وقت فضیلت
زمانی است كه اگر نماز در آن وقت خوانده شود، ثواب بيشتری دارد.
مستحب است پنج نماز را در پنج وقت به جا آورد، یعنی هرکدام را در وقت فضیلت خود انجام دهد و تنها فاصله دادن به مقدار نافله یا تعقیبات کافی نیست، بلکه معیار همان وقت فضیلت است.
عنوان مسئله:
مستحب است پنج نماز را در پنج وقت به جا آورد، یعنی هرکدام را در وقت فضیلت خود انجام دهد و تنها فاصله دادن به مقدار نافله یا تعقیبات کافی نیست، بلکه معیار همان وقت فضیلت است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر به دلیل ابری بودن هوا گمان ببریم که وقت نمازتنگ است و با تیمم نماز بخوانیم و بعدا بفهمیم که وقت کافی بوده،ت کلیف نماز خوانده شده چیست؟
- آیا در اخذ عین مرهونه، همین مقدار که در این زمان مرسوم است، یعنی سند را از طریق اداره ثبت اسناد توقیف می کنند، کافی است؟
- برای مسلمان بودن همین مقدار که در دوران نوجوانی، یا جوانی اصول دین را از ما سؤال کردند، و ما قبول داشتیم کافی است؟ یا تحقیق بیشتری لازم است؟
- کودک نابالغی با اجازه پدرش محرم شده، و طواف را نیمه کاره رها کرده، به تصوّر این که همان مقدار کافی است، و سعی را نیز از طبقه دوم انجام داده است. اکنون تکلیف او چیست؟
- شخصی بدون آن که صریحاً وکالت بگیرد از سوی همسر یا دوستش قربانی می کند، ولی مطمئن است که اگر به آنها بگوید راضی هستند، و خوشحال می شوند. آیا این مقدار اذن فحوی کافی است؟
- اگر به مقدار کافی آب دارد امّا اگر آن را به مصرف وضو یا غسل برساند میترسد خودش یا فرزندان یا دوستان و همراهانش از تشنگی هلاک یا بیمار شوند، یا فوق العاده به زحمت بیفتند، تکلیف چیست؟
- اگر شخص بتواند وضو بگیرد یا غسل کند و نماز را بدون مستحبات (ماننداقامه و قنوت) قبل از اتمام وقت نماز به جا آورد،آیا باز هم می تواند بجهت تنگی وقت تیمم کند؟
- در مواردی که فاصله بین دو عمره کمتر از یک ماه است، و شخص می خواهد برای خودش رجاءاً عمره مجدّدبجا آورد،آیا کافی است به این شکل نیّت کند: (محرم می شوم به احرام عمره مفرده رجاءاً قربةً الی الله)؟
- اگر شخص بداند مقدار کمی وقت دارد و ترس از فوت نماز در صورت مبادرت به وضو یا غسل داشته باشد چه وظیفه ای دارد؟
- پیرمرد یا پیرزنی محرم شده، امّا هوش و حواس کافی ندارد. مثلا به هنگام نماز از (ایاک نعبد) به (غیر المغضوب علیهم) منتقل می شود آیا لازم است برای وی نایب گرفته شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا دست دادن پس از نماز و فاصله افتادن بین نماز و تعقیبات، موجب از بین رفتن فضیلت تعقیبات می شود؟ و اگر انسان به دیگران دست ندهد و شبهه بی احترامی به آنان به وجود آید، دست دان مقدم است یا ذکر تعقیبات نماز؟
- [آیت الله اردبیلی] انجام دادن چه کاری در بین نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشا، باعث فاصله شدن بین دو نماز می‌شود تا بتوانیم ثواب خواندن نمازهای یومیه در پنج وقت را درک کنیم؟ آیا خواندن نماز نافله و یا تعقیبات نماز، باعث فاصله می‌شود؟
- [آیت الله بهجت] در نماز جماعت ظهر و عصر وقت کافی برای خواندن نوافل ظهر و عصر نیست، اگر کسی بخواهد آن ها را به جا آورد؛ چه وقت و با چه نیتی به جا آورد؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر در مسجدی با خواندن نماز غفیله و تعقیبات بین دو نماز مغرب و عشاء عدهای در مسجد حاضر میشوند ولی اگر دو نماز بلافاصله خوانده شود و نماز غفیله و تعقیبات حذف شود عده نمازگزاران دو برابر شود (چون در حالت اول به عت اطاه نماز و گرفتاری تعدادی از مؤمنین، گروهی نمیتوانند در جماعت حاضر شوند) فضیلت کدام را بیشتر میدانید؟
- [آیت الله سیستانی] وقت فضیلت نماز عصر و نماز عشاء را بیان فرمائید؟
- [آیت الله مظاهری] وقت فضیلت نماز و وقت مخصوص نماز چه تفاوتی با یکدیگر دارد؟
- [سایر] فضیلت نماز اول وقت بر غیر آن، چه اندازه است؟
- [آیت الله اردبیلی] منظور از (وقف به حرکت) یا (وصل به سکون) در قرائت نماز چیست؟ و معیار، برای عدم تحقّق (وصل به سکون) چیست؟ و آیا مکث یک ثانیهای یا ذرهای نفس کشیدن کافی است؟
- [آیت الله بهجت] اگر نماز جماعت پس از زمان فضیلت اوّل وقت برپا شود، چگونه می توان بین دو فضیلت نماز جماعت و نماز اوّل وقت جمع نمود؟ ترجیح با کدام است؟
- [آیت الله خامنه ای] معیار حد ترخص شنیدن اذان و دیدن دیوارهای شهر است، آیا یکی از آن دو کافی است یا اینکه باید هر دو با هم وجود داشته باشند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه زن پاک شود و شک کند که به مقدار کافی وقت برای نماز باقی مانده یا نه، باید نمازش را بخواند.
- یکی از مستحبات مؤکد این است که نماز را در اول وقت فضیلت آن بخوانند و در روایات راجع به آن بسیار سفارش شده است و هرچه به اول وقت فضیلت نزدیکتر باشد بهتر است.
- در پنج مورد اذان ساقط می شود و بنابر احتیاط واجب باید آن را ترک کرد: 1 اذان نماز عصر روز جمعه هنگامی که با نماز جمعه همراه خوانده شود. 2 نماز عصر روز عرفه که روز نهم ذی الحجه است هنگامی که همراه ظهر خوانده شود.3 نماز عشای شب عید قربان برای کسی که در مشعرالحرام است و آن را با مغرب همراه می خواند. 4 نماز عصر و عشای زن مستحاضه که باید آن رابلافاصله بعد از نماز ظهر یا مغرب بخواند. 5 نماز عصر و عشای کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند. بطور کلی هر نمازی که با نماز قبل همراه خوانده شود اذان آن ساقط می شود و فاصله شدن نافله و تعقیب کافی نیست، ولی اگر نمازها را جدا از هم هر یک را در وقت فضیلت خود به جا آورند اذان و اقامه هر دو مستحب است.
- وقت فضیلت نماز ظهر تا موقعی است که سایه شاخص به اندازه خود شاخص شود (منظور سایه ای است که از ظهر به بعد پیدا می شود) و وقت فضیلت عصر از موقعی که سایه شاخص به اندازه خود آن است تا موقعی که به اندازه دو برابر آن شود و وقت فضیلت نماز مغرب از غروب است تا ناپدید شدن حمره مغربیه (رنگ سرخی که بعد از غروب آفتاب در مغرب ظاهر می شود) و وقت فضیلت نماز عشاء از موقعی است که سرخی مزبور ناپدیدمی شود تا یک سوم از شب و وقت فضیلت نماز صبح از اول طلوع فجر سپیده صبح است تا موقعی که هوا روشن شود.
- وقتی انسان وارد مسجد می شود مستحب است دو رکعت نماز به قصد تحیت و احترام مسجد بخواند و اگر نماز واجب یا مستحب دیگری بخواند کافی است.
- وقت نافله ظهر قبل از نماز ظهر است، از اول ظهر تا موقعی که سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود بیشتر از دو هفتم طول شاخص شود، مثلاً اگر طول شاخص هفت وجب است هر وقت مقدار سایه ای که بعد از ظهر پیدا می شود بیشتر از دو وجب شود وقت نافله ظهر تمام شده.
- هرگاه جماعت برپا شود مستحب است کسی که نمازش را فرادی خوانده دوباره باجماعت بخواند و اگر بعداً بفهمد که نماز اولش باطل بوده نماز دوم کافی است.
- مستحب است روزه دار نماز مغرب و عشا را پیش از افطار بخواند، ولی اگر حضور قلب ندارد، یا کسی منتظر اوست، بهتر است اول افطار کند، اما بقدری که بتواند نماز را در وقت فضیلت به جا آورد.
- هرگاه نذر کند روزه بگیرد ولی وقت و مقدار آن را معین نکند، چنانچه یک روز روزه بگیرد کافی است، همچنین اگر نذر کند نماز بخواند و مقدار و خصوصیات آن را معین نکند یک نماز دو رکعتی کفایت می کند، نذر سایر کارهای خیر نیز همین گونه است.
- شرط ششم آن که وقت کافی برای وضو و نماز داشته باشد، بنابراین اگر وقت بقدری تنگ است که اگر وضو بگیرد تمام یا مقداری از واجبات نماز بعد از وقت خوانده می شود باید تیمم کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می‌شود. وقت فضیلت آن از اول ظهر است، تا هنگامی که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می‌شود به اندازه دو هفتم آن شود؛ مثلاً اگر درازای شاخص هفت وجب باشد، هر وقت مقدار سایهای که بعد از ظهر پیدا می‌شود به دو وجب رسید، آخر وقت فضیلت نافله ظهر است.
- [آیت الله جوادی آملی] . نافله نماز عصر, پیش از نماز عصر انجام می‌شود و وقت فضیلت آن, تا موقعی است که سایه پدید آمده از اول ظهر به مقدار چهار هفتمِ اندازه شاخص شود و پس از آن، وقت فضیلت زائل می‌شود; اما اصل وقت نافله باقی است, تا آخرین فرصت نماز عصر.
- [آیت الله بهجت] نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می‌شود و وقت آن تا موقعی است که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می‌شود، به چهار هفتم آن برسد و اگر تا این وقت نخواند، تا موقعی که سایه به اندازه دو برابر شاخص بشود وقت فضیلت خواندن نافله عصر است، ولی از نظر فضیلت به وقت قبلی، یعنی چهار هفتم شاخص، نمیرسد؛ و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند، بهتر است بنابر اظهر نافله ظهر را بعد از نماز ظهر و نافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند و باید نیت ادا و قضا نکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می شود و وقت فضیلت آن از اول ظهر است تا موقعی که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود به اندازه دو هفتم شاخص شود، مثلاً اگر درازی شاخص هفت وجب باشد. هر وقت مقدار سایه آن به دو وجب رسید، آخر وقت فضیلت نافله ظهر است و تا آخر وقت فریضه هر گاه پیش از نماز ظهر به قصد ادا به جا آورد صحیح است و هم چنین وقت اداء نافله عصر تا وقت اداء فریضه عصر است.
- [آیت الله جوادی آملی] .نافله نماز ظهر , پیش از نماز ظهر انجام می‌شود و وقت فضیلت آن, از اول ظهر تا موقعی است که سایه پدید آمده از ظهر (نه اصل سایه ) به مقدار دو هفتمِ اندازه شاخص شود ; مثلاً اگر شاخصی هفت قدم (پا ) بود، سایهای که از اول ظهر پدید آمده به دو قدم (پا) برسد، وقت فضیلت آن زائل می‌شود; اما اصل وقت نافله, تا آخرین فرصت وقت نماز ظهر ادامه دارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نافله صبح پیش از نماز صبح خوانده می شود و وقت فضیلت آن بعد از فجر اول است تا وقتی که سرخی طرف مشرق پیدا شود. و نشانه فجر اول در وقت نماز صبح گفته شد. و ممکن است نافله صبح را بعد از نافله شب بلا فاصله بخوانند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می شود و وقت فضیلت آن تا موقعی است که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود؛ به چهار هفتم آن برسد و چنانچه بخواهد نافله ظهر یا نافله عصر را بعد از وقت آنها بخواند؛ باید نافله ظهر را بعد از نماز ظهر و نافله عصر را بعد از نماز عصر بخواند و بنا بر احتیاط واجب؛ نیت اداء و قضا نکند.
- [آیت الله مظاهری] نافله عصر پیش از نماز عصر خوانده می‌شود و وقت فضیلت آن تا موقعی است که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می‌شود به چهار هفتم آن برسد (تقریباً سه ساعت بعد از ظهر).
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نافله نماز ظهر پیش از نماز ظهر خوانده می شود و وقت فضیلت آن از اول ظهر است تا موقعی که آن مقدار از سایه شاخص که بعد از ظهر پیدا می شود؛ به اندازه دو هفتم آن شود؛ مثلا اگر درازای شاخص هفت وجب باشد؛ هر وقت مقدار سایه ای که بعد از ظهر پیدا می شود به دو وجب رسید؛ آخر وقت نافله ظهر است.
- [آیت الله مظاهری] وقت فضیلت نافله عشا بعد از تمام شدن نماز عشا تا ثلث شب است (تقریباً ساعت ده) و بهتر است بعد از نماز عشا بلافاصله خوانده شود.