اقدام
اِقْدام، قاعده‌ای در فقه امامیه که در ابواب گوناگون معاملات جاری است و بر پایه آن، اقدام به معامله فاسد، موجب ضمان می‌گردد.
آیا می شود پس ازخرید خانه ای که به پول آن خمس تعلق می گیرد در اسرع وقت اقدام به پرداخت خمس نمود؟
ذکر مرجع تقلید در سؤالات فقهی از مسائلی است که دستیابی کاربر را به جواب دقیق، یاری می رساند در عین حال ما بر اساس فتوای آیت الله العظمی خامنه ای به پاسخ سؤالتان می پردازیم. در صورتی که به پول خرید خانه قبلا خمس تعلق گرفته بود، باید قبل از خرید خانه خمس آنرا بپردازید و آن گاه اقدام به خرید منزل کنید و اگر به گونه ای است که با پرداخت خمس نمی توانید با باقیمانده ی پول، خانه مناسبی تهیه کنید باید این موضوع را با مرجع تقلید خود یا نماینده او در میان بگذارید و با آنان دستگردان کرده و برای پرداخت، مهلت بگیرید. و اگر قبل از این که موضوع را با مرجع تقلید خود یا نماینده او در میان بگذارید، اقدام به خرید خانه کرده اید الآن باید در اسرع وقت موضوع را با مرجع تقلید خود یا نماینده او در میان گذارده تا آنان با استفاده از اختیارات خود مهلتی را برای پرداخت خمس پول تعیین کنند.[1] -[1] نک: توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏2، ص81 و 82، س 925و 926و 927. س 927: شخصی در خارج به سر می‏برد که خمس اموالش را نمی‏پرداخته است و خانه‏ای با مال غیر مخمّس خریده که در حال حاضر مال کافی برای ادای خمس آن ندارد، ولی هر سال مقداری بیشتر از خمس به جای خمسی که بدهکار است می پردازد، آیا این کار او صحیح است یا خیر؟ ج: در فرض سؤال باید خمسی را که بر عهده دارد، دست گردان کند تا بعداً آن را به تدریج بپردازد، و در مورد آنچه تا به حال پرداخته، به یکی از وکلای ما مراجعه نماید.
ذکر مرجع تقلید در سؤالات فقهی از مسائلی است که دستیابی کاربر را به جواب دقیق، یاری می رساند در عین حال ما بر اساس فتوای آیت الله العظمی خامنه ای به پاسخ سؤالتان می پردازیم. در صورتی که به پول خرید خانه قبلا خمس تعلق گرفته بود، باید قبل از خرید خانه خمس آنرا بپردازید و آن گاه اقدام به خرید منزل کنید و اگر به گونه ای است که با پرداخت خمس نمی توانید با باقیمانده ی پول، خانه مناسبی تهیه کنید باید این موضوع را با مرجع تقلید خود یا نماینده او در میان بگذارید و با آنان دستگردان کرده و برای پرداخت، مهلت بگیرید. و اگر قبل از این که موضوع را با مرجع تقلید خود یا نماینده او در میان بگذارید، اقدام به خرید خانه کرده اید الآن باید در اسرع وقت موضوع را با مرجع تقلید خود یا نماینده او در میان گذارده تا آنان با استفاده از اختیارات خود مهلتی را برای پرداخت خمس پول تعیین کنند.[1] -[1] نک: توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج‏2، ص81 و 82، س 925و 926و 927. س 927: شخصی در خارج به سر می‏برد که خمس اموالش را نمی‏پرداخته است و خانه‏ای با مال غیر مخمّس خریده که در حال حاضر مال کافی برای ادای خمس آن ندارد، ولی هر سال مقداری بیشتر از خمس به جای خمسی که بدهکار است می پردازد، آیا این کار او صحیح است یا خیر؟ ج: در فرض سؤال باید خمسی را که بر عهده دارد، دست گردان کند تا بعداً آن را به تدریج بپردازد، و در مورد آنچه تا به حال پرداخته، به یکی از وکلای ما مراجعه نماید.
عنوان سوال:
آیا می شود پس ازخرید خانه ای که به پول آن خمس تعلق می گیرد در اسرع وقت اقدام به پرداخت خمس نمود؟
پاسخ:
ذکر مرجع تقلید در سؤالات فقهی از مسائلی است که دستیابی کاربر را به جواب دقیق، یاری می رساند در عین حال ما بر اساس فتوای آیت الله العظمی خامنه ای به پاسخ سؤالتان می پردازیم. در صورتی که به پول خرید خانه قبلا خمس تعلق گرفته بود، باید قبل از خرید خانه خمس آنرا بپردازید و آن گاه اقدام به خرید منزل کنید و اگر به گونه ای است که با پرداخت خمس نمی توانید با باقیمانده ی پول، خانه مناسبی تهیه کنید باید این موضوع را با مرجع تقلید خود یا نماینده او در میان بگذارید و با آنان دستگردان کرده و برای پرداخت، مهلت بگیرید. و اگر قبل از این که موضوع را با مرجع تقلید خود یا نماینده او در میان بگذارید، اقدام به خرید خانه کرده اید الآن باید در اسرع وقت موضوع را با مرجع تقلید خود یا نماینده او در میان گذارده تا آنان با استفاده از اختیارات خود مهلتی را برای پرداخت خمس پول تعیین کنند.[1] -[1] نک: توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ج2، ص81 و 82، س 925و 926و 927. س 927: شخصی در خارج به سر میبرد که خمس اموالش را نمیپرداخته است و خانهای با مال غیر مخمّس خریده که در حال حاضر مال کافی برای ادای خمس آن ندارد، ولی هر سال مقداری بیشتر از خمس به جای خمسی که بدهکار است می پردازد، آیا این کار او صحیح است یا خیر؟ ج: در فرض سؤال باید خمسی را که بر عهده دارد، دست گردان کند تا بعداً آن را به تدریج بپردازد، و در مورد آنچه تا به حال پرداخته، به یکی از وکلای ما مراجعه نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] افرادی که خانه خودشان را میفروشند و تبدیل به پول مینمایند آیا منتظر رسیدن سال باشند تا اینکه خمس آن را پرداخت نمایند یا به محض فروختن خانه و تحویل گرفتن پول خمس به آن تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] کارکنانی که خانه خودشان را میفروشند و تبدیل به پول مینمایند، آیا منتظر سر سال باشند تا خمس آن را پرداخت نمایند یا به محض فروختن خانه و تحویل گرفتن پول، خمس به آن تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی خانه ای جدید خریده است و برای پرداخت قیمت آن، خانه سابق خود را فروخته است، آیا به پول آن خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی مقیّد به پرداخت خمس نباشد و بمیرد، آیا به پول و املاک او خمس تعلّق میگیرد؟ اگر خمس تعلّق میگیرد، از چه چیز باید پرداخت شود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب خانه ای را با پول وام و قرض، رهن کردم و بعد بتدریج قرض مذکور را در مدت چند سال پرداخت کردم، آیا به آن پول خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا خمس مال را باید از خود آن مال پرداخت نمود یا از پول دیگر هم می شود پرداخت کرد؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی خانه بزرگ خود را با خانه دیگری تعویض کرده و مقداری پول نیز دریافت کند، آیا به این پول خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کسی خانه بزرگ خود را با خانه دیگری تعویض کرده و مقداری پول نیز دریافت کند، آیا به این پول خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی خانه بزرگ خود را با خانه دیگری تعویض کند و مقداری پول نیز دریافت کند، آیا به این پول خمس تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر از سالهای قبل، خمس به مالی تعلّق گرفته باشد، آیا میتوان آن را از درآمد بین سال پرداخت نمود؟
- [آیت الله سبحانی] اگر با عین پول خمس نداده جنسی را بخرد یعنی بفروشنده بگوید این جنس را به این پول می خرم معامله صحیح است، و به جنسی که با این پول خریده است، خمس تعلق می گیرد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی با پول خمس نداده ملکی بخرد و قیمت آن بالا رود، معامله صحیح است و نیاز به اذن حاکم شرع ندارد و فقط باید خمس آن پول را بدهد؛ ولی چنانچه اصلاً ملتزم به پرداخت خمس نباشد، بلکه تصمیم به عدم پرداخت خمس داشته باشد، در صورتی که معامله را به نحو شخصی انجام داده باشد، ضامن خمس افزایش قیمت ملک نیز می‌باشد.
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه از درآمد سال چیزی مانند خانه یا ماشین سواری یا فرش و یا سایر وسایل زندگی را در بین سال تهیّه کند و یا بخرد و در سالهای بعد آن را بفروشد، چنانچه پول آن را در مؤونه صرف نماید، مانند این که خانه دیگری را که نیاز دارد بخرد، خُمس ندارد و هر مقدار از آن از مخارج سالانه زیاد بیاید، باید خمس آن را پرداخت نماید.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر با عین پول خمس نداده؛ از مؤمنی جنسی بخرد یعنی به فروشنده بگوید این جنس را به این پول می خرم؛ ظاهر این است که معامله نسبت به جمیع مال صحیح است و به جنسی که با این پول خریده است خمس تعلق می گیرد و در صحت معامله احتیاجی به اجازه و امضاء حاکم شرع نیست.
- [آیت الله خوئی] اگر با عین پول خمس نداده جنسی را بخرد، یعنی به فروشنده بگوید این جنس را به این پول میخرم ظاهر این است که معامله نسبت به جمیع مال صحیح است، و به جنسی که با این پول خریده است خمس تعلق میگیرد و احتیاجی به اجازه و امضاء حاکم شرع نیست.
- [آیت الله بهجت] کسی که خمس مال خود را نداده و فقیر شده، و یا اگر الآن بدهد فقیر میشود، همانطور که سایر بدهیها ساقط نمیشود، خمس مال او نیز ساقط نمیشود و باید به حاکم شرع مراجعه کند. * کسی که از اول تکلیف خمس نداده، اگر ملکی بخرد و قیمت آن بالا رود، چنانچه آن ملک را برای ترقی قیمت نخریده باشد، مثلاً زمینی را برای زراعت خریده است، اگر پول آن را بعد از تعلق خمس به فروشنده داده، خمس همان پول را فعلاً باید بدهد و تفاوت ارزش پول را با حاکم مصالحه نماید. و با پرداخت خمس تصرفات قبلی بدون اشکال میشود، و اگر آن پول مشکوک در تعلق خمس بوده، احتیاطاً با حاکم مصالحه نماید. * کسی که از اول تکلیف خمس نداده، اگر از منافع کسب، چیزی که به آن احتیاج ندارد خریده و یک سال از خرید آن گذشته، باید خمس آن را بدهد، ولی اثاث خانه و چیزهای دیگری که نیاز داشته و مطابق شأن خود خریده، اگر بداند که از فایده در بین سال خود آن‌ها را خریده، خمس واجب نیست؛ و اگر نداند که از منافع در بین سال خریده یا بعد از گذشت سال، احتیاطاً با حاکم شرع مصالحه نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر با عین پولِ خمس نداده جنسی را بخرد ، یعنی به فروشنده بگوید این جنس را به این پول میخرم ، چنانچه فروشنده مسلمان اثنا عشری باشد معامله نسبت به جمیع مال صحیح است ، و به جنسی که به این پول خریده است خمس تعلق میگیرد ، واحتیاجی به اجازه و امضاء حاکم شرع نیست .
- [آیت الله اردبیلی] هر جنس و مالی که یک بار خُمس آن داده شود، دیگر خُمس به آن تعلّق نمیگیرد، مگر این که رشد کرده یا قیمت آن افزایش یابد که مقدار رشد کرده یا افزایش یافته، متعلّق خمس است؛ ولی اگر رشد قیمت بر اثر کاهش ارزش پول باشد به گونهای که درآمد و غنیمت محسوب نشود خُمس آن لازم نیست.
- [آیت الله اردبیلی] اگر پول حرام به حمامی بدهد، غسل او صحیح است ولی اگر به حمامی بگوید که در مقابل عین این پول (که حرام است) غسل میکنم، غسل او باطل است و اگر بخواهد پولی که خمس آن را نداده به او بدهد، غسل صحیح است و فقط ذمّه دهنده مشغول به مستحقین خمس است؛ اما چنانچه اصلاً قصد پرداخت خمس را نداشته باشد، در صورتی که به حمامی بگوید در مقابل این پول غسل میکنم، غسلش اشکال دارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 34 هرگاه چیزی جزء مؤونه سال گردد، مانند خانه و فرش و وسایل دیگر، اگر بعداً آن را بفروشند به قیمت آن خمس تعلق نمی گیرد مخصوصاً اگر بخواهند آن را تبدیل به مثل کنند.