ایستادن
مقابل نشستن و توقف کردن را ایستادن می‌گویند که از آن به معنای نخست در بابهای طهارت، صلات، حج، نکاح و اطعمه و اشربه سخن رفته و احکام آن در دو محور بحث شده است:
آیا محل ایستادن خانم‌ها در نماز، باید عقب‌تر از مردها باشد؟
آیا محل ایستادن خانم‌ها در نماز، باید عقب‌تر از مردها باشد؟ آیات عظام امام، بهجت، صافی و نوری: خیر، اگر جلوتر از مرد هم بایستد اشکال ندارد ؛ ولی بهتر است زن عقب‌تر از مرد بایستد. توضیح‌المسائل مراجع، م 886 و نوری، توضیح‌المسائل، م 9-887. آیةاللَّه تبریزی: باید حداقل بین زن و مرد یک وجب فاصله باشد و با رعایت فاصله، اگر زن هم جلوتر بایستد، نمازش صحیح است. توضیح‌المسائل مراجع، م 886. آیةاللَّه خامنه‌ای: بنا بر احتیاط واجب باید حداقل بین زن و مرد یک وجب فاصله باشد و با رعایت فاصله، اگر زن هم جلوتر بایستد، نمازش صحیح است. توضیح‌المسائل مراجع، م 886 و خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 374. آیات عظام فاضل و مکارم: زن باید عقب‌تر از مرد بایستد ؛ وگرنه نماز او باطل است و فرقی بین محرم و نامحرم نیست.توضیح‌المسائل مراجع ، م 886. آیةاللَّه سیستانی: بنابر احتیاط لازم، زن باید عقب‌تر از مرد بایستد و فرقی بین محرم و نامحرم نیست. توضیح‌المسائل مراجع، م 886. آیةاللَّه وحید: باید بین مرد و زن در حال نماز، حداقل یک وجب فاصله باشد ؛ ولی اگر زن برابر مرد یا جلوتر - در کمتر از فاصله‌ای که ذکر شد بایستد و هر دو با هم وارد نماز شوند، باید نماز را دوباره بخوانند. وحید، توضیح‌المسائل، م 895 - 896. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 128/500016)
آیا محل ایستادن خانم‌ها در نماز، باید عقب‌تر از مردها باشد؟ آیات عظام امام، بهجت، صافی و نوری: خیر، اگر جلوتر از مرد هم بایستد اشکال ندارد ؛ ولی بهتر است زن عقب‌تر از مرد بایستد. توضیح‌المسائل مراجع، م 886 و نوری، توضیح‌المسائل، م 9-887. آیةاللَّه تبریزی: باید حداقل بین زن و مرد یک وجب فاصله باشد و با رعایت فاصله، اگر زن هم جلوتر بایستد، نمازش صحیح است. توضیح‌المسائل مراجع، م 886. آیةاللَّه خامنه‌ای: بنا بر احتیاط واجب باید حداقل بین زن و مرد یک وجب فاصله باشد و با رعایت فاصله، اگر زن هم جلوتر بایستد، نمازش صحیح است. توضیح‌المسائل مراجع، م 886 و خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 374. آیات عظام فاضل و مکارم: زن باید عقب‌تر از مرد بایستد ؛ وگرنه نماز او باطل است و فرقی بین محرم و نامحرم نیست.توضیح‌المسائل مراجع ، م 886. آیةاللَّه سیستانی: بنابر احتیاط لازم، زن باید عقب‌تر از مرد بایستد و فرقی بین محرم و نامحرم نیست. توضیح‌المسائل مراجع، م 886. آیةاللَّه وحید: باید بین مرد و زن در حال نماز، حداقل یک وجب فاصله باشد ؛ ولی اگر زن برابر مرد یا جلوتر - در کمتر از فاصله‌ای که ذکر شد بایستد و هر دو با هم وارد نماز شوند، باید نماز را دوباره بخوانند. وحید، توضیح‌المسائل، م 895 - 896. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 128/500016)
پاسخ:
آیا محل ایستادن خانم‌ها در نماز، باید عقب‌تر از مردها باشد؟
آیات عظام امام، بهجت، صافی و نوری: خیر، اگر جلوتر از مرد هم بایستد اشکال ندارد ؛ ولی بهتر است زن عقب‌تر از مرد بایستد. توضیح‌المسائل مراجع، م 886 و نوری، توضیح‌المسائل، م 9-887.
آیةاللَّه تبریزی: باید حداقل بین زن و مرد یک وجب فاصله باشد و با رعایت فاصله، اگر زن هم جلوتر بایستد، نمازش صحیح است. توضیح‌المسائل مراجع، م 886.
آیةاللَّه خامنه‌ای: بنا بر احتیاط واجب باید حداقل بین زن و مرد یک وجب فاصله باشد و با رعایت فاصله، اگر زن هم جلوتر بایستد، نمازش صحیح است. توضیح‌المسائل مراجع، م 886 و خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 374.
آیات عظام فاضل و مکارم: زن باید عقب‌تر از مرد بایستد ؛ وگرنه نماز او باطل است و فرقی بین محرم و نامحرم نیست.توضیح‌المسائل مراجع ، م 886.
آیةاللَّه سیستانی: بنابر احتیاط لازم، زن باید عقب‌تر از مرد بایستد و فرقی بین محرم و نامحرم نیست. توضیح‌المسائل مراجع، م 886.
آیةاللَّه وحید: باید بین مرد و زن در حال نماز، حداقل یک وجب فاصله باشد ؛ ولی اگر زن برابر مرد یا جلوتر - در کمتر از فاصله‌ای که ذکر شد بایستد و هر دو با هم وارد نماز شوند، باید نماز را دوباره بخوانند. وحید، توضیح‌المسائل، م 895 - 896. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 128/500016)
- [آیت الله صافی گلپایگانی] ایستادن و نگاهِ خانم‌ها به مردانی که در خیابان مشغول عزاداری هستند، چه حکمی دارد؟ و مسئولیت دست اندرکارانِ هیئت در این مورد چه مقدار است؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در سجده، در بلندی محل سجده از محل ایستادن شک کند و رفع شک در بین نماز ممکن نباشد، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله مظاهری] آیا پوشیدن جوراب در نماز برای خانم‌ها واجب است؟
- [آیت الله خوئی] اگر کسی خواست دو رکعت طواف را به جماعت بخواند و میبایست از جایی که فرادی میخواند عقب‌تر بخواند آیا این نماز جماعت او مجزی است یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] آیا جایز است برای زن کارگر بشود در محلی که محتاج است تکلم کند در آن محل با مردها با حجاب؟
- [آیت الله سیستانی] آیا مردها باید نماز قضای صبح یا مغرب را هم با صدای بلند بخوانند؟
- [آیت الله بهجت] منظور از این که "مکان نمازگزار باید پاک باشد"، فقط محل ایستادن و سجده گاه را شامل می شود یا آن قسمتی که بین محل ایستادن و سجده گاه او می باشد؛ یعنی آن قسمتی که در هنگام سجده زیر او قرار می گیرد را نیز شامل می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مأموم در بین نماز جماعت، سهوا (ولو با برخورد شخص دیگری با او) از امام جماعت جلوتر قرار بگیرد، ولی بلافاصله به جای خود که عقب‌تر از امام است برگردد، نماز جماعتش صحیح است یا نه؟
- [سایر] چرا خانم‌ها به روزهای تولد و سالگردها توجه دارند؟
- [سایر] چرا خانم‌ها به روزهای تولد و سالگردها توجه دارند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] بنا بر احتیاط، اگر مأموم یک مرد باشد، قدری عقب‌تر طرف راست امام بایستد و اگر یک یا چند زن باشد، پشت سر امام بایستد و اگر یک مرد و یک زن یا یک مرد و چند زن باشد، مرد طرف راست امام، قدری عقب‌تر بایستد و یک یا چند زن پشت سر امام بایستند و اگر چند مرد و یک یا چند زن باشند، مردها عقب امام و یک زن یا زنها پشت مردها بایستند. چیزهایی که در نماز جماعت مستحب است
- [آیت الله مظاهری] اگر در نماز، زن هم ردیف مرد یا جلوتر از او باشد اشکال ندارد گرچه بین آنها فاصله‌ای نظیر پرده نباشد ولی مستحب است زن عقب‌تر از مرد بایستد و جای سجده او از جای ایستادن مرد کمی عقب‌تر باشد و اگر برابر هم باشند ده ذرع )تقریباً پنج متر( میان آنها فاصله باشد.
- [آیت الله خوئی] بنابر احتیاط واجب اگر مأموم یک مرد باشد، قدری عقب‌تر طرف راست امام بایستد و اگر یک یا چند زن باشد، پشت سر امام بایستد، و اگر یک مرد و یک زن یا یک مرد و چند زن باشند مرد طرف راست امام قدری عقب‌تر بایستد و یک زن یا چند زن پشت سر امام بایستند و اگر چند مرد و یک یا چند زن باشند، آنچه مرد است عقب امام و زنها پشت سر مردها بایستند.
- [آیت الله اردبیلی] جای پیشانی نمازگزار باید از محل ایستادن و همچنین از محل زانوهای او بیش از چهار انگشت بسته پستتر یا بلندتر نباشد.
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب اگر مأموم یک مرد باشد، باید طرف راست امام بایستد و اگر چند مرد باشند، باید پشت سر امام بایستند و اگر یک مرد و یک زن یا یک مرد و چند زن باشند، باید مرد طرف راست امام و زنها پشت سر امام بایستند و اگر چند زن باشند، باید پشت سر امام بایستند و اگر چند مرد و چند زن باشند، باید مردها پشت سر امام و زنها پشت سر مردها بایستند و اگر یک زن باشد، میتواند در پشت سر امام و یا طرف راست او به نحوی بایستد که جای سجده او مساوی با زانو یا محل ایستادن امام باشد.
- [آیت الله سبحانی] کسی که پشت ستون ایستاده، اگر از طرف راست یا چپ به واسطه مأموم دیگر به امام متصل باشد و صف جلوتر را می بیند نماز او صحیح است. دوم: بلند نبودن محل ایستادن امام
- [آیت الله اردبیلی] بنابر احتیاط واجب باید بین جای سجده مأموم و جای ایستادن امام و نیز بین محل سجده مأموم و محل ایستادن مأموم صف جلو بیشتر از یک گام معمولی فاصله نباشد و احتیاط مستحب آن است که جای سجده مأموم با جای کسی که جلوی او ایستاده، هیچ فاصله نداشته باشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در نماز چیزی مانند دیوار بین او و قبر مطهّر فاصله باشد که بیاحترامی نشود، اشکال ندارد، ولی فاصله شدن صندوق شریف و ضریح و پارچههایی که روی آن افتاده کافی نیست. * شرط هفتم: مکان نمازگزار اگر نجس است، به گونهای مرطوب نباشد که رطوبت آن به بدن یا لباس او برسد؛ ولی اگر جایی که پیشانی را بر آن میگذارد نجس باشد، حتّی در صورتی که خشک نیز باشد، نماز باطل است و احتیاط مستحب آن است که در مکان نجس نماز خوانده نشود، مخصوصا اگر عین نجاست در آن وجود داشته باشد. * شرط هشتم: جای پیشانی نمازگزار از جای قدمها و زانوهای او بیش از چهار انگشت بسته، پستتر یا بلندتر نباشد. * شرط نهم: اگر زن و مردی در یک مکان نماز میخوانند، بنابر احتیاط واجب مکان نماز زن باید به گونهای باشد که عرفا عقب‌تر از مکان نماز مرد قلمداد شود، اگرچه بهتر است که در تمام حالات نماز، زن عقب‌تر از مرد باشد، به این معنی که جای سجده او از جای ایستادن مرد عقب‌تر باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . پوشیدن لباس مخصوص به مردها بر زن ها، و لباس مخصوص به زن ها بر مردها حرام است.
- [آیت الله جوادی آملی] .ایستادن، بعد از تمام شدن وظیفه رکوع واجب است تا از حال قیامِ پس از رکوع به سجده برود، اگر با علم و عمد پیش از ایستادن، به سجده برود, نماز او باطل است و اگر بر اثر فراموشی وظیفه ایستادن پس از رکوع و آرامش بدن را ترک کند, نماز او باطل نیست.