مبطلات
اموری كه باطل كننده‌ی عمل هستند.
اگر عمداً حرف بزند، حتی یک جمله، یا یک کلمه، حتی کلمه دو حرفی مانند (من) و (ما) نماز او باطل است بلکه بنابر احتیاط اگر دو حرف معنی دار هم نباشد نماز باطل می شود (منظوراز احتیاط در مبطلات نماز آن است که نماز را تمام کرده بعد اعاده کند).
عنوان مسئله:
اگر عمداً حرف بزند، حتی یک جمله، یا یک کلمه، حتی کلمه دو حرفی مانند (من) و (ما) نماز او باطل است بلکه بنابر احتیاط اگر دو حرف معنی دار هم نباشد نماز باطل می شود (منظوراز احتیاط در مبطلات نماز آن است که نماز را تمام کرده بعد اعاده کند).
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی در نماز سهوا حرف بزند، نمازش باطل می شود؟
- [آیت الله بهجت] اگر در قرائت برای احتیاط حرف اوّل یا وسط یا آخر کلمه مثل دال احد را تکرار کنیم صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] کلمات چند حرفی باعث باطل شدن نماز می شوند؟
- [آیت الله بهجت] آیا اضافه کردن کلمه ی "اللعین" در جمله "اعوذ باللّه من الشیطان الرجیم" در ابتدای قرائت نماز، اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر کلمه ای در نماز غلط گفته شود، یا در هنگام گفتن آن بدن حرکت کند، آیا تکرار همان کلمه کافی است یا باید از اوّل کلمه آیه یا از اوّل جمله خوانده شود؟
- [آیت الله سبحانی] اگر حرکات یا حرفی تبدیل به حرف دیگر شود مثل الحمد الهمد، آیا نماز وی صحیح است؟
- [آیت الله خوئی] فرمودید بنابر احتیاط واجب وقف به حرکت و وصل به سکون در نماز ننمایند حالا اگر از روی عمد و عادت کسی این طور انجام داد خلاف احتیاط کرده یا نماز هم باطل و اعاده لازم دارد و همچنین در مدهای واجب و حروف (یرملون) مراعات نکرد چه صورت دارد؟
- [آیت الله بهجت] شخصی بین نماز احتیاط حدثی از او سر زده است؛ آیا اعاده ی رکعت احتیاط به تنهایی کافی است یا باید نماز را هم اعاده کند؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی سهواً بعضی از اجزاء نماز را به جای بعضی دیگر انجام دهد و یا در هنگام نماز نگاهش به جایی بیفتد یا سهواً حرف بزند، آیا نماز او باطل است؟ وظیفه او چیست؟
- [سایر] آیا انسان حق دارد نسبت به برادر دینی خود - که به سبب نزاع و حرفی که بین آنها شده - حرف هایی بزند که باعث اذیتش شود و با او قهر کند، با این که او عذر خواهی کرده است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه کلمه ای بگوید که یک حرف بیشتر ندارد چنانچه معنی داشته باشد (مانند (ق) در عربی یعنی نگه دار) و معنی آن را قصد کند نمازش باطل است و اگر قصد نکند اما متوجه معنی آن باشد احتیاط آن است که نماز را اعاده کند.
- سرفه کردن، آه کشیدن، عطسه زدن، نماز را باطل نمی کند، هرچند عمدی باشد، ولی گفتن (آخ) و (آه) و مانند اینها که دو حرف دارد اگر عمدی باشد بنابر احتیاط واجب نماز را باطل می کند.
- هرگاه بعد از نماز احتیاط بفهمد کسری نمازش درست به اندازه نماز احتیاط بوده (مثلاً در شک میان سه و چهار یک رکعت نماز احتیاط بخواند و بعد بفهمد نماز راسه رکعت خوانده) نمازش صحیح است و اگر بفهمد کسری نماز کمتر از نماز احتیاط بوده بنابر احتیاط واجب باید کسری نماز را بلافاصله به جا آورد و اصل نماز را هم اعاده کند و اگر بفهمد کسری نماز بیشتر از نماز احتیاط بوده، چنانچه بعد از نماز احتیاط کاری که نماز را باطل کند انجام نداده، احتیاط واجب این است کسری نماز را به جا آورد و اصل نماز را هم اعاده کند.
- هرگاه عمداً یا سهواً صورت را به تنهایی کاملاً به طرف راست یا چپ برگرداند بنابر احتیاط واجب نمازش را اعاده کند، ولی اگر صورت را کمی بگرداند بطوری که از قبله خارج نشود نماز باطل نمی شود.
- هرگاه قبل از داخل شدن وقت نماز وضو یا غسل را انجام داده باشد باید در موقع نماز بنابر احتیاط واجب، آن را اعاده کند.
- هرگاه در بین نماز شک کند که وضو گرفته یا نه، بنابر احتیاط واجب نماز را تمام کند و بعد از آن وضو بگیرد و اعاده نماید.
- نمازهایی را که با وضو یا غسل جبیره ای می خوانند اعاده ندارد، مگر این که قبل از پایان وقت نماز، عذر برطرف شود، در اینجا بنابر احتیاط واجب، نماز را اعاده کنند.
- کسی که در مسجد نشسته اگر دیگری جای او را غصب کند و در آن نماز بخواند بنابر احتیاط واجب باید نمازش را اعاده کند.
- هرگاه کلمه یا تلفظ آیه یا ذکری را صحیح می دانسته و مدتی در نمازها خوانده وبعد می فهمد غلط بوده، نمازش اعاده ندارد، هرچند احتیاط مستحب اعاده یا قضای آن است.
- گریه کردن با صدا نماز را باطل می کند هرچند بی اختیارشود، بلکه بنابر احتیاط واجب گریه بی صدا نیز نماز را باطل می کند اینهادر صورتی است که گریه از ترس خدا و برای آخرت نباشد، و الا نه تنها نماز را باطل نمی کند، بلکه از بهترین اعمال و از کارهای اولیای خداست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر در شماره رکعتهای نماز احتیاط شک کند، بنابر احتیاط باید بنا را بر بیشتر بگذارد و سپس اصل نماز را اعاده کند، ولی چنانچه طرف بیشترِ شک، نماز احتیاط را باطل کند، اعاده اصل نماز کافی است.
- [آیت الله سیستانی] اگر سهواً کلمهای بگوید که یک حرف یا بیشتر دارد ، اگر چه آن کلمه معنی داشته باشد ، نمازش باطل نمیشود . ولی بنابر احتیاط ، لازم است بعد از نماز سجده سهو بجا آورد چنانکه خواهد آمد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر کلمه ای بگوید که یک حرف دارد، چنان چه آن کلمه معنی داشته باشد مثل " ق " که در زبان عربی به معنای این است که، نگهداری کن، چنان چه معنای آن را بداند و قصد آن را بنماید، نمازش باطل می شود، بلکه اگر قصد معنای آن را نکند ولی ملتفت معنای آن باشد، احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند. بلکه اگر کلمه یک حرفی، معنا هم نداشته باشد احتیاط دوباره خواندن آن است.
- [آیت الله سبحانی] اگر کلمه ای بگوید که دو حرف دارد; مثل (من) و (ما) نماز او باطل می شود و هر گاه کلمه ای بگوید که یک حرف بیشتر نباشد مانند (ق) که در زبان عرب به معنی نگهداری کن، چنانچه معنی آن را قصد کند نیز نماز او باطل می شود اگر قصد معنای آن را نکند ولی ملتفت معنای آن باشد، احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند.
- [آیت الله سیستانی] اگر صورت خود را فقط از قبله برگرداند ، ولی بدنش به طرف قبله باشد ، چنانچه بحدی گردن را کج کند که بتواند مقداری از پشت سرش را ببیند ، حکم او همان حکم برگشتن از قبله است که قبلاً ذکر شده ، و اگر انحراف او به این حد نباشد ولی عرفاً زیاد باشد بنابر احتیاط واجب باید اعاده کند . و اما اگر مقدار کمی گردنش را کج کند ، نمازش باطل نمیشود ، هر چند این کار مکروه است . ششم : از مبطلات نماز آن است که عمداً تکلّم کند ، هر چند به کلمهای که بیش از یک حرف نداشته باشد اگر آن حرف در معنای خودش باشد مثل (ق) که در زبان عربی به معنای این است که (نگهداری کن) ، یا به معنای دیگری باشد مثل (ب) در جواب کسی که از حرف دوم الفبا سؤال کند ، و چنانچه هیچ معنائی نباشد اگر مرکب از دو حرف یا بیشتر باشد ، باز هم بنابر احتیاط مبطل نماز است .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر عمداً سر را به پشت برگرداند نمازش باطل است، و اگر سهواً سر را به این مقدار بگرداند، احتیاط واجب آن است که نماز را تمام کند و دوباره بخواند. ولی اگر سر را بطرف راست یا چپ بگرداند عمداً باشد، یا اشتباهاً نمازش باطل نمی شود، ولی کراهت دارد. ششم از مبطلات نماز آن است که عمداً کلمه ای بگوید که دو حرف یا بیشتر باشد، اگر چه معنی هم نداشته باشد، ولی اگر سهواً بگوید، نماز باطل نمی شود.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر عمداً همه صورت را به طرف راست یا چپ قبله برگرداند ، نمازش باطل است ، بلکه اگر سهواً هم صورت را به این مقدار بر گرداند، احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند و لازم نیست که نماز اول را تمام نماید ، ولی اگر سر را کمی بگرداند عنداً باشد یا اشتباهاً ، نمازش باطل نمی شود . ششم : از مبطلات نماز آن است که عمداً کلمه ای بگوید که از آن کلمه قصد معنی کند ، اگر چه معنی هم نداشته باشد و یک حرف هم باشد ، بلکه اگر قصد هم نکند بنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند در صورتی که دو حرف یا بیشتر باشد ، ولی اگر سهواً بگوید نماز باطل نمی شود .
- [آیت الله نوری همدانی] در غیر نماز مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید ، مثلاً اگر کسی گفت : سلام علیکم در جواب بگوید : سلامٌ علیکُم و رحمهُ اللهِ . هفتم : از مبطلات نماز خندة با صدا و ترجیع و بنابر احتیاط واجب خندة با صدا اگر چه تر جیع نداشته باشد و عمدی است و چنانچه سهواً با صدا بخندد اگر به هم زنندة صورت نماز نباشد یا لبخند بزند ، نمازش باطل نمی شود .
- [آیت الله سیستانی] در غیر نماز ، مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید ، مثلاً اگر کسی گفت (سلام علیکم) در جواب بگوید (سلام علیکم و رحمة اللّه) . هفتم : از مبطلات نماز ، خنده با صدا و عمدی است ، هر چند بدون اختیار باشد اگر مقدماتش اختیاری باشد ، بلکه بنابر احتیاط واجب هر چند هم مقدماتش اختیاری نباشد در صورتی که وقت برای اعاده باشد باید آن را اعاده کند ، ولی اگر عمداً بی صدا ، یا سهواً با صدا بخندد ، نمازش اشکال ندارد .
- [آیت الله بهجت] اگر یکی از کلمات حمد یا سوره را نداند، یا عمداً آن را نگوید یا به جای حرفی حرف دیگر بگوید، مثلاً به جای (ض)، (ظ) بگوید، بهطوریکه در زبان عربی بگویند آن حرف را تلفظ نکرده، و موافق هیچ یک از قرائتهای هفتگانه نباشد؛ یا جایی که باید بدون زیر و زبر خوانده شود، زیر و زبر بدهد، یا تشدید را نگوید، نماز او باطل است؛ بنابر احتیاط.