الات موسیقی
به ابزاری که برای نواختن موسیقی ساخته شده و در این جهت کاربرد دارد، آلات موسیقی گفته میشود. از آن در باب تجارت، بحث مکاسب محرّمه سخن رفته است.
چرا گوش دادن به بعضی از آهنگ ها مجاز و حداکثر مشتبه است؛ اما استفاده از هر نوع ابزار آلات موسیقی به طور مطلق حرام است؟
چرا گوش دادن به بعضی از آهنگ ها مجاز و حداکثر مشتبه است؛ اما استفاده از هر نوع ابزار آلات موسیقی به طور مطلق حرام است؟ دانستن چند امر در این زمینه بایسته است: یکم. استفاده از همه نوع آلات موسیقی حرام نیست؛ بلکه اگر از آلاتی باشد که نوعاً در لهو و لعب و حرام به کار می رود و منفعت حلالی در بر ندارد، استفاده از آن جایز نیست؛ ولی اگر از آلات مشترک باشد، نواختن آن به منظور منافع مشروع و حلال (مانند اجرای سرودهای انقلابی و برنامه های دینی و مانند آن) اشکال ندارد. دوم. مسئله نوازندگی با استماع آهنگی که از آلات موسیقی تولید می شود، تفاوت بسیار دارد و هر دو از یک مقوله به شمار نمی رود: بلکه هر کدام حکم خاص خود را دارد. نواختن آلات مختص به لهو، به اتفاق همه مراجع تقلید در هر حال حرام است، هر چند در موردی به صورت غیر لهوی از آن استفاده شود؛ زیرا این گونه آلات (مختص به لهو) نوعاً برای حرام ساخته شده و نگه داری آنها جایز نیست و باید از بین برود؛ ولی گوش دادن به آهنگ هایی که از این نوع آلات (آلات مختص) تولید می شود، تنها در صورتی حرام است که متناسب با مجالس لهو و خوش گذرانی باشد و در غیر این صورت محکوم به حلیت است. بنابراین ممکن است نواختن در این آلات حرام باشد، در حالی که گوش دادن به آن حلال و یا مشتبه و مشکوک باشد که باز هم استماع آن جایز می باشد. (احکام موسیقی، سید مجتبی حسینی، کد: 9/500022)
چرا گوش دادن به بعضی از آهنگ ها مجاز و حداکثر مشتبه است؛ اما استفاده از هر نوع ابزار آلات موسیقی به طور مطلق حرام است؟ دانستن چند امر در این زمینه بایسته است: یکم. استفاده از همه نوع آلات موسیقی حرام نیست؛ بلکه اگر از آلاتی باشد که نوعاً در لهو و لعب و حرام به کار می رود و منفعت حلالی در بر ندارد، استفاده از آن جایز نیست؛ ولی اگر از آلات مشترک باشد، نواختن آن به منظور منافع مشروع و حلال (مانند اجرای سرودهای انقلابی و برنامه های دینی و مانند آن) اشکال ندارد. دوم. مسئله نوازندگی با استماع آهنگی که از آلات موسیقی تولید می شود، تفاوت بسیار دارد و هر دو از یک مقوله به شمار نمی رود: بلکه هر کدام حکم خاص خود را دارد. نواختن آلات مختص به لهو، به اتفاق همه مراجع تقلید در هر حال حرام است، هر چند در موردی به صورت غیر لهوی از آن استفاده شود؛ زیرا این گونه آلات (مختص به لهو) نوعاً برای حرام ساخته شده و نگه داری آنها جایز نیست و باید از بین برود؛ ولی گوش دادن به آهنگ هایی که از این نوع آلات (آلات مختص) تولید می شود، تنها در صورتی حرام است که متناسب با مجالس لهو و خوش گذرانی باشد و در غیر این صورت محکوم به حلیت است. بنابراین ممکن است نواختن در این آلات حرام باشد، در حالی که گوش دادن به آن حلال و یا مشتبه و مشکوک باشد که باز هم استماع آن جایز می باشد. (احکام موسیقی، سید مجتبی حسینی، کد: 9/500022)
عنوان سوال:
چرا گوش دادن به بعضی از آهنگ ها مجاز و حداکثر مشتبه است؛ اما استفاده از هر نوع ابزار آلات موسیقی به طور مطلق حرام است؟
پاسخ:
چرا گوش دادن به بعضی از آهنگ ها مجاز و حداکثر مشتبه است؛ اما استفاده از هر نوع ابزار آلات موسیقی به طور مطلق حرام است؟
دانستن چند امر در این زمینه بایسته است:
یکم. استفاده از همه نوع آلات موسیقی حرام نیست؛ بلکه اگر از آلاتی باشد که نوعاً در لهو و لعب و حرام به کار می رود و منفعت حلالی در بر ندارد، استفاده از آن جایز نیست؛ ولی اگر از آلات مشترک باشد، نواختن آن به منظور منافع مشروع و حلال (مانند اجرای سرودهای انقلابی و برنامه های دینی و مانند آن) اشکال ندارد.
دوم. مسئله نوازندگی با استماع آهنگی که از آلات موسیقی تولید می شود، تفاوت بسیار دارد و هر دو از یک مقوله به شمار نمی رود: بلکه هر کدام حکم خاص خود را دارد. نواختن آلات مختص به لهو، به اتفاق همه مراجع تقلید در هر حال حرام است، هر چند در موردی به صورت غیر لهوی از آن استفاده شود؛ زیرا این گونه آلات (مختص به لهو) نوعاً برای حرام ساخته شده و نگه داری آنها جایز نیست و باید از بین برود؛ ولی گوش دادن به آهنگ هایی که از این نوع آلات (آلات مختص) تولید می شود، تنها در صورتی حرام است که متناسب با مجالس لهو و خوش گذرانی باشد و در غیر این صورت محکوم به حلیت است. بنابراین ممکن است نواختن در این آلات حرام باشد، در حالی که گوش دادن به آن حلال و یا مشتبه و مشکوک باشد که باز هم استماع آن جایز می باشد. (احکام موسیقی، سید مجتبی حسینی، کد: 9/500022)
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا استعمال آلات و ابزار موسیقی بطور کلّی و مطلق جایز نیست؟
- [آیت الله خوئی] آیا حرام است گوش دادن به موسیقی و آلات آن اگر دارای طرب نباشد؟
- [آیت الله خامنه ای] گوش دادن به نوارهایی که توسط سازمان تبلیغات اسلامی و یا مؤسسه اسلامی دیگر مجاز اعلام شده اند، چه حکمی دارد؟ و استفاده از آلات موسیقی مثل کمان، وِیولون و نَی چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا استفاده از ساز های ویولون، بربط، و دیگر آلات موسیقی حرام است؟ و آیا بربط به تمام آلات موسیقی دارای سیم بر می گردد؟
- [سایر] حضرت آیت الله بهجت چه نوع آلات موسیقی را لهوی و حرام نمی دانند و چه موسیقی را حلال؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا گوش دادن به موسیقی رادیو و تلویزیون، حرام است؟
- [آیت الله خامنه ای] ابزار موسیقی در عزا
- [آیت الله مکارم شیرازی] چه نوع آلات موسیقی حرام است، آیا آهنگهایی که همراه با رژه نظامی نواخته می شود حرام است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا فقط گوش دادن به موسیقی، حرام است یا اینکه شنیدن آن هم حرام است؟
- [سایر] آیا آیاتی دال بر تحریم موسیقی یا مجاز بودن آن در قرآن موجود می‌باشد؟
- [آیت الله سبحانی] نمازخواندن در جایی که موسیقی می نوازند، باطل نیست ولی گوش دادن به آنها حرام است.
- [آیت الله مظاهری] لازم نیست موسیقی بهواسطه آلاتی که معدّ برای موسیقی است نظیر دائره و تنبک و نی و تار و امثال اینها باشد، بلکه هر آهنگی که شهوتانگیز و طربانگیز باشد حرام است، گرچه بهوسیله آلات معدّه نباشد، چنانکه آهنگی که شهوتانگیز و طربانگیز نباشد و بهوسیله آلات معدّه باشد، حرام نیست.
- [آیت الله سیستانی] نماز خواندن در جائی که غنا میخوانند یا موسیقی حرام مینوازند باطل نیست ، اگر چه گوش دادن و استعمال آن معصیت است .
- [آیت الله مظاهری] در سه مورد معامله باطل است: اوّل: خرید و فروش مال غصبی مگر آنکه صاحبش معامله را اجازه دهد. دوّم: معامله چیزی که منافع معمولی آن حرام باشد، مثل آلات قمار و موسیقی. سوّم: معاملهای که در آن ربا باشد.
- [آیت الله سیستانی] غنا حرام است ، و منظور از آن سخن باطلی است که با آوازی خوانده میشود که مناسب مجالس لهو و لعب باشد . و همچنین جایز نیست با این گونه صدا قرآن و دعا و مانند آن را بخوانند ، و بنابر احتیاط واجب سخنانی غیر از آنچه گفته شد نیز به این گونه صدا نخوانند . و همچنین گوش دادن به غنا حرام است و اجرت گرفتن بر آن نیز حرام است و ملک گیرنده نمیشود . و همچنین یاد گرفتن و یاد دادن آن نیز جایز نیست . و موسیقی یعنی نواختن آلات مخصوص موزیک نیز اگر به نحوی باشد که مناسب مجالس لهو و لعب است حرام است ، و غیر آن حرام نیست . و اجرت گرفتن بر نواختن موسیقیِ حرام ، نیز حرام است ، و ملک گیرنده نمیشود ، و تعلیم و تعلّم آن نیز حرام است . شرائط فروشنده و خریدار
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خرید و فروش آلات لهو که فقط در حرام استعمال می شود حرام است.
- [آیت الله مظاهری] خرید و فروش و استعمال آلات موسیقی نظیر نی و تار و دایره و تنبک و ویلن و مانند اینها حرام است، و همچنین رقصیدن و غنا ) آوازی که طرب انگیز و تحریک آمیز باشد( و دیدن و شنیدن آنها حرام است.
- [آیت الله بهجت] استعمال آلات مختص به لهو در غیر لهو بنابر احتیاط واجب جایز نیست، و استعمال آنها در لهو مطلقاً حرام است، و موسیقی مطرب استماع آن هم حرام است، و میزان در مطرب بودن اطراب شأنی است نه فعلی، و تشخیص آن با خود مکلف است.
- [آیت الله اردبیلی] تخمِ پرندگان حلال گوشت، حلال و تخمِ پرندگان حرام گوشت، حرام است و اگر بین حلال و حرام مشتبه شود، تخمهایی که دو طرف آن مساوی باشد، حرام است و تخمهایی که یک طرف آن باریکتر باشد، حلال است.
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش آلات لهو و لعب مانند تار و ساز حتّی سازهای کوچک حرام است، مگر این که بازیچه باشد و از آلات لهو حساب نشود.