عهده
عُهده به معنای ظرف مسئوليتها و تعهدات است.
نذر آن است که انسان برای خدا چیزی را در عهده خود قرار دهد و آن چیز می‌تواند انجام یا ترک کاری باشد.
عنوان مسئله:
نذر آن است که انسان برای خدا چیزی را در عهده خود قرار دهد و آن چیز می‌تواند انجام یا ترک کاری باشد.
پرسشهای مرتبط از این مرجع
- کسی که کفاره بر عهده دارد، آیا لازم است فوراً آن را پرداخت کند یا اینکه می‌تواند تأخیر بیاندازد؟
- آیا معتکف می‌تواند برای انجام وضو برای نماز مستحبی یا قرائت قرآن از مسجد خارج شود؟ در صورت مجاز نبودن اگر نذر کند، چطور؟
- اگر شخصی احتمال می دهد به دلیل پیش آمدن کاری نتواند ده روز بماند، آیا می‌تواند قصد بنماید و در صورت پیش آمدن مشکل احتمالی، از قصد خود اعراض کند؟
- زن و شوهری در زمان حیات خود تمام اموالشان را بین فرزندانشان تقسیم کرده اند و حال که به رحمت خدا رفته اند مال قابل توجهی از آنها به جای نمانده که هزینه خرید قبر و غسل و کفن میت و سایر واجبات تجهیز آنها گردد. حال هزینه این امور بر عهده کدام یک از ورثه از اولاد ذکور یا اناث است؟
پرسشهای مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا انسان می‌تواند نذر کند که در سفر روزه بگیرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا انسان می‌تواند نذر کند که در سفر روزه بگیرد؟
- [سایر] خداوند متعال وظیفة تعلیم و تبیین قرآن کریم را به عهده چه کسانی قرار داده است؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که روزه واجبی بر عهده دارد؛ مثل قضای روزه ماه رمضان و روزه نذر و ...، آیا می‌تواند روزه مستحبّی بگیرد؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا انسان می‌تواند نذر کند که در شهر دیگری معتکف شود؟
- [آیت الله خوئی] اگر نذر کند که زیارت عاشورا را بخواند می‌تواند ترک موالات بنماید بین زیارت و لعنها و سلامها و آیا نماز زیارت و دعای بعد آن هم داخل در نذر است یا خیر؟
- [سایر] چگونه انسان می‌تواند محبوب خداوند واقع شود؟
- [سایر] چگونه انسان می‌تواند محبوب خداوند واقع شود؟
- [سایر] چگونه انسان می‌تواند در خداوند فانی شود؟
- [سایر] آیا غیرمعصوم می‌تواند حجت بین خدا و انسان باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- در عهد هم مثل نذر باید با خداوند عهد نماید و آن را انشاء کند و لازم نیست انشاء عهد با صیغه لفظی صورت گیرد بلکه می‌تواند آن را با نوشته یا با کار دیگری انجام دهد ولی در هر حال باید نام خداوند را - به هر زبانی هر چند عربی نباشد - بر زبان آورد و اگر عهد کند کاری را که خوب است به جا آورد یا کاری را که بد است ترک کند عمل به عهد لازم است، بلکه ظاهراً اگر کاری را عهد کرده که انجام و ترک آن از هر جهت یکسان است، باید به عهد خود وفا کند.
- نذر نیازمند صیغه است و در صیغه نذر باید نام خداوند به زبان جاری گردد ولی سایر اجزاء صیغه لازم نیست با لفظ باشد، بلکه می‌تواند با نوشتار یا انجام کاری باشد. همچنین لازم نیست نام خدا به لفظ عربی برده شود، پس اگر مثلاً بگوید چنانچه مریض من خوب شود، برای خدا بر من است که هزار تومان به فقیر بدهم، نذر او صحیح است.
- انسان کاری را می‌تواند نذر کند که انجام آن برایش ممکن باشد، بنابراین کسی که نمیتواند پیاده به کربلا برود، اگر نذر کند که پیاده برود، نذر او صحیح نیست، ولی اگر نذر کند که روزهای بگیرد و بدون پیشبینی قبلی از انجام آن عاجز شود، باید آن را قضا کند و اگر ممکن نشد به مقدار یک مدّ طعام (مدّ14 صاع است که مقدار آن در مسأله 1872 و 1999 بررسی شد) به فقیر صدقه بدهد.
- اگر انسان کسی را برای کاری وکیل کند و چیزی برای او قرار بگذارد، بعد از انجام آن کار چیزی را که قرار گذاشته باید به او بدهد.
- اگر نذر کند که کار مباحی را انجام دهد یا ترک نماید، چنانچه به جا آوردن آن و ترکش از هر جهت مساوی باشد، بنا بر احتیاط واجب باید به نذرش عمل کند و اگر انجام آن از جهتی بهتر باشد بیتردید نذر انجام آن صحیح است، بنابراین اگر کاری را نذر کند که ذاتا انجام دادن و ترک آن یکسان است ولی عمل به نذر مقدمهایست برای واجب یا مستحبّ و نذرکننده با عمل به نذر به واجب یا مستحبّی عمل خواهد نمود، بیاشکال نذر او صحیح است، هر چند به قصد انجام کار خوب نذر نکرده باشد؛ بنابراین اگر خوردن غذایی را نذر کند که سبب قوّت گرفتن برای عبادت میشود و نذرکننده با خوردن غذا، عبادت خواهد کرد، نذر او صحیح است.
- اگر انسان بخواهد برای انجام کاری اجیر شود، لازم نیست صیغه بخواند، بلکه می‌تواند با انجام کاری قرارداد اجاره ببندد، مثلاً همین که با توافق طرف معامله به قصد اجاره مشغول آن عمل شد، اجاره منعقد میگردد.
- هر گاه انسان کسی را وصیّ کند و بگوید که اگر آن کس بمیرد فلانی وصیّ باشد، بعد از آن که وصیّ اوّل مرد، مسؤولیّت امر بر عهده وصیّ دوم قرار میگیرد.
- اگر نذر کند روزه بگیرد ولی وقت و مقدار آن را معیّن نکند، چنانچه یک روز روزه بگیرد کافیست و اگر نذر کند نماز بخواند و مقدار و خصوصیّات آن را معیّن نکند، اگر یک نماز دو رکعتی بخواند کفایت میکند و اگر نذر کند صدقه بدهد و جنس و مقدار آن را معیّن نکند، اگر چیزی بدهد که بگویند صدقه داده، به نذر عمل کرده است و اگر نذر کند کاری برای خدا انجام دهد، در صورتی که مثلاً یک نماز بخواند یا یک روز روزه بگیرد یا چیزی صدقه بدهد، نذر خود را انجام داده است.
- اگر نذر کند که تا وقت معیّنی عملی را ترک کند، کفاره آن، مانند کفاره افطار روزه ماه رمضان است پس بعد از گذشتن آن وقت می‌تواند آن عمل را به جا آورد و اگر پیش از گذشتن وقت از روی عمد یا عذر انجام دهد، چنانچه دیگر هدفی از نذر برای ترک آن عمل در بقیه زمان نباشد، لازم نیست در بقیّه مدّت آن را ترک نماید و اگر هدف از نذر هنوز باقی باشد، بنا بر احتیاط باید تا آخر وقت تعیین شده آن عمل را بجا نیاورد و چنانچه دوباره پیش از رسیدن آن وقت بدون عذر آن عمل را انجام دهد، باید به مقداری که در دو مسأله پیش گفته شد کفّاره بدهد و در این فرض اگر از اوّل بیعذر انجام داده باشد، بیتردید باید کفاره دهد که بنا بر احتیاط متعدّد است.
- اگر زن با اجازه شوهر نذر کند، شوهرش نمیتواند نذر او را به هم بزند یا او را از عمل کردن به نذر جلوگیری کند، مگر زن عملی را نذر کرده که انجام آن بدون اذن شوهر جایز نیست، در این صورت شوهر می‌تواند در هنگام عمل اجازه انجام آن را ندهد، در نتیجه عمل به نذر لازم نخواهد بود، هر چند در هنگام نذر اجازه داده باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] (نذر) آن است که کار خیری را برای خدا بر عهده خود قراردهد، یا ترک کاری که نکردن آن بهتر است.
- [آیت الله بهجت] انسان می‌تواند با نذر کردن، انجام کاری که مطلوب شارع است و یا ترک کاری را که مورد نهی واقع شده بر خود واجب کند.
- [امام خمینی] نذر آن است که انسان ملتزم شود که کار خیری را برای خدا به جا آورد، یا کاری را که نکردن آن بهتر است برای خدا ترک نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] نذر ان است که انسان برای خدا ملتزم شود که کار خیری را به جا اورد یا کاری را که نکردن ان بهتر است ترک کند
- [آیت الله سیستانی] نذر آن است که انسان برای خدا بر خود واجب کند که کار خیری را بجا آورد ، یا کاری را که نکردن آن بهتر است ترک نماید .
- [آیت الله سبحانی] نذر در صورتی صحیح است که انجام و یا ترک فعلی که به عهده گرفته،رجحان داشته باشد و همچنین نذر کاری که فعل و ترک آن مساوی است صحیح نیست.
- [آیت الله اردبیلی] (نذر) آن است که انسان ملتزم شود کار خیری را برای خدا بجا آورد یا کاری را که انجام ندادن آن بهتر است، برای خدا ترک نماید و بنابر این متعلّق نذر باید دارای (رجحان) باشد، یعنی فعل یا ترک فعلی که نذر شده، شرعا دارای مزیّت باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نذر آن است که انسان بر خود واجب کند که کار خیری را برای خدا به جا آورد، یا کاری را که انجام ندادن آن بهتر است برای خدا ترک نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نذر آن است که انسان بر خود واجب کند که کار خیری را برای خدا به جا آورد، یا کاری را که نکردن آن بهتر است برای خدا ترک نماید.
- [آیت الله مظاهری] نذر آن است که انسان بر خود واجب کند که کار خیری را برای خدا به جا آورد، یا کاری را که نکردن آن بهتر است برای خدا ترک نماید.