تنبلی
تنبل در لغت به معنای تن‌پرور است.
برای مقابله با تنبلی چکار باید کرد؟
برای مقابله با تنبلی چکار باید کرد؟ خوشحالیم شما مخاطب ما هستید؛ امیدواریم راهنمای خوبی در رابطه با این موضوع برای شما باشیم. برای تغییر وضعیت موجود و رفتن به سمت وضعیت مطلوب، همانطور که خودتان هم می دانید باید به اصلی ترین موضوع یعنی سستی و تنبلی و اهمال کاری توجه نمایید. شما اگر بهترین و دقیق ترین برنامه ها را پیش روی خود داشته باشید، اما از درون، نیرویی شما را به سمت عملی کردن آن حرکت ندهد، ثمره ای برای شما ندارد. لذا لازم است تا همراه با هم در جهت تغییر این وضعیت حرکت نماییم. بر این اساس در ادامه، موضوع تنبلی را بررسی و راهکارهایی را خدمتتان بیان می داریم تا شما با عملی ساختن آنها گامی به سمت تغییر بردارید. از نظر روانشناسی، اهمال کاری یا تنبلی یعنی به آینده محول کردن کاری که تصمیم به اجرای آن گرفته ایم. افراد تنبل و اهمال کار در واقع دچار یک آسیب روانی شده اند و به عادت ناپسند تعلل ورزیدن، سبک گرفتن و سهل انگاری در کارها و وظایف محوله خو کرده اند و معمولاً از همت پایینی برخوردارند. این عادت که در نزد بیشتر مردم رایج است، یکی از آسیب های روانی محسوب می شود و بنا بر آماری که برخی از روان شناسان در این زمینه ارائه کرده اند 95 درصد مردم به نوعی به این مشکل مبتلا هستند (آلبرت آلیس و ویلیام جیمز، روان شناسی اهمال کاری، محمد علی فرجاد، تهران، مؤسسه امید، 1375، ص 9). اما برای درمان این مشکل لازم است علل و ریشه های آن را بررسی کنیم؛ زیرا اگر بتوانیم ریشه مشکل را بیابیم درمان آن آسان خواهد شد. حال شما ببینید کدام علل در مورد شما صادق است. روان شناسان عوامل زیادی برای این آسیب روانی ذکر کرده اند که در دو دسته کلی قرار دارد : الف) آسیب ها و ناهنجاری هایی که مربوط به درون شخص است مانند : خودکم بینی، توقع بیش از حد از خود، پایین بودن سطح تحمل، کمال طلبی وسواس گونه، اشتیاق به لذت جویی کوتاه مدت، فقدان قاطعیت و عدم اعتماد به نفس. ب) آسیب هایی که در ارتباط با دیگر اشخاص و یا محیط اطراف فرد، خود را نشان می دهد مانند : نارضایتی از وضع موجود، عدم تسلط بر کار، نگرش منفی به کار، نگرش غیر واقع بینانه از دیگران، احساس عدم مسؤولیت در برابر دیگران، لجبازی با دیگران، اهمال کاری و پرخاشگری انفعالی و برچسب زدن به این و آن (دکتر مرتضی آقا تهرانی، مجله معرفت، ش 64 ، ص 40). عوامل فوق کما بیش در افراد اهمال کار و تنبل به چشم می خورد که باید به تدریج سعی در رفع آنها نمایند. رفتار افراد در مورد شخص تنبل و قضاوت جامعه در مورد او از جمله نگرانی ها و ناراحتی هایی است که معمولاً افراد تنبل با آن مواجه هستند. انجام کار به موقع، هم آسانتر است و هم مزایایی در بر دارد؛ در صورتی که گذشت زمان، هم کار را مشکل تر می سازد و هم مزایای انجام به موقع آن را از بین می برد. رفتار مسامحه کارانه ناشی از اندیشه شماست؛ تفکر منطقی می تواند در رفتار شما نقش فعالی داشته باشد. مسامحه کاری از عدم تحرک ناشی می شود؛ یعنی فرد مسامحه کار کسی است که در کارهایش به سعی و کوشش توجه ندارد؛ پس منطق و استدلال حکم می کند که هر کس رنج حال را به خاطر راحتی آینده تحمل کند. معمولاً مهمترین روش برای تغییر این رفتار استفاده از روان درمانی منطقی می باشد. در تجزیه و تحلیل روش روان درمانی منطقی، خصوصیات رفتاری در شش مرحله مورد بررسی قرار می گیرد که حتماً با حضور روانشناس قابل اجراء می باشد. *** اما در کنار این روش درمانی، توجه به نکات و راهکارهایی که در ادامه می آید در درمان تنبلی موثر می باشد : 1. قدرشناسی از فرصت های به دست آمده؛ گاهی افراد اگر گذر زمان و فرصت های پیش آمده را درک نکنند و به ارزش بی بدیل وقت توجه نکنند، به راحتی آن را از دست می دهند. به طور مثال کسب علم و دانش و بالا رفتن از نردبان ترقی همیشه برای انسان میسر نمی شود. پس اگر شخصی فرصت آن را پیدا کند ولی به اهمیت و ارزش واقعی آن واقف نباشد، ممکن است آن را با تنبلی و بی حالی به راحتی از دست بدهد و زمانی حسرت آن را بخورد که هیچ سودی نداشته باشد که فرمودند : (ضایع کردن فرصت ها نتیجه ای جز غصه ندارد) (بحار، ج 71، ص 217). مسلماً فهم و درک ارزش وقت و فرصت های به دست آمده، افراد را از تنبلی و اهمال کاری باز می دارد. 2. تلاش در ایجاد انگیزه؛ بسیاری از موارد تنبلی و اهمال کاری به خاطر نداشتن انگیزه کافی است و همین مسأله باعث بی حالی و تنبلی شخص در انجام کارها و وظایف محوله می شود. اگر انگیزه کافی در ما وجود نداشته باشد در انجام وظایف واجب هم سستی می کنیم. 3. تعیین وقت معین برای هر کار؛ افراد باید برای هر کاری قبل از انجام آن، وقت معینی در نظر بگیرند تا در آن وقت و فاصله زمانی، کار انجام شود. اگر وقت هر کاری از قبل مشخص نشود، ممکن است انسان در انجام آن امروز و فردا کند. مثلاً یک کشاورز اگر نداند زمان کاشت، داشت و برداشت محصول محدود است، یا به آن بی توجه باشد، هرگز نمی تواند محصول خوبی به دست آورد. 4. تعیین دقیق تاریخ تحویل؛ برای انجام هر کاری لازم است شخص با توجه به امکانات خود، تاریخ دقیق پایان کار را مشخص کند. 5. استفاده از فن جزء جزء کردن؛ کار خود را به بخش های کوچکتر تقسیم کنید تا بتوانید بر آن مسلط شده و از عهده انجامش برآیید. به عنوان مثال، هر پنج صفحه مقاله خود را بخشی به حساب آورده و پس از انجام هر بخش، پاداشی مناسب برای خود در نظر بگیرید و این روند را تا پایان مقاله ادامه دهید. 6. اولویت بندی کارها؛ اشخاص برای خود وظایف گوناگونی را در نظر می گیرند. هر کس باید بتواند کارهای با اهمیت تر را در اولویت اول قرار دهد. این تقسیم بندی، شما را مقید خواهد کرد تا به کاری که فوریت بیشتری دارد بیندیشید؛ در این مورد اگر به طور جدی در انجام آن تسریع نکنید، اهمال کاری شما در سایر امور نیز تأثیر خواهد گذاشت. 7. اقدام به کار در حد توان؛ گاه انسان به کاری مبادرت می کند که از حد توان و طاقت او به مراتب فراتر است. در اینجا شخص با انتخاب غلط، زمینه اهمال کاری خود را فراهم ساخته است. بنابراین، هر کس اول باید توان خویش را در انجام کارها درست برآورد کند و سپس کاری در خور و مناسب با توانش بپذیرد. 8. تغییر محیط؛ گاهی تنبلی و اهمال کاری به خاطر شرایط محیطی خاصی است که فرد در آن قرار گرفته است. تغییر و تحول در این شرایط می تواند تنبلی و بی حالی را از افراد دور کند. 9. استفاده از عهد و پیمان؛ گاهی لازم است برای درمان تنبلی با خود عهد ببندیم که در انجام آن کار کوتاهی نکنیم و در صورت شکستن عهد و پیمان برای خود تنبیهی در نظر بگیریم. در علم اخلاق این شیوه را مشارطه گویند که شخص برای اصلاح نفس خویش هر سحرگاه با خود شرط و قراردادی مجدد می بندد تا که به سوی کمال سیر کند. در گفتاری حکیمانه از امام امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) در آثار پیمان آمده است : (با نماز پیمان وفا ببند تا این که بر آن مواظبت کنی) (نهج البلاغه، خطبه 199، ص 418). - هر یک از راهکارهای فوق را نوشته و خود را به انجام آن مقید سازید و به هر بار عمل امتیاز و به هر بار تخلف نیز کارت قرمز دهید بعد ببینید طی یک روز امتیازها بیشتر است یا کارت های قرمز؛ سعی کنید روز به روز به تعداد امتیازها بیافزایید. *** پرسشگر گرامی موارد فوق، نکاتی ساده اما مهم را به شما یادآوری می کنند که با وجود ساده بودن نیاز به تمرین و صرف وقت دارند که ما امیدواریم شما با رعایت آنها در زندگی اجتماعی و کارهای خود، به موفقیت های روزافزون دست یابید. ما هم در کنار حرم کریمه اهل بیت حضرت معصومه سلام الله علیها برای شما انسان های خواستار پاکی دعا می کنیم و منتظر مکاتبه بعدی شما هستیم. منابع بیشتر جهت مراجعه و مطالعه : - غلبه بر تعلل ورزیدن؛ الیس، آلبرت و جیمزنال، ویلیام. مترجم : فرجاد، محمدعلی. - چرا ما کارها را به تعویق می اندازیم و چگونه باید جلوی آن را بگیریم؟ زالپور، خدیجه. نویسنده : حامد محقق زاده
برای مقابله با تنبلی چکار باید کرد؟ خوشحالیم شما مخاطب ما هستید؛ امیدواریم راهنمای خوبی در رابطه با این موضوع برای شما باشیم. برای تغییر وضعیت موجود و رفتن به سمت وضعیت مطلوب، همانطور که خودتان هم می دانید باید به اصلی ترین موضوع یعنی سستی و تنبلی و اهمال کاری توجه نمایید. شما اگر بهترین و دقیق ترین برنامه ها را پیش روی خود داشته باشید، اما از درون، نیرویی شما را به سمت عملی کردن آن حرکت ندهد، ثمره ای برای شما ندارد. لذا لازم است تا همراه با هم در جهت تغییر این وضعیت حرکت نماییم. بر این اساس در ادامه، موضوع تنبلی را بررسی و راهکارهایی را خدمتتان بیان می داریم تا شما با عملی ساختن آنها گامی به سمت تغییر بردارید. از نظر روانشناسی، اهمال کاری یا تنبلی یعنی به آینده محول کردن کاری که تصمیم به اجرای آن گرفته ایم. افراد تنبل و اهمال کار در واقع دچار یک آسیب روانی شده اند و به عادت ناپسند تعلل ورزیدن، سبک گرفتن و سهل انگاری در کارها و وظایف محوله خو کرده اند و معمولاً از همت پایینی برخوردارند. این عادت که در نزد بیشتر مردم رایج است، یکی از آسیب های روانی محسوب می شود و بنا بر آماری که برخی از روان شناسان در این زمینه ارائه کرده اند 95 درصد مردم به نوعی به این مشکل مبتلا هستند (آلبرت آلیس و ویلیام جیمز، روان شناسی اهمال کاری، محمد علی فرجاد، تهران، مؤسسه امید، 1375، ص 9). اما برای درمان این مشکل لازم است علل و ریشه های آن را بررسی کنیم؛ زیرا اگر بتوانیم ریشه مشکل را بیابیم درمان آن آسان خواهد شد. حال شما ببینید کدام علل در مورد شما صادق است. روان شناسان عوامل زیادی برای این آسیب روانی ذکر کرده اند که در دو دسته کلی قرار دارد : الف) آسیب ها و ناهنجاری هایی که مربوط به درون شخص است مانند : خودکم بینی، توقع بیش از حد از خود، پایین بودن سطح تحمل، کمال طلبی وسواس گونه، اشتیاق به لذت جویی کوتاه مدت، فقدان قاطعیت و عدم اعتماد به نفس. ب) آسیب هایی که در ارتباط با دیگر اشخاص و یا محیط اطراف فرد، خود را نشان می دهد مانند : نارضایتی از وضع موجود، عدم تسلط بر کار، نگرش منفی به کار، نگرش غیر واقع بینانه از دیگران، احساس عدم مسؤولیت در برابر دیگران، لجبازی با دیگران، اهمال کاری و پرخاشگری انفعالی و برچسب زدن به این و آن (دکتر مرتضی آقا تهرانی، مجله معرفت، ش 64 ، ص 40). عوامل فوق کما بیش در افراد اهمال کار و تنبل به چشم می خورد که باید به تدریج سعی در رفع آنها نمایند. رفتار افراد در مورد شخص تنبل و قضاوت جامعه در مورد او از جمله نگرانی ها و ناراحتی هایی است که معمولاً افراد تنبل با آن مواجه هستند. انجام کار به موقع، هم آسانتر است و هم مزایایی در بر دارد؛ در صورتی که گذشت زمان، هم کار را مشکل تر می سازد و هم مزایای انجام به موقع آن را از بین می برد. رفتار مسامحه کارانه ناشی از اندیشه شماست؛ تفکر منطقی می تواند در رفتار شما نقش فعالی داشته باشد. مسامحه کاری از عدم تحرک ناشی می شود؛ یعنی فرد مسامحه کار کسی است که در کارهایش به سعی و کوشش توجه ندارد؛ پس منطق و استدلال حکم می کند که هر کس رنج حال را به خاطر راحتی آینده تحمل کند. معمولاً مهمترین روش برای تغییر این رفتار استفاده از روان درمانی منطقی می باشد. در تجزیه و تحلیل روش روان درمانی منطقی، خصوصیات رفتاری در شش مرحله مورد بررسی قرار می گیرد که حتماً با حضور روانشناس قابل اجراء می باشد. *** اما در کنار این روش درمانی، توجه به نکات و راهکارهایی که در ادامه می آید در درمان تنبلی موثر می باشد : 1. قدرشناسی از فرصت های به دست آمده؛ گاهی افراد اگر گذر زمان و فرصت های پیش آمده را درک نکنند و به ارزش بی بدیل وقت توجه نکنند، به راحتی آن را از دست می دهند. به طور مثال کسب علم و دانش و بالا رفتن از نردبان ترقی همیشه برای انسان میسر نمی شود. پس اگر شخصی فرصت آن را پیدا کند ولی به اهمیت و ارزش واقعی آن واقف نباشد، ممکن است آن را با تنبلی و بی حالی به راحتی از دست بدهد و زمانی حسرت آن را بخورد که هیچ سودی نداشته باشد که فرمودند : (ضایع کردن فرصت ها نتیجه ای جز غصه ندارد) (بحار، ج 71، ص 217). مسلماً فهم و درک ارزش وقت و فرصت های به دست آمده، افراد را از تنبلی و اهمال کاری باز می دارد. 2. تلاش در ایجاد انگیزه؛ بسیاری از موارد تنبلی و اهمال کاری به خاطر نداشتن انگیزه کافی است و همین مسأله باعث بی حالی و تنبلی شخص در انجام کارها و وظایف محوله می شود. اگر انگیزه کافی در ما وجود نداشته باشد در انجام وظایف واجب هم سستی می کنیم. 3. تعیین وقت معین برای هر کار؛ افراد باید برای هر کاری قبل از انجام آن، وقت معینی در نظر بگیرند تا در آن وقت و فاصله زمانی، کار انجام شود. اگر وقت هر کاری از قبل مشخص نشود، ممکن است انسان در انجام آن امروز و فردا کند. مثلاً یک کشاورز اگر نداند زمان کاشت، داشت و برداشت محصول محدود است، یا به آن بی توجه باشد، هرگز نمی تواند محصول خوبی به دست آورد. 4. تعیین دقیق تاریخ تحویل؛ برای انجام هر کاری لازم است شخص با توجه به امکانات خود، تاریخ دقیق پایان کار را مشخص کند. 5. استفاده از فن جزء جزء کردن؛ کار خود را به بخش های کوچکتر تقسیم کنید تا بتوانید بر آن مسلط شده و از عهده انجامش برآیید. به عنوان مثال، هر پنج صفحه مقاله خود را بخشی به حساب آورده و پس از انجام هر بخش، پاداشی مناسب برای خود در نظر بگیرید و این روند را تا پایان مقاله ادامه دهید. 6. اولویت بندی کارها؛ اشخاص برای خود وظایف گوناگونی را در نظر می گیرند. هر کس باید بتواند کارهای با اهمیت تر را در اولویت اول قرار دهد. این تقسیم بندی، شما را مقید خواهد کرد تا به کاری که فوریت بیشتری دارد بیندیشید؛ در این مورد اگر به طور جدی در انجام آن تسریع نکنید، اهمال کاری شما در سایر امور نیز تأثیر خواهد گذاشت. 7. اقدام به کار در حد توان؛ گاه انسان به کاری مبادرت می کند که از حد توان و طاقت او به مراتب فراتر است. در اینجا شخص با انتخاب غلط، زمینه اهمال کاری خود را فراهم ساخته است. بنابراین، هر کس اول باید توان خویش را در انجام کارها درست برآورد کند و سپس کاری در خور و مناسب با توانش بپذیرد. 8. تغییر محیط؛ گاهی تنبلی و اهمال کاری به خاطر شرایط محیطی خاصی است که فرد در آن قرار گرفته است. تغییر و تحول در این شرایط می تواند تنبلی و بی حالی را از افراد دور کند. 9. استفاده از عهد و پیمان؛ گاهی لازم است برای درمان تنبلی با خود عهد ببندیم که در انجام آن کار کوتاهی نکنیم و در صورت شکستن عهد و پیمان برای خود تنبیهی در نظر بگیریم. در علم اخلاق این شیوه را مشارطه گویند که شخص برای اصلاح نفس خویش هر سحرگاه با خود شرط و قراردادی مجدد می بندد تا که به سوی کمال سیر کند. در گفتاری حکیمانه از امام امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) در آثار پیمان آمده است : (با نماز پیمان وفا ببند تا این که بر آن مواظبت کنی) (نهج البلاغه، خطبه 199، ص 418). - هر یک از راهکارهای فوق را نوشته و خود را به انجام آن مقید سازید و به هر بار عمل امتیاز و به هر بار تخلف نیز کارت قرمز دهید بعد ببینید طی یک روز امتیازها بیشتر است یا کارت های قرمز؛ سعی کنید روز به روز به تعداد امتیازها بیافزایید. *** پرسشگر گرامی موارد فوق، نکاتی ساده اما مهم را به شما یادآوری می کنند که با وجود ساده بودن نیاز به تمرین و صرف وقت دارند که ما امیدواریم شما با رعایت آنها در زندگی اجتماعی و کارهای خود، به موفقیت های روزافزون دست یابید. ما هم در کنار حرم کریمه اهل بیت حضرت معصومه سلام الله علیها برای شما انسان های خواستار پاکی دعا می کنیم و منتظر مکاتبه بعدی شما هستیم. منابع بیشتر جهت مراجعه و مطالعه : - غلبه بر تعلل ورزیدن؛ الیس، آلبرت و جیمزنال، ویلیام. مترجم : فرجاد، محمدعلی. - چرا ما کارها را به تعویق می اندازیم و چگونه باید جلوی آن را بگیریم؟ زالپور، خدیجه. نویسنده : حامد محقق زاده
پاسخ:
برای مقابله با تنبلی چکار باید کرد؟
خوشحالیم شما مخاطب ما هستید؛ امیدواریم راهنمای خوبی در رابطه با این موضوع برای شما باشیم.
برای تغییر وضعیت موجود و رفتن به سمت وضعیت مطلوب، همانطور که خودتان هم می دانید باید به اصلی ترین موضوع یعنی سستی و تنبلی و اهمال کاری توجه نمایید. شما اگر بهترین و دقیق ترین برنامه ها را پیش روی خود داشته باشید، اما از درون، نیرویی شما را به سمت عملی کردن آن حرکت ندهد، ثمره ای برای شما ندارد. لذا لازم است تا همراه با هم در جهت تغییر این وضعیت حرکت نماییم. بر این اساس در ادامه، موضوع تنبلی را بررسی و راهکارهایی را خدمتتان بیان می داریم تا شما با عملی ساختن آنها گامی به سمت تغییر بردارید.
از نظر روانشناسی، اهمال کاری یا تنبلی یعنی به آینده محول کردن کاری که تصمیم به اجرای آن گرفته ایم. افراد تنبل و اهمال کار در واقع دچار یک آسیب روانی شده اند و به عادت ناپسند تعلل ورزیدن، سبک گرفتن و سهل انگاری در کارها و وظایف محوله خو کرده اند و معمولاً از همت پایینی برخوردارند. این عادت که در نزد بیشتر مردم رایج است، یکی از آسیب های روانی محسوب می شود و بنا بر آماری که برخی از روان شناسان در این زمینه ارائه کرده اند 95 درصد مردم به نوعی به این مشکل مبتلا هستند (آلبرت آلیس و ویلیام جیمز، روان شناسی اهمال کاری، محمد علی فرجاد، تهران، مؤسسه امید، 1375، ص 9). اما برای درمان این مشکل لازم است علل و ریشه های آن را بررسی کنیم؛ زیرا اگر بتوانیم ریشه مشکل را بیابیم درمان آن آسان خواهد شد. حال شما ببینید کدام علل در مورد شما صادق است. روان شناسان عوامل زیادی برای این آسیب روانی ذکر کرده اند که در دو دسته کلی قرار دارد :
الف) آسیب ها و ناهنجاری هایی که مربوط به درون شخص است مانند : خودکم بینی، توقع بیش از حد از خود، پایین بودن سطح تحمل، کمال طلبی وسواس گونه، اشتیاق به لذت جویی کوتاه مدت، فقدان قاطعیت و عدم اعتماد به نفس.
ب) آسیب هایی که در ارتباط با دیگر اشخاص و یا محیط اطراف فرد، خود را نشان می دهد مانند : نارضایتی از وضع موجود، عدم تسلط بر کار، نگرش منفی به کار، نگرش غیر واقع بینانه از دیگران، احساس عدم مسؤولیت در برابر دیگران، لجبازی با دیگران، اهمال کاری و پرخاشگری انفعالی و برچسب زدن به این و آن (دکتر مرتضی آقا تهرانی، مجله معرفت، ش 64 ، ص 40).
عوامل فوق کما بیش در افراد اهمال کار و تنبل به چشم می خورد که باید به تدریج سعی در رفع آنها نمایند. رفتار افراد در مورد شخص تنبل و قضاوت جامعه در مورد او از جمله نگرانی ها و ناراحتی هایی است که معمولاً افراد تنبل با آن مواجه هستند. انجام کار به موقع، هم آسانتر است و هم مزایایی در بر دارد؛ در صورتی که گذشت زمان، هم کار را مشکل تر می سازد و هم مزایای انجام به موقع آن را از بین می برد. رفتار مسامحه کارانه ناشی از اندیشه شماست؛ تفکر منطقی می تواند در رفتار شما نقش فعالی داشته باشد. مسامحه کاری از عدم تحرک ناشی می شود؛ یعنی فرد مسامحه کار کسی است که در کارهایش به سعی و کوشش توجه ندارد؛ پس منطق و استدلال حکم می کند که هر کس رنج حال را به خاطر راحتی آینده تحمل کند. معمولاً مهمترین روش برای تغییر این رفتار استفاده از روان درمانی منطقی می باشد. در تجزیه و تحلیل روش روان درمانی منطقی، خصوصیات رفتاری در شش مرحله مورد بررسی قرار می گیرد که حتماً با حضور روانشناس قابل اجراء می باشد.
*** اما در کنار این روش درمانی، توجه به نکات و راهکارهایی که در ادامه می آید در درمان تنبلی موثر می باشد :
1. قدرشناسی از فرصت های به دست آمده؛ گاهی افراد اگر گذر زمان و فرصت های پیش آمده را درک نکنند و به ارزش بی بدیل وقت توجه نکنند، به راحتی آن را از دست می دهند. به طور مثال کسب علم و دانش و بالا رفتن از نردبان ترقی همیشه برای انسان میسر نمی شود. پس اگر شخصی فرصت آن را پیدا کند ولی به اهمیت و ارزش واقعی آن واقف نباشد، ممکن است آن را با تنبلی و بی حالی به راحتی از دست بدهد و زمانی حسرت آن را بخورد که هیچ سودی نداشته باشد که فرمودند : (ضایع کردن فرصت ها نتیجه ای جز غصه ندارد) (بحار، ج 71، ص 217). مسلماً فهم و درک ارزش وقت و فرصت های به دست آمده، افراد را از تنبلی و اهمال کاری باز می دارد.
2. تلاش در ایجاد انگیزه؛ بسیاری از موارد تنبلی و اهمال کاری به خاطر نداشتن انگیزه کافی است و همین مسأله باعث بی حالی و تنبلی شخص در انجام کارها و وظایف محوله می شود. اگر انگیزه کافی در ما وجود نداشته باشد در انجام وظایف واجب هم سستی می کنیم.
3. تعیین وقت معین برای هر کار؛ افراد باید برای هر کاری قبل از انجام آن، وقت معینی در نظر بگیرند تا در آن وقت و فاصله زمانی، کار انجام شود. اگر وقت هر کاری از قبل مشخص نشود، ممکن است انسان در انجام آن امروز و فردا کند. مثلاً یک کشاورز اگر نداند زمان کاشت، داشت و برداشت محصول محدود است، یا به آن بی توجه باشد، هرگز نمی تواند محصول خوبی به دست آورد.
4. تعیین دقیق تاریخ تحویل؛ برای انجام هر کاری لازم است شخص با توجه به امکانات خود، تاریخ دقیق پایان کار را مشخص کند.
5. استفاده از فن جزء جزء کردن؛ کار خود را به بخش های کوچکتر تقسیم کنید تا بتوانید بر آن مسلط شده و از عهده انجامش برآیید. به عنوان مثال، هر پنج صفحه مقاله خود را بخشی به حساب آورده و پس از انجام هر بخش، پاداشی مناسب برای خود در نظر بگیرید و این روند را تا پایان مقاله ادامه دهید.
6. اولویت بندی کارها؛ اشخاص برای خود وظایف گوناگونی را در نظر می گیرند. هر کس باید بتواند کارهای با اهمیت تر را در اولویت اول قرار دهد. این تقسیم بندی، شما را مقید خواهد کرد تا به کاری که فوریت بیشتری دارد بیندیشید؛ در این مورد اگر به طور جدی در انجام آن تسریع نکنید، اهمال کاری شما در سایر امور نیز تأثیر خواهد گذاشت.
7. اقدام به کار در حد توان؛ گاه انسان به کاری مبادرت می کند که از حد توان و طاقت او به مراتب فراتر است. در اینجا شخص با انتخاب غلط، زمینه اهمال کاری خود را فراهم ساخته است. بنابراین، هر کس اول باید توان خویش را در انجام کارها درست برآورد کند و سپس کاری در خور و مناسب با توانش بپذیرد.
8. تغییر محیط؛ گاهی تنبلی و اهمال کاری به خاطر شرایط محیطی خاصی است که فرد در آن قرار گرفته است. تغییر و تحول در این شرایط می تواند تنبلی و بی حالی را از افراد دور کند.
9. استفاده از عهد و پیمان؛ گاهی لازم است برای درمان تنبلی با خود عهد ببندیم که در انجام آن کار کوتاهی نکنیم و در صورت شکستن عهد و پیمان برای خود تنبیهی در نظر بگیریم. در علم اخلاق این شیوه را مشارطه گویند که شخص برای اصلاح نفس خویش هر سحرگاه با خود شرط و قراردادی مجدد می بندد تا که به سوی کمال سیر کند. در گفتاری حکیمانه از امام امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) در آثار پیمان آمده است : (با نماز پیمان وفا ببند تا این که بر آن مواظبت کنی) (نهج البلاغه، خطبه 199، ص 418).
- هر یک از راهکارهای فوق را نوشته و خود را به انجام آن مقید سازید و به هر بار عمل امتیاز و به هر بار تخلف نیز کارت قرمز دهید بعد ببینید طی یک روز امتیازها بیشتر است یا کارت های قرمز؛ سعی کنید روز به روز به تعداد امتیازها بیافزایید.
*** پرسشگر گرامی موارد فوق، نکاتی ساده اما مهم را به شما یادآوری می کنند که با وجود ساده بودن نیاز به تمرین و صرف وقت دارند که ما امیدواریم شما با رعایت آنها در زندگی اجتماعی و کارهای خود، به موفقیت های روزافزون دست یابید. ما هم در کنار حرم کریمه اهل بیت حضرت معصومه سلام الله علیها برای شما انسان های خواستار پاکی دعا می کنیم و منتظر مکاتبه بعدی شما هستیم.
منابع بیشتر جهت مراجعه و مطالعه :
- غلبه بر تعلل ورزیدن؛ الیس، آلبرت و جیمزنال، ویلیام. مترجم : فرجاد، محمدعلی.
- چرا ما کارها را به تعویق می اندازیم و چگونه باید جلوی آن را بگیریم؟ زالپور، خدیجه.
نویسنده : حامد محقق زاده
- [سایر] سلام خسته نباشید ... سوال داشتم ممنون میشم راهنماییم کنید من تنبلی تخمدان دارم ، یکی از عوارضش هم ریزش موهای سر هست خواستم ببینم ریزش موها درمان داره ؟؟ چکار باید بکنم که به مرور زمان موهام اینقدر نریزه و کچل نشم ...؟ درمان تنبلی تخمدان رو دارم انجام میدم.. اما سوال من در مورد ریزش مو هست اصلا ریزش موهای من که به این علت هست راه درمانی هم داره ؟؟ میشه بگید چکار کنم؟ من قبلا موهای خیلی خیلی پر پشتی داشتم ولی الان کف سرم دیده میشه .. نگران هستم به مرور زمان موهام رو از دست بدم.. اگر راه درمانی وجود داره خیلی ممنون میشم بهم بگید... یاعلی
- [سایر] تنبلی، آفت چیست؟
- [سایر] نشانه ی تنبلی چیست؟
- [سایر] پسر 15 سالهام در انجام وظایف و تکالیفش تنبلی می‌کند. علل آن چیست و آیا می‌شود تنبلی را درمان کرد؟
- [سایر] آیا دعایی برای رفع تنبلی وجود دارد؟
- [سایر] چه کسی از تنبلی به دور است؟
- [سایر] تنبلی ثمره چیست؟
- [سایر] نتیجه تنبلی چیست؟
- [سایر] چرا بعضی وقت ها برای نماز خواندن تنبلی می کنیم؟
- [سایر] چرا بعضی وقت ها برای نماز خواندن تنبلی می کنیم؟
- [آیت الله سیستانی] فقیری که میتواند کسب کند ومخارج خود وعیالش را تهیه نماید و از روی تنبلی اقدام نمیکند جایز نیست زکات بگیرد ، وطلبه فقیری که کسب مانع ادامه تحصیل اوست در هیچ صورتی نمیتواند از سهم فقرا زکات بگیرد ، مگر این که تحصیل بر او واجب عینی باشد ، واز سهم سبیل اللّه در صورتی که تحصیل او منفعت عمومی داشته باشد با اجازه حاکم شرع بنابر احتیاط لازم جایز است ، و فقیری که یاد گرفتن صنعت برای او مشکل نیست بنابر احتیاط واجب نمیتواند با گرفتن زکات ، زندگی کند ، ولی تا وقتی مشغول یاد گرفتن است میتواند زکات بگیرد .
- [آیت الله علوی گرگانی] نماز خواندن در چند جا مکروه است و از آن جمله است: حمّام، زمین نمکزار، مقابل دری که باز است، در جادّه وخیابان وکوچه اگر برای کسانی که عبور میکنند زحمت نباشد، و چنانچه زحمت باشد حرام ونماز باطل است، مقابل آتش وچراغ، در آشپزخانه و هر جا که کوره آتش باشد، مقابله چاه وچالهای که محل بول باشد، روبروی عکس ومجسمه چیزی که روح دارد، مگر آن که روی آن پرده بکشند، در اطاقی که جنب در آن باشد، در جایی که عکس باشد اگرچه روبروی نمازگزار نباشد، مقابل قبر، روی قبر، بین دو قبر، در قبرستان.
- [آیت الله مظاهری] از گناهان بزرگ در اسلام کوتاهی در حقوق فرزند است، زیرا همانطور که پدر و مادر در اسلام حقوقی دارند فرزندان نیز چنین هستند، و اگر پدر و مادر آن حقوق را مراعات نکنند، از نظر قرآن موجب خسران در قیامت است. حقوقی که فرزندان بر پدر و مادر دارند چند چیز است: الف) تربیت صحیح اسلامی (آشنا نمودن فرزند با احکام اسلام از اصول و فروع و اخلاق و مقیّد نمودن او به ظواهر شرع از اهمیّت دادن به واجبات و اجتناب از گناهان خصوصاً گناهان بزرگ) و اگر کوتاهی کنند، شریک در جرایم فرزند میباشند. ب) تربیت فرزند به آداب و رسوم اجتماعی و به عبارت دیگر به او ادب آموختن. ج) آموختن دانش در حدّ خوب خواندن و خوب نوشتن. د) فراهم نمودن راهی برای زندگی متوسّط و پرهیزدادن او از تنبلی و بیکاری. ه) فراهم کردن مقدّمات ازدواج برای فرزند خصوصاً اگر دختر باشد که در روایات اهلبیت(سلاماللهعلیهم) برای ازدواج دختر بیشتر سفارش و تأکید شده است. و) گذاشتن اسم اسلامی که سفارش در نام‌های پیامبر گرامی و اهلبیت او(سلاماللهعلیهم) زیاد شده است، و شیعه باید از انتخاب نام‌های غیر اسلامی برای فرزندان خود پرهیز کند و سزاوار نیست که با وجود اسمهای اهلبیت(سلاماللهعلیهم) برای فرزند خود نام دیگری را انتخاب کند.