حقوق
حقوق، از مهم ترین شاخه های علوم اجتماعی که به مطالعه قواعد حاکم بر روابط میان اشخاص (حقیقی و حقوقی) در عرصه جامعه می‌پردازد.
خانمی از حقوق خود طلا و زیورآلاتی که همیشه خود را با آن زینت می‌کند، خریده است. شوهرش پولی ندارد که وی بتواند در این زمینه صرف کند، آیا دادن خمس این گونه خریدها بر زن لازم است؟
خانمی از حقوق خود طلا و زیورآلاتی که همیشه خود را با آن زینت می‌کند، خریده است. شوهرش پولی ندارد که وی بتواند در این زمینه صرف کند، آیا دادن خمس این گونه خریدها بر زن لازم است؟ همه مراجع: اگر به مقدار متعارف و مناسب شأن او باشد، خمس ندارد. العروة الوثقی، ج 2، م 83 ؛ توضیح‌المسائل مراجع، م 1757 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 998 ؛ وحید، توضیح‌المسائل، م 1783. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 250/500016)
خانمی از حقوق خود طلا و زیورآلاتی که همیشه خود را با آن زینت می‌کند، خریده است. شوهرش پولی ندارد که وی بتواند در این زمینه صرف کند، آیا دادن خمس این گونه خریدها بر زن لازم است؟ همه مراجع: اگر به مقدار متعارف و مناسب شأن او باشد، خمس ندارد. العروة الوثقی، ج 2، م 83 ؛ توضیح‌المسائل مراجع، م 1757 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 998 ؛ وحید، توضیح‌المسائل، م 1783. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 250/500016)
عنوان سوال:
خانمی از حقوق خود طلا و زیورآلاتی که همیشه خود را با آن زینت می‌کند، خریده است. شوهرش پولی ندارد که وی بتواند در این زمینه صرف کند، آیا دادن خمس این گونه خریدها بر زن لازم است؟
پاسخ:
خانمی از حقوق خود طلا و زیورآلاتی که همیشه خود را با آن زینت می‌کند، خریده است. شوهرش پولی ندارد که وی بتواند در این زمینه صرف کند، آیا دادن خمس این گونه خریدها بر زن لازم است؟
همه مراجع: اگر به مقدار متعارف و مناسب شأن او باشد، خمس ندارد. العروة الوثقی، ج 2، م 83 ؛ توضیح‌المسائل مراجع، م 1757 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 998 ؛ وحید، توضیح‌المسائل، م 1783. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 250/500016)
- [آیت الله اردبیلی] خانمی که طلا و زینت آلات خود را فروخته و به دیگری قرض داده و شرط کرده که بعدا به همان وزن، طلا و زینت آلات برای او خریداری شود، آیا خمس متوجه او شده است یا خیر؟
- [سایر] آیا به طلا و زیورآلات زنانه - که زن از درآمد شخصی تهیه کرده و خود را با آن زینت می‌کند - بعد از فروختن، خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله خوئی] زنی که از زینت کردن نیافتاده، ولی میبیند طلا را خوب میخرند صرف نظر از گردنبند و غیره می‌کند و میفروشد، بفرمائید که اگر پول این گردنبند یک سال بماند یا بیشتر خمس دارد یا نه؟
- [سایر] خانمی که مقداری طلا به او هدیه شده و الان هم از آن طلا استفاده می‌کند، آیا باید خمس آن را بپردازد؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] خانمی که مقداری طلا به او هدیه شده و الان هم از آن استفاده می‌کند، باید خمس و زکاتش را بپردازد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا برای زن جایز است که خمس اموالش را به شوهرش که مستحق است بدهد و سپس شوهر آن را صرف همسر و زندگی خود کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] پولی که برخی ادارات مانند بنیاد شهید یا جانبازان به خانوادهها میدهند و پولی که پس از فوت شوهر از حقوق یا بیمه شوهر به زن میدهند یا بالعکس آیا مشمول خمس است؟
- [آیت الله سیستانی] آیا به هدایای ازدواج (طلا های زینتی ) که به زن می دهند اگر یک سال از آن بگذرد واز آن‌ها به عنوان زینت استفاده شود خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا خانمی که مدتی از شوهرش قهر میباشد و در خانه پدر زندگی می‌کند میتواند بدون اذن شوهر به مسافرت برود؟ در ضمن در طول مدت قهر شوهر هزینه یا نفقهای به زن پرداخت نکرده است.
- [آیت الله اردبیلی] آیا خانمی که مدتی از شوهرش قهر میباشد و در خانه پدر زندگی می‌کند میتواند بدون اذن شوهر به مسافرت برود؟ در ضمن در طول مدت قهر شوهر هزینه یا نفقهای به زن پرداخت نکرده است.
- [آیت الله جوادی آملی] .خانمی که درآمدی دارد و هزینه زندگی او به عهده شوهرش است، اگر شوهرش مخارج زندگی او را نپردازد و ایشان از درآمد خودش هزینه نماید، آن مقداری که صرف کرده است, جزء هزینه او شمرده می‌شود و خمس ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی لوازمی از درآمد سال مالی خریده است و استفاده نمود و پس از چند سال نیازی به آن نداشت؛ برای مثال : کسی کتاب هایی خریده بود و الآن نیازی به آن ندارد ; یا خانمی زیورآلات خرید، حالا که پیر شده است نیازی به زیور آلات ندارند، در این گونه موار د, اقوا آن است که خمس ندارند. وفات در بین سال خمسی
- [آیت الله مظاهری] پولی را که صرف خریدن وسایل حرام نظیر خریدن آلات لهو و لعب می‌کند باید خمس آن را بدهد، همچنین اگر بیشتر از شأنش لوازم زندگی تهیه کند نظیر ماشین گران قیمت برای افراد معمولی و یا در مخارج افراط کند نظیر جهیزیههای تشریفاتی یا خرجهای تشریفاتی در سوگواریها و مهمانیها و عروسیها و عزاها، خمس مقدار زیادی را باید بدهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر از منافع ، پیش از دادن خمس اثاثیهای برای منزل بخرد ، اگر احتیاجش پس از سال منفعت بر طرف شد ، لازم نیست خمس آن را بدهد ، و همچنین اگر در میان سال احتیاجش برطرف شد ، ولی آن چیز از چیزهائی باشد که معمولاً برای سالهای بعد گذاشته می‌شود ، مانند لباسهای زمستانی و تابستانی ، خمس ندارد ، و در غیر این گونه چیزها اگر در بین سال احتیاجش از آن برطرف شد ، احتیاط واجب آن است که خمس آن را بدهد ، و زیور آلات زنانه در صورتی که وقت زینت کردن زن با آن‌ها گذشته باشد ، نیز خمس ندارد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر با سودی که از کسب و کار به دست آورده، پیش از پرداختن خُمس، اثاثیه ولوازم منزل یا کتاب و مانند اینها را بخرد، هر وقت به طور کلّی احتیاج او از آن‌ها برطرف شد، تا وقتی آن‌ها را نفروخته، لازم نیست خمس آن‌ها را بدهد و پس از فروش چنانچه پول آن‌ها را در مؤونه دیگری صرف نکند، باید خُمس آن را بپردازد. حکم زیورآلات زنانه نیز اگر وقت زینت کردن با آن‌ها بگذرد همین است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر از منفعت کسب پیش از دادن خمس اثاثیه ای برای منزل بخرد؛ هر وقت احتیاجش از آن برطرف شد؛ لازم نیست که خمس آن را بدهد و همچنین است زیور آلات زنانه؛ در صورتی که وقت خریدن؛ زینت کردن زن با آن‌ها نگذشته باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر در هزینه بودن مالی شبهه باشد , یعنی شک کرده پولی که مصرف شده است آیا صرف هزینه زندگی شده یا به مصرف غیر هزینه رسیده است; برای مثال , شخص نمی داند فلان مبلغ ر ا به کسی قرض داده یا صرف هزینه زندگی کرده است، در این صورت , نسبت به این مقدار , برائت جاری می شود و لازم نیست خمس آن را بدهد. البته بعد از رفع شبهه, حکم آن معلوم خواهد شد. ابزار ماندنی
- [آیت الله شبیری زنجانی] کفالت آن است که انسان ضامن شود که هر وقت طلبکار بدهکار را خواست به دست او بدهد، یا کسی را که لازم است در دادگاه صالح حضور پیدا کند حاضر نماید، مثل این که مردی ادّعای زوجیّت زنی را دارد و زن آن را انکار می‌کند و انسان ضامن می‌شود که آن زن را در موقع لزوم در محضر حاکم شرع حاضر نماید، به کسی که این گونه ضمانت می‌کند (کفیل) میگویند.
- [آیت الله اردبیلی] افرادی که در ادارات دولتی یا مؤسّسات خصوصی کار میکنند و معمولاً اداره، مقداری از حقوق آنان را پسانداز می‌کند تا هنگام بازنشستگی به تدریج به آنان پرداخت نماید، پس از بازنشستگی هر مقدار که در هر سال به آنان بدهند، جزء درآمد آن سال حساب می‌شود و لازم نیست خُمس آن را فورا پرداخت نمایند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر از منفعت کسب پیش از دادن خمس اثاثیهای برای منزل بخرد و سپس احتیاجش از آن برطرف شود، چنانچه احتمال دهد که تا یک سال بعد از برطرف شدن احتیاج وی، صرف مخارج زندگی می‌کند میتواند آن را تا یک سال نگه دارد و اگر چنین احتمالی نمیدهد باید بلافاصله خمس آن را بدهد، به هر حال اگر بعد از گذشت سال در مخارج صرف نکند باید خمس آن را بدهد و همچنین است زیورآلات زنانه که وقت زینتکردن زن به آن‌ها گذشته باشد.