ابزار موسیقی
به ابزاری که برای نواختن موسیقی ساخته شده و در این جهت کاربرد دارد، آلات موسیقی گفته می‌شود. از آن در باب تجارت، بحث مکاسب محرّمه سخن رفته است.
آیا استعمال آلات و ابزار موسیقی بطور کلّی و مطلق جایز نیست؟
آن قسم از آلاتی که فقط در موسیقی حرام استفاده می‌شود، استعمال آنها حرام است ولی قسمی که هم در موسیقی حرام و هم درموسیقی حلال یا مشکوک استفاده می‌شود بستگی به نحوه استفاده از آن دارد اگر در حرام استفاده می‌شود حرام و الاّ حلال است.
آن قسم از آلاتی که فقط در موسیقی حرام استفاده می‌شود، استعمال آنها حرام است ولی قسمی که هم در موسیقی حرام و هم درموسیقی حلال یا مشکوک استفاده می‌شود بستگی به نحوه استفاده از آن دارد اگر در حرام استفاده می‌شود حرام و الاّ حلال است.
پاسخ:
آن قسم از آلاتی که فقط در موسیقی حرام استفاده می‌شود، استعمال آنها حرام است ولی قسمی که هم در موسیقی حرام و هم درموسیقی حلال یا مشکوک استفاده می‌شود بستگی به نحوه استفاده از آن دارد اگر در حرام استفاده می‌شود حرام و الاّ حلال است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- فردی مغازه فروش آلات موسیقی دارد آیا میتوانیم با او برخورد کنیم یا حکومت و قانون با او برخورد کند؟
- لطفانظرتان را درباره استعمال موادّ مخدّر و کلّیه مقدمات آن از قبیل: کشت، تولید، وارد کردن، صادر کردن، نگهداری، حمل، اختفاء توزیع، خرید و فروش، دایر کردن محلّ برای استعمال، تشویق افراد به استعمال، تولید آلات و ادوات استعمال، مخفی کردن افرادی که مرتکب اعمال فوق شدهاند و از بین بردن آثار ارتکاب بطور مشروح به نحوی که متن فتوا علاوه بر موارد فوق الذکر شامل هر موضوعی که ذکر آن را برای ارشاد مسلمین لازم میدانید اعلام فرمائید؟
- استفاده از موسیقی که در آن مدح پیامبر 9 و اهل بیت 7 شده باشد، آیا جایز است؟
- آیا مطلق مصرف حشیش (ماری جوانا) به عمل آمده از شاهدانه که عموماً موجب مفسدههای متعدّدی میگردد حرام است یا جایز
- در مواردی که قرعه استعمال می‌شود آیا ترتیب آثار آن لازم است و تخلّف از مقتضای آن و عدول از آن جایز نیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] چرا گوش دادن به بعضی از آهنگ ها مجاز و حداکثر مشتبه است؛ اما استفاده از هر نوع ابزار آلات موسیقی به طور مطلق حرام است؟
- [آیت الله سبحانی] حکم استعمال آلات لهو و شنیدن ساز و آواز و تعلیم و تعلّم موسیقی چیست؟
- [آیت الله سبحانی] آیا نگهداری وسایل موسیقی و آلات لهو، جایز است؟
- [آیت الله سبحانی] بکارگیری آلات و ادوات موسیقی در تلاوت آیات قرآن، جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] ابزار موسیقی در عزا
- [آیت الله خوئی] آیا استعمال تلویزیون که از آلات لهو شمرده شده در برنامههای حلال جایز است یا آنکه مشاهده آن فقط جایز است بدون استعمال برای تلویزیون؟
- [آیت الله خوئی] سرودهایی است ملی یا راجع به مدح وطن یا قبیله و بعضی اشخاص که دور از منزل هستند و بعضی شعرا آن سرودها را با بعضی آلات موسیقی مانند نی و تار و امثال آن میخوانند آیا جایز است گوش دادن به آن و حکم استعمال آن آلات چیست؟
- [سایر] با عرض سلام آیا یادگیری آلات موسیقی مثل سنتور و سه تار و نواختن آنها جایز است؟ با تشکر
- [آیت الله خامنه ای] آیا مبارزه نمایشی با عصا در عروسی ها جایز است؟ اگر همراه آن آلات موسیقی بکار روند چه حکمی دارد؟
- [سایر] آیا استفاده از ساز های ویولون، بربط، و دیگر آلات موسیقی حرام است؟ و آیا بربط به تمام آلات موسیقی دارای سیم بر می گردد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره و استعمال آنها حرام است و اگر برای زینت اطاق باشد جائز است اگرچه احتیاط استحبابی ترک آن است و همچنین جائز است نگاهداشتن آنها برای ذخیره اگرچه احتیاط مستحب نگاه نداشتن آنها است.
- اگر جلوگیری از گناه متوقف بر گرفتن دست گناهکار یا خارج کردن وی از محل انجام گناه یا گرفتن ابزار گناه یا تصرف در آن باشد، جایز بلکه واجب است انجام شود; ولی نابود کردن اموال محترم او جایز نیست وموجب ضمان است; مگر آنکه جلوگیری از گناه مهم به آن وابسته باشد که ظاهراً در این صورت ضامن نیست.
- اگر سدر وکافور یا یکی از اینها پیدا نشود، یا استعمال آن جائز نباشد مثل آن که غصبی باشد باید به جای هرکدام که ممکن نیست میّت را با آب خالص غسل بدهند.
- رادیو و تلویزیون هم دارای منافع حلال و عقلایی بسیار و هم دارای منافع حرام است وجائز است انتفاع بردن از آنها به نحو حلال از قبیل اخبار و مواعظ و نشان دادن چیزهای حلال برای تعلیم وتربیت صحیح یا نشان دادن کالاها و عجایب خلقت از برّ وبحر، وامّا چیزهای حرام از قبیل پخش غنا و موسیقی و اشاعه منکرات و پخش قوانین خلاف اسلام و مدح خائن و ظالم و ترویج باطل و ارائه چیزهائی که اخلاق جامعه را فاسد و عقاید آنان را متزلزل میکند حرام و معصیت است و شنیدن و نگاه کردن آنها هم جائز نیست.
- چند چیز برای روزه دار مکروه است و از آن جمله است: دوا ریختن به چشم وسرمه کشیدن، در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد، انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن وحمّام رفتن باعث ضعف می‌شود، انفیه کشیدن، اگر نداند که به حلق میرسد و اگر بداند به حلق میرسد جائز نیست، بو کردن گیاههای معطّر، نشستن زن در آب، استعمال شیاف، تر کردن لباسی که در بدن است، کشیدن دندان و هر کاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید، مسواک کردن به چوب تر، بیجهت آب یا چیزی در دهان کردن و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد، یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، روزه او باطل می‌شود بنابر احتیاط پس باید روزه را نگهدارد و بعداً قضا نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] استعمال آلات مختص به لهو در غیر لهو بنابر احتیاط واجب جایز نیست، و استعمال آنها در لهو مطلقاً حرام است، و موسیقی مطرب استماع آن هم حرام است، و میزان در مطرب بودن اطراب شأنی است نه فعلی، و تشخیص آن با خود مکلف است.
- [آیت الله مظاهری] ساختن آلات موسیقی و فروختن و خریدن آنها، بلکه نگاهداری آنها، حرام است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خرید و فروش آلات لهو که فقط در حرام استعمال می شود حرام است.
- [آیت الله خوئی] عاریه دادن چیزی که استفادة حلال ندارد مثل آلات لهو و قمار یا ظرف طلا و نقره به جهت استعمال باطل است و امّا عاریه دادن به جهت زینت نمودن جائز است اگرچه احتیاط در ترک است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . عاریه دادن چیزی که استفاده حلال ندارد مثل ظرف طلا و نقره جهت استعمال و آلات لهو و قمار باطل است.
- [آیت الله مظاهری] لازم نیست موسیقی بهواسطه آلاتی که معدّ برای موسیقی است نظیر دائره و تنبک و نی و تار و امثال اینها باشد، بلکه هر آهنگی که شهوتانگیز و طربانگیز باشد حرام است، گرچه بهوسیله آلات معدّه نباشد، چنانکه آهنگی که شهوتانگیز و طربانگیز نباشد و بهوسیله آلات معدّه باشد، حرام نیست.
- [آیت الله مظاهری] خرید و فروش و استعمال آلات موسیقی نظیر نی و تار و دایره و تنبک و ویلن و مانند اینها حرام است، و همچنین رقصیدن و غنا ) آوازی که طرب انگیز و تحریک آمیز باشد( و دیدن و شنیدن آنها حرام است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز، حتّی سازهای کوچک حرام است و امّا آلات مشترک مثل رادیو و ضبط صوت در صورتی که به قصد استعمال در حرام نبوده و این معامله سبب استعمال در حرام نباشد، خرید و فروش آن مانعی ندارد.
- [امام خمینی] در جایی که استعمال این آلات در وجه حرام شایع و رایج است بطوری که استعمال حلال آن تقریباً غیر مقصود باشد اجازه نمیدهم فروش و خرید آنها را مگر برای اشخاصی که هیچ استعمال غیر مشروع با آنها نکنند و نگذارند دیگری هم استعمال غیر مشروع کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] خوردن و اشامیدن از ظرف طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب مطلق استعمال انها هر چند زینت نمودن اطاق باشد جایز نیست ولی نگاه داشتن انها مانعی ندارد و ساختن ظرف طلا و نقره و اجرت گرفتن بر ان و خرید و فروش انها جایز است مگر برای زینت نمودن که محل اشکال است