تشخیص
تعیین یعنی متمایز کردن چیزى از غیر آن بوسیله خصوصیتی که در او است.
ملاک در ضرر، تشخیص پزشک است یا تشخیص خود شخص؟
ملاک در ضرر، تشخیص پزشک است یا تشخیص خود شخص؟ همه: تشخیص خود بیمار ملاک است. همین اندازه که ترس نسبت به ضرر عقلایی باشد، کافی است. خوف ضرر گاهی از قول متخصص و زمانی از تجربه مریض‌های مشابه و گاهی از تجربه خود انسان، به دست می‌آید.توضیح المسائل مراجع، م 1743 و 1744 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 753 ؛ وحید، توضیح المسائل، م 1751 و 1752. (احکام روزه، سید مجتبی حسینی، کد: 107/500017)
ملاک در ضرر، تشخیص پزشک است یا تشخیص خود شخص؟ همه: تشخیص خود بیمار ملاک است. همین اندازه که ترس نسبت به ضرر عقلایی باشد، کافی است. خوف ضرر گاهی از قول متخصص و زمانی از تجربه مریض‌های مشابه و گاهی از تجربه خود انسان، به دست می‌آید.توضیح المسائل مراجع، م 1743 و 1744 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 753 ؛ وحید، توضیح المسائل، م 1751 و 1752. (احکام روزه، سید مجتبی حسینی، کد: 107/500017)
پاسخ:
ملاک در ضرر، تشخیص پزشک است یا تشخیص خود شخص؟
همه: تشخیص خود بیمار ملاک است. همین اندازه که ترس نسبت به ضرر عقلایی باشد، کافی است. خوف ضرر گاهی از قول متخصص و زمانی از تجربه مریض‌های مشابه و گاهی از تجربه خود انسان، به دست می‌آید.توضیح المسائل مراجع، م 1743 و 1744 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 753 ؛ وحید، توضیح المسائل، م 1751 و 1752. (احکام روزه، سید مجتبی حسینی، کد: 107/500017)
- [سایر] آیا ملاک در تشخیص موسیقی حرام، نوع مردم است یا شخص؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا شخص بدون مجوّز پزشک به بهانه استفاده دارویی و با تشخیص شخصی میتواند از موادّ مخدّر استفاده کند؟
- [سایر] ملاک تشخیص غیبت چیست؟
- [سایر] ملاک و مرجع تشخیص موسیقی و غنای حرام در نظام اسلامی کیست: وزارت ارشاد، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، کارشناسان موسیقی، فقیهان، عرف مردم و یا شخص؟
- [آیت الله مظاهری] ملاک در تشخیص صدق عنوان وسواس چیست؟
- [سایر] سخنان مؤدبانه چیست و ملاک تشخیص آن کدام است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر پزشک به بیماری بگوید که روزه برای شما ضرر داد و او هم روزه نگیرد، ولی بعد از چند سال بفهمد که روزه برای وی ضرر نداشته و پزشک در تشخیص خود اشتباه کرده است، آیا قضا و کفّاره بر او واجب است؟
- [آیت الله مظاهری] بیماری به چند پزشک متخصّص و متدیّن مراجعه کرده و برخی گفتهاند که روزه برای او ضرر دارد و برخی به عدم ضرر روزه اذعان کرد‌ه‌اند، تکلیف شخص برای گرفتن یا نگرفتن روزه چیست؟
- [سایر] معیار دوستی ها چیست و ملاک تشخیص دوستی به خاطر ارزشها چه می باشد؟
- [سایر] چه ملاک و معیاری برای تشخیص نظارت استصوابی از نظارت اطلاعی وجود دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که میداند روزه برای او ضرر ندارد، اگر چه پزشک بگوید ضرر دارد باید روزه بگیرد، و کسی که یقین یا گمان دارد که روزه برایش ضرر دارد، اگر چه پزشک بگوید ضرر ندارد باید روزه نگیرد و اگر روزه بگیرد صحیح نیست، مگر آنکه بقصد قربت بگیرد و بعد معلوم شود ضرر نداشته است.
- [آیت الله سبحانی] کسی که می داند روزه برای او ضرر ندارد، اگرچه پزشک بگوید ضرر دارد، باید روزه بگیرد و کسی که یقین یا گمان دارد که روزه برایش ضرر دارد اگرچه پزشک بگوید ضرر ندارد، باید روزه نگیرد و اگر روزه بگیرد صحیح نیست.
- [آیت الله اردبیلی] ملاک در بلند و آهسته بودن صدا، تشخیص عرف است؛ بنابر این اگر صدا به اندازهای آهسته باشد که تنها خود او بشنود و به نظر مردم بلند به حساب نیاید هر چند جوهره داشته باشد کافی نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی بچهای را ختنه کند و در کار خود کوتاهی نماید ، یا اشتباه کند مثل اینکه بیش از مقدار معمول ببرد ، و آن بچه بمیرد و یا به او ضرر برسد ضامن است . و امّا اگر کوتاهی یا اشتباه نکرده باشد ، و بچه از اصل عمل ختنه بمیرد ، یا به او ضرر برسد ، چنانچه در تشخیص اینکه آیا بچه ضرر میبیند یا نه ، به او رجوع نشده باشد ، و نیز او نمیدانسته که بچه ضرر میبیند ضامن نیست .
- [آیت الله اردبیلی] خوردن، آشامیدن، تزریق و یا استعمال چیزی که برای جسم یا روح انسان ضرر قابل توجّه دارد، حرام است، ولی اگر در موردی به نظر پزشک متخصّص و مطمئن درمان بیماری منحصر به آن باشد، در حدّ ضرورت اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] در موردی که به تشخیص دکتر حمل برای مادر ضرر دارد و ادامه حمل ممکن است منجر به مرگ مادر شود، چنانچه اشکالی در تشخیص دکتر نباشد و تحقیق کامل هم در این جهت شده باشد، سقط جنین قبل از دمیده شدن روح مانعی ندارد.
- [آیت الله اردبیلی] انسان میتواند بعضی از اعضای خود را مانند کلیه، برای پیوند به شخص دیگری بفروشد، به شرط آن که برای خود او ضرر قابل توجّهی نداشته باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی بچّه ای را ختنه کند و ضرری به آن بچه برسد، یا بمیرد چنانچه بیشتر از معمول بریده باشد ضامن است و اگر متخصص بوده و بیشتر از معمول نبریده باشد ضامن نیست، امّا اگر تشخیص ضرر داشتن یا ضرر نداشتن را هم بعهده او گذاشته باشند جرّاح ضامن است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کسی بچهای را ختنه کند و ضرری به آن بچه برسد یا بمیرد، چنانچه بیشتر از معمول بریده باشد ضامن است، و اگر بیشتر از معمول نبریده باشد اگر فقط به او رجوع شده باشد ضامن نیست، و اما اگر تشخیص ضرر داشتن یا ضرر نداشتن را هم به عهده او گذاشته باشد، جراح ضامن است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه پزشک زن وجود داشته باشد پزشک مرد حق ندارد بیمار زن را معاینه کند کما این که بیمار زن حق ندارد با وجود پزشک زن اجازه دهد پزشک مرد او را معاینه کند. و چنانچه پزشک زن نباشد یا بیماری خاصی باشد که پزشک زن نتواند آن را معالجه کند زن بیمار می تواند به پزشک مرد مراجعه کند. در این صورت پزشک باید برای معاینه به حداقل اکتفا کند.