صرف نظر از این‌که شکر نعمت، فزونی نعمت را به همراه دارد، چرا شکر نعمات الهی امری واجب است؟

شکر در لغت به معنای تصور نعمت در ذهن و اظهار آن در گفتار و کردار است. در وجوب شکر نعمت های الهی، توجه به چند نکته ضروری است:   1. لزوم شکر منعم امری فطری و درونی است که هر انسانی با رجوع به عقل و فطرت خویش در می یابد که در برابر هر کسی که به او خدمتی کرده یا نعمتی عطا کرده باید تشکر کند و گر نه از طرف عقل خود، مورد مؤاخذه قرار خواهد گرفت. با توجه به همین روحیه، وقتی انسان متوجه می شود که قدرتی بی همتا نعمت های مادی و معنوی بی شماری به وی عطا نموده، لازم می بیند که این قدرت لایزال را بشناسد، و از او تشکر کند. بنا براین وجوب شکر نعمت قبل از این که یک واجب شرعی باشد، واجب عقلی است.   2. اگر چه خداوند از شکر گزاری بندگان بی نیاز است، ولی به خاطر منفعت و مصلحت بندگان خود و به خاطر نتایجی مادی و معنوی و دنیوی و اخروی که برای شأن و منزلت انسان به همراه دارد، آنانرا به شکر گزاری فرا خوانده است. در قرآن کریم پس از نوید افزودن بر نعمت های سپاسگزاران، کفران نعمت را موجب عذاب الهی دانسته است. 3. شکرگزاری ریشه تمام سعادت ها و سرچشمه عظیم برکات الهی برای انسان است، که روز به روز انسان را به خدا نزدیکتر و پیوند عشق و محبّت بندگان را با خدا محکم تر می سازد از این رو علیرغم بی نیازی خداوند، از روی حکمت و مصلحت بر بندگان ضروری و واجب گردیده است.   4. بدون شک هیچ کس توان شکر نعمت های خدا را ندارد، و برترین شکر آدمی اظهار عجز و ناتوانی از شکر گزاری در برابر نعمت های او و عذر تقصیر به پیشگاه حق بردن است.