سؤال مذکور به شکل های دیگری نیز از دفتر برخی مراجع عظام تقلید صورت گرفته است که در پاسخ این گونه مرقوم داشتند: حضرت آیت الله خامنه ای: ماهی صید شده حلال است. حضرت آیت الله سیستانی: به احتیاط واجب حرام است. مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی: اگر از ماهیان حلال گوشت باشد حلال است. حضرت آیت الله مکارم شیرازی: احتیاط اجتناب است.[1] مرحوم آیت الله اراکی: احوط اجتناب است، چون علم به حیات هنگام اخراج نداریم و محکوم به عدم تذکیه است.[2] آیت الله نوری همدانی: حلال است.[3] همان گونه که ملاحظه شد در رابطه با مسئله ی مذکور میان مراجع عظام تقلید اختلاف نظر وجود دارد. اما آنچه را که در مجموع می توان گفت این است که اگر صید، در شکم ماهی صید شده، ماهی و یا از جنس آبزیان حلال گوشت باشد و هنگام خروج علم به حیات (زنده بودن) آن داشته باشیم، حلال است، اما اگر نه، مثلاً هنگامی که ماهی صید شده شکمش را پاره کردید و مشاهده کردید صید داخل آن قبلاً مرده، حکم به عدم تذکیه می شود و خوردنش جایز نیست. اما در حالت سوم ( علم به حیات یا عدم حیات نداریم) در این صورت مراجع اختلاف نظر دارند، چنانچه در بالا آمد. لذا ضروری است هر مکلف طبق نظر مرجع تقلید خود عمل نماید. [1] رحمانی، محمد، پژوهشی تطبیقی در احکام فقهی ذبح، ص 138. [2] آیت الله اراکی، استفتاءات، مبحث خوردنی ها و آشامیدنی ها، سؤال 5. [3] آیت الله نوری همدانی، هزار و یک مسئله فقهی، سؤال 843.
سؤال مذکور به شکل های دیگری نیز از دفتر برخی مراجع عظام تقلید صورت گرفته است که در پاسخ این گونه مرقوم داشتند: حضرت آیت الله خامنه ای: ماهی صید شده حلال است. حضرت آیت الله سیستانی: به احتیاط واجب حرام است. مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی: اگر از ماهیان حلال گوشت باشد حلال است. حضرت آیت الله مکارم شیرازی: احتیاط اجتناب است.[1] مرحوم آیت الله اراکی: احوط اجتناب است، چون علم به حیات هنگام اخراج نداریم و محکوم به عدم تذکیه است.[2] آیت الله نوری همدانی: حلال است.[3] همان گونه که ملاحظه شد در رابطه با مسئله ی مذکور میان مراجع عظام تقلید اختلاف نظر وجود دارد. اما آنچه را که در مجموع می توان گفت این است که اگر صید، در شکم ماهی صید شده، ماهی و یا از جنس آبزیان حلال گوشت باشد و هنگام خروج علم به حیات (زنده بودن) آن داشته باشیم، حلال است، اما اگر نه، مثلاً هنگامی که ماهی صید شده شکمش را پاره کردید و مشاهده کردید صید داخل آن قبلاً مرده، حکم به عدم تذکیه می شود و خوردنش جایز نیست. اما در حالت سوم ( علم به حیات یا عدم حیات نداریم) در این صورت مراجع اختلاف نظر دارند، چنانچه در بالا آمد. لذا ضروری است هر مکلف طبق نظر مرجع تقلید خود عمل نماید. [1] رحمانی، محمد، پژوهشی تطبیقی در احکام فقهی ذبح، ص 138. [2] آیت الله اراکی، استفتاءات، مبحث خوردنی ها و آشامیدنی ها، سؤال 5. [3] آیت الله نوری همدانی، هزار و یک مسئله فقهی، سؤال 843.
- [آیت الله بهجت] اگر در شکم ماهی صید شده، ماهی دیگری پیدا شود، حلال است یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] ماهی مرده در شکم ماهی صید شده
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه از میان شکم ماهی صید شده، ماهی کوچک مرده ای مشاهده گردد، آیا محکوم به حلّیّت است یا حرمت؟
- [آیت الله نوری همدانی] گفته میشود اخیراً ماهی را با برق در میدان آب بی هوش و سپس صید میکنند، چنین صیدی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در شکم ماهی صید شده به وجه شرعی، ماهی مردهای پیدا شود چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در شکم ماهی صید شده ماهی دیگری که مرده است باشد، حکم چیست؟
- [آیت الله سیستانی] آیا در کشور غیر مسلمان خوردن ماهی که توسط غیر مسلمان صید گردیده حرام است یا حلال ؟
- [آیت الله سیستانی] اگر در شکم ماهی صید شده به وجه شرعی ، ماهی مرده ای پیدا شود چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله خامنه ای] چنانچه دریچه تخلیه آب حوضچه های پرورش ماهی را به نیّت صید ماهی باز کرده تا آب کاملاً تخلیه شده و ماهی ها جان دهند آیا این صید محسوب می شود و ماهی ها حلال است؟
- [آیت الله نوری همدانی] از بازار ماهی خریدم از شکم آن ماهی، ماهی دیگری بیرون آمد آیا آن ماهی که از شکم دیگری بیرون آمده نیز حلال است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صید ماهی لازم نیست صیاد مسلمان باشد و اگر ماهی در تور یا وسیله دیگر صیادی در داخل آب هم بمیرد حلال است، با توجه به نحوه صیادی فعلی که اطمینان حاصل می شود که ماهی در تور و وسایل صیادی مرده است ماهی فلس دار موجود در بازارهای مسلمانان و حتی کشورهای غیر مسلمان حلال است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر ماهی فلسدار را زنده از آب بگیرند، و بیرون آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است، و چنانچه در آب بمیرد، پاک است ولی خوردن آن حرام میباشد؛ ولی اگر دامی در آب برای صید ماهی نصب کنند، و ماهی بعد از بهدام افتادن، در آب بمیرد حلیت آن بعید نیست، اگر چه احوط، ترک خوردن آن است؛ و ماهی بیفلس را اگر چه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، حرام است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] حیوان حلال گوشتی که مانند ماهی خون جهنده ندارد، اگر به خودی خود در آب بمیرد یا بغیر دستور شرعی که در صید ماهی گفته می شود آنرا بکشند پاک است، ولی گوشت آن را نمی شود خورد.
- [آیت الله مظاهری] اگر شکارِ حیوان یا صید ماهی صرفاً برای لهو و خوش گذرانی باشد، حرام است و چنانچه برای تهیّه معاش و یا برای کسب و زیاد کردن مال باشد، حرام نیست. و در هر صورت اگر رعایتِ سایر موارد شرعی در شکار یا صید ماهی شده باشد، خوردن آن اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] تخم و شیر از حیوان حلال گوشت حلال است و از حیوان حرام گوشت حرام است، و تخم ماهی که به آن خاویار میگویند اگر از ماهی فلسدار باشد حلال است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ماهی فَلْسْ دار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد ، پاک و خوردن آن حلال است . و چنانچه در آب خود به خود بمیرد پاک است ولی خوردن آن حرام می باشد ولی اگر دامی در آب برای صید ماهی نصب کنند و ماهی بعد از اینکه به دام افتاد در آب در داخل دام بمیرد حلال بودن آن خالی از قوّت نیست هر چند احوط ترک خوردن آن ماهی است و ماهی بی فلس را اگر چه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد حرام است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر باز یا حیوان دیگری غیر سگ شکاری حیوانی را شکار کند، آن شکار حلال نیست ولی اگر وقتی برسند که حیوان زنده باشد و به دستوری که در شرع معین شده سر آن را ببرند حلال است. صید ماهی
- [آیت الله نوری همدانی] اگر باز یا حیوان دیگری غیر سگ شکاری ، حیوانی را شکار کند ؛ آن شکار حلال نیست ولی اگر وقتی برسند که حیوان زنده باشد و به دستوری که در شرع معیّن شده سر آن را ببرند حلال است . صید ماهی:
- [آیت الله اردبیلی] تخم ماهی حلال گوشت (خاویار) هرچند نرم و لَزِج باشد حلال است و تخم ماهی حرام گوشت هرچند سفت و خشن باشد حرام میباشد و اگر در موردی مشتبه شود که از قبیل حلال است یا حرام، بنابر احتیاط اگر لَزِج و نرم باشد، از مصرف آن خودداری شود و اگر سفت و زبر باشد، خوردن آن حلال است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] صید کننده ماهی لازم نیست مسلمان باشد و در موقع صید ماهی نام خدا را ببرد، ولی باید معلوم باشد آن را زنده از آب گرفته یا بعد از افتادن در دام جان داده است.