهد رفت. اطاعت نکردن ازحاکم موجب هرج و مرج و اختلال نظام جامعه می گردد. ضرر ناشی از این هرج و مرج بسیار بیشتر از ضرری است که گاه در اثر اطاعت از یک دستور اشتباه به جامعه وارد می شود. روش خردمندان اعتنا نکردن به احتمالات ضعیف به هنگام عمل است. حال اگر به خصوصیات ولی فقیه توجه کنیم و در نظر داشته باشیم که حاکم اسلامی همیشه در هر کاری با صاحبنظران و متخصصان مشورت می کند و بعد تصمیم می گیرد و مردم هم وظیفه دارند از خیرخواهی و مصلحت اندیشی برای حاکم شرعی مضایقه نکنند, احتمال خطا تا حد بسیاری کاهش می یابد و دیگر معقول نیست از دستورهای او سرپیچی کنیم. پرسشها وپاسخها،استاد محمد تقی مصباح یزدی (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 9976/400002)
اگر ولی فقیه معصوم نیست, اطاعت بی چون و چرا از وی چه توجیهی دارد؟
اگر به سیره عملی شیعیان توجه کنیم, می یابیم آنها بی چون وچرا ازمراجع, تقلید می کرده اند و به فتوای آنان عمل می نموده اند, در حالی که هیچ کس معتقد به عصمت مراجع نبوده, بلکه با تغییر فتوای مرجع می فهمیدند نه تنها او عصمت ندارد, که قطعاً اشتباه هم کرده است. اگراحتمال خطا, مجوّز سرپیچی ازدستور حاکم باشد, چون این احتمال هیچ گاه منتفی نیست, اطاعت ازحاکم هیچ گاه تحقق نخواهد یافت و حکومت از بین خواهد رفت. اطاعت نکردن ازحاکم موجب هرج و مرج و اختلال نظام جامعه می گردد. ضرر ناشی از این هرج و مرج بسیار بیشتر از ضرری است که گاه در اثر اطاعت از یک دستور اشتباه به جامعه وارد می شود. روش خردمندان اعتنا نکردن به احتمالات ضعیف به هنگام عمل است. حال اگر به خصوصیات ولی فقیه توجه کنیم و در نظر داشته باشیم که حاکم اسلامی همیشه در هر کاری با صاحبنظران و متخصصان مشورت می کند و بعد تصمیم می گیرد و مردم هم وظیفه دارند از خیرخواهی و مصلحت اندیشی برای حاکم شرعی مضایقه نکنند, احتمال خطا تا حد بسیاری کاهش می یابد و دیگر معقول نیست از دستورهای او سرپیچی کنیم.
پرسشها وپاسخها،استاد محمد تقی مصباح یزدی (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 9976/400002)
- [سایر] چگونه اطاعت از ولی فقیه غیر معصوم، با وجود احتمال اشتباهش، لازم است؟
- [آیت الله خامنه ای] اطاعت از ولیّ فقیه
- [سایر] معنای اطاعت از ولی فقیه چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اوامر ولی فقیه برای همه مسلمانان الزام آور است یا فقط مقلدین او ملزم به اطاعت هستند؟ آیا بر کسی که مقلد مرجعی است که اعتقاد به ولایت مطلقه فقیه ندارد، اطاعت از ولی فقیه واجب است یا خیر؟
- [سایر] آیا ولی فقیه از نظر شما معصوم است؟
- [سایر] آیا میشه گفت که ولی فقیه دارای عصمت است؟
- [سایر] آیا عصمت یکی از شرایط واجب اصل ولایت و امامت است؟ یا ولی فقیه هم میتواند معصوم باشد؟
- [سایر] با توجه به این نکته که ولی فقیه منتخب مردم یک عصر است و مردم نیز معصوم نیستند و نمی توانند در عصری برای خود ولی انتخاب کنند همان طوری که نمی توانستند جوامع گذشته رسولان را انتخاب کنند و باید ولی را نیز خدا انتخاب می کرد، به چه دلیل واجب است از اوامر ولی فقیه اطاعت کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر امر شوهر در تقابل با امر ولی فقیه قرار بگیرد اطاعت از کدامیک لازم است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر امر شوهر در تقابل با امر ولی فقیه قرار بگیرد اطاعت از کدامیک لازم است؟
- [آیت الله جوادی آملی] .معادنی که در اعماق هزاران متری زمین وجود دارد مانند معادن نفت، گاز و مواد معدنی دیگر جزء انفال است و استخراج آنها منوط به اذن امام معصوم(ع) یا ولیّ فقیه است.
- [امام خمینی] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام علیه السلام واجب است و بایدبه ماعت خوانده شود، و در زمان ما که امام علیه السلام غایب است مستحب می باشد. و احتیاط واجب آن است که آن را به جماعت نخوانند، ولی به قصد رجاء مانع ندارد. و چنانچه ولی فقیه یا ماذون از طرف او اقامه جماعت نماید،اشکال ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر گنجی پیدا شد که اثر سکه اسلامی دارد , یا معلوم شد که مال مسلمانی هست، حکم میراث (من لا وارث له )؛ یا حکم (لُقَطَه) را دارد و تمام آن مال، در اختیار امام(ع) یا ولیّ فقیه (در عصر غیبت) قرار میگیرد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر در شکم ماهیِ خریداری شده از حوضچه های پرورشی و بخش خصوصی, اشیای قیمتی مانند انگشتر و غیره به دست آید، باید به مالکش معرفی شود ; چنانچه ادعای ملکیت کرد , مال اوست و اگر اظهار بیاطلاعی کرد، حکم مجهول المالک را دارد و باید به حاکم شرع و ولیّ فقیه مراجعه شود. خمس گنج پس از کسر هزینه ها
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کافر ذمّ ی، یک پنجم زمینی را که از مسلمان خریده بود، به ولیّ خمس (ولی فقیه یا حاکم شرع ) به عنوان خمس تحویل دهد ; سپس همان مقدار زمینی را که خمس بوده, دوباره بخرد، باز هم باید خمس این مقدار زمینی را که دوباره خریده است بپردازد. خمس زمین مبادله شده در فرض اسلام ذمّی
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که از شوهر اطاعت میکند و شوهر خرج او را نمیدهد، اگر ممکن است میتواند خرج خود را بدون اجازه از مال او بردارد، و اگر ممکن نیست، چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، اگر نمیتواند با اطاعت شوهر تهیه معاش کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت از شوهر بر او واجب نیست، ولی احتیاط آن است که از حاکم شرع هم اذن بگیرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که از شوهر اطاعت می کند و شوهر خرج او را نمی دهد، اگر ممکن است می تواند خرج خود را بدون اجازه از مال او بردارد، و اگر ممکن نیست، چنان چه ناچار باشد که معاش خود را تهیه کند، اگر نمی تواند با اطاعت شوهر تهیه معاش کند، در موقعی که مشغول تهیه معاش است، اطاعت از شوهر بر او واجب نیست. ولی احتیاط آن است که از حاکم شرعی هم اذن بگیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی که به یکی از چهارده معصوم علیهم السلام از روی دشمنی دشنام دهد نجس است
- [آیت الله اردبیلی] مرد نمیتواند همسر خود را به کارهای خلاف شرع یا کارهایی که انجام آنها بر زن واجب نیست، مجبور نماید و زن میتواند در این گونه امور از شوهر اطاعت نکند، بلکه در امور خلاف شرع نباید از او اطاعت نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی که از شوهر اطاعت میکند و شوهر خرج او را نمیدهد، اگر ممکن است میتواند خرجی خود را بدون اجازه از مال او بردارد ولی با اجازه حاکم شرع باشد و اگر ممکن نیست چنانچه ناچار باشد که معاش خود را تهیّه کند در موقعی که مشغول تهیّه معاش است اطاعت شوهر بر او واجب نیست اگر جمع هردو ممکن نباشد.