عاریه
عاریه یکی از اقسام عقود است.
اگر مالی را که عاریه گرفته شده از بین برود در این صورت آیا عاریه گیرنده ضامن است؟
هرگاه کسی چیزی را به عاریه بگیرد و آن چیز تلف شود عاریه گیرنده ضامن نیست، مگر اینکه: 1- در حفظ آن کوتاهی کرده باشد. 2- عاریه دهنده شرط ضمان کرده باشد 3- چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره یا زینت آلات ساخته شده از آنها باشد، بنابراین در این سه صورت اگر تلف شود، ضامن است و باید عوض آن را بدهد.
هرگاه کسی چیزی را به عاریه بگیرد و آن چیز تلف شود عاریه گیرنده ضامن نیست، مگر اینکه: 1- در حفظ آن کوتاهی کرده باشد. 2- عاریه دهنده شرط ضمان کرده باشد 3- چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره یا زینت آلات ساخته شده از آنها باشد، بنابراین در این سه صورت اگر تلف شود، ضامن است و باید عوض آن را بدهد.
پاسخ:
هرگاه کسی چیزی را به عاریه بگیرد و آن چیز تلف شود عاریه گیرنده ضامن نیست، مگر اینکه: 1- در حفظ آن کوتاهی کرده باشد. 2- عاریه دهنده شرط ضمان کرده باشد 3- چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره یا زینت آلات ساخته شده از آنها باشد، بنابراین در این سه صورت اگر تلف شود، ضامن است و باید عوض آن را بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- هرگاه عاریه گیرنده بفهمد مالی را که عاریه گرفته غصبی است تکلیفش چیست؟
- اگر عاریه دهنده و عاریه گیرنده در برگرداندن مال اختلاف نمایند حق با کدامیک می باشد؟
- اگر مال عاریه داده شده تلف شود و مالک ادعا نماید که عاریه گیرنده افراط و تفریط نموده است ولی عاریه گیرنده خلاف آن را ادعا نمود،حرف کدام مقدم تر است؟
- آیا عاریه دهنده یا عاریه گیرنده می تواند هر زمانی که اراده کردند مال را پس بگیرد یا بازگرداند؟
- اگر مالی را برای کار خاصی عاریه گرفته اما آن را در غیر کار مصرف نمود این کار چه حکمی دارد؟ آیا ضامن است؟
- آیا رهن گذاشتن مال عاریه توسّط عاریه گیرنده بدون اذن عاریه دهنده یا عدم اذن او بعد از اطّلاع، صحیح است یا باطل؟
- آیا می توان مالی که عاریه گرفته شده را به دیگری عاریه داد؟
- اگر مالی را که عاریه گرفته به دیگری عاریه دهد،در صورتی که عاریه کننده اول بمیرد آیا عاریه همچنان صحیح است؟
- آیا اگر مالی نجسی را عاریه می دهد باید عاریه دهنده را از نجاست آن مطلع نماید؟
- آیا می توان مالی را که اجاره کرده عاریه بدهد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر ما یک چیزی را عاریه بدهیم اما زمانی که میخواهیم آن را پس بگیریم ممکن است برای عاریه گیرنده ضررهایی ایجاد کند. آیا باز هم می‌شود پس گرفت و اگر نتوانیم هزینه آن چه می‌شود؟ مثل عاریه دیوار برای گذاشتن سرتیر که اگر معیر از اذن خود رجوع کند خانه مستعیر خراب می¬شود حال چه باید کرد؟
- [سایر] شخصی که استطاعت مالی ندارد و نمیتواند برای شفاعت به زیارت برود، شفاعت شامل حالش نمیشود؟
- [آیت الله سبحانی] هرگاه کسی به بیع فاسد مالی را قبض کند و آن مال در دستش تلف یا ناقص شود آیا قیمة المسمی را ضامن است یا قیمة المثل را؟
- [آیت الله بهجت] اگر در اثر امر به معروف و نهی ازمنکر، ضرر جانی و مالی به شخص وارد شد، آیا آمر و ناهی که ضرر را وارد کرده ضامن است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] به علّت خرابی آسفالت خیابان و کوتاهی شهرداری تصادف رخ میدهد و موجب خسارت جانی یا مالی می‌شود، چه کسی ضامن است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر پزشک بیماری را نپذیرد و بیماری وی منجر به تشدید و یا نقص عضو یا ضرر مالی شود، آیا پزشک ضامن می باشد؟
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی نذر کرده به زیارت عتبات عالیات یا مشهد مقدس برود اگر این شخص از دنیا برود آیا ورثه این شخص واجب است نذر او را بجا آورند؟ اگر مالی برای ادای نذر داشته باشد یا نه؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا خرید و نگهداری و استفاده از دستگاه گیرنده برنامه های تلویزیونی از ماهواره جایز است؟ و اگر دستگاه گیرنده مجانی به دست انسان برسد چه حکمی دارد؟
- [سایر] مهلت دادن به وام گیرنده چه فوایدی دارد؟
- [سایر] مهلت دادن به وام گیرنده ی تنگدست چه ثوابی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- فروختن و عاریه دادن چیز نجس اشکال ندارد و اطلاع دادن نیز لازم نیست، مگر در صورتی که بداند گیرنده آن را در خوردن و نماز و مانند آن استعمال می کند، که احتیاط واجب اعلام است. همچنین اگر نزد عاریه گیرنده نجس شود، به هنگام برگرداندن در همین صورت اعلام می کند.
- هرگاه مالی را از بچه یا دیوانه ای غصب کند، باید آن را به ولی او بازگرداند و اگر به دست آن بچه یا دیوانه دهد و از بین برود ضامن است.
- هرگاه چیزی را که به عاریت گرفته تلف شود ضامن نیست، مگر این که در حفظ آن کوتاهی کرده باشد. همچنین اگر عاریه دهنده شرط ضمان کرده باشد، یا چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره یا زینت آلات ساخته شده از آنها باشد، در این دو صورت نیز اگر تلف شود باید عوض آن را بدهد.
- مالی که پیدا کرده اگر قیمت آن یک درهم یا بیشتر باشد چنانچه اعلان نکند و آن را در مسجد یا جای دیگری که محل اجتماع مردم است بگذارد و از بین برود، یا دیگری آن را بردارد کسی که آن را در آغاز پیدا کرده است ضامن است.
- هرگاه در اثناء سال که مشغول اعلان کردن است مال از بین برود ضامن نیست، مگر این که در نگهداری آن کوتاهی یا زیاده روی کرده باشد.
- اگر مال غصبی را با اطلاع از غصب بودن عاریه کند و در دست او از بین برود، مالک می تواند عوض مال را از او بگیرد و اگر به او دسترسی پیدا نکند از کسی که مال را غصب کرده مطالبه کند و همچنین عوض استفاده هایی را که عاریه کننده برده باید بدهد و در صورتی که نمی دانسته است آن مال غصبی است اگر مالک خسارت مال یا منافع آن را بگیرد او می تواند آنچه را به مالک داده از عاریه دهنده غاصب بگیرد، البته این در صورتی است که عاریه دهنده شرط ضمان نکرده باشد و چیز عاریت شده از جنس طلا و نقره نباشد.
- هرگاه چیزی را که عاریه کرده با اجازه صاحب آن به دیگری عاریه دهد، چنانچه عاریه کننده اول بمیرد یا دیوانه شود و صاحب اصلی زنده باشد عاریه دوم باطل نمی شود.
- هرگاه عاریه دهنده بمیرد باید چیزی را که عاریه شده به ورثه او بدهند و اگر عاریه دهنده دیوانه شود باید آن را به ولی او داد.
- هرگاه ظرف نجسی را برای استعمال خوردن و آشامیدن عاریه دهد، احتیاط واجب آن است که نجس بودن آن را به کسی که عاریه می دهد بگوید، همچنین اگر لباسی را برای نماز عاریه دهد.
- هرگاه دو یا چند نفر به اتفاق هم مالی را غصب کنند هر کدام آنان ضامن قسمتی از آن مال است (اگر دو نفر باشند هر کدام نصف و اگر سه نفر باشند هر کدام ثلث آن را ضامن است) خواه به تنهایی می توانسته آن را غصب کند یا نه.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه گرفته به ورثه او بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثهی او بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر عاریه دهنده بمیرد ، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثة او بدهد .
- [آیت الله سبحانی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر عاریه دهنده بمیرد؛ عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [امام خمینی] اگر عاریه دهنده بمیرد، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثه او بدهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر مالی را که میداند غصبی است عاریه کند و از آن استفادهای ببرد و در دست او از بین برود، مالک میتواند عوض مال را از او یا از کسی که مال را غصب کرده مطالبه کند و نیز عوض استفادههایی را که عاریه گیرنده برده، میتواند از او مطالبه نماید.