فقیر
گدا آن است که: دنیا از او دست برداشته، و فقیر آن است که: او دست از دنیا برداشته است.
اگر طفل یا دیوانه‌ای از شیعه فقیر باشد، انسان می‌تواند به ولیّ او زکات بدهد که به مصرف او برساند.
عنوان مسئله:
اگر طفل یا دیوانه‌ای از شیعه فقیر باشد، انسان می‌تواند به ولیّ او زکات بدهد که به مصرف او برساند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا فقیر شیعه می تواند از یک نفر سنی، زکات بگیرد؟
- چیزی را که انسان بابت زکات به فقیر می دهد، آیا لازم است به او بگوید که زکات است؟
- آیا دهنده ی زکات فطره می تواند برای فقیر شرایطی تعیین کند، مثلاً به فقیر شرط کند که "مقداری از فطره خود را مصرف کن و بقیّه را به فقیر دیگر بده"؟
- اگر در شهری هم فقیر مستحقّ و هم مسجد نیمه کاره باشد، در مصرف زکات اولویت با کدام یک می باشد؟
- در محلی که زکات فطره زیاد پرداخت می شود و فقیر بسیار کم است، آن را در چه راهی مصرف نمایند؟
- امام جماعت پول هایی را بابت زکات فطره از مردم دریافت می نماید، آیا جایز است پول ها را با هم مخلوط نماید یا این که باید هر کدام را جدا جدا به فقیر برساند؟
- فردی واجب الزکاة می باشد، در حالی که خودش بدهکار است، آیا می تواند آن زکات را از جهت سهم غارمین در بدهکاری خودش مصرف کند؟ آیا فقیر می تواند زکاتش را خودش بردارد؟
- شخصی وصیّت کرده ثلث مال او جهت خیرات مصرف شود. ثلث او 200 نخل خرما است. اگر محصول خرما به حد نصاب برسد، به آن زکات تعلّق می گیرد؟ آیا بر وصیّ واجب است زکات آن را بدهد یا بر شخص دیگر؟
- پدر اینجانب حدود هفتاد سال سن دارد و شغل او کشاورزی است. بنا به اقرار خودش زکات را خوب حساب نکرده است، یعنی دقیق زکات تسعه (نه گانه) را نداده و یقین دارد به عهده او زکات تسعه هست. هم چنین ردّ مظالم به عهده او است. آیا اکنون برای بری ءالذّمه شدن می تواند یک جا همه را حساب کند و به پسر فقیر خود بدهد و پسر برای خود زن بگیرد؟ آیا اجازه می فرمایید پدرم موارد مذکور را خرج عروسی برادر فقیرم کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] آیا مصرف زکات فطره باید از طریق مرجع تقلید یا با اجازه ایشان باشد یا هرکسی خودش می‌تواند به مصرف برساند؟
- [آیت الله خوئی] زن سیده که فقیر است و شوهر و فرزندان فقیر دارد می‌تواند که خمس را قبول نماید و تصرف کند بعداً به مصرف خود یا بچهها و شوهرش برساند یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] زن پیر که قادر بر گرفتن روزه نیست و باید برای هر روزی مُدّی ازطعام کفّاره بدهد، اگر شوهر او فقیر باشد می‌تواند کفّاره خود را به شوهر بدهد؟ و بعد از دادن آیا شوهر می‌تواند همان کفّاره را به مصرف نفقه آن زن برساند یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] موارد مصرف زکات فطره به جز برای فقیر، چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا شرعا میتوان به فقیر معتادی که اگر فطریه بگیرد، در اعتیاد مصرف میکند، فطریه داد؟
- [آیت الله سبحانی] کشاورزی که زکات به اموال او تعلق گرفته است، در صورتی که بدهکار باشد و بخواهد زکات مال را هم بپردازد، به عسر و حرج می افتد. آیا می تواند زکات مال را برای بدهکاری مصرف کند و آیا می تواند زکات را به فقیر بدهد، به شرط این که آن فقیر، زکات را به صاحب مال هبه کند؟
- [آیت الله وحید خراسانی] ایا شخص فقیر می تواند گوشت کفاره تقصیر خود را به مصرف فقرایی که نانخور او هستند برساند
- [آیت الله نوری همدانی] اگر شخصی نذر کند به فقیر معینی صدقه بدهد، آیا می‌تواند به فقیر دیگری بدهد؟
- [آیت الله نوری همدانی] با سلام آیا پدر می تواند به فرزند فقیر یا فرزند به پدر فقیر زکات فطره بدهد؟ آیا فقیر می تواند فطریه را خرج درمان نماید؟
- [سایر] آیا تغییر نذر جایز است؟ برای مثال کسی که نذر کرده در روز عاشورا، به مردم حلیم بدهد، آیا می‌تواند به جای آن خوراکی دیگری بدهد؟ یا حلیم را در روزهای دیگر ماه محرم به مصرف برساند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر طفل شیعهای فقیر باشد، انسان می‌تواند فطره را به مصرف او برساند، یا بهوسیله دادن به ولیّ طفل، ملک طفل نماید.
- اگر به ولیّ طفل و دیوانه دسترسی ندارد، می‌تواند خودش یا بهوسیله فردی امین زکات را به مصرف طفل یا دیوانه برساند؛ و باید موقعی که زکات را به مصرف آنان میرساند، نیت زکات کند. و اگر طفل ممیز است و اطمینان دارد که در همان مواردی صرف میکند که ولیّ او صرف میکرد، میتوان به خود طفل نیز داد و همچنین به سفیه، با اطلاع ولیّ او، میتوان زکات داد.
- زن می‌تواند به شوهر فقیر خود زکات بدهد؛ اگرچه شوهر، زکات را صرف مخارج خود آن زن نماید.
- اگر پیش از دادن زکات،از انگور، خرما، جو و گندمی که زکات آنها واجب شده، خود و افراد تحت تکفّل او بخورند، یا مثلاً به فقیر بدهد، باید زکات مقداری را که مصرف شده بدهد.
- انسان می‌تواند به فقیر و مسکین بیش از مخارج سالیانهاش زکات بدهد، ولی اگر این کار موجب بیانصافی شده و به دیگر فقرا اجحاف شود، مثل اینکه همه مردم بخواهند زکاتشان را به یک فقیر بدهند و بقیه فقرا تنگدست بمانند، خالی از اشکال نیست. و مستحب است که به هر فقیر کمتر از زکات نصاب اول طلا و نقره که قبلاً گفته شد ندهند.
- کسی که زنش سیّده است خمسش را بنابر احتیاط واجب نباید به او بدهد که به مصرف مخارج خودش برساند، ولی اگر مخارج دیگران بر آن زن واجب باشد و نتواند مخارج آنان را بدهد، جایز است انسان خمس به آن زن بدهد که به مصرف آنان برساند.
- اگر به خیال اینکه شخصی فقیر است به او زکات بدهد، بعد بفهمد فقیر نبوده، یا از روی ندانستن مسئله به کسی که میداند فقیر نیست زکات بدهد، چنانچه چیزی را که به او داده باقی باشد، می‌تواند از او بگیرد و به مستحق بدهد و اگر از بین رفته باشد اظهر این است که گیرنده در صورت جهل ضامن نیست، امّا اگر کسی که آن چیز را گرفته میدانسته یا احتمال میداده که زکات است و میدانسته که خودش فقیر نیست و ممکن است آن چیز یا عوضش را از او بگیرند، اگر می‌تواند باید عوض آن را از او بگیرد و به مستحق بدهد و اگر گیرنده ادعا کند نمیدانسته آن مال زکات است، همین که دهنده زکات میگوید، بهعنوان زکات دادم، پذیرفته می‌شود، و در صورت بقای عین آن مال، حق پس گرفتن آن را دارد، ولی می‌تواند پس نگیرد و از مال خود دوباره بدهد.
- هنگام جدا کردن گندم و جو از کاه و هنگام چیدن خرما و انگور، باید زکات آن را به فقیر داد یا از مال خود جدا کرد. و زکات طلا، نقره، گاو، گوسفند و شتر را بعد از تمام شدن ماه دوازدهم باید به فقیر بدهد یا از مال خود جدا نماید، ولی اگر منتظر فقیر معینی باشد یا بخواهد به فقیری بدهد که از جهتی برتری دارد، می‌تواند زکات را جدا کند و ادای آن را بهخاطر آن فقیر تأخیر بیندازد.
- مسلمانی که مستبصر (شیعه) شد عباداتی که موافق مذهب خودش انجام داده اعاده ندارد، مگر زکات که باید آن را به فقیر شیعه بدهد، ولی اگر از اول آن را به فقیر شیعه و با قصد قربت داده باشد، اعاده ندارد.
- بعد از جدا کردن زکات، لازم نیست فوراً آن را به مستحق بدهد، ولی اگر به کسی که می‌شود زکات داد دسترسی دارد یا سایر مصارف زکات برای او ممکن است، احتیاط مستحب آن است که دادن زکات را تأخیر نیندازد. و اگر با وجود آنکه می‌تواند زکات را به اهل آن برساند، تأخیر بیندازد و زکات از بین برود، بنابر اظهر ضامن است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر طفل یا دیوانه‌ای فقیر باشد، انسان می‌تواند خودش یا به واسطه ولیّ آنها یا یک نفر امین زکات را به مصرف آنها برساند.
- [آیت الله بروجردی] اگر طفل یا دیوانه‌ای از شیعه فقیر باشد، انسان می‌تواند به ولی او زکات بدهد، به قصد این که آنچه را میدهد مِلک طفل یا دیوانه باشد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر طفل یا دیوانه‌ای از شیعه فقیر باشد، انسان می‌تواند به ولیّ او زکات بدهد به قصد این که آنچه را میدهد ملک طفل یا دیوانه باشد.
- [آیت الله خوئی] اگر طفل یا دیوانه‌ای از شیعه فقیر باشد، انسان می‌تواند به ولیّ او زکات بدهد، به قصد اینکه آنچه میدهد ملک طفل یا دیوانه باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر طفل یا دیوانه‌ای از شیعه فقیر باشد، انسان می‌تواند به ولیّ او زکاْ بدهد، به قصد این که آنچه را که میدهد ملک طفل یا دیوانه باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در مصرف زکات، طفل یا دیوانه، همچون عاقل بالغ است پس چنانچه طفل و دیوانه از مصارف زکات باشند، انسان می‌تواند به ولیّ آنها زکات بدهد، به قصد این که آنچه میدهد ملک طفل یا دیوانه باشد، یا ولیّ آن را به مصرف طفل یا دیوانه برساند، یا با احراز رضایت ولیّ، خودش آن را به مصرف طفل یا دیوانه برساند.
- [آیت الله سبحانی] اگر طفل شیعه ای فقیر باشد، انسان می تواند فطره را به اذن ولیّ به مصرف او برساند، یا به واسطه دادن به ولیّ طفل، ملک طفل نماید.
- [امام خمینی] اگر طفل شیعه ای فقیر باشد، انسان می تواند فطره را به مصرف او برساند یا به واسطه دادن به ولی طفل ملک طفل نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر طفل شیعه ای فقیر باشد، انسان می تواند فطره را به مصرف او برساند، یا به واسطه دادن به ولیّ طفل، ملک طفل نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر طفل شیعهای فقیر باشد، انسان می‌تواند فطره را به مصرف او برساند یا به واسطه دادن به ولیّ طفل، ملک طفل نماید.