پیمان
عهد آن است که انسان با خدا پیمان ببندد كه اگر به حاجت شرعى خود برسد كار خيرى را انجام دهد.
عهد آن است که انسان با خداوند پیمان می‌بندد که کاری را انجام دهد یا ترک نماید و تمام شرایطی که برای صحیح بودن نذر بیان شد، در عهد نیز معتبر است.
عنوان مسئله:
عهد آن است که انسان با خداوند پیمان می‌بندد که کاری را انجام دهد یا ترک نماید و تمام شرایطی که برای صحیح بودن نذر بیان شد، در عهد نیز معتبر است.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر انسان قسم بخورد یا نذر یا عهد کند که چهار رکعت نماز مستحبّی مانند نماز عصر، سه رکعت نماز مستحبّی مانند نماز مغرب، یک رکعت نماز مستحبّی مانند نماز وتر بخواند بیان نمائید این قسم یا عهد یا نذر و عمل به آن چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر غسلی به واسطه نذر و عهد و قسم و یا مس نمودن میّت واجب شود، ولی مکلّف عمدا یا سهوا آن را ترک نماید، تکلیف نماز و روزههایش در این مدت چه میشود؟
- [سایر] .سلام در بحثی شخصی به این مطلب پرداخت که پیامبر(ص) حکومت تشکیل داد و این حکومت و جامعه نبوی دارای ایستادگی و تنومندی است ( آیه 29 سوره فتح) ولی نظر من بر این است که چنین نیست چون وقتی جامعه و حکومتی به ایستادگی و تنومندی برسد دیگر از اهداف و آرمان های اصلی خود دور نمیشود چند ساعت بعد از وفات پیامبر (ص) پیمان غدیر را شکستند و فقط 4 نفر بر سر عهد و پیمان خود ایستادند کدام نظر با ذکر دلیل صحیح است
- [آیت الله مظاهری] چگونه انسان میتواند قلباً درک کند، کاری را که دارد انجام میدهد، خیر است و رضای خدا در آن است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] برای اینکه انسان به استخارهای که نموده عمل نکند باید چه کاری انجام دهد تا مورد غضب خداوند واقع نشود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اینجانب گفته ام چنانچه مسافر من به سلامت بیاید برای خدا بر من است که یک گوسفند سرببرم و به فقرا بدهم، آیا این نذر صحیح است؟
- [آیت الله مظاهری] سوال : بنده نذر کردم که اگر در کاری موفق شوم یک اتوبوس نذر امام زمان به جمکران ببرم. خدا را شکر در کارم موفق شدم. حالا اگر بخواهم به جای بردن اتوبوس به جمکران هزینههای مربوط به آن را خرج بیماران سرطانی یا ازدواج جوانان بکنم ایرادی دارد؟
- [سایر] آیا حدیث (من عشقنی عشقته و من عشقته قتلته...) صحیح است و آیا خدا میتواند عاشق شود؟! چرا خداوند به انسان فرمود من بهای تو هستم؟
- [سایر] نهایت درجه تکامل انسان چیست؟ آیا اینکه میگویند انسان بدون حد یقف است، در عین خدا سیر میکند و چون خدا حدی ندارد، پس سیر و تکامل او نیز حدی ندارد و دائماً در رشد است، صحیح است یا خیر؟
- [سایر] با سلام؛ در قرآن آمده است که خداوند انسان خودپسند فخرفروش را دوست ندارد. اما در حدیثی نقل شده است پیامبر(ص) فرمودند کاری کنید که در قیامت بر تعداد یارانم بر بقیه انبیاء فخرفروشی کنم. لطفاً مرا راهنمایی کنید؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- صیغه عهد برای کسی که میخواهد انجام کار یا ترک کاری را بر خود واجب کند، چنین است: (عاهَدْتُ اللّه اَنْ اَفْعَلَ کذا اَوْ اَتْرُک کذا) یا (عَلَیَّ عَهْدُ اللّهِ اَنْ اَفْعَلَ کذا اَوْ اَتْرُک کذا)، به جای (اَفْعَلَ کذا) تا آخر، آن کار را به زبان بیاورد، و میتواند هنگام خواندن صیغه عهد، انجام کار یا ترک آن کار را مشروط به تحقق امر دیگری نماید و یا بهطور مطلق بگوید. و شرایط عهدکننده مثل شرایطی است که در نذر و قسم بیان شد.
- انسان میتواند با نذر کردن، انجام کاری که مطلوب شارع است و یا ترک کاری را که مورد نهی واقع شده بر خود واجب کند.
- اگر نذر کند کاری را انجام دهد، باید بنابر اقرب، آن کار واجب یا مستحب باشد، پس اگر نذر کند کار مباحی انجام دهد، صحیح نیست، و اگر نذر کند کاری را ترک کند، باید آن کار حرام یا مکروه باشد.
- انسان میتواند با قسم خوردن، انجام کاری را که مطلوب شارع است و یا ترک کاری را که نهی شده است، بر خود واجب کند.
- کسی که نذر میکند باید به قصد قربت و نزدیک شدن به خداوند متعال نذر کند، بنابراین اگر برای خدا نذر نکند، صحیح نیست، بنابراین کافی است موقع نذر کردن بنابر اظهر بگوید: (لِلّهِ عَلَیَّ)، یعنی: (برای خداوند، به عهده من باشد که فلان کار را انجام بدهم)، و اگر کسی که عربی نمیداند ترجمه آن را به هر زبانی بگوید کافی است.
- اگر انسان بدون اینکه تصمیم قلبی بر انجام یا ترک کاری داشته باشد قسم بخورد، مثلاً در مکالمات روزمره بگوید: (به خدا چنین شد یا چنین نشد)، اینگونه قسم موجب کفاره نیست، ولی اگر راست باشد مکروه است، و اگر دروغ باشد گناه است.
- قسم چند شرط دارد: 1 کسی که قسم میخورد باید بالغ و عاقل باشد و از روی قصد و اختیار قسم بخورد، پس قسم خوردن بچه، دیوانه، مست و کسی که مجبورش کردهاند درست نیست، و همچنین است اگر در حال عصبانیت بدون قصد قسم بخورد. 2 کاری را که قسم میخورد انجام دهد، باید حرام و مکروه نباشد و کاری را که قسم میخورد ترک کند، باید واجب یا مستحب نباشد و قسم بر ترک امری که راجح است، هر چند دنیوی باشد، منعقد نمیشود، و متعلق قسم با رجحان بهطور قطع کفایت میکند، ولی انعقاد قسم در امر متساویالطرفین، یعنی مباح، مبنی بر احتیاط است. 3 به یکی از اسامی خداوند عالم قسم بخورد که به غیر ذات مقدس او گفته نمیشود؛ مانند (خدا) و (اللّه)، و نیز اگر به اسمی قسم بخورد که به غیر خدا هم میگویند، ولی بهقدری بر خدا اطلاق میشود که هر وقت کسی آن اسم را بگوید ذات مقدس حق در نظر میآید، مثل آنکه به (خالق) و (رازق) قسم بخورد، صحیح است. 4 قسم را به زبان بیاورد، و اگر بنویسد یا در قلبش آن را قصد کند، صحیح نیست، ولی شخص لال اگر با اشاره قسم بخورد، صحیح است. 5 عمل کردن به قسم برای او ممکن باشد، و اگر موقعی که قسم میخورد ممکن بوده، ولی بعداً تا آخر وقتی که برای قسم معین کرده عاجز شود، یا برایش مشقت داشته باشد، قسم او از وقتی که عاجز شده بههم میخورد.
- لازم نیست انسان نیت روزه را از قلب بگذراند یا به زبان جاری کند؛ مثلاً بگوید: (فردا را روزه میگیرم قُربةً اِلَی اللّه)، بلکه همینقدر که برای انجام فرمان خداوند عالم از اذان صبح تا مغرب کاری که روزه را باطل میکند انجام ندهد، کافی است.
- اگر یکی از شک هایی که نماز احتیاط برای آنها واجب است در نماز پیش آید ، چنانچه انسان نماز را تمام کند و بدون خواندن نماز احتیاط ، نماز را از سر بگیرد معصیت کرده است و در صورتی که قصد قربت حاصل شود، مثل این که بعد از انجام کاری که نماز را باطل می کند مشغول نماز شده، نماز دومش صحیح است.
- اگر یکی از شکهایی که نماز احتیاط برای آنها واجب است در نماز پیش آید، چنانچه انسان نماز را تمام کند و بدون خواندن نماز احتیاط، نماز را از سر بگیرد معصیت کرده است و در صورتی که قصد قربت حاصل شود، مثل اینکه بعد از انجام کاری که نماز را باطل میکند، مشغول نماز شده، نماز دومش صحیح است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] در (عهد) هم مثل نذر باید صیغه بخواند و نام خدا را بر زبان آورد و بگوید: (با خدا عهد کردم که فلان کار را انجام دهم یا فلان کار را ترک کنم) و نیز کاری را که عهد میکند انجام دهد، باید نکردن آن بهتر از انجام آن نباشد.
- [امام خمینی] نذر آن است که انسان ملتزم شود که کار خیری را برای خدا به جا آورد، یا کاری را که نکردن آن بهتر است برای خدا ترک نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کاری را که انسان نذر می کند باید شرعاً مطلوب باشد، بنابراین نذر کار حرام، یا مکروه، یا ترک واجب و مستحب، صحیح نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در عهد هم مثل نذر باید صیغه عهد یعنی (عاهدت الله) یا (علیّ عهد الله) یا ترجمه آن را به زبان فارسی بگوید: (با خدای خود عهد می بندم که فلان کار را انجام دهم) و اگر صیغه نخواند و فقط در ذهن تصور کند عهد صحیح منعقد نشده است و نیز کاری را که عهد می کند انجام دهد باید امری باشد که از لحاظ شرعی خوب باشد و اگر عهد می کند که کاری را ترک کند باید ترک آن کار از لحاظ شرعی خوب باشد و اگر عهد می کند کاری را که شرعاً مباح می باشد یعنی نه خوب باشد نه بد انجام دهد بنابر احتیاط واجب باید آن کار را انجام دهد و اگر عهد می کند کاری را که شرعاً بد است انجام دهد یا کاری را که شرعاً خوب است ترک کند عهد باطل است و چیزی بر او واجب نمی شود.
- [آیت الله سبحانی] نذر آن است که انسان برای خدا چیزی را بر خود قرار دهد مثلاً کاری را انجام دهد یا ترک کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] نذر آن است که انسان برای خدا چیزی را در عهده خود قرار دهد و آن چیز میتواند انجام یا ترک کاری باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] نذر ان است که انسان برای خدا ملتزم شود که کار خیری را به جا اورد یا کاری را که نکردن ان بهتر است ترک کند
- [آیت الله سیستانی] نذر آن است که انسان برای خدا بر خود واجب کند که کار خیری را بجا آورد ، یا کاری را که نکردن آن بهتر است ترک نماید .
- [آیت الله اردبیلی] (نذر) آن است که انسان ملتزم شود کار خیری را برای خدا بجا آورد یا کاری را که انجام ندادن آن بهتر است، برای خدا ترک نماید و بنابر این متعلّق نذر باید دارای (رجحان) باشد، یعنی فعل یا ترک فعلی که نذر شده، شرعا دارای مزیّت باشد.
- [آیت الله مظاهری] هیچ فرقی بین نذر و عهد نیست مگر در تلفّظ، مثلاً اگر بگوید با خدا عهد میکنم که هر شب نماز شب بخوانم یا اگر مریض من خوب شد هزار تومان صدقه میدهم، به آن عهد میگویند و اگر بگوید با خدا نذر میکنم که هر شب نماز شب بخوانم یا با خدا نذر میکنم که اگر مسافر من سالم برگشت فلان کار خیر را انجام بدهم، به آن نذر میگویند و کلیه مسائلی که در نذر گفته شد در عهد نیز میآید.