زندگی
حیات مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.
از درآمد خود، زمینی خریده‌ام تا دو سال دیگر آن را بسازم و در آن زندگی کنم، آیا سر سال به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
از درآمد خود، زمینی خریده‌ام تا دو سال دیگر آن را بسازم و در آن زندگی کنم، آیا سر سال به آن خمس تعلق می‌گیرد؟ همه مراجع (به جز تبریزی، مکارم و وحید ): چنانچه برای تهیه خانه مسکونی، راهی جز نگه داشتن زمین تا چند سال نیست، خمس ندارد. امام، استفتاءات، ج 1، س 23 ؛ نوری، استفتاءات، ج 1، س 283 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 675 ؛ بهجت، توضیح‌المسائل، م 1391 ؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 1219 ؛ صافی، جامع‌الاحکام، ج 1، س 719 و خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 902 و 956. آیات عظام تبریزی و وحید: باید خمس زمین را به قیمت فعلی بدهد. تبریزی، استفتاءات، س 804 ؛ دفتر: وحید. آیةاللَّه مکارم: خمس ندارد. مکارم، استفتاءات، ج 2، س 514. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 243/500016)
از درآمد خود، زمینی خریده‌ام تا دو سال دیگر آن را بسازم و در آن زندگی کنم، آیا سر سال به آن خمس تعلق می‌گیرد؟ همه مراجع (به جز تبریزی، مکارم و وحید ): چنانچه برای تهیه خانه مسکونی، راهی جز نگه داشتن زمین تا چند سال نیست، خمس ندارد. امام، استفتاءات، ج 1، س 23 ؛ نوری، استفتاءات، ج 1، س 283 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 675 ؛ بهجت، توضیح‌المسائل، م 1391 ؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 1219 ؛ صافی، جامع‌الاحکام، ج 1، س 719 و خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 902 و 956. آیات عظام تبریزی و وحید: باید خمس زمین را به قیمت فعلی بدهد. تبریزی، استفتاءات، س 804 ؛ دفتر: وحید. آیةاللَّه مکارم: خمس ندارد. مکارم، استفتاءات، ج 2، س 514. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 243/500016)
عنوان سوال:
از درآمد خود، زمینی خریده‌ام تا دو سال دیگر آن را بسازم و در آن زندگی کنم، آیا سر سال به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
پاسخ:
از درآمد خود، زمینی خریده‌ام تا دو سال دیگر آن را بسازم و در آن زندگی کنم، آیا سر سال به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
همه مراجع (به جز تبریزی، مکارم و وحید ): چنانچه برای تهیه خانه مسکونی، راهی جز نگه داشتن زمین تا چند سال نیست، خمس ندارد. امام، استفتاءات، ج 1، س 23 ؛ نوری، استفتاءات، ج 1، س 283 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 675 ؛ بهجت، توضیح‌المسائل، م 1391 ؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج 1، م 1219 ؛ صافی، جامع‌الاحکام، ج 1، س 719 و خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 902 و 956.
آیات عظام تبریزی و وحید: باید خمس زمین را به قیمت فعلی بدهد. تبریزی، استفتاءات، س 804 ؛ دفتر: وحید.
آیةاللَّه مکارم: خمس ندارد. مکارم، استفتاءات، ج 2، س 514. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 243/500016)
- [سایر] از درآمد خود، زمینی خریده‌ام تا دو سال دیگر آن را بسازم و در آن زندگی کنم، آیا سر سال به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله مظاهری] از درآمد خود، زمینی خریده ام تا دو سال دیگر آن را بسازم و در آن زندگی کنم، آیا سر سال به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
- [سایر] از درآمد کسب زمینی تهیه کرده و سر سال، خمس آن را پرداختهام. آن را نگه داشتهام تا قیمت آن افزایش یابد، آیا به قیمت افزوده آن پس از چند سال، خمس تعلق می‌گیرد؟
- [سایر] رایانهای مورد نیاز خریده‌ام؛ ولی به طور اتفاق یک سال از آن استفاده نکردهام، آیا به آن خمس تعلق می‌گیرد؟
- [سایر] به جهت نیاز وسایلی خریده‌ام ؛ ولی با اینکه بیش از یک سال از خرید آنها میگذرد، هیچ استفادهای نکردهام، آیا به اینها خمس تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا به باغ که از درآمد سال خریداری شده باشد خمس تعلّق می‌گیرد؟
- [سایر] آیا به پولی که برای ثبت نام حج واجب، به حساب ریخته می‌شود (از درآمد همان سال) و سال هم بر آن میگذرد، خمس تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله بهجت] تهیه خانه مورد نیاز برای اینجانب مقدور نیست، آیا می توانم از درآمد امسال خود زمینی تهیه کنم و در سال های آینده هر وقت پول داشتم در آن خانه بسازم یا این که خمس زمین را باید بدهم؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا بنظر مبارک رادیو و تلویزیون و ضبط صوت جز مایحتاج و ضروریّات زندگی است یا خیر و چنانچه از درآمد بین سال تهیّه شود، آیا خمس به آنها تعلّق می‌گیرد؟
- [سایر] آیا به درآمد دانشجویی که تحت تکفّل خانواده است، خمس تعلق می‌گیرد؟
- [آیت الله بهجت] در تعلق خمس به سودی که به مال طفل تعلق می‌گیرد، اشکال است و ظاهر عدم تعلق خمس است به مال طفل، ولی احوط ادای خمس بعد از بلوغ است و وقت تعلق آن گذشتن سال بر اولین سودی است که علم به وقت آن دارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .بعضی از کارها و درآمدها و هزینه های آن فصلی است مانند صیادی در این صورت, مجموع هزینه و درآمد آن , به لحاظ یک سال محسوب می شود و بعضی از درآمدها در طیّ دو سال است؛ مانند بعضی از زمینهای کشاورزی که یک سال دایر و یک سال بایر است . در صورتی که هزینه دو ساله شرط حصول درآمد باشد , مجموع هزینه های دو سال محسوب می‌شود; وگرنه هزینه خصوص سال درآمد ملحوظ می‌شود. زمان تعلق خمس
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی از درآمد سال مالی مستطیع شد و در همان سال به حج مشرف شد، هزینه مسافرت او خمس ندارد ; همچنین است اگر از درآمد سال مالی به حج مستحبی برود، جزء هزینه سال محسوب می‌شود و خمس ندارد.
- [آیت الله بهجت] کسی که زکات یا خمس یا واجبات مالیه دیگری که به عین مال تعلق می‌گیرد و هم کفّاره یا قرض و مانند آنکه به عین مال تعلق نمیگیرد بدهکار است، اگر بمیرد و اموالش برای ادای همه آنها کافی نباشد، ادای زکات و خمس و واجبات مالی که به عین مال تعلق می‌گیرد، مقدم است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] سرمایه (یعنی هر چه انسان برای کسب درآمد از آن استفاده می کند مثل زمین کشاورزی، گاو و گوسفند، ماشین سواری یا مغازه و خانه برای اجاره دادن) تا مقداری که انسان برای امرار معاش خود به آن نیاز دارد خمس ندارد و لو از درآمد سال خود یا از پولی تهیه شده که اگر باقی بماند، خمس به آن تعلق می گیرد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کافر ذمی صغیر باشد و ولی او برایش زمینی بخرد خمس به ان تعلق می گیرد
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر شخصی بعضی از لوازم زندگی او از بین رفت مثلاً بر اثر آتشسوزی فرش یا لوازم دیگرش سوخت یا سرقت شد اگر تا آخر سال خمسی از درآمد سال تهیّه نکرد، می تواند این خسارت را از درآمد سال کسر نماید و خمس سود مانده را بپردازد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مالی به ارث به انسان برسد و انسان بداند که مورث خمس بدهکار است مثلاً با حاکم شرع دستگردان کرده و نپرداخته یا مالی را که خمس به آن تعلق گرفته مصرف کرده بدون این که خمس آن را بدهد، این شخص باید بدهی خمسی او را بدهد. اگر آن مال از درآمد همان سال فوت بوده و خمس آن را نداده باید خمس آن را بدهد و اگر از درآمد سال های قبل بوده و خمس آن را به علت این که به خمس اعتقادی نداشته نپرداخته است بر او واجب نیست خمس آن را بدهد هرچند بهتر است خمس آن را بدهد تا متوفی عذاب اخروی نداشته باشد.
- [آیت الله مظاهری] پولی را که انسان جهت خرید خانه یا تلفن یا ماشین و مانند اینها پرداخت می‌کند اگر از درآمد همان سال باشد و به آن نیاز متعارف داشته باشد، و سال خمسی هم داشته باشد، خمس ندارد. ولی اگر از درآمد همان سال نباشد، یا سال خمسی نداشته باشد، یا اگر سال خمسی دارد تا سَرِ سال خمسی به او تحویل ندهند و سال بعد تحویل دهند، باید خمس آن را بدهد، مگر آن پول خمس نداشته باشد نظیر مهریه، یا ارث و مانند اینها.
- [آیت الله سیستانی] اگر برای بچه صغیر منافعی بدست آید هر چند از هدایا باشد اگر در اثناء سال در مؤونه او مصرف نشود ، خمس به آن تعلق می‌گیرد ، و بر ولیّ صغیر واجب است که خمس آن را بدهد ، و چنانچه نداد ، بر صغیر پس از بلوغ واجب است که خود خمس آن را بدهد .