افطار
افطار بازکردن روزه با خوردن غذا یا زمان بازکردن روزه است. به غذایی که هنگام افطار خورده می‌شود نیز افطاری گویند.
احتیاط واجب آن است که روزه دار به جایی نرود که می داند چیزی در گلویش می ریزند یا مجبورش می کنند که روزه را افطار کند، اما اگر قصد رفتن کند و نرود یا بعد از رفتن چیزی به خوردش ندهند روزه اش صحیح است.
عنوان مسئله:
احتیاط واجب آن است که روزه دار به جایی نرود که می داند چیزی در گلویش می ریزند یا مجبورش می کنند که روزه را افطار کند، اما اگر قصد رفتن کند و نرود یا بعد از رفتن چیزی به خوردش ندهند روزه اش صحیح است.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی فراموش کند که روزه ماه رمضان مسافر باطل است یا فراموش کند که در سفر است و روزه بگیرد و تا افطار کاری که مفطر روزه است، انجام ندهد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی میکند که قبل از افطار بفهمد روزهاش باطل بوده یا بعد از افطار؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که نمیداند روزه ماه رمضان مسافر باطل است، اگر روزه گرفت و سفر کرد و تا افطار، کاری که روزه را باطل میکند، انجام نداد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی میکند که قبل از افطار بفهمد که روزهاش باطل است یا بعد از افطار؟
- [آیت الله خامنه ای] با توجه به فتوای امام خمینی(قدّس سرّه) مبنی بر وجوب قصر نماز و افطار هنگام سفر به هشت فرسخی، اگر مقدار رفتن کمتر از چهار فرسخ باشد، ولی در بازگشت، به علت مشکلات راه و نبودن ماشین، مجبور به پیمودن مسافتی بیش از شش فرسخ شود، آیا باید نماز را شکسته خواند و روزه را افطار کرد؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر دختر نه ساله ای که روزه بر او واجب شده، به دلیل دشواری، روزه اش را افطار نماید، آیا قضا بر او واجب است یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] جواز افطار در شیخ و شیخه به نحو عزیمت است، یا رخصت؟ اگر تحمّل مشقّت کنند و روزه بگیرند روزه آنها صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] یک روز اشتباها اذان مغرب کمی زودتر گفته شد و ما افطار کردیم، آیا روزه آن روز صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] کسی که تعداد روزهایی که روزه نگرفته و مقدار نمازهایی را که نخوانده نمی داند، وظیفه اش چیست؟ کسی هم که نمی داند روزه اش را بر اثر عذر شرعی افطار کرده و یا عمداً آن را خورده است، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] کسی که نمی داند روزه ی قضا دارد یا نه اگر روزه بگیرد، به نیّت این که اگر قضا دارد قضای واجب و گرنه مستحبّ باشد، آیا این گونه نیّت کردن صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر امام و مأموم در وجوب سوره اختلاف داشته باشند، به طوری که امام، واجب نمی داند ولی مأموم واجب می داند، آیا اقتدا صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا روزه گرفتن بر زن بارداری که نمی داند روزه برای جنین او ضرر دارد یا خیر، واجب است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر چیزی را به زور در گلوی روزه دار بریزند، یا سر او را در آب فرو برند، روزه اش باطل نمی شود، ولی اگر مجبورش کنند که خودش افطار کند، مثلاً به او بگویند اگر غذا نخوری ضرر جانی یا مالی به تو می زنیم و او برای جلوگیری از ضرر، غذا بخورد روزه اش باطل می شود.
- کسی که روزه قضای ماه رمضان را به جا می آورد می تواند پیش از ظهر روزه را افطار کند، به شرط این که وقت برای قضای روزه تنگ نباشد، ولی بعد از ظهر جایز نیست، همچنین اگر قضای روزه غیر معینی (مانند قضای روزه نذر) را گرفته باشد احتیاط واجب آن است که بعد از ظهر روزه را باطل نکند.
- روزه گرفتن زن (روزه مستحبی) در صورتی که حق شوهرش از بین برود بدون اجازه او جایز نیست، و اگر حق او از بین نرود نیز، بنابر احتیاط واجب باید با اجازه شوهر باشد، همچنین روزه مستحبی اولاد اگر اسباب اذیت پدر و مادر شود جایز نیست، ولی اجازه گرفتن از آنها لازم نمی باشد.
- لازم است تمام افراد از کشیدن سیگار و استعمال هر گونه دخانیات در هر حال پرهیز کنند بعلاوه سبب باطل شدن روزه می شود بنابر احتیاط واجب و نیز احتیاط واجب آن است که روزه دار بخار غلیظ را به حلق نرساند، ولی رفتن به حمّام اشکال ندارد، هرچند فضای حمّام را بخار گرفته باشد.
- دفن مسلمان در قبرستان غیر مسلمان و دفن کافر در قبرستان مسلمان جایز نیست بنابر احتیاط واجب، همچنین دفن مسلمان در جایی که نسبت به او بی احترامی باشد حرام است، مانند جایی که خاکروبه و کثافت می ریزند.
- : اگر جنب در ماه رمضان غسل را فراموش کند و بعد از یک یا چند روز یادش بیاید، بنابر احتیاط واجب روزه هر چند روزی را که یقین دارد جنب بوده قضا نماید، مثلاً اگر نمی داند سه روزه جنب بوده یا چهار روز، باید سه روز را قضا کند و قضای روز چهارم احتیاط مستحب است.
- کسی که اصلاً نمی داند روزه مسافر باطل است اگر در سفر روزه بگیرد روزه اش صحیح است، ولی اگر در بین روز مسأله را بفهمد روزه اش باطل می شود.
- هرگاه روزه دار بعد از ظهر مسافرت نماید باید روزه خود را تمام کند، اما اگر پیش از ظهر مسافرت نماید روزه اش باطل است، ولی قبل از آن که به حد ترخص برسد نمی تواند روزه را افطار کند و اگر پیش از آن افطار کند کفاره بر او واجب است (منظور از حد ترخص جایی است که صدای اذان شهر را نشنود، یا به جایی برسد که از نظر مردم شهر پنهان گردد).
- اگر فراموش کند که روزه است و به نیت غسل سر را زیر آب کند روزه و غسل او هر دو صحیح است، ولی اگر بداند روزه واجب معین است و عمداً چنین کند بنابر احتیاط واجب هم روزه را باید قضا کند و هم غسل را دوباره انجام دهد.
- هرگاه می داند در وسط نماز شک کرده، اما نمی داند مثلاً شک دو و سه بوده، یا دو و چهار، احتیاط واجب آن است که به دستور هر دو عمل کند و نماز را نیز اعاده نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مظاهری] روزهدار نباید جایی برود که میداند چیزی در گلویش میریزند یا مجبورش میکنند که خودش روزه خود را باطل کند، امّا اگر قصد رفتن کند ولی نرود یا بعد از رفتن چیزی به خوردش ندهند روزه او صحیح است و چنانچه برود و از روی ناچاری کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد روزه او باطل می‌شود ولی اگر چیزی در گلویش بریزند روزه او صحیح است گرچه معصیت نموده است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] روزه دار نباید جایی برود که می داند چیزی در گلویش می ریزند یا مجبورش می کنند که خودش روزه خود را باطل کند، امّا اگر قصد رفتن کند و نرود، یا بعد از رفتن چیزی بخوردش ندهند روزه او صحیح است و چنانچه از روی ناچاری کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد و از اوّل هم بداند که ناچار می شود، روزه او باطل می شود.
- [آیت الله سبحانی] روزه دار نباید جائی برود که می داند چیزی در گلویش می ریزند یا مجبورش می کنند که خودش روزه خود را باطل کند و اگر قصد رفتن به چنین مکانی کند خواه برود یا نرود و خواه چیزی در گلویش بریزند یا نریزند، روزه او باطل است. آنچه برای روزه دار مکروه است
- [آیت الله نوری همدانی] روزه دارنباید جائی برود که می داند چیزی در گلویش می ریزند یا مجبورش می کنند که خودش روزة خود را باطل کند و اگر برود و چیزی در گلویش بریزند یا از روی ناچاری کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد روزه اش باطل می شود بلکه اگر قصد رفتن کند اگر چه نرود روزه اش باطل است . آنچه برای روزه دار مکروه است
- [آیت الله وحید خراسانی] روزه دار نباید جایی برود که می داند یا اطمینان دارد چیزی در گلویش می ریزند یا اکراهش می کنند که خودش روزه خود را باطل کند و اگر برود و چیزی در گلویش بریزند یا از روی ناچاری خودش کاری که روزه را باطل می کند انجام دهد روزه او باطل می شود بلکه اگر قصد رفتن کند اگر چه نرود روزه اش باطل است
- [آیت الله اردبیلی] روزهدار نباید به جایی برود که میداند در آنجا چیزی در گلوی او میریزند یا او را مجبور میکنند که خودش روزه خود را باطل کند و اگر قصد رفتن کند، گرچه نرود یا بعد از رفتن چیزی به خوردش ندهند، روزه او باطل می‌شود و همچنین اگر از روی ناچاری عملی که روزه را باطل میکند انجام دهد، روزه او باطل می‌شود.
- [آیت الله بروجردی] روزهدار نباید جایی برود که میداند چیزی در گلویش میریزند، یا مجبورش میکنند که خودش روزهی خود را باطل کند و اگر برود و چیزی در گلویش بریزند، یا از روی ناچاری کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، روزهی او باطل می‌شود، بلکه اگر قصد رفتن کند، اگر چه نرود روزهاش باطل است.
- [آیت الله سیستانی] روزهدار نباید جائی برود که میداند چیزی در گلویش میریزند ، یا مجبورش میکنند که خودش روزه خود را باطل کند ، و اگر برود و از روی ناچاری خودش کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد ، روزه او باطل می‌شود . و همچنین است بنابر احتیاط لازم اگر چیزی را در گلویش بریزند . آنچه برای روزهدار مکروه است
- [آیت الله شبیری زنجانی] روزهدار در روزههای واجب که وقت آن تنگ است، مانند روزه ماه رمضان و روزه قضای ماه رمضان که وقتش تنگ شده، نباید جایی برود که میداند چیزی در گلویش میریزند، یا مجبورش میکنند که خودش روزه خود را باطل کند و اگر با توجه به این امر به چنین جایی برود و چیزی در گلویش بریزند، یا از روی ناچاری کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد، روزه او باطل می‌شود، بلکه اگر با توجّه به مسأله، تصمیم به رفتن داشته باشد، روزهاش باطل می‌شود، اگر چه از تصمیمش منصرف شده و به آنجا نرود و در این صورت همانند کسیست که قصد روزه نکرده باشد که تفصیل آن در مسألههای 1563 و 1573 و 1574 گذشت.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر زن به واسطة گرفتن روزة مستحبی حق شوهرش از بین برود ، جایز نیست روزه بگیرد بلکه اگر حق شوهر هم از بین نرود ، احتیاط واجب آن است که بدون اجازة او روزه مستحبی نگیرد .