عمل بر
کلید واژهها: کار، ایمان، عمل صالح.
هرگاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد کار خیری را انجام دهد باید بعد از آنکه حاجتش برآورده شد آن کار را انجام دهد، و نیز اگر بدون اینکه حاجتی داشته باشد عهد کند که عمل خیری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب می‌شود.
عنوان مسئله:
هرگاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد کار خیری را انجام دهد باید بعد از آنکه حاجتش برآورده شد آن کار را انجام دهد، و نیز اگر بدون اینکه حاجتی داشته باشد عهد کند که عمل خیری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب می‌شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی با اجرای صیغه ی عهد، شرکت در نماز جماعت را بر خود واجب کرده است؛ لکن در یکی از اوقات به علّت بروز حادثه ای همراه بیماری به بیمارستان مراجعه کرده است (و بنا به گفته ی بیمار مزبور، وی کس دیگری را برای همراهی نداشته است) در نتیجه از شرکت در نماز جماعت محروم شده است. وظیفه ی او نسبت به نقض عهد شرعی چیست؟
- اگر مردی به زنش تهمت ارتباط نامشروع بزند و نتواند ادّعای خویش را در دادگاه صالحه اثبات نماید. 1) آیا برای مرد جایز است دوباره با زن خویش ادامه ی زندگی دهد؟ 2) آیا برای زن از لحاظ شرعی واجب است با همسرش ادامه ی زندگی دهد؟ 3) آیا در این خصوص زن می تواند تقاضای طلاق نماید و به حقّ و حقوق خویش اعمّ از مهریّه و جهیزیه و دارایی های زندگی برسد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] چرا برای برآورده شدن حاجاتمان نذر میکنیم؟ در صورتی که اگر خداوند بخواهد حاجتی را پاسخ دهد، نیاز به امداد مالی ما ندارد تا در راهش خرج کنیم.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر شخصی بگوید: خدایا اگر حاجت من برآورده شد فلان کار را می کنم. آیا در انعقاد نذر کافی است؟
- [آیت الله مظاهری] مدّتی است که از خدا حاجتی دارم، ولی به خواستهام نمیرسم. حدود پنج ماه پیش شرایطی پیش آمد که برای خواستهام پافشاری کرده و خیلی دعا کردم، پای سجاده نشستم و گریه کردم. دلم شکسته بود و خیلی ناراحت بودم. تمام روزم آه و ناله بود. بعد از گذشت مدتی خیلی ناباورانه خداوند دعایم را برآورده کرد، خیلی خوشحال شدم، ولی دعای من نصفه برآورده شد و حاجتی را که میخواستم، کامل اتفاق نیفتاد. ناراحت هستم و نمیدانم چهکار کنم که دعاهایم خیلی زود برآورده شود. میدانم وقتی دعا میکنم نباید خسته شوم؛ ولی الان حدود ده ماه است که میگذرد و خسته شدهام. آخر من چهطور دعا کنم تا خدا خوشش بیاید و راضی شود و دعاهایم را برآورده کند؟ به خدا میگویم اگر دعایم را برآورده نمیکنی و راضی نیستی، کاری کن فراموشش کنم. چه بگویم تا خدا حاجتها و خواستههایم را آنجوریکه میخواهم، برآورده کند؟
- [سایر] سلام حاج اقا. من بسیار ناامید شدم نمی دونم چکار کنم فکر می کنم از من درمانده تر وجود نداره شاید واقعا خدا از من راضی نیست . برای یه حاجتی که از خدا داشتم کلی به درگاه خدا دعا کردم نماز حاجت واستغاثه خوندم روزه گرفتم حتی به مدت 40 روز زیارت عاشورا خوندم اما حاجتم براورده نشد با اینکه می دونم هر چی خدا بخواد همون می شه و باید به خدا توکل کنم ولی ناامیدی شدیدی بر من غالب شده میدونم خدا گشایش گر هر گره بسته ای است ولی با این ناامیدی چکار کنم تو رو خدا راهنماییم کنید .
- [سایر] در کتاب رساله نوشته است باید صیغه ی عهد خواند مانند : بگوید با خدا عهد کردم که فلان کار خیر را انجام دهم حال آیا قل دادن مانند عهد بستن است
- [سایر] از آن جا که هر کس بر اعمال خود واقف است من گناهان زیادی را مرتکب شده ام و از آنجایی که خداوند انسانهای گناه کار را دوست ندارد. پس چرا من هر حاجت خوبی را دارم برآورده می شود و کلیه ی حاجات من که کمی مشکل دارد و یا بعداً مرا به دره های گناه می کشد بر آورده نمی شود. آیا این نشان می دهد خداوند من را بخشیده است یا خیر؟ توضیح دهید. با تشکر
- [آیت الله سبحانی] آیا در قنوت نماز واجب می توان به زبانی غیر از زبان عربی از خداوند حاجت طلبید؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] در قنوت نمازهای واجب یا مستحب آیا می توان به زبان غیر عربی از خداوند حاجت طلب نمود؟
- [سایر] سلام آقای مرادی. 1-واسه اولین بار میخوام برم زیارت امام رضا (علیه السلام)23 سالمه اما تعجب نکنید که تا حالا نرفتم.از همین حالا لحظه شماری میکنم برای رسیدن به حرم. 2-یه حاجتی دارم که میخوام از امام رضا کمک بخوام تو برآورده شدنش امانمیدونم چطوری باید دعا کنم و حاجتم رو بخوام. 3-قبلاً بعد از نماز دعا می کردم برای هرکسی که به ذهنم میومد،واسه خودم خدا رو شکر میکردم که همه چیز به من داده واسه خودمم یه چیزایی میخواستم اما شاید خیلی مهم نبودن هرچند همین چیزایی که الان دارم مطمئنم از لطف خداو دعاهایی هستش که وقتی برآورده میشن یادمون میره که یه روزی آرزومون بوده. 4-الان یه حاجتی دارم که مثل بقیه آدما دوست دارم برآورده بشه اما وقتی دعا میکنم از خدا خجالت میکشم فکر میکنم شاید دارم بخاطر حاجت خودم واسه بقیه هم دعا میکنم. 5-حاجتم منطقی و دور از دسترس نیست اما همیشه نگرانم واسه برآورده نشدنش. 6-لطفاًیه ذکری بهم یاد بدید که وقتی نگران میشم کمکم کنه و بهم امیدواری بده. ببخشید که طولانی شد. درپناه حق باشید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] من عهد کردم که برای خدا در قبال شفاعت اهل بیت علیهم السلام، پول نگیرم اما ادامه این کار برای من سخت است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مسافر نمیتواند در سفر روزه بگیرد، مگر اینکه روزه گرفتن در سفر را نذر کرده باشد، که در این صورت روزه گرفتن صحیح است، و بنابراحتیاط واجب روزه مستحبی را در سفر به نیت رجاء باید گرفت، مگر در مدینه مشرفه که بنابر روایت، مسافر میتواند برای برآورده شدن حاجت سه روز روزه بگیرد.
- صیغه عهد برای کسی که میخواهد انجام کار یا ترک کاری را بر خود واجب کند، چنین است: (عاهَدْتُ اللّه اَنْ اَفْعَلَ کذا اَوْ اَتْرُک کذا) یا (عَلَیَّ عَهْدُ اللّهِ اَنْ اَفْعَلَ کذا اَوْ اَتْرُک کذا)، به جای (اَفْعَلَ کذا) تا آخر، آن کار را به زبان بیاورد، و میتواند هنگام خواندن صیغه عهد، انجام کار یا ترک آن کار را مشروط به تحقق امر دیگری نماید و یا بهطور مطلق بگوید. و شرایط عهدکننده مثل شرایطی است که در نذر و قسم بیان شد.
- هرگاه نذر کند که اگر مریض او خوب شود و یا مسافرش به سلامت برسد، عملی را انجام دهد و بعداً معلوم شود که قبل از نذر مریض خوب شده و مسافر به سلامت برگشته، عمل به نذر واجب نیست.
- انسان باید نماز را به نیّت قُربت، یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بهجا آورد و لازم نیست نیّت را از قلب خود بگذراند یا مثلاً به زبان بگوید که (چهار رکعت نماز ظهر میخوانم قُربةًالیاللّه)، بلکه همینقدر که انگیز? انسان از این کار، نماز خواندن برای خدا باشد در تحقّق نیّت کافی است. ولی بهتر و افضل این است که نیّت نماز را از قلب خود بگذراند، مگر اینکه نزدیک به حدّ وسوسه برسد.
- کسی که میخواهد پیش از رسیدن به هشت فرسخ از وطنش بگذرد، یا ده روز در محلی بماند، و نیز کسی که مردّد است که از وطنش بگذرد یا ده روز در محلی بماند، اگر از ماندن ده روز یا گذشتن از وطن منصرف شود، باز هم باید نماز را تمام بخواند. ولی اگر باقیمانده راهش هشت فرسخ باشد، یا چهار فرسخ باشد و بخواهد برود و برگردد، باید نماز را شکسته بخواند. شرط پنجم: برای کار حرام سفر نکند، و اگر برای کار حرامی مانند دزدی سفر کند، باید نماز را تمام بخواند، و همچنین است اگر خود سفر حرام باشد، مثل آنکه برای او ضرر داشته باشد، یا زن بدون اجازه شوهر و فرزند با وجود نهی پدر و مادر سفری بروند که بر آنان واجب نباشد، ولی اگر مثل سفر حج واجب باشد، باید نماز را شکسته بخوانند.
- طلا دو نصاب دارد: نصاب اول: بیست مثقال شرعی است که هر مثقال آن 18 نخود است، پس اگر طلا به بیست مثقال شرعی، که پانزده مثقال معمولی است برسد، اگر شرایط دیگر را هم که قبلاً گفته شد داشته باشد، باید (چهل یک) آن را، که نُه نخود می‌شود، بهعنوان زکات داد، و اگر به این مقدار نرسد زکات آن واجب نیست. نصاب دوم: چهار مثقال شرعی است که سه مثقال معمولی می‌شود؛ یعنی اگر سه مثقال به پانزده مثقال اضافه شود، باید زکات تمام 18مثقال را از قرار (چهل یک) بدهد، و اگر کمتر از سه مثقال اضافه شود، فقط باید زکات 15مثقال آن را بدهد و زیادی آن زکات ندارد، و همچنین است هر چه بالا رود؛ یعنی اگر سه مثقال اضافه شود، باید زکات تمام آنها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود، مقداری که اضافه شده زکات ندارد.
- امر به معروف و نهی از منکر با وجود شرایط ذیل واجب می‌شود: اول: علم؛ پس کسی که عالم به حکم شرعی نیست، نمیتواند امر به معروف و یا نهی از منکر بنماید، بنابراین در ابتدا لازم است شخص آمر و یا ناهی خودش از احکام شرعی اطلاع کافی داشته باشد. دوم: احتمال تأثیر؛ پس در صورتی که انسان میداند سخن او تأثیری در دیگری ندارد، بر او لازم نیست امر به معروف و یا نهی از منکر بنماید، اما جواز بلکه رجحان آن در صورت عدم خوف ضرر، خالی از وجه نیست. سوم: اصرار بر ترک واجب و یا انجام دادن معصیت؛ پس در صورتی که انسان بداند شخصی از معصیتی که انجام داده توبه کرده است و یا نشانههایی بر پشیمانی او دلالت کند، امر به معروف و یا نهی از منکر واجب نیست. چهارم: عدم مفسده؛ پس اگر کسی بهخاطر امر به معروف و یا نهی از منکر ترس از وقوع مفسدهای دارد، و آن مفسده عبارت از ضرر جانی یا آبرویی و یا مالی قابل اعتنایی است، این کار بر او واجب نیست. بنابراین با وجود این شرایط، امر به معروف و نهی از منکر واجب می‌شود، و در امر به معروف و نهی از منکر عدالت شرط نیست.
- اگر سگ شکاری، حیوان وحشی حلالگوشتی را شکار کند، پاک و حلال بودن حیوان شش شرط دارد: 1 سگ بهطوری تربیت شده باشد که هر وقت آن را برای گرفتن شکار بفرستند برود و هر وقت از رفتن جلوگیری کنند بایستد، ولی اگر در وقت نزدیک شدن به شکار با جلوگیری نایستد مانع ندارد؛ و تربیت شدن سگ به این است که غالباً موقع کشتن شکار آن را نخورد، ولی اگر اتفاقاً شکار را بخورد، اشکال ندارد. 2 صاحبش آن را بفرستد، و اگر از پیش خود دنبال شکار رود و حیوانی را شکار کند خوردن آن حیوان حرام است، بلکه اگر از پیش خود دنبال شکار رود و بعداً صاحبش بانگ بزند که زودتر خود را به شکار برساند، اگرچه بهواسطه صدای صاحبش شتاب کند، بنابر اظهر باید از خوردن آن شکار، خودداری نمایند. 3 کسی که سگ را میفرستد باید مسلمان باشد یا بچه مسلمان باشد که خوب و بد را میفهمد، و اگر کافر یا کسی که اظهار دشمنی با اهلبیت پیغمبر صلیاللهعلیهوآله میکند سگ را بفرستد، شکار آن سگ، حرام است. 4 وقت فرستادن سگ، نام خدا را ببرد، و اگر عمداً نام خدا را نبرد، آن شکار حرام است، ولی اگر از روی فراموشی باشد، در صورتی که معتقد به وجوب بردن نام خدا در این هنگام بود و یا اگر معتقد نبوده عادت به بردن نام خدا داشت، اشکال ندارد، و اگر وقت فرستادن، نام خدا را عمداً نبرد و پیش از آنکه سگ به شکار برسد نام خدا را ببرد بنابر احتیاط، باید از آن شکار اجتناب نمایند، اگرچه بنابراظهر مانعی ندارد. 5 شکار بهوسیله زخمی که از دندان سگ پیدا کرده بمیرد، پس اگر سگ شکار را خفه کند، یا شکار به دلیل دویدن یا ترس بمیرد، حلال نیست. 6 کسی که سگ را فرستاده، وقتی برسد که حیوان مرده باشد، یا اگر زنده است به اندازه سر بریدن آن وقت نباشد، و چنانچه وقتی برسد که به اندازه سر بریدن وقت باشد، مثلاً حیوان چشم یا دُم خود را حرکت دهد، یا پای خود را به زمین بزند، چنانچه سر حیوان را نبُرد تا بمیرد، حلال نیست. و بنابر احوط، شکارچی باید خودش را زود به شکار برساند که اگر زنده است، آن را به دستور شرع سر ببرد، و اگر عجله نکرد، چه معذور باشد یا نه، و احتمال بدهد که بعد از شکار کردن هنوز زنده بوده و بعداً مرده است، پاک و حلال بودن شکار، مشکل است.
- اگر ورق قرآن یا چیزی که احترام آن لازم است، مثل کاغذی که اسم خدا یا پیغمبر صلی الله علیه و آله وسلم یا امام علیه السلام بر آن نوشته شده، در مستراح بیفتد، بیرون آوردن و آب کشیدن آن اگر چه خرج داشته باشد بر کسی که آن را انداخته واجب است و اگر او این کار را نکرد یا نتوانست انجام دهد، بر دیگران واجب می شود و خرج آن از بیت المال داده می شود. و اگر بیرون آوردن آن ممکن نباشد، کسانی که مطلع هستند نباید به آن مستراح بروند تا یقین کنند آن ورق پوسیده شده است. ولی وجوب اعلام ، محل تأمل است . و همچنین اگر تُربت در مستراح بیفتد و بیرون آوردن آن ممکن نباشد ، تا وقتی یقین نکرده اند که کاملاً از بین رفته ، نباید به آن مستراح بروند .
- اگر حیوان حلالگوشت وحشی را با اسلحه شکار کنند، با پنج شرط حلال و بدنش پاک است: 1 اسلحه شکار مثل کارد و شمشیر برنده باشد، یا مثل نیزه و تیر، تیز باشد که بهواسطه تیز بودن، بدن حیوان را پاره کند، و اگر بهوسیله دام یا چوب و سنگ و مانند اینها حیوانی را شکار کنند بنابر اظهر پاک نمیشود و خوردن آن هم حرام است؛ و اگر حیوانی را با تفنگ شکار کنند، چنانچه گلوله آن تیز باشد که در بدن حیوان فرو رود و آن را پاره کند پاک و حلال است، و اگر گلوله تیز نباشد، بلکه با فشار در بدن حیوان فرو رود و حیوان را بکشد، یا بهسبب حرارتش بدن حیوان را بسوزاند و در اثر سوزاندن، حیوان بمیرد، پاک و حلال بودنش، اشکال دارد. 2 کسی که شکار میکند باید مسلمان باشد یا بچه مسلمان باشد که خوب و بد را بفهمد، و اگر کافر یا کسی که اظهار دشمنی با اهلبیت پیغمبر صلیاللهعلیهوآله میکند، حیوانی را شکار نماید، آن شکار حلال نیست. 3 اسلحه را برای شکار کردن حیوان بهکار ببرد، و اگر مثلاً جایی را نشانهگیری کند و ناخواسته حیوانی را بکشد، آن حیوان پاک نیست و خوردن آن هم حرام است. 4 در وقت بهکار بردن اسلحه، نام خدا را ببرد و چنانچه عمداً نام خدا را نبرد شکار حلال نمیشود، ولی اگر فراموش کند، در صورتی که معتقد به وجوبِ بردنِ نام خدا در این هنگام بوده، و یا اگر معتقد نبوده، عادت به بردن نام خدا را داشت، اشکال ندارد. 5 وقتی به حیوان برسد که مرده باشد، یا اگر زنده است به اندازه سر بریدن آن وقت نباشد؛ و چنانچه به اندازه سر بریدن وقت باشد و سر حیوان را نبُرد تا بمیرد، حرام می‌شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] هرگاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد کار خیری را انجام دهد ، بعد از آنکه حاجتش برآورده شد ، باید آن کار را انجام دهد و نیز اگر بدون آنکه حاجتی داشته باشد ؛ عهد کند که عمل خیری را انجام دهد ، آن عمل بر او واجب می شود .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هرگاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد کار خیری را انجام دهد، بعد از آن که حاجتش برآورده شد، باید آن کار را انجام دهد، و نیز اگر بدون آن که حاجتی داشته باشد، عهد کند که عمل خیری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب می شود.
- [آیت الله خوئی] هرگاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد کار خیری را انجام دهد، بعد از آن که حاجتش برآورده شد، باید آن کار را انجام دهد و نیز اگر بدون آن که حاجتی داشته باشد عهد کند که عمل خیری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب می‌شود.
- [امام خمینی] هرگاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد کار خیری را انجام دهد، بعد از آن که حاجتش برآورده شد باید آن کار را انجام دهد و نیز اگر بدون آنکه حاجتی داشته باشد، عهد کند که عمل خیری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله سبحانی] هر گاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد کار خیری را انجام دهد، بعد از آنکه حاجتش برآورده شد، باید آن کار را انجام دهد و نیز اگر بدون آنکه حاجتی داشته باشد; عهد کند که عمل خیری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب می شود.
- [آیت الله بروجردی] هر گاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد، کار خیری را انجام دهد، بعد از آن که حاجتش برآورده شد، باید آن کار را انجام دهد و نیز اگر بدون آن که حاجتی داشته باشد، عهد کند که عمل خیری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هر گاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد کار خیری را انجام دهد، بعد از آن که حاجتش برآورده شد باید آن کار را انجام دهد و نیز اگر بدون آن که حاجتی داشته باشد، عهد کند که عمل خیری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب می شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] هر گاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد، کار خیری را انجام دهد، بعد از آن که حاجتش برآورده شد، باید آن کار را انجام دهد و نیز اگر بدون آن که حاجتی داشته باشد عهد کند که عمل خیری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله اردبیلی] هرگاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد کار خیری را انجام دهد، بعد از آن که حاجت او برآورده شد، باید آن کار را انجام دهد و نیز اگر بدون آن که حاجتی داشته باشد، عهد کند که عمل خیری را انجام دهد، آن عمل بر او واجب می‌شود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هرگاه با خدا عهد کند که اگر به حاجت شرعی خود برسد کار خیری را انجام دهد؛ بعد از آنکه حاجتش بر آورده شد؛ باید آن کار را انجام دهد و نیز اگر بدون آنکه حاجتی داشته باشد؛ عهد کند که عمل خیری را انجام دهد؛ آن عمل بر او واجب می شود.