اعمال
عمل، به کار گفته می‌شود.
چرا فردی که گناهی را مرتکب شده با توجه به اینکه توبه نموده و دیگر به طرف آن عمل گناه آلود نمی رود، باز در این دنیا نتیجه اعمال گناه خود را می بیند، با اینکه خداوند رحمان و رحیم است؟
چرا فردی که گناهی را مرتکب شده با توجه به اینکه توبه نموده و دیگر به طرف آن عمل گناه آلود نمی رود، باز در این دنیا نتیجه اعمال گناه خود را می بیند، با اینکه خداوند رحمان و رحیم است؟ در پاسخ به این پرسش به چند نکته توجه نمایید : باید گفت اساساً گناه دارای آثار وضعی است( مثال ان در ادامه می آید ) و بسیاری از گناهان مکافاتی در این جهان دارند. به تعبیر دیگر یکی از حکمت‌های الهی در نظام آفرینش این است که نظام هستی نسبت به کردارهای انسان بی‌تفاوت نیست و در برابر نیک و بد اعمال آدمی واکنش مناسب نشان می‌دهد. قرآن مجید می‌فرماید: وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ اَلْقُری آمَنُوا وَ اِتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ اَلسَّماءِ وَ اَلْأَرْض : اگر آدمیان پارسایی پیشه می‌ساختند، هماره نعمت‌ها و برکات را از آسمان و زمین برایشان فرو می‌ریختیم(اعراف، آیه 96). بنابراین در نظام علت و معلول کنش‌های نیک و بد آدمی در تعیین نیک‌بختی و نگون‌ساری انسان در همین دنیا نیز مؤثر است و بازگشت نتایج اعمال انسان به وی اختصاص به سرای آخرت ندارد.برخی کیفرها رابطة علّی و معلولی با جرم دارند؛ یعنی معلول جرم و نتیجه طبیعی آن است. بسیاری از گناهان، اثرات وضعی ناگواری در همین جهان برای ارتکاب کننده بوجود می‌آورد؛ مثلاً شرابخواری علاوه بر اینکه زیانهای اجتماعی ببار می‌آورد صدمه‌هایی بر روان و جسم شرابخوار وارد می‌سازد. شرابخواری موجب اختلال اعصاب و تصلّب شرائین و ناراحتی های کبدی می‌گردد. فحشاء ممکن است سوزاک و سفلیس تولید کند . بنابراین افرادی که توبه نمی کنند جزاهای رفتاری انها ابتدا در این دنیا واقع می‌شود، و آنگاه باطنش درآن دنیا که روز کشف اسرار و بواطن است، آشکار می‌شود.ان چه شما گفته اید اولا در مورد بعضی از گناهان است ( یعنی گناهانی که جنبه جسمی و یا اجتماعی در انها دخالت دارد ) دوم این که این اثار وضعی به خاطر اسباب و علل ظاهری در عالم طبیعت است مثل کسی که اقدام به خوردن ماده سمی کند لاجرم این ماده سمی اثر جسمی خود را خواهد گذاشت. نکته جالب اینکه برخی ازاعمال علاوه بر اثر روحی , تاثیرتکوینی انها با هم مختلف است مثلا بعضی اثر مستقیم روی سلامت انسان دارد ، به عنوان مثال رسول اکرم(ص) میفرمایند:روزه بگیرید تا سالم شوید. امام سجاد(ع)نیز فرمودند:حج و عمره بجا اورید تا بدنهای شما سالم گردد. برخی از عبادتها سبب گشایش در زندگی و روزی فراوان می شود. مردی خدمت حضرت رسول رسید و اظهار داشت:دوست دارم ثروتمند شوم و وسعتی در زندگیم پیدا شود،ان حضرت فرمود:همیشه با طهارت باش تا روزی ات زیاد شود. برخی باعث طول عمر انسان می شود مثل صله رحم و صدقه . ذکر این نکته لازم است که هرچند بعضی از اعمال هم اثر دنیوی دارند و هم اثر اخروی , اما باید دانست که بعضی از اعمال هم اثر انها فقط در جهان بعد از مرگ ظاهر می شود یعنی در عوالم برزخ و قیامت . خلاصه این که: 1. خداوند نظام هستی را به گونه‌ای خلق و تدبیر نموده است که نسبت به نیک و بد کردار انسان واکنش و عکس‌العمل نشان می‌دهد. این اختصاص به آخرت ندارد؛ بلکه در همین دنیا نیز جاری است 2. بین پاداش و کیفر دنیوی واخروی اعمال، تفاوت‌های زیادی وجود دارد . 3. این به معنای آن نیست که همه بدی های انسان در این دنیا پاسخ داده می شود و یا مکافات دنیوی پاسخ کامل بدی هاست. آنچه ما می دانیم این است که اجمالا در این جهان پاسخهایی در برابر اعمال ما وجود دارد ، ولی تمام خصوصیات و جزئیات دقیق آن برای ما روشن نیست. ولی مسلما پاسخ کامل در قیامت است. 4- اعمال نیک انسان می تواند نتایج سوء سیئات را خنثی کند. توبه، صدقه و بسیاری از رفتارهای خوب در این زمینه مؤثر است. البته در صورت توبه خداوند اثار وضعی بعضی از گناهان ( مثل بعضی اثار اجتماعی) را هم به لطف و کرم خود برمی دارد چنان که در روایات به این مسئله اشاره شده است . و از طرف دیگر خداوند تمامی اثار سوء اخروی گناهان را برطرف می کند. به عبارتی خداوند به خاطر رحمت خود ، تمامی اثاری که مانع رشد و تکامل انسان است را برطرف میکند اما ایا رحمت خداوند اقتضا می کند که حتی کسی که در اثر گناه به ایدز مبتلا شده را بعد از توبه ، به حالت قبل از گناه برگرداند ؟ 5 -ذکر این نکته لازم است که ممکن است مشکلات و گرفتاریهایی که فرد توبه کننده بعد از توبه می بیند ربطی به گناهان گذشته وی نداشته بلکه خداوند می خواهد از این طریق ظرفیت وی را بالا ببرد و با این وسایل وی را رشد دهد و کمالات بالاتری را در وی بوجود اورد. برای آگاهی بیشتر ر.ک: عدل الهی، شهید مطهری. و کتاب انسان و ایمان - استاد مطهری
چرا فردی که گناهی را مرتکب شده با توجه به اینکه توبه نموده و دیگر به طرف آن عمل گناه آلود نمی رود، باز در این دنیا نتیجه اعمال گناه خود را می بیند، با اینکه خداوند رحمان و رحیم است؟ در پاسخ به این پرسش به چند نکته توجه نمایید : باید گفت اساساً گناه دارای آثار وضعی است( مثال ان در ادامه می آید ) و بسیاری از گناهان مکافاتی در این جهان دارند. به تعبیر دیگر یکی از حکمت‌های الهی در نظام آفرینش این است که نظام هستی نسبت به کردارهای انسان بی‌تفاوت نیست و در برابر نیک و بد اعمال آدمی واکنش مناسب نشان می‌دهد. قرآن مجید می‌فرماید: وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ اَلْقُری آمَنُوا وَ اِتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ اَلسَّماءِ وَ اَلْأَرْض : اگر آدمیان پارسایی پیشه می‌ساختند، هماره نعمت‌ها و برکات را از آسمان و زمین برایشان فرو می‌ریختیم(اعراف، آیه 96). بنابراین در نظام علت و معلول کنش‌های نیک و بد آدمی در تعیین نیک‌بختی و نگون‌ساری انسان در همین دنیا نیز مؤثر است و بازگشت نتایج اعمال انسان به وی اختصاص به سرای آخرت ندارد.برخی کیفرها رابطة علّی و معلولی با جرم دارند؛ یعنی معلول جرم و نتیجه طبیعی آن است. بسیاری از گناهان، اثرات وضعی ناگواری در همین جهان برای ارتکاب کننده بوجود می‌آورد؛ مثلاً شرابخواری علاوه بر اینکه زیانهای اجتماعی ببار می‌آورد صدمه‌هایی بر روان و جسم شرابخوار وارد می‌سازد. شرابخواری موجب اختلال اعصاب و تصلّب شرائین و ناراحتی های کبدی می‌گردد. فحشاء ممکن است سوزاک و سفلیس تولید کند . بنابراین افرادی که توبه نمی کنند جزاهای رفتاری انها ابتدا در این دنیا واقع می‌شود، و آنگاه باطنش درآن دنیا که روز کشف اسرار و بواطن است، آشکار می‌شود.ان چه شما گفته اید اولا در مورد بعضی از گناهان است ( یعنی گناهانی که جنبه جسمی و یا اجتماعی در انها دخالت دارد ) دوم این که این اثار وضعی به خاطر اسباب و علل ظاهری در عالم طبیعت است مثل کسی که اقدام به خوردن ماده سمی کند لاجرم این ماده سمی اثر جسمی خود را خواهد گذاشت. نکته جالب اینکه برخی ازاعمال علاوه بر اثر روحی , تاثیرتکوینی انها با هم مختلف است مثلا بعضی اثر مستقیم روی سلامت انسان دارد ، به عنوان مثال رسول اکرم(ص) میفرمایند:روزه بگیرید تا سالم شوید. امام سجاد(ع)نیز فرمودند:حج و عمره بجا اورید تا بدنهای شما سالم گردد. برخی از عبادتها سبب گشایش در زندگی و روزی فراوان می شود. مردی خدمت حضرت رسول رسید و اظهار داشت:دوست دارم ثروتمند شوم و وسعتی در زندگیم پیدا شود،ان حضرت فرمود:همیشه با طهارت باش تا روزی ات زیاد شود. برخی باعث طول عمر انسان می شود مثل صله رحم و صدقه . ذکر این نکته لازم است که هرچند بعضی از اعمال هم اثر دنیوی دارند و هم اثر اخروی , اما باید دانست که بعضی از اعمال هم اثر انها فقط در جهان بعد از مرگ ظاهر می شود یعنی در عوالم برزخ و قیامت . خلاصه این که: 1. خداوند نظام هستی را به گونه‌ای خلق و تدبیر نموده است که نسبت به نیک و بد کردار انسان واکنش و عکس‌العمل نشان می‌دهد. این اختصاص به آخرت ندارد؛ بلکه در همین دنیا نیز جاری است 2. بین پاداش و کیفر دنیوی واخروی اعمال، تفاوت‌های زیادی وجود دارد . 3. این به معنای آن نیست که همه بدی های انسان در این دنیا پاسخ داده می شود و یا مکافات دنیوی پاسخ کامل بدی هاست. آنچه ما می دانیم این است که اجمالا در این جهان پاسخهایی در برابر اعمال ما وجود دارد ، ولی تمام خصوصیات و جزئیات دقیق آن برای ما روشن نیست. ولی مسلما پاسخ کامل در قیامت است. 4- اعمال نیک انسان می تواند نتایج سوء سیئات را خنثی کند. توبه، صدقه و بسیاری از رفتارهای خوب در این زمینه مؤثر است. البته در صورت توبه خداوند اثار وضعی بعضی از گناهان ( مثل بعضی اثار اجتماعی) را هم به لطف و کرم خود برمی دارد چنان که در روایات به این مسئله اشاره شده است . و از طرف دیگر خداوند تمامی اثار سوء اخروی گناهان را برطرف می کند. به عبارتی خداوند به خاطر رحمت خود ، تمامی اثاری که مانع رشد و تکامل انسان است را برطرف میکند اما ایا رحمت خداوند اقتضا می کند که حتی کسی که در اثر گناه به ایدز مبتلا شده را بعد از توبه ، به حالت قبل از گناه برگرداند ؟ 5 -ذکر این نکته لازم است که ممکن است مشکلات و گرفتاریهایی که فرد توبه کننده بعد از توبه می بیند ربطی به گناهان گذشته وی نداشته بلکه خداوند می خواهد از این طریق ظرفیت وی را بالا ببرد و با این وسایل وی را رشد دهد و کمالات بالاتری را در وی بوجود اورد. برای آگاهی بیشتر ر.ک: عدل الهی، شهید مطهری. و کتاب انسان و ایمان - استاد مطهری
عنوان سوال:
چرا فردی که گناهی را مرتکب شده با توجه به اینکه توبه نموده و دیگر به طرف آن عمل گناه آلود نمی رود، باز در این دنیا نتیجه اعمال گناه خود را می بیند، با اینکه خداوند رحمان و رحیم است؟
پاسخ:
چرا فردی که گناهی را مرتکب شده با توجه به اینکه توبه نموده و دیگر به طرف آن عمل گناه آلود نمی رود، باز در این دنیا نتیجه اعمال گناه خود را می بیند، با اینکه خداوند رحمان و رحیم است؟
در پاسخ به این پرسش به چند نکته توجه نمایید :
باید گفت اساساً گناه دارای آثار وضعی است( مثال ان در ادامه می آید ) و بسیاری از گناهان مکافاتی در این جهان دارند. به تعبیر دیگر یکی از حکمت‌های الهی در نظام آفرینش این است که نظام هستی نسبت به کردارهای انسان بی‌تفاوت نیست و در برابر نیک و بد اعمال آدمی واکنش مناسب نشان می‌دهد. قرآن مجید می‌فرماید: وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ اَلْقُری آمَنُوا وَ اِتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ مِنَ اَلسَّماءِ وَ اَلْأَرْض : اگر آدمیان پارسایی پیشه می‌ساختند، هماره نعمت‌ها و برکات را از آسمان و زمین برایشان فرو می‌ریختیم(اعراف، آیه 96). بنابراین در نظام علت و معلول کنش‌های نیک و بد آدمی در تعیین نیک‌بختی و نگون‌ساری انسان در همین دنیا نیز مؤثر است و بازگشت نتایج اعمال انسان به وی اختصاص به سرای آخرت ندارد.برخی کیفرها رابطة علّی و معلولی با جرم دارند؛ یعنی معلول جرم و نتیجه طبیعی آن است. بسیاری از گناهان، اثرات وضعی ناگواری در همین جهان برای ارتکاب کننده بوجود می‌آورد؛ مثلاً شرابخواری علاوه بر اینکه زیانهای اجتماعی ببار می‌آورد صدمه‌هایی بر روان و جسم شرابخوار وارد می‌سازد. شرابخواری موجب اختلال اعصاب و تصلّب شرائین و ناراحتی های کبدی می‌گردد. فحشاء ممکن است سوزاک و سفلیس تولید کند . بنابراین افرادی که توبه نمی کنند جزاهای رفتاری انها ابتدا در این دنیا واقع می‌شود، و آنگاه باطنش درآن دنیا که روز کشف اسرار و بواطن است، آشکار می‌شود.ان چه شما گفته اید اولا در مورد بعضی از گناهان است ( یعنی گناهانی که جنبه جسمی و یا اجتماعی در انها دخالت دارد ) دوم این که این اثار وضعی به خاطر اسباب و علل ظاهری در عالم طبیعت است مثل کسی که اقدام به خوردن ماده سمی کند لاجرم این ماده سمی اثر جسمی خود را خواهد گذاشت. نکته جالب اینکه برخی ازاعمال علاوه بر اثر روحی , تاثیرتکوینی انها با هم مختلف است مثلا بعضی اثر مستقیم روی سلامت انسان دارد ، به عنوان مثال رسول اکرم(ص) میفرمایند:روزه بگیرید تا سالم شوید.
امام سجاد(ع)نیز فرمودند:حج و عمره بجا اورید تا بدنهای شما سالم گردد.
برخی از عبادتها سبب گشایش در زندگی و روزی فراوان می شود.
مردی خدمت حضرت رسول رسید و اظهار داشت:دوست دارم ثروتمند شوم و وسعتی در زندگیم پیدا شود،ان حضرت فرمود:همیشه با طهارت باش تا روزی ات زیاد شود.
برخی باعث طول عمر انسان می شود مثل صله رحم و صدقه .
ذکر این نکته لازم است که هرچند بعضی از اعمال هم اثر دنیوی دارند و هم اثر اخروی , اما باید دانست که بعضی از اعمال هم اثر انها فقط در جهان بعد از مرگ ظاهر می شود یعنی در عوالم برزخ و قیامت .
خلاصه این که:
1. خداوند نظام هستی را به گونه‌ای خلق و تدبیر نموده است که نسبت به نیک و بد کردار انسان واکنش و عکس‌العمل نشان می‌دهد. این اختصاص به آخرت ندارد؛ بلکه در همین دنیا نیز جاری است
2. بین پاداش و کیفر دنیوی واخروی اعمال، تفاوت‌های زیادی وجود دارد .
3. این به معنای آن نیست که همه بدی های انسان در این دنیا پاسخ داده می شود و یا مکافات دنیوی پاسخ کامل بدی هاست. آنچه ما می دانیم این است که اجمالا در این جهان پاسخهایی در برابر اعمال ما وجود دارد ، ولی تمام خصوصیات و جزئیات دقیق آن برای ما روشن نیست. ولی مسلما پاسخ کامل در قیامت است.
4- اعمال نیک انسان می تواند نتایج سوء سیئات را خنثی کند. توبه، صدقه و بسیاری از رفتارهای خوب در این زمینه مؤثر است.
البته در صورت توبه خداوند اثار وضعی بعضی از گناهان ( مثل بعضی اثار اجتماعی) را هم به لطف و کرم خود برمی دارد چنان که در روایات به این مسئله اشاره شده است . و از طرف دیگر خداوند تمامی اثار سوء اخروی گناهان را برطرف می کند. به عبارتی خداوند به خاطر رحمت خود ، تمامی اثاری که مانع رشد و تکامل انسان است را برطرف میکند اما ایا رحمت خداوند اقتضا می کند که حتی کسی که در اثر گناه به ایدز مبتلا شده را بعد از توبه ، به حالت قبل از گناه برگرداند ؟
5 -ذکر این نکته لازم است که ممکن است مشکلات و گرفتاریهایی که فرد توبه کننده بعد از توبه می بیند ربطی به گناهان گذشته وی نداشته بلکه خداوند می خواهد از این طریق ظرفیت وی را بالا ببرد و با این وسایل وی را رشد دهد و کمالات بالاتری را در وی بوجود اورد.
برای آگاهی بیشتر ر.ک: عدل الهی، شهید مطهری. و کتاب انسان و ایمان - استاد مطهری
- [سایر] آیا خداوند همان طور که در دنیا عیوب و گناهان بندگانش را می پوشاند، اگر کسی از گناهی که مرتکب شده پشیمان باشد و توبه کند، خداوند در قیامت نیز گناهانش را از دید دیگران مخفی نگه می¬دارد؟
- [سایر] آیا کسی که گناه مرتکب شده و توبه کند، جایگاهش در آخرت با کسی که گناهی مرتکب نشده، متفاوت است؟
- [سایر] سلام.یک کناه مرتکب شده ام و توبه کردم و اطمینان دارم که خدا توبه ام را پذیرفته,اما از اثرات این گناه در مراحل بعدی زندگی بیم دارم.ایا خدا اثرات ان را بعد از توبه از بین میبرد؟
- [سایر] اگر کسی مرتکب گناه استمنا شود و پس از آن توبه کند خداوند گناهش را می بخشد؟ آیا صحت دارد خداوند دیگر به فرد مرتکب این گناه نگاه نمی کند؟ آیا عبادت های او بعد از توبه مورد قبول خداوند واقع می شود؟
- [سایر] سلام سریع میروم سر اصل مطلب: 1-می‌گویند خدا بخشنده مهربان است 2-می‌گویند توبه کننده, مانند کسی است که گناه نکرده 3-پس اگر خدا میبخشد, چطور ما بندگان نمی بخشیم 3-می‌گویند کسی که می‌گوید توبه کردم از هر اتهامی در امان است. 4-هیچ کس نمیتواند بگوید من اشتباه(گناه) نکردم پسری هستم که تا به حال با هیچ دختری دوست نبودم (خدا به من رحم کرد اشتباه نکنم) به خواستگاری دختری رفتم که بعد فهمیدم (به گفته خودش) قبلا با پسری دوست بوده,میتوانست نگوید و من اصلا خبردار نشوم. مواردی که ذکر کردم خیلی فکرم را درگیر کرده که اگر واقعا توبه کرده باشد مثل کسی است که اصلا مرتکب به گناه نشده, گناهی که من به لطف خدا(نه آگاهی خودم) مرتکب آن نشدم. خدا رو شاهد میگیرم تمام زندگیم را مدیون بخشندگی خدا هستم. حالا من باید منصرف شوم؟ یا ندیده بگیرم؟ راه بهتری هست؟
- [سایر] آقای مرادی سلام همیشه به سایتتون سر می زنم خیلی خوبه بیشتر وقتها هم جوابم رو می گیرم اگه آدم یه گناهی مرتکب بشه وبعدا بفهمه توبه کنه ودیگه نخواهد که مرتکب گناه بشه اما عامل گناه وجود داشته باشه وآدم ناگزیر به تحمل اون شرایط باشه وهیچ راهی هم نباشه که اون عامل گناه رو که ازاقوام نزدیک هم هست روندید وبا اون برخورد نداشت چه کار باید کرد لطفا به من کمک کنید تورو خدا یه راهی نشونم بدهید تا حالا هم فقط به لطف خدا وبی بی فاطمه بوده که دامنم به گناه آلوده نشده یه راهی جلو پام بذارید ممنونتون میشم والتماس دعا
- [سایر] به نام خدا با سلام و احترام 1)آیا می توانم با کفنی که از قبل برای خود تهیه کرده ام نماز شب بخوانم ؟ 2)آیا گناهی در دنیا وجود دارد که با توبه بخشیده نشود ؟
- [سایر] چرا در آیه 128 سوره توبه صفت (رئوف) و (رحیم) که در تمام قرآن فقط برای خداوند به کار رفته، برای پیامبر استفاده شده است؟ آیا درست است که دو آیه آخر سوره توبه از سوی بعضی از کاتبان وحی، در جهت مدح پیامبر به قرآن اضافه شده و حتی حضرت علی با اضافه شدن شان به شدت مخالفت نموده است؟
- [سایر] سلام من سالها قبل مرتکب گناهی می شدم که از اون توبه کردم اما بعد سالها دوباره در شرف انجام اون بودم اما همون بدو عمل منصرف شدم آیا اسم این کار توبه شکنی بود و خدا منو نمی بخشه؟اگر نبخشید چه خاکی به سرم بریزم ؟لطفا حتما جوابمو بدید ممنونم حاج اقا
- [آیت الله مکارم شیرازی] انسان بسیار گنهکاری هستم، و گناهان وحشتناکی مرتکب شده ام. از اعمال گذشته توبه کرده، و در اوّلین مرحله، پشیمان و نادم هستم. آیا خدا مرا می بخشد؟ چه کارهایی اجر بسیار زیاد دارد، که در ابتدا آنها را انجام دهم، تا آرامش یابم؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر گاه کسی در حال احرام پسری را از روی شهوت ببوسد، صد تازیانه به او میزنند و اگر چنین گناهی را در غیر حال احرام مرتکب شود هر مقداری که حاکم شرع صلاح بداند، از سی تازیانه تا نود تازیانه، به او میزنند. درباره این گناه روایت شده که هر کس آن را مرتکب شود، خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و نیز روایت شده که ملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنم برای او مهیّا است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] آشامیدن شراب حرام و از گناهان کبیره است، بلکه در بعضی از اخبار بزرگترین گناه شمرده شده است و اگر کسی آن را حلال بداند در صورتی که متوجه باشد که لازمه حلال دانستن آن تکذیب خدا و پیغمبر(صلی الله علیه وآله) می باشد کافر است. از حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) روایت شده است که فرمود: (شراب ریشه بدیها و منشأ گناهان است و کسی که شراب می خورد عقل خود را از دست می دهد و در آن موقع خدا را نمی شناسد و از هیچ گناهی باک ندارد، احترام هیچ کس را نگه نمی دارد و حق خویشان نزدیک را رعایت نمی کند و از زشتیهای آشکار رو نمی گرداند، روح ایمان و خداشناسی از او بیرون می رود، و روح خبیثی که از رحمت خدا دور است در او می ماند، خدا و فرشتگان و پیغمبران و مؤمنین او را لعنت می کنند و تا چهل روز نماز او قبول نمی شود و روز قیامت روی او سیاه است!)
- [آیت الله مظاهری] اشاعه فحشا (یعنی پراکنده کردن فساد و زشتکاری) از گناهان کبیره در اسلام است و قرآن شریف برای کسی که دوست دارد گناهان آشکار شوند، عذاب دنیا و آخرت را وعده داده است، چه برسد که بخواهد عمل اشاعه فحشا را انجام دهد: (انَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ الْفاحِشَةَ فِی الَّذینَ امَنُوا لَهُمْ عَذابٌ الیمٌ فِی الدُّنْیا وَ الْاخِرَة)[1] (به تحقیق کسانی که دوست میدارند که زشت کاری در میان آنان که ایمان آوردهاند، شیوع پیدا کند، برای آنان در دنیا و آخرت عذابی پر درد خواهد بود.) و آن اقسامی دارد: الف) عیبی را به دروغ نسبت دادن به کسی و آن را درمیان مردم شیوع دادن، و این قسم علاوه بر گناه اشاعه فحشا، گناه تهمت را نیز دارد، و افرادی که دامن به آن شایعه میزنند و آن را برای دیگران می‌گویند، اگر بدانند که تهمت است، گناهشان مثل کسی است که شایعه را اختراع نموده و اگر ندانند، حرام است و گناه اشاعه فحشا را دارد، علاوه بر اینکه آن شایعه تهمت است و گناه از آن را نیز دارد. ب) پخش کردن عیبی که در کسی هست در میان مردم، و این صورت علاوه بر گناه اشاعه فحشا، گناه غیبت را نیز دارد. ج) گناهی را علنی و در میان مردم انجام دادن، نظیر بیرون آمدن زن با وضع جلف یا بدحجاب و یا بیحجاب و نظیر پخش موسیقیهای شهوتانگیز و پخش غناها و آهنگهای محرّک و یا پخش گفتههای جلف و محرّک در میان مردم و نظیر پخش کتاب‌های عشقی و رمانهای محرّک و امثال اینها، و این صورت علاوه بر گناهی که مترتّب بر اصل کار است، گناه اشاعه فحشا را نیز دارد و در بسیاری از موارد، گناه دوّم بالاتر از گناه اوّل است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اشامیدن شراب و غیر ان از مسکرات حرام است و روایات در مذمت ان بسیار است و در بعضی از انها قریب به این مضامین وارد شده که خداوند معصیت نشده به چیزی که شدیدتر از اشامیدن مسکر باشد و از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام سوال شد ایا اشامیدن شراب بدتر است یا ترک نماز فرمود شرب خمر برای این که شرابخوار در حالتی قرار می گیرد که پروردگار خودرا نمی شناسد و از حضرت رسول صلی الله علیه واله وسلم روایت شده که شراب سر هر گناهی است و در بعضی از روایات اشامیدن شراب اشد از زنا و دزدی شمرده شده است و خداوند شراب را حرام کرده به علت این که ام الخبایث و سر هر شری است و شرابخوار عقل خودرا از دست می دهد پس پروردگار خود را نمی شناسد و هر معصیتی را مرتکب و هر حرمتی را هتک و هر رحم وابسته ای را قطع و هر فاحشه ای را مرتکب می شود
- [آیت الله سبحانی] اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند; مثلاً رنگش سرخ شود، چنانچه از صورت نمازگزار بیرون رود; باید نمازش را دوباره بخواند. هشتم از مبطلات نماز آن است که برای کار دنیا عمداً با صدا و یا بی صدا گریه کند، و اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند، آهسته باشد یا بلند اشکال ندارد; بلکه از بهترین اعمال است. نهم از مبطلات نماز کاریست که صورت نماز را به هم بزند مثل دست زدن و به هوا پریدن و مانند اینها کم باشد یا زیاد; عمداً باشد یا از روی فراموشی. ولی کاری که صورت نماز را به هم نزند مثل اشاره کردن با دست اشکال ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] خاتمه هرچند هر گناهی بزرگ است چون عظمت و جلال و کبریای خداوند محدود به حدی نیست پس نافرمانی خداوند متعال هم با توجه به این که معصیت خداوند علی عظیم است بزرگ است و روایت شده نظر نکن به انچه معصیت کردی بلکه ببین چه کسی را معصیت کردی ولی در مقایسه گناهان به یکدیگر بعضی بزرگتر و عذاب ان شدیدتر است و بر برخی از گناهان به طور صریح یا ضمنی تهدید و وعید به عذاب و اتش شده و یا در روایات وارده از اهل بیت عصمت علیهم السلام از انها تعبیر به کبیره شده است و به مقتضای ایه کریمه ان تجتنبوا کبایر ما تنهون عنه نکفر عنکم سییاتکم اگر دوری کنید از گناهان کبیره ای که نهی شده اید از ان می پوشانیم از شما بدیها و سییات شما را اجتناب از انها موجب امرزش گناهان دیگر است و بعضی از فقهاء اعلی الله مقامهم انها را تا هفتاد و بعضی بیشتر از ان شمرده اند و قسمتی از انها که بیشتر مورد ابتلاست ذکر می شود شرک و کفر به خداوند متعال که با هیچ گناه کبیره ای قابل قیاس نیست یاس و ناامیدی از روح و رحمت خداوند متعال امن از مکر خداوند متعال قسم دروغ به خداوند متعال انکار انچه خداوند نازل فرموده است محاربه با اولیای خداوند متعال محاربه با خدا و رسول به قطع طریق و افساد در زمین حکم به غیر انچه خداوند نازل فرموده است دروغ بستن بر خدا و رسول و اوصیا منع از ذکر خداوند در مساجد و سعی در خراب کردن انها منع زکاتی که واجب است تخلف از جهاد واجب فرار از جنگ مسلمین با کفار اضلال گمراه کردن از راه خداوند متعال اصرار بر گناهان صغیره ترک عمدی نماز و سایر واجبات الهیه ریا اشتغال به لهو مانند غنا و تار زدن ولایت ظالم اعانه کمک کردن ظالم شکستن عهد و قسم تبذیر فاسد کردن مال و بیهوده خرج کردن ان اسراف شرب خمر سحر ظلم غنا عقوق والدین اذیت و بدرفتاری با پدر و مادر قطع رحم لواط زنا نسبت دادن زنا به زن محصنه قیادت جمع کردن بین مرد و زن به زنا یا دو مرد به لواط دزدی ربا خوردن سحت خوردن حرام مانند بهای خمر و اجرت زن زناکار و رشوه ای که حاکم برای حکم می گیرد کم فروشی غش مسلمین خوردن مال یتیم به ظلم شهادت دادن به ناحق کتمان شهادت اشاعه فاحشه و گناه بین مومنین فتنه سخن چینی کردن که موجب تفرقه بین مومنین شود ناسزا گفتن به مومن و اهانت به مومن و ذلیل کردن او بهتان بر مومن تهمت زدن به مومن غیبت و ان ذکر عیب مستور و پوشیده مومن در غیاب او است چه ان عیب را به گفتار بیان کند یا به رفتار بفهماند هرچند در اظهار عیب مومن قصد اهانت و هتک حیثیت نداشته باشد و اگر به قصد اهانت عیب مومن را اظهار نماید دو گناه مرتکب شده است
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آشامیدن شراب، حرام و در بعضی از اخبار بزرگترین گناه شمرده شده است و اگر کسی آن را حلال بداند در صورتی که ملتفت باشد که لازمه حلال دانستن آن تکذیب خدا و پیغمبر می باشد کافر است. از حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام)روایت شده است که فرمودند: شراب ریشه بدیها و منشأ گناهان است و کسی که شراب می خورد، عقل خود را از دست می دهد و در آن موقع خدا را نمی شناسد و از هیچ گناهی باک ندارد و احترام هیچ کس را نگه نمی دارد و حق خویشان نزدیک را رعایت نمی کند و از زشتیهای آشکار رو نمی گرداند و روح ایمان و خدا شناسی از بدن او بیرون می رود و روح ناقص خبیثی که از رحمت خدا دور است در او می ماند و خدا و فرشتگان و پیغمبران و مؤمنین، او را لعنت می کنند و تا چهل روز نماز او قبول نمی شود و روز قیامت روی او سیاه است و زبان از دهانش بیرون می آید و آب دهان او به سینه اش می ریزد و فریاد تشنگی او بلند است.
- [آیت الله نوری همدانی] آشامیدن شراب حرام و در بعضی از اخبار بزرگنرین گناه شمرده شده است و اگر کسی آن را حلال بداند در صورتی که ملتفت باشد که لازمة حلال دانستن آن تکذیب خدا و پیغمبر می باشد کافر است . از حضرت امام جعفر صادق ( علیه السلام ) روایت شده است که فرمودند ، شراب ریشة بدیها و منشأ گناهان است و کسی که شراب می خورد ، عقل خود را از دست می دهد و در آن موقع خدا را نمی شناسد و از هیچ گناهی باک ندارد و احترام هیچ کس را نگه نمی دارد و حقّ خویشان نزدیک را رعایت نمی کند و از زشتیهای آشکار رو نمی گرداند و روح ایمان و خدا شناسی از بدن او بیرون می رود و روح ناقص خبیثی که از رحمت خدا دور است در او می ماند و خدا و فرشتگان و پیغمبران و مؤمنین او را لعنت می کنند و تا چهل روز نماز او قبول نمی شود و روز قیامت روی او سیاه است و زبان از دهانش بیرون می آید و آب دهان او به سینه اش می ریزد و فریاد تشنگی او بلند است .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند، مثلاً رنگش سرخ شود چنانچه از صورت نمازگزار بیرون رود ، باید نمازش را دوباره بخواند . هشتم : از مبطلات نماز آن است کهبر ای کار دنیا عمداً گریه کند ، احتیاط واجب آن است که برای کار دنیا بی صدا هم گریه نکند و اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند ، آهسته باشد یا بلند اشکال ندارد ، بلکه از بهترین اعمال است . نهم : ا ز مبطلات نماز کاری است که صور ت نماز را به هم بزند ، مثل دست زدن و به هوا پریدن ومانند اینها کم باشد یازیاد، عمداً باشد یا از روی فراموشی ، ولش کاری که صورت نماز را به هم نزند مثل اشاره کردن با دست ، اشکال ندارد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر برای جلوگیری از صدای خنده حال او تغییر کند، مثلاً رنگش سرخ شود، چنانچه از صورت نمازگزار بیرون رود، باید نماز را دوباره بخواند. * هشتم:آن که برای کار دنیا عمدا با صدا گریه کند، ولی اگر برای کار دنیا بیصدا گریه کند، اشکال ندارد و همچنین اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند، آهسته باشد یا بلند، اشکال ندارد، بلکه از بهترین اعمال است. * نهم:آن که کاری مثل دست زدن و به هوا پریدن و مانند آنها، انجام دهد که صورت نماز را به هم بزند، کم باشد یا زیاد، عمدا باشد یا از روی فراموشی؛ ولی انجام عملی مثل اشاره کردن با دست که صورت نماز را به هم نمیزند، اشکال ندارد.