اب دهان
آب دهان به بزاق دهان گفته می‌شود و دارای احکامی است که در باب‌هاى طهارت، صلات، صوم و اطعمه و اشربه آمده است.
مسواک کردن برای روزه‌دار، مانند مضمضه جایز و بلکه مستحب است، ولی اگر مسواک را از دهان بیرون آورد و دوباره در دهان وارد کند، نگذارد آب آن داخل حلق شود، ولی اگر آب مسواک به‌قدری کم باشد که در آب دهان مستهلک می‌شود، مانعی ندارد.
عنوان مسئله:
مسواک کردن برای روزه‌دار، مانند مضمضه جایز و بلکه مستحب است، ولی اگر مسواک را از دهان بیرون آورد و دوباره در دهان وارد کند، نگذارد آب آن داخل حلق شود، ولی اگر آب مسواک به‌قدری کم باشد که در آب دهان مستهلک می‌شود، مانعی ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا بازگشت آب دهان از روی لب به داخل دهان (حلق) باعث باطل شدن روزه می شود؟ (مثلا هنگامی که لب را با زبان تر می کنیم) (مرجع تقلید: آیت الله سیستانی)
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در هنگام مسواک کردن از لثه ها خون خارج می شود، آیامسواکی که در داخل دهان با خون لثه ملاقات می کند ولی بعد از بیرون آوردن خونی نیست; نجس می باشد؟ و همین طور آبی که مضمضه می کنند در حالی که دهان خونی است، ولی در آن آب خون نیست، آیا نجس می باشد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا خونی که بی اختیار از دماغ روزه دار از حلق پایین می رود مبطل روزه است؟ توضیح اینکه به فضای دهان وارد نمی شود؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا اگر انسان آب بینی را بالا بکشد و مقداری از آن وارد حلق شود، روزه باطل است؟
- [آیت الله اردبیلی] اینجانب بیماری لثه دارم؛ به نحوی که هنگام روزه داری دهان خشک شده و عروق بسیار کوچک پاره شده و خونریزی مختصری ایجاد می کند و اگر آب دهان را بیرون بریزم، رگه های خون در آن مشخص است و اگر بیرون نریزم تقریباً در آب دهان مستهلک می شود. گاهی اوقات که خلط صبحگاهی ته حلق را بیرون می ریزم و به لثه ها فشار می آید، این خونریزی بیشتر است و در آب دهان مستهلک نمی شود. سوال این است: 1- آیا اگر خون مذکور با آب دهان مستهلک شود و عمداً یا سهواً فرو داده شود، روزه باطل است؟ 2- اگر با آب دهان مستهلک نشود و تا زمانی که خونریزی بسیار کم و مختصر شود، بیرون ریخته و پس از آن آب دهان قورت داده شود، چطور؟ 3- با توجه به داشتن دندانهای پرکرده و مصنوعی در دهان، خون مذکور چه با آب دهان مستهلک شود چه نشود، دهان را نجس می کند؟ اگر بله چطور می شود در حال روزه دهان را آب کشید و آیا لازم است قبل از افطار یا بعد آن دهان آب کشیده شود؟ 4- اگر خون مذکور که در آب دهان مستهلک نمی شود، به دلیل جهل نسبت به مساله فقهی یا ندانستن کیفیت خونریزی، در زمان روزه فروداده شود و بعدها متوجه موضوع شود، قضا و کفاره دارد؟ 5- اگر بعد از کشیدن دندان، خونریزی در حال روزه وجود داشته و به توصیه پزشک خون محل کشیدن دندان را که با آب دهان مخلوط شده و به رنگ قهوه ای تیره است، به تنهایی یا همراه با خون لثه به شرح فوق فرودهد، حکم روزه او چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] 1. آیا (ربا ) بین مادر و فرزند جایز است؟ 2. آیا قطره ای خون لثه که در آب دهان مستهلک شده و از بین برود برای روزه مشکلی ایجاد می کند؟ 3. آیا عقیقه کردن یک گوسفند برای چند فرزند صحیح است و برای همه کفایت می کند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر چیزی به زور وارد دهان روزه دار شود و یا سر او به همان صورت داخل آب گردد، آیا روزه اش باطل می شود؟ اگر وادار به باطل کردن روزه اش شود، مثلاً به او بگویند که اگر روزه ات را نخوری، ضرری به خودت یا مالت وارد می سازیم، او هم برای دفع این ضرر غذا بخورد، آیا روزه اش صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] به سبب ازدیاد تعداد حجّاج در سالهای اخیر، موانعی برای ادای اعمال پیش آمده است و از آن جمله است به جا آوردن اعمال مکه بعد از اعمال منی. آیا به جهت رعایت صحّت اعمال حجاج، جایز است حجّاج بعد از رمی جمره عقبه و قبل از قربانی و حلق و تقصیر، اعمال مکه را انجام دهند؟ اگر برای همه جایز نیست، آیا برای کسانی مثل خائف، زنانی که خوف از حیض شدن دارند، کسی که مسئول آب و غذای حجّاج است، پیر مردان، زنان، مریضها، بچهها، پرستاران مریض، پزشکان و... جایز است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر شخصی در کلاس درس بوده ناگهان متوجه گردید که لای دندان غذائی است و خود را مقداری کنترل نموده به این امید که در پایان درس آن را بیرون ریزد، ولی احتمال قوی می دهد که در کلاس درس همراه با آب وارد حلق شده باشد، آیا روزه باطل می شود یا این شخص معذور می باشد؟
- [آیت الله خامنه ای] من مبتلا به بیماری لثه هستم و طبق دستور پزشک باید همیشه آن را مالش دهم، این کار باعث سیاهی بعضی از قسمت های لثه ام می شود مثل این که خونی در داخل آن جمع شده باشد. هنگامی که دستمال کاغذی روی آن می گذارم رنگ دستمال قرمز می شود، لذا اقدام به شستن دهانم با آب کر می کنم، ولی خون منجمد، مدت زمانی باقی می ماند و با شستن از بین نمی رود. بعد از قطع آب کر، آیا آبی که وارد دهان شده و به آن قسمت ها رسیده و سپس از دهان خارج شده، محکوم به نجاست است یا این که جزء آب دهان محسوب می شود و محکوم به طهارت است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- مضمضه کردن، یعنی آب در دهان گردانیدن، برای روزه‌دار جایز است، حتی اگر برای غیر وضو، مثل خنک شدن باشد، و بهتر است در غیر وضو این کار را انجام ندهد، و مستحب است بعد از مضمضه، سه مرتبه آب دهان را بیرون بریزد، ولی اگر برای غیر وضوی واجب و غیر مداوا مضمضه یا استنشاق کرد، و بدون اختیار آب در حلق او فرو رفت، بنابر احتیاط واجب باید قضای این روزه را بگیرد.
- اگر از بواسیری که دانههای آن بیرون نباشد یا زخمی که توی دهان و بینی و مانند اینها است، خونی به بدن یا لباس برسد، بنابر اظهر نمیتواند با آن نماز بخواند، مگر اینکه عرفاً مضطر و مجبور باشد با همین بدن یا لباس نماز بخواند یا برای شخص او آب کشیدن یا تعویض آنها مشکل و سخت باشد. و اما خون بواسیری که دانههای آن بیرون است و یا اینکه در داخل بوده، ولی مثل بواسیری که در بیرون است بدن یا لباسش را نجس میکند، بدون اشکال نماز خواندن با آن جایز است.
- کسی که وضو میگیرد مستحب است موقعی که نگاهش به آب میافتد بگوید:(بِسْمِ اللّهِ وَ بِاللّهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی جَعَلَ الْمَاءَ طَهُوراً وَ لَمْ یجْعَلْهُ نَجِساً)؛ و موقعی که پیش از وضو دست خود را میشوید بگوید: (اللّهُمَّ اجْعَلْنی مِنَ التّوّابینَ وَ اجْعَلْنی مِنَ الْمُتَطهِّرین)؛ و در وقت مضمضه کردن، یعنی آب در دهان گردانیدن، بگوید: (اللّهُمَّ لَقِّنّی حُجَّتی یوْمَ اَلْقاک وَ أَطْلِقْ لِسانی بِذِکرِک)؛ و در وقت استنشاق، یعنی آب در بینی کردن، بگوید: (اللّهُمّ لا تُحَرِّمْ عَلَیَّ ریحَ الْجَنَّةِ وَ اجْعَلْنی مِمَّنْ یشُمُّ ریحَهَا وَ رَوْحَهَا وَ طِیبَها)؛ و موقع شستن صورت بگوید: (اللّهُمَّ بَیضْ وَجْهی یوْمَ تَسْوَدُّ فیهِ الْوُجوهُ وَ لا تُسَوِّدْ وَجْهی یوْمَ تَبْیضُّ فیهِ الْوُجوه)؛ و در وقت شستن دست راست بگوید: (اللّهُمّ أَعْطِنی کتابی بِیَمِینِی وَ الْخُلْدَ فِی الْجِنان بِیَسَارِی وَ حَاسِبْنِی حِسَاباً یَسِیراً)؛ و موقع شستن دست چپ بگوید: (اللّهُمَّ لا تُعْطِنِی کِتَابِی بِشِمَالِی وَ لا مِنْ وَراءِ ظَهْرِی وَ لا تَجْعَلْهَا مَغْلوُلَةً إلَی عُنُقِی وَ اَعُوذُ بِکَ مِن مُقَطَّعَاتِ النِّیرَان)؛ و موقعی که سر را مسح میکند، بگوید: (اللّهُمَّ غَشِّنِی بِرَحْمَتِک وَ بَرَکاتِک وَ عَفْوِک)؛ و در وقت مسح پا بگوید: (اللّهُمّ ثَبِّتْنِی عَلَی الصِّراطِ یومَ تَزِلُّ فِیهِ الاَقْدَامُ وَ اجْعَلْ سَعْیِی فِیمَا یُرْضِیکَ عَنّی یَا ذَاالجَلالِ وَ الإِکرام).
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] مضمضه زیاد، برای روزه‌دار مکروه است و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بیرون بریزد.
- [آیت الله علوی گرگانی] مضمضه زیاد برای روزه‌دار مکروه است و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد بهتر است سه مرتبه آب دهان را بیرون بریزد.
- [آیت الله اردبیلی] مضمضه زیاد برای روزه‌دار مکروه است و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بیرون بریزد.
- [آیت الله بروجردی] مضمضهی زیاد برای روزه‌دار مکروه است و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بیرون بریزد.
- [آیت الله اردبیلی] چند چیز برای روزه‌دار مکروه است و از آن جمله است: دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد؛ انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمّام رفتن باعث ضعف شود؛ انفیه کشیدن اگر نداند که به حلق میرسد و اگر بداند به حلق میرسد، جایز نیست؛ بو کردن گیاههای معطر؛ استعمال شیاف؛ تر کردن لباسی که در بدن است؛ کشیدن دندان و هر عملی که به واسطه آن از دهان خون بیاید؛ مسواک کردن با مسواکِ تر و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی، زن خود را ببوسد یا عملی انجام دهد که شهوت خود را تحریک کند؛ ولی اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد و یا احتمال دهد که منی خارج شود، گرچه منی نیز خارج نشود، روزه او باطل می‌شود. همچنین نشستن زن روزه‌دار در آب مکروه است بلکه احتیاط مستحب این است که در آب ننشیند.
- [آیت الله خوئی] اگر غیر آب چیز دیگری را در دهان ببرد و بیاختیار فرو رود، یا آب داخل بینی کند و بیاختیار فرو رود، قضا بر او واجب نیست. (مسألة 1699)- مضمضزیاد برای روزه‌دار مکروه است، و اگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر آن است که سه مرتبه آب دهان را بیرون بریزد.
- [آیت الله مظاهری] برای روزه‌دار سیزده مورد، مکروه است: 1 - مسافرت برای فرار از روزه. 2 - ریختن دارو به چشم. 3 - سرمه کشیدن در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد. 4 - انجام هر کاری که باعث ضعفمیشود، مانندخون گرفتن و حمام رفتن. 5 - اَنفیه کشیدن در صورتی که نداند که به حلق میرسد )ولی اگر بداند به حلق میرسد جایز نیست(. 6 - بو کردن گیاههای معطر. 7 - نشستن زن در آب. 8 - استعمال شیاف. 9 - تر کردن لباسی که در بدن است. 10 - دندان کشیدن. 11 - هر کاری که به واسطه آن از دهان خون بیاید. 12 - با چوب تر مسواک کردن. 13 - هر کاری که شهوت را تحریک کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مضمضه کردن زیاد برای روزه دار مکروه است و بعد از مضمضه باید آب خارجی را از دهان بیرون بریزد و بهتر است سه مرتبه آب دهان را بیندازد و اگر بداند به واسطه مضمضه بی اختیار آب وارد گلویش می شود نباید مضمضه کند.
- [آیت الله اردبیلی] احتیاط واجب آن است که روزه‌دار بخار غلیظ، دود سیگار و تنباکو و مانند آنها را نیز به حلق نرساند و اگر بخار غلیظ در دهان به صورت آب درآید و آن را فرو برد، روزهاش باطل می‌شود.
- [آیت الله بروجردی] چند چیز برای روزه‌دار مکروه است و از آن جمله است:1. دوا ریختن به چشم و سرمه کشیدن، در صورتی که مزه یا بوی آن به حلق برسد.2. انجام دادن هر کاری که مانند خون گرفتن و حمام رفتن باعث ضعف می‌شود.3. انفیه کشیدن، اگر نداند که به حلق میرسد و اگر بداند به حلق میرسد جایز نیست.4. بو کردن گیاههای معطّر.5. نشستن زن در آب.6. استعمال شیاف.7. تر کردن لباسی که در بدن است.8. کشیدن دندان و هر کاری که به واسطهی آن از دهان خون بیاید.9. مسواک کردن به چوب تر.10. بی جهت آب یا چیزی در دهان کردن.و نیز مکروه است انسان بدون قصد بیرون آمدن منی زن خود را ببوسد، یا کاری کند که شهوت خود را به حرکت آورد و اگر به قصد بیرون آمدن منی باشد، روزهی او باطل می‌شود.