طلا و نقره
نَقدَین (تثنیه نقد) این اصطلاح در فقه شیعه برای طلا و نقرهٔ مسکوک به کار می‌رود. به نقدین (با شرایطی) زکات تعلق می‌گیرد. همچنین در باب ربا، از بابهای فقهی، از نقدین سخن رفته است.
خوردن و نوشیدن از ظرف (طلا) و (نقره) و استعمال آنها حرام است، بلکه استفاده از آنها برای زینت اتاق و یا هر منظور دیگر نیز جایز نیست (بنابراحتیاط واجب).
عنوان مسئله:
خوردن و نوشیدن از ظرف (طلا) و (نقره) و استعمال آنها حرام است، بلکه استفاده از آنها برای زینت اتاق و یا هر منظور دیگر نیز جایز نیست (بنابراحتیاط واجب).
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در احکام حج آمده که رنگ کردن و یا حنا بستن مو پیش از محرم شدن به قصد زینت جایز نیست. آیا منظور دقیقاً پیش از احرام بستن است و یا قبل از آن هم رنگ کردن و ماندن رنگ بر موها تا زمان عزیمت به حج و محرم شدن جایز نیست؟
- تمام فقهای شیعه اتّفاق دارند که نوشتن شهادتین و اقرار به امامت امامان(علیهم السلام) و دعای جوشن صغیر و کبیر و قرآن کریم برجمیع قطعه های کفن مستحب است. و می فرمایند: (اینها در جایی نوشته شود که مأمون از آلودگی به نجاست و قذرات باشد، و هتک حرمت نشود.) لطفاً در این مورد به سؤالات زیر پاسخ دهید: 1 منظور از نجاست و قذرات، چیزی است که به سبب پوسیدن بدن میّت حاصل می شود، یا نجاست دیگر؟ 2 آیا نوشتن دعاها و قران کریم به رنگ سیاه جائز نیست. (چنانچه مرحوم حاج شیخ عباس قمّی(رحمه الله) در مفاتیح الجنان می فرماید که به سیاهی ننویسد.) و اگر جائز نیست، به چه رنگ نوشته شود؟
- آیا توبه مجرم در جرایم تعزیری قبل از دستگیری و تسلّط بر او (بر فرض احراز) موجب سقوط تعزیر می شود، یا این حکم اختصاص به حدود دارد؟ و بر فرض سقوط تعزیر، آیا حاکم می تواند مجرم را در جایی که عمل ارتکابی موجب اخلال در نظم شده، یا بیم تجرّی دیگران در بین باشد، یا خوف وسیعی ایجاد شده، به منظور بازدارندگی و دفاع از حقوق عمومی مجازات نماید؟ چنانچه پاسخ اخیر مثبت باشد، این مطلب به ذهن می آید: (همانطور که حدّ محاربه، ولو مستلزم عوارض منفی مذکور باشد، با توبه مرتکبان (قَبْلَ أَنْ تَقْدِروُا عَلَیْهِمْ) ساقط می شود، پس مجازاتهای دون الحدّ نیز به طریق اولی ساقط می شود.) آیا این مطلب صحیح است، یا قیاس مع الفارق است؟ همان گونه که سقوط حدّ الهی موجب سقوط حقّ عمومی نیست. بدین معنی که چون مردم ناگزیرند برای تنظیم و تنسیق امور خود، نواهی و اوامری را (غیر از حرام و واجب خداوندی) بین خود مقرّر نموده و برای آن ضمانت اجرا تعیین نمایند، لذا پذیرفته نیست که اخلال کنندگان در نظم، و در واقع اخلال کنندگان نسبت به حقوق عمومی، به واسطه سقوط حقّ الله از کیفر نقض مقرّرات اجتماعی رهایی یابند; مگر آن که متولّی این حق (حاکم) به نمایندگی از مردم گذشت نماید. نظر حضرت عالی چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] حکم کسی که با آمیزش جنسی حرام یا استمناء یا خوردن و نوشیدن حرام روزه خود را در ماه رمضان باطل نموده چیست؟
- [سایر] با سلام؛ آیا در حالت اضطرار که جان فرد بسته به نوشیدن شراب باشد، نوشیدن آن جایز است؟ آیا مراجع قدیم و حاضر، کسانی بودهاند که شراب را حتی در حالت اضطرار، حرام اعلام کرده باشند؟
- [آیت الله خوئی] اگر انگور را در آب قرار دهند بعداً که آب جوش آمد آیا حرام است نوشیدن این آب، و آیا حرام است خوردن این انگور با اینکه نمیدانیم داخل انگور جوش آمده یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] اگر انگور را در آب قرار دهند بعداً که آب جوش آمد آیا حرام است نوشیدن این آب، و آیا حرام است خوردن این انگور با اینکه نمیدانیم داخل انگور جوش آمده یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] خریدن ماهی به منظور خوردن و غیر خوردن، از بازار اهل تسنن یا ادیان دیگر در صورتی که ندانیم دارای فلس بوده یا تذکیه شده جایز است؟
- [آیت الله خامنه ای] استعمال مواد مخدّر از قبیل حشیش، تریاک، هروئین، مورفین، ماری جوانا و... بصورت خوردن، نوشیدن، کشیدن، تزریق و یا شیاف، چه حکمی دارد؟ خرید و فروش و سایر راههای کسب درآمد با آن مثل حمل و نقل و نگهداری و قاچاق آنها چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] فروش و صادرات آبزیان حرام گوشت یا حلال گوشتی که در آب مرده به کسانی که در دین و مذهبشان خوردن آن ها را جایز می دانند، جایز است؟ اگر جهت امری غیر از خوردن فروخته شود چه حکمی دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در مسئله 2628 رساله توضیح المسال حضرتعالی امده است: (خوردن چیزی که برای انسان ضرر دارد حرام است،...) حال آیا در حرمت استعمال و خوردن چیز مضر، علم به ضر لازم است و یا این که گمان و یا احتمال کافی است؟
- [سایر] با سلام؛ تغذیهفروشی ماهی را از حوضچه گرفته و در ظرف آب میاندازد و با اتصال برق آن را کشته و سپس طبخ مینماید. لطفاً نظر مراجع عظام تقلید را بیان فرمایید آیا خوردن این ماهی جایز است؟ با تشکر
- [سایر] آیا خوردن و آشامیدن در ظرفی که آلیاژ آن مخلوط از طلا یا نقره با برنج است حرام است؟ اگر آن ظرف با آب طلا یا نقره باشد چطور؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه غذایی را که در ظرف طلا یا نقره است به منظور پرهیز از حرام در ظرف دیگری بریزند این استعمال جایز است، ولی اگر به این منظور نباشد حرام است، اما به هر حال خوردن آن غذا از ظرف دوم که طلا و نقره نیست، اشکال ندارد.
- هرگاه فلز دیگری را با طلا یا نقره مخلوط کنند و ظرف بسازند چنانچه به آن ظرف طلا یا نقره نگویند، استعمال آن مانعی ندارد، ولی اگر فقط طلا و نقره را با هم مخلوط کنند حرام است.
- شرط چهارم آن است که ظرف آب وضو بنابر احتیاط واجب از طلا و نقره نباشد.
- هرگاه ظرف نجسی را برای استعمال خوردن و آشامیدن عاریه دهد، احتیاط واجب آن است که نجس بودن آن را به کسی که عاریه می دهد بگوید، همچنین اگر لباسی را برای نماز عاریه دهد.
- منظور از شراب هر مایع مست کننده ای است و آبجو نیز جزء مشروبات الکلی است، حتی نوشیدن یک قطره شراب و کمتر از آن نیز حرام است.
- زینت طلا مانند انگشتر طلا و یا ساعت مچی طلا و مانند آن برای مردان حرام است و نماز با آن نیز باطل است و احتیاط واجب آن است که از استعمال عینک طلا نیز خودداری شود ولی همه اینها برای زنان در نماز و غیر نماز جایز است.
- هرگاه طلا و نقره سکه دار رایج را زنها به صورت زینت آلات درآورند و برای زینت از آن استفاده کنند زکات ندارد و هر گاه کسی دارای مقداری طلا و نقره است، اما هیچ کدام از آن دو به اندازه نصاب نیست زکات بر او واجب نمی باشد، هر چند قیمت مجموع آن به حد نصاب برسد.
- خوردن یا نوشیدن چیزی که برای انسان ضرر مهمّی دارد حرام است، کشیدن سیگار و سایر انواع دخانیّات مخصوصاً مواد مخدّر مطلقاً حرام است؛ خواه به صورت تزریق یا دود کردن یا خوردن و یا به هر طریق دیگری بوده باشد. همچنین تولید، خرید و فروش و هرگونه کمک به انتشار آن حرام است. و بر افراد معتاد به سیگار یا مواد مخدّر واجب است شرعاً برای ترک اعتیاد تلاش کنند.
- آنچه را ظرف نمی گویند مانند گیره استکان و بادگیر قلیان و غلاف شمشیر و امثال اینها، اگر از طلا یا نقره باشد اشکال ندارد، ولی بنابراحتیاط واجب از عطردان و سرمه دان و مثل آنها باید اجتناب کرد.
- اگر دونفر حیوانی را شکار کنند، یکی مسلمان ودیگری کافر، یا یکی نام خدا را ببرد و دیگری عمداً نبرد، آن حیوان بنابراحتیاط واجب حرام است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره و استعمال آنها حتی در زینت اتاق و نگاهداشتن آنها حرام است و بر صاحب ظرف واجب است که آن را بشکند و از وضع ظرف بودن خارج کند .
- [آیت الله سبحانی] خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره و استعمال آنها حرام است ولی استعمال آنها در زینت اتاق حرام نیست و نگاه داشتن نیز -خصوصاً به عنوان ذخیره مالی- حرام نمی باشد.
- [آیت الله خوئی] خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره بلکه بنابر احتیاط واجب مطلق استعمال آن حرام است، ولی زینت نمودن اتاق و مانند آن و نگاه داشتن آنها مانعی ندارد، اگرچه احوط ترک است، و همچنین است ساختن ظرف طلا و نقره و خرید و فروش آنها برای زینت نمودن یا نگاه داشتن.
- [آیت الله بروجردی] خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره و استعمال آنها اگر برای زینت اتاق هم باشد، حرام است، بلکه نگاه داشتن آن اگر چه استعمال هم نکنند، حرام می‌باشد و بر صاحب ظرف واجب است طوری آن را بشکند که دیگر به آن ظرف نگویند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره و استعمال آنها، حرام است، حتّی استعمال آنها در زینت اطاق حرام می باشد، ولی نگاه داشتن آنها حرام نمی باشد
- [آیت الله بهجت] خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره حرام است ولی نگهداری و یا استعمال آنها در زینت اطاق حرام نمی باشد و در غیر زینت محل احتیاط است.
- [آیت الله وحید خراسانی] خوردن و اشامیدن از ظرف طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب مطلق استعمال انها هر چند زینت نمودن اطاق باشد جایز نیست ولی نگاه داشتن انها مانعی ندارد و ساختن ظرف طلا و نقره و اجرت گرفتن بر ان و خرید و فروش انها جایز است مگر برای زینت نمودن که محل اشکال است
- [آیت الله اردبیلی] اگر غذایی را که در ظرف طلا و نقره است به منظور پرهیز از حرام در ظرف دیگری بریزند، این استعمال اشکال ندارد؛ ولی اگر بخواهند در ظرف دوم غذا بخورند، چنانچه خالی کردن ظرف طلا و نقره به این خاطر نباشد که غذا خوردن از ظرف طلا و نقره جایز نیست، این استعمال حرام می‌باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] خوردن و اشامیدن از ظرف طلا و نقره حرام است و بنابر احتیاط واجب مطلق استعمال انها هر چند زینت نمودن اطاق باشد جایز نیست ولی نگاه داشتن انها مانعی ندارد و ساختن ظرف طلا و نقره و اجرت گرفتن بر ان و خرید و فروش انها جایز است مگر برای زینت نمودن که محل اشکال است
- [آیت الله مظاهری] خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره حرام است ولی استعمال آنها در مثل زینت اطاق حرام نیست و نگاه داشتن آن نیز حرام نمیباشد.