اجیر
به کسی که خود را برای انجام کاری مانند بنّایی و خیّاطی اجاره می‌دهد، اجیر گفته می‌شود. از این رو، این عنوان، به اجارۀ اعمال اختصاص دارد و در باب اجاره از آن سخن رفته است.
اگر کسی اجیر شود که مثلاً در مدت یک سال نمازهای میت را بخواند و پیش از تمام شدن سال بمیرد، باید برای نمازهایی که می‌دانند اجیر به‌جا نیاورده، دیگری را اجیر نمایند، بلکه برای نمازهایی که احتمال می‌دهند به‌جا نیاورده بنابر احتیاط واجب باید اجیر بگیرند.
عنوان مسئله:
اگر کسی اجیر شود که مثلاً در مدت یک سال نمازهای میت را بخواند و پیش از تمام شدن سال بمیرد، باید برای نمازهایی که می‌دانند اجیر به‌جا نیاورده، دیگری را اجیر نمایند، بلکه برای نمازهایی که احتمال می‌دهند به‌جا نیاورده بنابر احتیاط واجب باید اجیر بگیرند.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] با توجه به این که بسیاری از نمازهای استیجاری، از باب احتیاط خوانده می‌شود، آیا کسی که برای خواندن نماز میّت اجیر شده، میتواند این نمازها را به جماعت و در حالی که مأموم است، بخواند؟
- [آیت الله نوری همدانی] عده ای از جوانان و یا نوجوانان هستند که بعضی از آنها نیز به سن تکلیف شرعی هم نرسیدهاند؛ کارگری میکنند و پولهای کارگری را بدست پدران و بزرگان خودشان می‌دهند و آنان را مالک پولهایشان می‌دانند و پدران هم برای ایشان خوراک و لباس و خوابگاه تهیه مینمایند و گاه بدلیل اینکه باید در آینده ازدواج نمایند و... این پولها را جمع میکنند حال وقتی سال پدر رسید، خمس آن پولها به عهده پدران و بزرگانشان است یا به عهده خودشان؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که برای خواندن نماز قضای میّتی اجیر شده و بعدا جراحاتی در او ایجاد شده که دیگر وضوی عادی نمیتواند بگیرد و وظیفهاش وضوی جبیرهای و یا تیمّم است، آیا شرعا حق دارد به همین صورت، نمازهای میّت را بخواند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در رساله حضرت آقا در مسئله 612 آمده اگر میّت وصیّت کرده باشد شخص معیّنی بر او نماز بخواند احتیاط واجب آن است که آن شخص از ولیّ میّت اجازه بگیرد.... تا آخر حال اگر وصیّت نکرده باشد آیا باز هم اجازه میخواهد در صورتی که اجازه واجب باشد در هر دو صورت کسی که 5 پسر دارد و 5 دختر از چه کسی باید اجازه بگیرد و اگر اصلاپسر نداشته باشد چطور؟
- [آیت الله بروجردی] در مسأله سقط شدن {بچه} که حضرت عالی غسل مس را بر مادر واجب میدانید، مرحوم آیت اللَّه اصفهانی احتیاط مطلق داشته و مکفی بودن غسل واجب را از غسل زنی که غفلت داشته باشد، هم ایشان هم حضرت عالی اشکال فرمودهاید. علی ای حال، عموم مردم غافل بودهاند از این مسأله، فعلاً متذکّر شدهاند، پس از ده سال یا بیشتر بعضی هم وفات نمودهاند، خواندن نمازهای چندین ساله بر مقلّدین حضرت عالی مشکل بلکه حرج شدید است، نسبت به اشخاص راه نجاتی فراهم بفرمایید. و بعضی از آن آقایان که غسل جنابت را مکفی می‌دانند از آن غسل و لو غفلت داشته باشد، آیا ممکن است رجوع به آنها شود؟ و در صورت امکان رجوع آیا مکفی دانستن آقایان حالیه بازگشتش به همان غسل زمان حیات آیت اللَّه اصفهانی است، یا غسل جنابت فعلی؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که نماز استیجاری می خواند: 1 آیا گفتن اذان و اقامه و سلام های سه گانه و تسبیحات اربعه به طور کامل بر او واجب است؟ 2 اگر یک روز مثلاً نماز ظهر و عصر را بخواند و در روز بعد نمازهای پنجگانه را به طور کامل به جا آورد، آیا رعایت ترتیب لازم است؟ 3 آیا در نماز استیجاری، ذکر خصوصیات میّت شرط است یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] اهمیت قبله در نماز چه قدر است و اگر در مکانی قرار داشتی که جهت قبله مشخص نبود و راهی برای یافتن آن هم وجود نداشت و بعد از خواندن نماز بعداً (چند روز بعد) متوجه شدی که جهت قبله اشتباه بوده باید چه کرد؟ ج) بطور کلّی کسی که هیچ راهی برای یافتن قبله ندارد و گمانش هم به هیچ طرف نمی رود، بنابر احتیاط واجب باید به چهار طرف نماز بخواند و اگر عمداً برخلاف وظیفه عمل کرده و بعد هم متوجه شده به طرفی که نماز خوانده اشتباه بوده است، باید بنابر احتیاط نماز خود را اعاده نماید.س: کسی که در حال اضطرار نمی تواند به طرف قبله نماز بخواند، آیا جهات غیر از قبله برایش یکسان است؟
- [سایر] سلام علیکم و رحمه الله و برکاتهتقریبا در حدود یک سال پیش چون احتیاج زیادی به مقداری پول داشتم، نماز استیجاری از شخصی قبول کردم که برای برادرش و پدرش به من پول داد تا نماز های قضای آنان را بخوانم. بعد از یک سال که من مشغول خواندن این نماز های قضا شده بودم، به درد شدیدی در ناحیه زانو گرفتار شدم که به پزشک مراجعه کردم، ایشان گفت که شما به التهاب مفاصل زانو و ساق پا گرفتار شده ای، الان به گونه ای درد دارم که نمازهای واجبم را هم به کمک داروهای مسکن می خوانم. الان متحیرم که چه کنم، چگونه نماز های استیجاری را انجام دهم و یا چگونه مابقی پول را بر گردانم، حال1.آیا جایز است که شخص دیگری را برای انجام ادامه نماز های استیجاری و بدون اطلاع به وارثان میت، اجیر کنم؟2.در صورتی که بخواهم پول را به وارث میت بر گردانم،آیا وارث میت می تواند به این دلیل که هزینه نماز استیجاری بعد از گذشتن یک سال بیشتر شده است، از من پول بیشتری از آن چه پرداخت کرده است، مطالبه کند؟در هر صورت، اگر نتوانم مالی که در ذمه دارم را پرداخت کنم، چه کنم؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که دیگری را برای نمازهای میت اجیر کرده اگر بفهمد که عمل را به‌جا نیاورده و یا باطل انجام داده، باید دوباره اجیر بگیرد.
- اگر اجیر تمام اجرت را بگیرد و پیش از تمام کردن نمازهای میت بمیرد و خودش هم نماز قضا داشته باشد، باید از مال او برای نمازهایی که اجیر بوده دیگری را اجیر نمایند و قضای نماز خودش بر ولی اوست.
- کسی را که عذری دارد، مثلاً نشسته نماز میخواند، بنابر احتیاط نمیتوان برای نمازهای میت اجیر کرد، بلکه کسی را هم که با تیمم یا وضوی جبیره نماز میخواند، بنابر احتیاط نمیشود اجیر کرد.
- اگر بداند یکی از دو سجده سهو را به‌جا نیاورده، در محل تدارک میکند و در غیر محل بنابر احتیاط واجب دو سجده سهو به‌جا آورد و اگر بداند سهواً سه سجده کرده، بنابر احتیاط مستحب دوباره دو سجده سهو بنماید.
- اگر در نماز مستحبی کاری را فراموش کرد، چنانچه محل آن باقی است، بنابر اظهر باید آن را به‌جا آورد، و در این جهت مثل نماز واجب است.
- نمازهایی را که انسان با وضوی جبیرهای خوانده صحیح است و بعد از آنکه عذرش برطرف شد، با همان وضو میتواند نمازهای بعد را نیز بخواند، ولی اگر برای آنکه نمیدانسته تکلیفش وضوی جبیرهای است یا تیمم هر دو را انجام داده باشد، بنابر احتیاط واجب در صورت بقای جهل، برای نمازهای بعد وضو بگیرد.
- کسی را که برای نمازهای میت اجیر کردهاند اگر پیش از تمام کردن نمازها بمیرد و اجرت همه آنها را گرفته باشد، چنانچه شرط کرده باشد که تمام نمازها را خودش بخواند، باید اجرت مقداری را که نخوانده از مال او به ولی میتی که برای نماز او اجیر شده بود، بدهند؛ مثلا اگر نصف آنها را نخوانده، باید نصف پولی را که گرفته از مال او به ولی میت بدهند، و اگر شرط نکرده باشند، ورثه اجیر باید از مال او کسی را اجیر بگیرند تا نمازهای باقیمانده را بخواند، و اگر مال نداشته باشد، بر ورثه چیزی واجب نیست، و احتیاط در اعلام به مستأجر است که در صورت تمکن فرد دیگری را اجیر نماید.
- اگر اشتباهاً مشغول خواندن سورهای شود که سجده واجب دارد، چنانچه پیش از رسیدن به آیه سجده بفهمد، باید آن سوره را رها کند و بنابر احتیاط سوره دیگر بخواند، و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد، باید بنابر احتیاط سوره دیگری بخواند و بعد از نماز، سجده آن آیهای که سجده واجب داشته است به‌جا آورد.
- اگر در حال برخاستن شک کند که تشهد را به‌جا آورده یا نه، یا اگر شک کند که سجده را به‌جا آورده یا نه، بنابر احتیاط باید برگردد و به‌جا آورد، بلکه در دومی وجوب برگشتن اظهر است.
- اگر عمداً ترتیب نماز را بههم بزند، مثلاً سوره را پیش از حمد بخواند، یا سجود را پیش از رکوع به‌جا آورد، بنابر احتیاط نماز باطل می‌شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] اگر کسی اجیر شود که مثلاً در مدت یک سال نمازهای میت را بخواند و پیش از تمام شدن سال بمیرد، بنا بر احتیاط واجب باید برای نمازهایی که می‌دانند یا احتمال می‌دهند به جا نیاورده، دیگری را اجیر نمایند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی اجیر شود که مثلاً در مدت یک سال نمازهای میّت را بخواند، ولی پیش از تمام شدن سال بمیرد، باید برای نمازهایی که می‌دانند بجا نیاورده، شخص دیگری را اجیر نمایند، بلکه برای نمازهایی هم که احتمال می‌دهند بجا نیاورده، بنابر احتیاط واجب باید اجیر بگیرند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی اجیر شود که مثلاً در مدّت یکسال نمازهای میّت را بخواند و پیش از تمام شدن سال بمیرد، باید برای نمازهایی که می‌دانند، بجا نیاورده، دیگری را اجیر نمایند و اگر احتمال می‌دهند بجا نیاورده بنابر احتیاط واجب دیگری را اجیر نمایند.
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی اجیر شود که مثلاً در مدّت یک سال نمازهای میّت را بخواند و پیش از تمام شدن سال بمیرد، باید برای نمازهایی که می‌دانند به جا نیاورده دیگری را اجیر نمایند بلکه برای نمازهایی هم که احتمال می‌دهند به جا نیاورده، باید اجیر بگیرند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کسی اجیر شود که مثلاً در مدت یک سال نمازهای میت را بخواند و پیش از تمام شدن سال بمیرد، باید برای نمازهایی که می دانند به جا نیاورده دیگری را اجیر نمایند. و هم چنین برای نمازهایی که احتمال می دهند به جا نیاورده باشد بنابر احتیاط واجب اجیر بگیرند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگرکسی اجیر شود که مثلاُ در مدت یک سال نمازهای میت را بخواند و پیش ازتمام شدن سال بمیرد،باید برای نمازهائی که می دانند بجا نیاورده دیگری را اجیر نمایند بلکه برای نمازهائی هم که احتمال می‌دهند بجا نیاورده باید بنابر احتیاط واجب اجیر بگیرند
- [آیت الله سبحانی] اگر کسی اجیر شود که مثلاً در مدت یکسال نمازهای میت را بخواند و پیش از تمام شدن سال بمیرد، باید برای نمازهائی که می دانند به جا نیاورده دیگری را اجیر نمایند بلکه برای نمازهائی هم که احتمال می دهند به جا نیاورده باید بنابر احتیاط واجب اجیر بگیرند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی اجیر شود که مثلا در مدت یک سال نمازهای میت را بخواند و پیش از تمام شدن سال بمیرد باید برای نمازهایی که می دانند به جا نیاورده دیگری را اجیر نمایند و اگر احتمال می دهند به جا نیاورده بنابر احتیاط واجب نیز اجیر بگیرند
- [امام خمینی] اگر کسی اجیر شود که مثلا در مدت یک سال نمازهای میت را بخواند و پیش از تمام شدن سال، بمیرد باید برای نمازهایی که می دانند به جا نیاورده، دیگری را اجیر نمایند بلکه برای نمازهایی که احتمال می دهند به جا نیاروده باید بنابر احتیاط واجب اجیر بگیرند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر کسی اجیر شود که مثلا در مدت یک سال نمازهای میت را بخواند و پیش از تمام شدن سال بمیرد؛ باید برای نمازهائی که می دانند به جا نیاورده؛ دیگری را اجیر نمایند. و اگر احتمال می دهند که به جا نیاورده بنا بر احتیاط واجب نیز اجیر بگیرد.