خرید
«معاملات» عبارت از احکام شرعی متعلق به امور دنیاست به اعتبار بقای شخص؛ مانند بیع، رهن، اجاره، نکاح و جز آنها... و بالجمله آنچه مقصود اهم از آن دنیا باشد، معامله است. [۱]
به جهت نیاز وسایلی خریده‌ام ؛ ولی با اینکه بیش از یک سال از خرید آنها می‌گذرد، هیچ استفاده‌ای نکرده‌ام، آیا به اینها خمس تعلق می‌گیرد؟
به جهت نیاز وسایلی خریده‌ام ؛ ولی با اینکه بیش از یک سال از خرید آنها می‌گذرد، هیچ استفاده‌ای نکرده‌ام، آیا به اینها خمس تعلق می‌گیرد؟ همه مراجع (به جز سیستانی و وحید ): چنانچه در معرض استفاده بوده، خمس ندارد امام، استفتاءات، ج 1، س 41 ؛ صافی، جامع‌الاحکام، ج 1، س 740 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 922 و 904 ؛ نوری، استفتاءات، ج 1، س 267 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 702 ؛ بهجت، توضیح‌المسائل،1376 ؛ تبریزی، استفتاءات، س 888 و 826 ؛ مکارم، توضیح‌المسائل، م 1507.. آیةاللَّه سیستانی: باید خمس آن را بپردازد ؛ مگر اینکه وجود آن در خانه ضروری باشد و در وقت نیاز نتواند فوری آن را تهیه کند. در این صورت اگر تهیه آن از قبل، متعارف باشد، خمس ندارد. دفتر: سیستانی. آیةاللَّه وحید: خمس دارد. دفتر: وحید. تبصره. هر چند عبارت رساله‌ها در مورد (کتاب) است ؛ ولی کتاب خصوصیتی ندارد و این حکم شامل هر وسیله‌ای است که مورد نیاز انسان باشد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 242/500016)
به جهت نیاز وسایلی خریده‌ام ؛ ولی با اینکه بیش از یک سال از خرید آنها می‌گذرد، هیچ استفاده‌ای نکرده‌ام، آیا به اینها خمس تعلق می‌گیرد؟ همه مراجع (به جز سیستانی و وحید ): چنانچه در معرض استفاده بوده، خمس ندارد امام، استفتاءات، ج 1، س 41 ؛ صافی، جامع‌الاحکام، ج 1، س 740 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 922 و 904 ؛ نوری، استفتاءات، ج 1، س 267 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 702 ؛ بهجت، توضیح‌المسائل،1376 ؛ تبریزی، استفتاءات، س 888 و 826 ؛ مکارم، توضیح‌المسائل، م 1507.. آیةاللَّه سیستانی: باید خمس آن را بپردازد ؛ مگر اینکه وجود آن در خانه ضروری باشد و در وقت نیاز نتواند فوری آن را تهیه کند. در این صورت اگر تهیه آن از قبل، متعارف باشد، خمس ندارد. دفتر: سیستانی. آیةاللَّه وحید: خمس دارد. دفتر: وحید. تبصره. هر چند عبارت رساله‌ها در مورد (کتاب) است ؛ ولی کتاب خصوصیتی ندارد و این حکم شامل هر وسیله‌ای است که مورد نیاز انسان باشد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 242/500016)
عنوان سوال:
به جهت نیاز وسایلی خریده‌ام ؛ ولی با اینکه بیش از یک سال از خرید آنها می‌گذرد، هیچ استفاده‌ای نکرده‌ام، آیا به اینها خمس تعلق می‌گیرد؟
پاسخ:
به جهت نیاز وسایلی خریده‌ام ؛ ولی با اینکه بیش از یک سال از خرید آنها می‌گذرد، هیچ استفاده‌ای نکرده‌ام، آیا به اینها خمس تعلق می‌گیرد؟
همه مراجع (به جز سیستانی و وحید ): چنانچه در معرض استفاده بوده، خمس ندارد امام، استفتاءات، ج 1، س 41 ؛ صافی، جامع‌الاحکام، ج 1، س 740 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 922 و 904 ؛ نوری، استفتاءات، ج 1، س 267 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 702 ؛ بهجت، توضیح‌المسائل،1376 ؛ تبریزی، استفتاءات، س 888 و 826 ؛ مکارم، توضیح‌المسائل، م 1507..
آیةاللَّه سیستانی: باید خمس آن را بپردازد ؛ مگر اینکه وجود آن در خانه ضروری باشد و در وقت نیاز نتواند فوری آن را تهیه کند. در این صورت اگر تهیه آن از قبل، متعارف باشد، خمس ندارد. دفتر: سیستانی.
آیةاللَّه وحید: خمس دارد. دفتر: وحید.
تبصره. هر چند عبارت رساله‌ها در مورد (کتاب) است ؛ ولی کتاب خصوصیتی ندارد و این حکم شامل هر وسیله‌ای است که مورد نیاز انسان باشد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 242/500016)
- [سایر] رایانهای مورد نیاز خریده‌ام؛ ولی به طور اتفاق یک سال از آن استفاده نکرده‌ام، آیا به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
- [سایر] آیا به پول درآمدی که برای تهیه خودروی مورد نیاز، به حساب ریخته می‌شود و سال هم بر آن می‌گذرد، خمس تعلق می‌گیرد؟
- [سایر] آیا به پول درآمدی که برای تهیه موبایل و خودروی مورد نیاز، به حساب ریخته می‌شود و سال هم بر آن می‌گذرد، خمس تعلق می‌گیرد؟
- [سایر] از درآمد، زمینی خریده‌ام تا اینکه دو سال دیگر آن را بسازم و در آن زندگی کنم، آیا سر سال به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
- [سایر] از درآمد خود، زمینی خریده‌ام تا دو سال دیگر آن را بسازم و در آن زندگی کنم، آیا سر سال به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
- [سایر] آیا به پولی که برای ثبت نام حج واجب، به حساب ریخته می‌شود (از درآمد همان سال) و سال هم بر آن می‌گذرد، خمس تعلق می‌گیرد؟
- [سایر] آیا به پولی که جهت گرفتن وام مسکن، در بانک گذاشته می‌شود و چندین سال از آن می‌گذرد، خمس تعلق می‌گیرد؟
- [سایر] خانهای رهن کردهایم و یک سال از آن زمان می‌گذرد. با توجه به اینکه پول هنوز در دست صاحبخانه است، آیا خمس به آن تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا اگر از پول بین سال منزلی تهیه شود که به آن نیاز است، به آن خمس تَعَلُّق می‌گیرد؟
- [آیت الله جوادی آملی] آیا اگر از پول بین سال منزلی تهیه شود که به آن نیاز است، به آن خمس تَعَلُّق می‌گیرد؟
- [آیت الله بهجت] کفن و بُرد یمانی و قبری که از سود بین سال قبل خرید میکنند، وقتی سال بر آنها گذشت، باید خمس آن را بدهند و اگر یک بار خمس آن را بدهند در سالهای بعد خمس تعلّق نمیگیرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر از درآمد سال و منفعت کسب (بدون پرداخت خمس) وسیله ای که مورد نیاز اوست بخرد و استفاده کند و در همان سال احتیاجش برطرف شود و تا آخر سال خمسی بماند واجب است خمس آن را بدهد. و اگر احتیاجش به این وسیله در سال های برطرف شود (یعنی در طول سال خرید به آن احتیاج داشته) لازم نیست خمس آن را بدهد. زیور آلات زنانه هم همین حکم را دارد یعنی اگر سال پس از خرید دیگر به آن نیاز نداشته باشد یا وقت زینت آنها گذشته باشد لازم نیست خمس آن را بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در اثناء سال وسایل مورد نیاز خود را بخرد خمس ندارد و اگر بعداً از آن وسائل بی نیاز شود خمس دادن آن لازم نیست، همچنین زیور آلات زنانه اگر بعد از گذشتن سن و سالی از زن، مورد نیازش نباشد خمس به آن تعلق نمی گیرد، ولی احتیاط مستحب آن است که خمس این وسایل یا زیورآلات را بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که نیاز به خانه ملکی دارد آنچه را صرف خرید خانه می کند خمس ندارد، ولی اگر درآمد سالش برای خرید خانه کفایت نکند و مجبور باشد چند سال پس انداز کند تا قادر به تهیه خانه شود پولهایی که سال بر آنها گذشته خمس دارد، اما اگر فی المثل زمین خانه را در اثناء سال اول بخرد و مصالح ساختمانی را در اثناء سال بعد و اجرت بنا را در سال سوم بدهد هیچ کدام خمس ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که نیاز به خانه ملکی دارد آنچه را صرف خرید خانه می کند خمس ندارد، ولی اگر درآمد سالش برای خرید خانه کفایت نکند و مجبور باشد چند سال پس انداز کند تا قادر به تهیه خانه شود پولهایی که سال بر آنها گذشته خمس دارد، اما اگر فی المثل زمین خانه را در اثناء سال اول بخرد و مصالح ساختمانی را در اثناء سال بعد و اجرت بنا را در سال سوم بدهد هیچ کدام خمس ندارد.
- [آیت الله بهجت] کسی که زکات یا خمس یا واجبات مالیه دیگری که به عین مال تعلق می‌گیرد و هم کفّاره یا قرض و مانند آنکه به عین مال تعلق نمیگیرد بدهکار است، اگر بمیرد و اموالش برای ادای همه آنها کافی نباشد، ادای زکات و خمس و واجبات مالی که به عین مال تعلق می‌گیرد، مقدم است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کتابهایی را که طلاب علوم دینی یا غیر آنها از درآمد کسب و کار می خرند چنانچه مورد نیازشان باشد خمس ندارد، ولی اگر فعلاً نیازی به آن ندارند و مقصودشان استفاده در آینده است خمس به آن تعلق می گیرد (اگر در تمام طول سال نیز از آن استفاده نکند، ولی وجود آن کتاب برای مواقع ضروری در کتابخانه لازم است، نیاز محسوب می شود) همچنین وسایلی مانند اسباب آتش نشانی در جاهایی که بیم آتش سوزی است یا داروهای ضروری و کمکهای اولیه در خانه جزء هزینه های زندگی محسوب می شود و خمس ندارد هر چند اتفاقاً در تمام سال از آنها استفاده نشود.
- [آیت الله جوادی آملی] .تعلّق خمس مانن د زکات نیست که پس از حلول سال، واجب گردد, بلکه با پدید آمدن سود، خمس به آن تعلّق می گیرد, بنابراین اگر کسی تجارت و یا کاری انجام داد و درآمدی به دست آورد، خمس به آن تعلّق می‌گیرد و می تواند همان زمان خمس آن را بپردازد , نیز می تواند تا پایان سال صبر کرده و هزینههای سال را کسر کند و خمس مانده درآمد را بپردازد. خمس انواع درآمدها
- [آیت الله سیستانی] اگر برای بچه صغیر منافعی بدست آید هر چند از هدایا باشد اگر در اثناء سال در مؤونه او مصرف نشود ، خمس به آن تعلق می‌گیرد ، و بر ولیّ صغیر واجب است که خمس آن را بدهد ، و چنانچه نداد ، بر صغیر پس از بلوغ واجب است که خود خمس آن را بدهد .
- [آیت الله خوئی] اگر درخت بید و چنار و مانند اینها را بکارد، باید هر سال خمس زیادی آنها را بدهد، و همچنین اگر مثلًا از شاخههای آن که معمولًا هر سال میبرند، استفاده‌ای ببرد و به تنهایی یا با منفعتهای دیگر کسبش از مخارج سال او زیاد بیاید، در آخر هر سال باید خمس آن را بدهد.