عاریه
عاریه یکی از اقسام عقود است.
اگر عاریه‌دهنده بمیرد، گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
عنوان مسئله:
اگر عاریه‌دهنده بمیرد، گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی پولی را قرض گرفته و سر سال خمسی قرض گیرنده مقداری از آن یا همه ی آن در دست قرض گیرنده موجود است، آیا خمس دارد و شخص مقروض باید خمس آن را بدهد؟
- اگر دو نفر در امر تجارت یا... شریک باشند و پس از مدتی یکی از آن دو بمیرد، آیا شراکت تمام شده تلقی می شود یا ورثه میّت شریک محسوب می شوند؟
- در برخی از صندوق های قرض الحسنه هنگام پرداخت وام، به گیرنده وام از یک تا پنج درصد مبلغ وام را به عنوان کارمزد کم می کنند و بقیه را به وام گیرنده می دهند، به گونه ای که اگر وام گیرنده این عمل را نپذیرد، وام تعطیل می گردد. آیا این عمل صورت شرعی دارد؟
- اگر کسی چند سال پیش به قیمت روز، پول کفّاره ی روزه را به واسطه داده باشد و گیرنده، آن را به مستحقّ نداده تا قیمت گندم افزایش پیدا کرده است. الآن که می خواهد آن را بدهد، آیا افزایش قیمت را باید روی آن بگذارد یا خیر؟ و آیا اگر در فرض سؤال خود گیرنده مستحقّ بوده، ولی به عنوانِ تصرّف، نگرفته است بلکه از طرف دهنده وکیل در خرید نان شده بوده چه طور؟
- آیا وام گیرنده می تواند برای صحت قرض، خود بهره درخواستی بانک را به بانک ببخشد؟
- 2) اگر فرضا یقین به موت او داشته است، آیا عبور با ماشین بر جنازه ی میتّی سهوا، موجب ضمان است؟ اگر هست، چه قدر است؟ ضمنا اگر دیه بر او لازم شد، آیا باید آن را الزاما به ورثه ی میّت بدهد یا اگر به راننده ی کامیون که خون بها را پرداخته، بدون آگاه ساختن ورثه بدهند کافی است؟
- اگر کسی چیزی که متعلّق خمس است به دیگری ببخشد، آیا بر شخص گیرنده واجب است خمس آن را بپردازد؟
- چنان که فردی چیزی را به دیگری داده و چون هدیه دهنده مقلّد کسی است که در هدیه و بخشش قائل به خمس نیست، علم وجود دارد که خمس آن پرداخت نشده است. آیا ملک گیرنده می شود و آیا وی باید خمس آن را بدهد؟
- در منزل موروثی که متعلق به چند وارث است، نماز خواندن بعضی از ورثه در آن بدون رضایت سایر ورثه چه حکمی دارد؟
- آیا زکات شامل دین (قرض) هم می شود؟ در این صورت زکات آن بر عهده ی وام دهنده است یا وام گیرنده؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه عاریه گیرنده بفهمد مالی را که عاریه گرفته غصبی است تکلیفش چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مال عاریه داده شده تلف شود و مالک ادعا نماید که عاریه گیرنده افراط و تفریط نموده است ولی عاریه گیرنده خلاف آن را ادعا نمود،حرف کدام مقدم تر است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مالی را که عاریه گرفته شده از بین برود در این صورت آیا عاریه گیرنده ضامن است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا عاریه دهنده یا عاریه گیرنده می تواند هر زمانی که اراده کردند مال را پس بگیرد یا بازگرداند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا رهن گذاشتن مال عاریه توسّط عاریه گیرنده بدون اذن عاریه دهنده یا عدم اذن او بعد از اطّلاع، صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مالی را که عاریه گرفته به دیگری عاریه دهد،در صورتی که عاریه کننده اول بمیرد آیا عاریه همچنان صحیح است؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شخصی نذر کند که مقدار معینی صدقه بدهد، چنانچه پیش از دادن صدقه بمیرد تکلیف ورثه چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر ما یک چیزی را عاریه بدهیم اما زمانی که میخواهیم آن را پس بگیریم ممکن است برای عاریه گیرنده ضررهایی ایجاد کند. آیا باز هم میشود پس گرفت و اگر نتوانیم هزینه آن چه میشود؟ مثل عاریه دیوار برای گذاشتن سرتیر که اگر معیر از اذن خود رجوع کند خانه مستعیر خراب می¬شود حال چه باید کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان مالی را که اجاره کرده عاریه بدهد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا قرض دادن به شرط اینکه قرض گیرنده هرماه مبلغی به قرض دهنده بدهد، صحیح است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است، باید آن را به صاحبش برساند و نمیتواند به عاریه‌دهنده بدهد.
- اگر عاریه‌دهنده طوری شود که شرعاً نتواند در مال خود تصرف کند، مثلاً دیوانه شود، عاریهکننده باید مالی را که عاریه کرده به ولیّ او بدهد.
- اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد، او هم میتواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریه‌دهنده مطالبه نماید، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد، یا عاریه‌دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود، باید عوضش را بدهد، نمیتواند چیزی را که به صاحب مال میدهد، از عاریه‌دهنده مطالبه نماید.
- اگر نذر کند که به فقیر معینی صدقه دهد، نمیتواند آن را به فقیر دیگر بدهد، و اگر آن فقیر بمیرد باید به ورثه او بدهد.
- اگر چیزی را که عاریه کرده با اجازه صاحب آن به دیگری عاریه دهد، چنانچه کسی که اول آن چیز را عاریه کرده، بمیرد یا دیوانه شود، عاریه دومی باطل نمیشود.
- اگر صاحب مال بمیرد و چند وارث داشته باشد، کسی که امانت را قبول کرده باید مال را به همه ورثه بدهد، یا به کسی بدهد که همه آنان گرفتن مال را به او واگذار کردهاند، پس اگر بدون اجازه دیگران تمام مال را به یکی از ورثه بدهد، ضامن سهم دیگران است.
- لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند، و اگر مثلاً لباس را به قصد عاریه به کسی بدهد و او به همین قصد بگیرد، عاریه صحیح است.
- اگر بعد از آنکه زکات گندم، جو، خرما و انگور واجب شد مالک آن بمیرد، باید مقدار زکات را از مال او بدهند؛ ولی اگر پیش از واجب شدن زکات بمیرد، هر یک از ورثه که سهم او به اندازه نصاب است، باید زکات سهم خود را بدهد.
- فروختن و عاریه دادن چیز نجسی که می شود آن را آب کشید، اگر نجس بودن آن را به طرف نگویند ، اشکال ندارد ولی چنانچه انسان بداند که عاریه گیرنده یا خریدار آن را در خوردن و آشامیدن استعمال می کند باید نجاستش را به آنها بگوید. و اگر بداند که آن را در کار حرامی استعمال می کند اصل فروختن یا عاریه دادن محل اشکال است .
- چیزی را که منفعتش مال انسان است، مثلاً آن را اجاره کرده میتواند عاریه بدهد، ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمیتواند آن را به دیگری عاریه دهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر عاریه دهنده بمیرد ، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثة او بدهد .
- [آیت الله سبحانی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر عاریه دهنده بمیرد؛ عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [امام خمینی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه گرفته به ورثه او بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر عاریه‌دهنده بمیرد، عاریهگیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورث او بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثهی او بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر عاریه‌دهنده بمیرد، چنانچه درباره عاریه وصیّتی کرده و برای آن وصیّ تعیین کرده باشد، عاریهگیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به وصیّ او بدهد و اگر وصیّتی نکرده یا برای آن وصیّ تعیین نکرده باشد، باید آن را به ورثه یا ولیّ یا وکیل آنها بدهد.