عاریه
عاریه یکی از اقسام عقود است.
هرگاه عاریه گیرنده بفهمد مالی را که عاریه گرفته غصبی است تکلیفش چیست؟
هرگاه بعداً معلوم شود چیزی را که عاریه کرده غصبی است باید آن را به صاحبش برساند و اگر صاحبش را نمی‌شناسد مطابق دستور مجهول‌المالک عمل کند و در هر حال نمی‌تواند آن را به عاریه‌دهنده بازگرداند.
هرگاه بعداً معلوم شود چیزی را که عاریه کرده غصبی است باید آن را به صاحبش برساند و اگر صاحبش را نمی‌شناسد مطابق دستور مجهول‌المالک عمل کند و در هر حال نمی‌تواند آن را به عاریه‌دهنده بازگرداند.
پاسخ:
هرگاه بعداً معلوم شود چیزی را که عاریه کرده غصبی است باید آن را به صاحبش برساند و اگر صاحبش را نمی‌شناسد مطابق دستور مجهول‌المالک عمل کند و در هر حال نمی‌تواند آن را به عاریه‌دهنده بازگرداند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر مالی را که عاریه گرفته شده از بین برود در این صورت آیا عاریه گیرنده ضامن است؟
- آیا مال غصبی یا مالی که منفعت آن برای دیگری است را می توان عاریه داد؟
- اگر عاریه دهنده و عاریه گیرنده در برگرداندن مال اختلاف نمایند حق با کدامیک می باشد؟
- اگر مال عاریه داده شده تلف شود و مالک ادعا نماید که عاریه گیرنده افراط و تفریط نموده است ولی عاریه گیرنده خلاف آن را ادعا نمود،حرف کدام مقدم تر است؟
- اگرکسی با اطلاع از غصبی بودن مالی آن را عاریه بگیرد و در دست او تلف شود؛ مالک خسارت وارد شده را از چه کسی می تواند بگیرد؟
- آیا عاریه دهنده یا عاریه گیرنده می تواند هر زمانی که اراده کردند مال را پس بگیرد یا بازگرداند؟
- آیا رهن گذاشتن مال عاریه توسّط عاریه گیرنده بدون اذن عاریه دهنده یا عدم اذن او بعد از اطّلاع، صحیح است یا باطل؟
- اگر کسی بدون اطلاع از غصبی بودن مالی آن را عاریه بگیرد و در دست او تلف شود؛ دراین صورت مالک خسارت وارد شده را از چه کسی می تواند بگیرد؟
- آیا می توان مالی که عاریه گرفته شده را به دیگری عاریه داد؟
- اگر مالی را که عاریه گرفته به دیگری عاریه دهد،در صورتی که عاریه کننده اول بمیرد آیا عاریه همچنان صحیح است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] میفرمایید: هرگاه وضو گرفتن سبب شود حرکت چیز غصبی را، وضو باطل است، یعنی هرگاه کلاه یا عمّامه غصبی در سر است وقت وضو گرفتن و شستن صورت، سر بالا میرود و پایین میآید و کلاه یا عمّامه بالتبع حرکت میکند و هم چنین هرگاه لباس غصبی در بر داشته باشد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر ما یک چیزی را عاریه بدهیم اما زمانی که میخواهیم آن را پس بگیریم ممکن است برای عاریه گیرنده ضررهایی ایجاد کند. آیا باز هم میشود پس گرفت و اگر نتوانیم هزینه آن چه میشود؟ مثل عاریه دیوار برای گذاشتن سرتیر که اگر معیر از اذن خود رجوع کند خانه مستعیر خراب می¬شود حال چه باید کرد؟
- [سایر] اگر کسی مورد نظر را را فراموش کند تکلیفش چیست؟ اگر بداند مورد نظر عبادی بوده ولی نمی داند چه عبادتی را مورد نذرش قرار داده تکلیفش چیست؟ اگر بداند مورد نذر مالی است اما نمی داند چه موضوع مالی را مورد نذرش قرار داده تکلیش چیست؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه حاجی بتواند از جدّه برود جُحفه مُحرِم شود، عمداً نرود و از جدّه مُحرِم شود صحیح است یا خیر؟ و اگر نرفت تکلیفش چیست؟
- [سایر] اگر زن پس از غسل حیض، بفهمد جایی از بدن را نشسته یا مانعی مانند لاک، ریمل و مانند آن در بدنش بوده، تکلیفش چیست؟
- [سایر] اگر خانمی در بین نماز متوجه شود که موهای او از چادر بیرون آمده، تکلیفش چیست؟ اگر بعد از نماز بفهمد، آیا درست است؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه شخص در حال قیام، خود را مشغول سمع اللَّه ببیند، در اثنای آن شک کند که رکوع کرده یا نه، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر کسی را وادار کنند که روزه نگیرد و بگویند اگر روزه بگیرد ضرر مالی یا جسمی بر او وارد خواهند ساخت ، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله خوئی] زیدی در حال دیوانگی یا قبل از بلوغ مالی را از کسی تلف کرده و یا از راه نامشروع مالی بدست آورده آیا در ساعت اول تکلیفش باید استحلال از صاحبان آن اموال بنماید یا اینکه تأخیر هم جایز است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی در وسط نماز بفهمد که لباس او غصبی است، آیا میتواند نمازش را ادامه دهد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه عاریه دهنده بمیرد باید چیزی را که عاریه شده به ورثه او بدهند و اگر عاریه دهنده دیوانه شود باید آن را به ولی او داد.
- هرگاه بعداً معلوم شود چیزی را که عاریه کرده غصبی است باید آن را به صاحبش برساند و اگر صاحبش را نمی شناسد مطابق دستور مجهول المالک عمل کند و در هر حال نمی تواند آن را به عاریه دهنده بازگرداند.
- فروختن و عاریه دادن چیز نجس اشکال ندارد و اطلاع دادن نیز لازم نیست، مگر در صورتی که بداند گیرنده آن را در خوردن و نماز و مانند آن استعمال می کند، که احتیاط واجب اعلام است. همچنین اگر نزد عاریه گیرنده نجس شود، به هنگام برگرداندن در همین صورت اعلام می کند.
- هرگاه چیزی را که عاریه کرده با اجازه صاحب آن به دیگری عاریه دهد، چنانچه عاریه کننده اول بمیرد یا دیوانه شود و صاحب اصلی زنده باشد عاریه دوم باطل نمی شود.
- هرگاه ظرف نجسی را برای استعمال خوردن و آشامیدن عاریه دهد، احتیاط واجب آن است که نجس بودن آن را به کسی که عاریه می دهد بگوید، همچنین اگر لباسی را برای نماز عاریه دهد.
- هرگاه در جایی نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد غصبی است نمازش صحیح است، همچنین اگر غصبی بودن جایی را می دانست اما فراموش کرد و بعداً به خاطرش آمد، ولی اگر خود غاصب فراموش کند و نماز بخواند نمازش اشکال دارد.
- هرگاه بداند مکانی غصبی است، اما این مسأله را که نباید در جای غصبی نماز بخواند نمی دانست، هرگاه در آنجا نماز بخواند بنابر احتیاط واجب نمازش را اعاده کند.
- عاریه دادن چیز غصبی و چیزی که مال انسان است ولی منفعت آن به دیگری واگذار شده صحیح نیست، مگر اینکه صاحب حق راضی شود و اجازه دهد.
- اگر مال غصبی را با اطلاع از غصب بودن عاریه کند و در دست او از بین برود، مالک می تواند عوض مال را از او بگیرد و اگر به او دسترسی پیدا نکند از کسی که مال را غصب کرده مطالبه کند و همچنین عوض استفاده هایی را که عاریه کننده برده باید بدهد و در صورتی که نمی دانسته است آن مال غصبی است اگر مالک خسارت مال یا منافع آن را بگیرد او می تواند آنچه را به مالک داده از عاریه دهنده غاصب بگیرد، البته این در صورتی است که عاریه دهنده شرط ضمان نکرده باشد و چیز عاریت شده از جنس طلا و نقره نباشد.
- هرگاه در حوضی که مثلا یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است وضو بگیرد اگر وضوی او تصرف در غصب محسوب شود اشکال دارد، همچنین اگر شیر آب یا قسمتی از لوله کشی غصبی باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر بداند مالی که عاریه کرده غصبی است، باید آن را به صاحبش برساند و نمی‌تواند به عاریه دهنده بدهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر مالی را که میداند غصبی است عاریه کند و از آن استفادهای ببرد و در دست او از بین برود، مالک میتواند عوض مال را از او یا از کسی که مال را غصب کرده مطالبه کند و نیز عوض استفادههایی را که عاریه گیرنده برده، میتواند از او مطالبه نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است، باید آن را به صاحبش برساند و نمی تواند به عاریه دهنده بدهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است باید آن را به صاحبش برساند و نمی‌تواند به عاریه دهنده بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است ، باید آن را به صاحبش برساند و نمی تواند به عاریه دهنده بدهد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است، باید آن را به صاحبش برساند و نمی تواند به عاریه دهنده بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است باید ان را به صاحبش برساند و نمی تواند به عاریه دهنده بدهد
- [آیت الله سیستانی] اگر بداند مالی را که عاریه گرفته غصبی است باید آن را به صاحبش برساند ، و نمی‌تواند به عاریه دهنده بدهد .
- [آیت الله بروجردی] اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است، باید آن را به صاحبش برساند و نمی‌تواند به عاریه دهنده بدهد.
- [امام خمینی] اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است، باید آن را به صاحبش برساند و نمی‌تواند به عاریه دهنده بدهد.