چه کسی در اسلام اولین پایه گذار تقیه بود؟ محمد حنقیه یا از ائمه شیعه اثنی عشر بودند؟ خیلی از انبیاء تقیّه داشته اند و تا زمان بعثتشان یا دین خود را آشکار نمی کردند یا آن را فقط به صورت پرسشی از دیگران مطرح می نمودند و به صراحت نمی گفتند که این اعتقاد من است. امّا در اسلام ، رسول خدا (ص) تا قبل از بعثتشان با این که موحّد بودند امّا مدّعی توحید نبودند. از زمان بعثت نیز تا سه سال تمام مسلمین اهل تقیّه بودند. حضرت ابوطالب (ع) نیز تا آخر عمر شریفشان تقیه کردند. وقتی یاسر و سمیّه و فرزندشان عمّار دستگیر شدند ، یاسر و سمیّه به جرم موحّد بودن شهید شدند ولی عمّار به ظاهر ابراز بازگشت از اسلام نمود و نجات یافت ؛ و خداوند متعال نیز کار او را تأیید نموده فرمود: ( مَنْ کَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إیمانِهِ إِلاَّ مَنْ أُکْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإیمانِ وَ لکِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَدْراً فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظیم کسانی که بعد از ایمان کافر شوند بجز آنها که تحت فشار واقع شدهاند در حالی که قلبشان آرام و با ایمان است آری، آنها که سینه ی خود را برای پذیرش کفر گشودهاند، غضب خدا بر آنهاست؛ و عذاب عظیمی در انتظارشان است) (النحل:106) وقتی عمّار تقیّه نمود مردم گفتند او کافر شده ؛ و خداوند متعال با نازل نمودن این آیه مرتدّین را اهل جهنّم خواند ولی اضافه نمود که اگر کسی در حال اضطرار اظهار کفر کند ولی قلبش مومن باشد از این حکم بیرون خواهد بود. همچنین خداوند متعال در تأیید تقیّه فرمود: (وَ قالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَکْتُمُ إیمانَهُ أَ تَقْتُلُونَ رَجُلاً أَنْ یَقُولَ رَبِّیَ اللَّهُ وَ قَدْ جاءَکُمْ بِالْبَیِّناتِ مِنْ رَبِّکُمْ وَ إِنْ یَکُ کاذِباً فَعَلَیْهِ کَذِبُهُ وَ إِنْ یَکُ صادِقاً یُصِبْکُمْ بَعْضُ الَّذی یَعِدُکُمْ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدی مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کَذَّابٌ و مرد مؤمنی از آل فرعون که ایمان خود را پنهان میداشت گفت: ( آیا میخواهید مردی را بکشید بخاطر اینکه میگوید: پروردگار من(اللَّه) است، در حالی که دلایل روشنی از سوی پروردگارتان برای شما آورده است؟! اگر دروغگو باشد، دروغش دامن خودش را خواهد گرفت؛ و اگر راستگو باشد، (لا اقل) بعضی از عذابهایی را که وعده میدهد به شما خواهد رسید؛ خداوند کسی را که اسرافکار و بسیار دروغگوست هدایت نمیکند.)(غافر:28) همچنین اصحاب کهف ، اهل تقیّه بودند تا اینکه بالاخره ایمان خود را آشکار نمودند و مورد تعقیب قرار گرفتند و به غار پناه بردند. حاصل کلام آنکه: تقیّه همواره در میان انبیاء و صالحان بوده و در اسلام نیز بنیانگذار اصلی آن خود رسول خدا (ص) بوده ؛ و بعد از ایشان مسلمانان نخستین اهل تقیّه بودند ؛ و نیز حضرت ابوطالب و جناب عمّار تقیّه نمودند ؛ و قرآن کریم نیز تقیّه را به هنگام ضرورت تأیید نموده ؛ و البته حکم عقل نیز همین است.
چه کسی در اسلام اولین پایه گذار تقیه بود؟ محمد حنقیه یا از ائمه شیعه اثنی عشر بودند؟
خیلی از انبیاء تقیّه داشته اند و تا زمان بعثتشان یا دین خود را آشکار نمی کردند یا آن را فقط به صورت پرسشی از دیگران مطرح می نمودند و به صراحت نمی گفتند که این اعتقاد من است. امّا در اسلام ، رسول خدا (ص) تا قبل از بعثتشان با این که موحّد بودند امّا مدّعی توحید نبودند. از زمان بعثت نیز تا سه سال تمام مسلمین اهل تقیّه بودند. حضرت ابوطالب (ع) نیز تا آخر عمر شریفشان تقیه کردند. وقتی یاسر و سمیّه و فرزندشان عمّار دستگیر شدند ، یاسر و سمیّه به جرم موحّد بودن شهید شدند ولی عمّار به ظاهر ابراز بازگشت از اسلام نمود و نجات یافت ؛ و خداوند متعال نیز کار او را تأیید نموده فرمود: ( مَنْ کَفَرَ بِاللَّهِ مِنْ بَعْدِ إیمانِهِ إِلاَّ مَنْ أُکْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإیمانِ وَ لکِنْ مَنْ شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَدْراً فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِنَ اللَّهِ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظیم کسانی که بعد از ایمان کافر شوند بجز آنها که تحت فشار واقع شدهاند در حالی که قلبشان آرام و با ایمان است آری، آنها که سینه ی خود را برای پذیرش کفر گشودهاند، غضب خدا بر آنهاست؛ و عذاب عظیمی در انتظارشان است) (النحل:106)
وقتی عمّار تقیّه نمود مردم گفتند او کافر شده ؛ و خداوند متعال با نازل نمودن این آیه مرتدّین را اهل جهنّم خواند ولی اضافه نمود که اگر کسی در حال اضطرار اظهار کفر کند ولی قلبش مومن باشد از این حکم بیرون خواهد بود.
همچنین خداوند متعال در تأیید تقیّه فرمود: (وَ قالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَکْتُمُ إیمانَهُ أَ تَقْتُلُونَ رَجُلاً أَنْ یَقُولَ رَبِّیَ اللَّهُ وَ قَدْ جاءَکُمْ بِالْبَیِّناتِ مِنْ رَبِّکُمْ وَ إِنْ یَکُ کاذِباً فَعَلَیْهِ کَذِبُهُ وَ إِنْ یَکُ صادِقاً یُصِبْکُمْ بَعْضُ الَّذی یَعِدُکُمْ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدی مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کَذَّابٌ و مرد مؤمنی از آل فرعون که ایمان خود را پنهان میداشت گفت: ( آیا میخواهید مردی را بکشید بخاطر اینکه میگوید: پروردگار من(اللَّه) است، در حالی که دلایل روشنی از سوی پروردگارتان برای شما آورده است؟! اگر دروغگو باشد، دروغش دامن خودش را خواهد گرفت؛ و اگر راستگو باشد، (لا اقل) بعضی از عذابهایی را که وعده میدهد به شما خواهد رسید؛ خداوند کسی را که اسرافکار و بسیار دروغگوست هدایت نمیکند.)(غافر:28)
همچنین اصحاب کهف ، اهل تقیّه بودند تا اینکه بالاخره ایمان خود را آشکار نمودند و مورد تعقیب قرار گرفتند و به غار پناه بردند.
حاصل کلام آنکه:
تقیّه همواره در میان انبیاء و صالحان بوده و در اسلام نیز بنیانگذار اصلی آن خود رسول خدا (ص) بوده ؛ و بعد از ایشان مسلمانان نخستین اهل تقیّه بودند ؛ و نیز حضرت ابوطالب و جناب عمّار تقیّه نمودند ؛ و قرآن کریم نیز تقیّه را به هنگام ضرورت تأیید نموده ؛ و البته حکم عقل نیز همین است.
- [سایر] اولین اقدام پیامبراکرم(ص) برای پیشرفت اسلام در خارج شبه جزیره چه بوده است؟
- [سایر] برای اولین بار چه کسی حضرت محمد (ص) را یا رسول الله خطاب کرد؟
- [سایر] اولین مخالف غدیر که عذاب شد به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چه گفت؟
- [سایر] پیامبراکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) اولین نماز جماعت را کجا برپا داشتند؟
- [سایر] محمد عبدالخالق مصری چگونه شیعه شد؟
- [سایر] آیا سحر و جادو بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می توانست اثر گذار باشد؟
- [سایر] محمد شحاده چگونه شیعه شد؟
- [سایر] معنای این صلوات شریفه چیست؟ اللهم صل علی محمد و آل محمد فی الاولین و صل علی محمد و آل محمد فی الآخرین و صل علی محمد و آل محمد فی الملأ الاعلی و صل علی محمد و آل محمد فی المرسلین؟
- [سایر] اولین حافظان قرآن در زمان پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) چه کسانی بودند؟
- [سایر] اولین جمله حضرت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) در هنگامی که به پیامبری مبعوث شدند چه بود؟
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِیَیءُ وَقَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَاَناَ المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد صَلِّ عَلَی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَتَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد تو نیکوکاری و من گنهکار به حق محمد و آل محمد(صلی الله علیه وآله) رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدی هائی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله خوئی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:" یا محسن قد اتاک المسییء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن و انا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ المُسیءُ وقَدْ أَمَرْتَ المُحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ، أَنْتَ المُحْسِنُ وأَنا المُسِیءُ، بحقِّ مُحمَّدٍ و آل محمّد صَلِّ علی مُحمَّدٍ و آلِ مُحمَّدٍ وتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سرزده بگذر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام به قصد رجاء این دعا را بخوانند: (یا محْسن قدْ اتاک الْمسیء و قدْ أمرْت الْمحْسن انْ یتجاوز عن الْمسیئ انت الْمحْسن و أنا الْمسیئ بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوزْ عنْ قبیح ما تعْلم منی. یعنی: (ای خدای نیکوکار! بنده گنهکارت به در خانه تو آمده است تو امر کرده ای که نکوکار از گنهکار بگذرد،تو نیکو کاری و من گنهکارم، به حق محمد و آل محمد رحمتت را بر محمد و آل محمد بفرست و از کارهای زشتی که می دانی از من سرزده بگذر!)
- [آیت الله سیستانی] خوب است قبل از تکبیرة الاحرام به قصد رجأ بگوید : (یا مُحْسِنُ قَدْ اَتاکَ المُسِیءُ ، وَقَدْ اَمَرْتَ الُمحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ ، اَنْتَ الُمحْسِنُ وَاَنَا المُسِیءُ ، بِحَقّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ ، وَتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی : ای خدائی که به بندگان احسان میکنی ، بنده گنهکار به درِ خانه تو آمده ، و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد ، تو نیکوکاری و من گناهکار ، بحق محمّد و آل محمّد ، رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست ، و از بدیهائی که میدانی از من سر زده بگذر .
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است بعد از تکبیرْ الاحرام بگوید: )یا مُحْسِنُ قَدْ أتاکَ المُسِئُ وَقَدْ أمَرْتَ المُحْسِنَ أنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِئ أنْتَ المُحْسِنُ وَأنَا المُسِئُ بِحَقِّ مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً صَلِّ عَلَی مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً وَتَجاوَز عَنْ قَبیحِ ماتَعْلَمُ مِنّی(، یعنیای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار بدر خانه تو آمده وتو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، بحقّ محمّد وآل محمّد رحمت خود را بر محمّد وآل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحب است بعد از تکبیره الاحرام بگوید: یا محسن قد اتاک المسیء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن وا نا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی؛ بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گناهکار بگذرد؛ تو نیکوکاری و من گناهکار؛ به حق محمد و آل محمد (ص) رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهائی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله بروجردی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:(یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِییءُ وَ قَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَ اَنا المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَجاوَز عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی)؛یعنی؛ ای خدایی که به بندگان احسان میکنی، بندهی گنهکار به در خانهی تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گنهکار، به حق محمّد و آل محمّد / رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله اردبیلی] مستحب است بعد از تکبیرةالاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَدْ أتاکَ الْمُسیءُ وَقَدْ أمَرْتَ الْمُحْسِنَ أنْ یَتَجَاوَزَ عَنِ الْمُسیءِ، أنْتَ الْمُحْسِنُ وَأنَا الْمُسیءُ، بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَتَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی: (ای خدایی که به بندگان احسان میکنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حقّ محمّد و آل محمّد صلیاللهعلیهوآلهوسلم رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده درگذر.)