عادت وقتیه
عادت وقتیه از اقسام عادت ماهانه زن است.
مضطربه یعنی زنی که دو ماه پشت سر هم خون دیده است ولی با اختلاف هم از جهت وقت و هم از جهت عدد اگر بیش از ده روز خون ببیند و همه خونهائی که دیده یک جور باشد ، به این معنی که همه آنها یا دارای نشانه‌های حیض یا دارای نشانه‌های استحاضه باشد ، حکم او بنابر احتیاط حکم صاحب عادت وقتیّه است که در غیر وقت عادت خود خون ببیند و به نشانه نتواند حیض را از استحاضه تمیز بدهد ، که باید عادت بعضی از خویشان خود را حیض قرار دهد ، و در صورتی که ممکن نباشد عددی بین سه و ده روز را برای خود حیض قرار دهد ، به بیان و شرحی که در مسأله (479) و (481)گذشت .
عنوان مسئله:
مضطربه یعنی زنی که دو ماه پشت سر هم خون دیده است ولی با اختلاف هم از جهت وقت و هم از جهت عدد اگر بیش از ده روز خون ببیند و همه خونهائی که دیده یک جور باشد ، به این معنی که همه آنها یا دارای نشانه‌های حیض یا دارای نشانه‌های استحاضه باشد ، حکم او بنابر احتیاط حکم صاحب عادت وقتیّه است که در غیر وقت عادت خود خون ببیند و به نشانه نتواند حیض را از استحاضه تمیز بدهد ، که باید عادت بعضی از خویشان خود را حیض قرار دهد ، و در صورتی که ممکن نباشد عددی بین سه و ده روز را برای خود حیض قرار دهد ، به بیان و شرحی که در مسأله (479) و (481)گذشت .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
مسائل مرتبط از این مرجع
- مبتدئه یعنی زنی که دفعه اول خون دیدن اوست ، اگر بیشتر از ده روز خون ببیند و همه خونهائی که دیده یک جور باشد ، باید مقدار عادت یکی از خویشان خود را حیض ، و بقیه را استحاضه قرار دهد ، به دو شرطی که در مسأله (479) گذشت ، و اگر این ممکن نشد باید یک عددی بین سه روز و ده روز را حیض خود قرار دهد ، به دستوری که در مسأله (481) بیان شد .
- زنی که از راه اختلاف صفات خون باید حیض را تشخیص دهد اگر سه روز یا بیشتر خون ببیند که نشانه حیض را دارد ، بعد ده روز یا بیشتر خونی ببیند که نشانه استحاضه را دارد ، و دوباره سه روز خونی به نشانه‌های حیض ببیند ، باید خون اول و خون آخر را که نشانه‌های حیض داشته حیض قرار دهد . و اما اگر یکی از دو خون در ایام عادت باشد و معلوم نباشد که ده روز وسط همه آن استحاضه است یا قسمتی حیض است ، در این صورت خونی که در ایام عادت است حیض ، و مابقی استحاضه است .
- زنی که عادت وقتیّه و عددیّه دارد ، اگر بیشتر از ده روز خون ببیند ، خونی که در روزهای عادت دیده اگر چه نشانه‌های حیض را نداشته باشد حیض است . و خونی که بعد از روزهای عادت دیده اگر چه نشانه‌های حیض را داشته باشد استحاضه است . مثلاً زنی که عادت حیض او از اول ماه تا هفتم است اگر از اول ماه تا دوازدهم خون ببیند ، هفت روز اول آن حیض و پنج روز بعد استحاضه می باشد . 2 صاحب عادت وقتیّه :
- زنهای حائض بر شش قسمند : اول : صاحب عادت وقتیّه و عددیّه : و آن زنی است که دو ماه پشت سر هم در وقت معین خون حیض ببیند ، و شماره روزهای حیض او هم در هر دو ماه یک اندازه باشد ، مثل آنکه دو ماه پشت سر هم از اول ماه تا هفتم خون ببیند . دوم : صاحب عادت و قتیّه : و آن زنی است که دو ماه پشت سر هم در وقت معین خون حیض ببیند ولی شماره روزهای حیض او در هر دو ماه یک اندازه نباشد ، مثلاً دو ماه پشت سر هم از روز اول ماه خون ببیند ، ولی ماه اول روز هفتم و ماه دوم روز هشتم از خون پاک شود . سوم : صاحب عادت عددیّه : و آن زنی است که شماره روزهای حیض او در دو ماه پشت سر هم به یک اندازه باشد ، ولی وقت دیدن آن دو خون یکی نباشد ، مثل آنکه ماه اول از پنجم تا دهم ، و ماه دوم از دوازدهم تا هفدهم خون ببیند . چهارم : مضطربه : و آن زنی است که چند ماه خون دیده ولی عادت معینی پیدا نکرده ، یا عادتش بهم خورده و عادت تازهای پیدا نکرده است . پنجم : مبتدئه : و آن زنی است که دفعه اول خون دیدنِ اوست . ششم : ناسیه : و آن زنی است که عادت خود را فراموش کرده است . و هر کدام اینها احکامی دارند که در مسائل آینده گفته می‌شود . 1 صاحب عادت وقتیّه و عددیّه :
- زنی که در حیض عادت عددیه دارد ، اگر بعد از زائیدن تا یک ماه یا بیشتر از یک ماه پی در پی خون ببیند ، به اندازه روزهای عادت او نفاس است ، و خونی که بعد از نفاس تا ده روز می بیند اگر چه عادت و قتیه هم داشته باشد و خون در روزهای عادت ماهانهاش باشد ، استحاضه است ، مثلاً زنی که عادت حیض او از بیستم هر ماه تا بیست و هفتم آن ماه است اگر روز دهم ماه زائید و تا یک ماه یا بیشتر پی در پی خون دید ، تا روز هفدهم نفاس و از روز هفدهم تا ده روز حتّی خونی که در روزهای عادت خود که از بیستم تا بیست و هفتم است می بیند ، استحاضه می باشد ، و بعد از گذشتن ده روز اگر عادت وقتیه داشته باشد و خونی را که می بیند در روزهای عادتش نباشد باید منتظر روزهای عادتش شود هر چند که انتظارش یک ماه یا بیشتر طول بکشد ، هر چند که خون در این مدت دارای نشانه‌های حیض باشد . و اگر صاحب عادت وقتیّه نباشد باید حیض خود را چنانچه ممکن است با نشانه‌های آن تعیین کند روش آن در مسأله (479) گذشت و اگر ممکن نیست مثل اینکه همه خونی را که ده روز بعد از نفاس می بیند یکسان باشد و یک ماه یا چند ماه به همین صفت ادامه پیدا کند ، باید در هر ماه حیض بعضی از خویشان خود را برای خویش حیض قرار دهد ، به تفصیلی که در مسأله (479) گذشت . و اگر ممکن نیست عددی را که مناسب با خود می داند اختیار نماید ، و توضیح آن در مسأله (481) گذشت .
- مبتدئه اگر بیشتر از ده روز خونی ببیند که چند روز آن نشانه حیض و چند روز دیگر نشانه استحاضه را داشته باشد ، چنانچه خونی که نشانه حیض دارد کمتر از سه روز و بیشتر از ده روز نباشد ، همه آن حیض است . ولی اگر پیش از گذشتن ده روز از خونی که نشانه حیض دارد دوباره خونی ببیند که آن هم نشانه خون حیض داشته باشد ، مثل آنکه پنج روز خون سیاه و نُه روز خون زرد ، و دوباره پنج روز خون سیاه ببیند ، باید خون اول را حیض ، و دو خون دیگر را استحاضه قرار دهد چنانکه در مضطربه گذشت .
- زنی که عادت وقتیّه دارد ، اگر در وقت عادت خود خون ببیند و مقدار آن خون بیش از ده روز باشد ، پس اگر بعضی از روزها خون او نشانه‌های حیض را داشته باشد و بعضی نداشته باشد ، و روزهائی که به نشانه حیض است از سه روز کمتر و از ده روز بیشتر نباشد ، آن را حیض و مابقی را استحاضه قرار میدهد . و اگر چنین خونی با همین شرط دو بار تکرار شود ، مثلاً چهار روز خون با نشانه حیض و چهار روز با نشانه استحاضه دوباره چهار روز با نشانه حیض باشد ، فقط خون اول را حیض قرار دهد و مابقی استحاضه است . و اگر خون بانشانه حیض از سه روز کمتر باشد آن را حیض قرار دهد و عدد آن را با یکی از دو راه آینده (رجوع به اقارب یا انتخاب عدد) تعیین نماید ، و اگر بیش از ده روز است قسمتی از آن را با یکی از همین دو راه حیض قرار دهد ، واگر نتواند مقدار حیض را بواسطه نشانه‌های آن تشخیص دهد یعنی خون او همه دارای یک نوع نشانه باشد ، یا خونی که به نشانه حیض است از ده روز بیشتر ، یا از سه روز کمتر باشد باید به مقدار ایام عادت بعضی از خویشان خود را حیض قرار دهد ، چه پدری باشد و چه مادری ، زنده باشد یا مرده ، ولی به دو شرط : اول : آنکه نداند مقدار عادت او مخالف با مقدار حیض خودش می‌باشد ، مثل آنکه خودش در زمان جوانی و قوّت مزاج باشد ، و آن زن نزدیک به سنّ یأس باشد که مقدار عادت معمولاً کم می‌شود ، و همچنین در عکس این صورت ، و مثل زنی که دارای عادت ناقصه است که معنی و حکمش در مسأله (489) خواهد آمد . دوم : آنکه نداند مقدار عادت آن زن با مقدار عادت دیگر خویشانش که دارای شرط اول هستند تفاوت دارد ، ولی اگر مقدار تفاوت بسیار کم باشد که حساب نشود ضرر ندارد ، و همچنین است حکم زنی که عادت وقتیّه دارد و در وقت به کلّی خون نبیند ولکن در غیر آن وقت خونی ببیند که بیشتر از ده روز باشد و نتواند مقدار حیض را بواسطه نشانه‌های آن تشخیص دهد .
- زنی که عادت وقتیّه دارد ، اگر در وقت عادت خود یا دو سه روز پیش از عادت خون ببیند ، باید به احکامی که برای زنهای حائض گفته شد عمل نماید ، و تفصیل این مطلب در مسأله (470) گذشت . و امّا در غیر این دو صورت مثل اینکه آنقدر زودتر از عادتش خون ببیند که نگویند عادتش جلو افتاده ، بلکه بگویند در غیر وقت خود خون دیده . و یا آنکه بعد از گذشت ایام عادتش خون ببیند چنانچه آن خون دارای نشانه‌های حیض باشد به احکامی که برای زنهای حائض گفته شد عمل نماید ، و همچنین اگر دارای نشانه‌های حیض نباشد ولی بداند که آن خون سه روز ادامه پیدا می کند ، و اگر نداند که سه روز ادامه پیدا میکند یا نه ، احتیاط واجب آن است که هم کارهائی که بر مستحاضه واجب است انجام دهد ، و هم کارهائی که بر حائض حرام است ترک نماید .
- صاحب عادت وقتیّه نمی تواند حیض را در غیر وقت عادت خود قرار دهد ، پس اگر ابتدای زمان عادت او معلوم باشد مثل اینکه هر ماه از روز اول خون می دیده و گاهی روز پنجم و گاهی روز ششم پاک میشده ، چنانچه یک ماه دوازده روز خون ببیند و نتواند با نشانه‌های حیض شماره آن را معین نماید باید اول ماه را حیض قرار دهد ، و در شماره به آنچه در مسأله پیش گفته شد رجوع نماید ، و اگر وسط یا آخر عادت او معلوم باشد ، چنانچه خون او از ده روز تجاوز بکند باید آن شماره را طوری قرار دهد که آخر یا وسط آن موافق با وقت عادتش باشد .
- زنی که عادت عددیّه دارد ، اگر کمتر یا بیشتر از شماره عادت خود خون ببیند و از ده روز بیشتر نشود ، تمام آن را حیض قرار دهد . و اگر از ده روز تجاوز کند ، چنانچه همه خونهائی که دیده یک جور باشد باید از موقع دیدن خون به شماره روزهای عادتش حیض ، و بقیه را استحاضه قرار دهد . و اگر همه خونهائی که دیده یک جور نباشد بلکه چند روز از آن نشانه حیض و چند روز دیگر نشانه استحاضه داشته باشد ، اگر روزهائی که خون نشانه حیض را دارد با شماره روزهای عادت او یک اندازه باشد باید آن روزها را حیض ، و بقیه را استحاضه قرار دهد و اگر روزهای که خون نشانه حیض دارد از روزهای عادت او بیشتر باشد، فقط باندازه روزهای عادت حیض، و بقیه استحاضه است . و اگر روزهائی که خون نشانه حیض را دارد از روزهای عادت او کمتر است باید آن روزها را با چند روز دیگر که روی هم به اندازه عادتش می‌شود حیض ، و بقیه را استحاضه قرار دهد . 4 مضطربه :
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] مبتدئه یعنی زنی که دفع اول خون دیدن اوست، اگر بیشتر از ده روز خون ببیند و همه خون‌هایی که دیده دارای نشانه‌های حیض باشد، باید عادت خویشان خود را حیض، و بقیه را استحاضه قرار دهد. و اگر خویشی نداشته یا عادت خویشانش مختلف باشد ماه اول را شش یا هفت روز حیض قرار داده و تا ده روز احتیاط کند و در ماههای بعد سه روز حیض قرار داده و شش یا هفت روز احتیاط کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] زنهایی که عادت وقتیّه دارند سه دستهاند: اوّل زنی که دو ماه پشت سر هم در وقت معیّن خون حیض ببیند و بعد از چند روز پاک شود ولی شماره روزهای آن در هر دو ماه یک اندازه نباشد، مثلاً دو ماه پشت سر هم روز اوّل ماه خون بیند ولی ماه اوّل روز هفتم وماه دوم روز هشتم ازخون پاک شود، که این زن باید روز اوّل ماه را عادت حیض خود قرار دهد. دوم زنی که ازخون پاک نمیشود ولی دو ماه پشت سر هم در وقت معیّن خون او نشانه‌های حیض را دارد، یعنی غلیظ وسیاه وگرم است و با فشار وسوزش بیرون میآید وبقیه خونهای او نشانه استحاضه را دارد وشماره روزهایی که خون او نشانه حیض دارد، در هر دو ماه یک اندازه نیست مثلاً در ماه اوّل از اوّل ماه تا هفتم و در ماه دوم از اوّل ماه تا هشتم خون او نشانه‌های حیض وبقیّه نشانه استحاضه را داشته باشد، که این زن هم باید روز اوّل ماه را روز اوّل عادت حیض خود قرار دهد. سوم زنی که دو ماه پشت سر هم در وقت معیّن سه روز یا بیشتر خون حیض ببیند و بعد پاک شود ودو مرتبه خون ببیند وتمام روزهایی که خون دیده با روزهایی که در وسط پاک بوده از ده روز بیشتر نشود ولی ماه دوم کمتر یا بیشتر از ماه اوّل باشد، مثلاً در ماه اوّل هشت روز و در ماه دوم نه روز باشد که این زن هم باید روز اوّل ماه را روز عادت حیض خود قرار دهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] مبتدیه یعنی زنی که دفعه اول خون دیدن اوست اگر بیشتر از ده روز خون ببیند و همه خون‌هایی که دیده دارای نشانه های حیض باشد باید عادت خویشان خود را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد و اگر خویشی نداشته یا عادت خویشانش مختلف باشد بنابر احتیاط واجب سه روز را حیض قرار دهد و در ماه اول تا ده روز و در ماههای بعد تا شش یا هفت روز جمع کند بین تروک حایض و اعمال مستحاضه
- [آیت الله مظاهری] وقتیه یا مضطربه یا مبتدئه اگر بیشتر از ده روز خونی ببیند که چند روز آن نشانه حیض را دارد، چنانچه خونی که نشانه حیض دارد کمتر از سه روز و بیشتر از ده روز نباشد، باید تمام آن را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد، و اگر خونی که نشانه حیض دارد کمتر از سه روز یا بیشتر از ده روز باشد، یا همه خونها یک جور باشد، باید به اندازه عادت خویشان خون حیض قرار دهد، و چنانچه خویش ندارد، یا شماره عادت آنان یک جور نیست، یا دسترسی به آنان ندارد، باید تا هفت روز را حیض قرار دهد.
- [آیت الله خوئی] مضطربه- یعنی زنی که چند ماه خون دیده ولی عادت معینی پیدا نکرده- اگر بیشتر از ده روز خون ببیند و همة خونهائی که دیده دارای نشانه‌های حیض باشد شش یا هفت روز را حیض قرار دهد و بقیه استحاضه است.
- [آیت الله بهجت] ناسیه، یعنی زنی که وقت و عدد عادت خود را فراموش کرده است، اگر بیشتر از ده روز خون ببیند باید روزهایی را که خون او نشانه حیض دارد تا ده روز، حیض قرار دهد و بقیه را استحاضه قرار دهد. و اگر نتواند حیض را بهواسطه نشانه‌های آن تشخیص دهد، بنابر احتیاط واجب باید هفت روز اول را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد، مگر اینکه بداند بهطور مسلم در روزهای اول، حیض نمیشده است که در آن صورت بعد از آن روزها را باید حیض قرار دهد؛ و اگر ظن اطمینانی پیدا کرد که ایام عادتش مثل خویشان خود است عادت آنها را برای خود انتخاب میکند. احکام حائض
- [آیت الله فاضل لنکرانی] زنی که عادت عددیه دارد، اگر بیشتر از روزهای عادت خود خون ببیند و از ده روز بیشتر شود، چنانچه همه خون‌هایی که دیده یک جور باشد بنابر احتیاط واجب باید از موقع دیدن خون به شماره روزهای عادتش حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد، و اگر همه خون‌هایی که دیده یک جور نباشد بلکه چند روز از آن نشانه حیض و چند روز دیگر نشانه استحاضه را داشته باشد اگر روزهایی که خون، نشانه حیض را دارد با شماره روزهای عادت او یک اندازه است، باید همان روزها را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد. و اگر روزهایی که خون نشانه حیض دارد، از روزهای عادت او بیشتر است، فقط به اندازه روزهای عادت او حیض، و بقیه استحاضه است و اگر روزهایی که خون نشانه حیض دارد از روزهای عادت او کمتر است باید آن روزها را با چند روز دیگر که روی هم به اندازه روزهای عادتش شود، حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد.
- [آیت الله نوری همدانی] زنی که عادت عددیه دارد ، اگر بیشتر از شمارة عادت خود خون ببیند و از ده روز بیشتر شود ، چنانچه همة خونهائی که دیده یک جور باشد باید از موقع دیدن خون به شمارة روزهای عادتش حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد و اگر همة خونهائی که دیده یک جور نباشد ، بلکه چند روز از آن ، نشانة حیض را دارد با شمارة روزهای عادت او یک اندازه است ، باید همان روز ها را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد و اگر روزهائی که خون نشانة حیض دارد ، از روزهای عادت او بیشتر است ، فقط به اندازة روزهای عادت او حیض ، و بقیه استحاضه است و اگر روزهائی که خون نشانة حیض ، و بقیه استحاضه است و اگر روزهائی که خون نشانة حیض دارد از روزهای عادت او کمتر است ، باید آن روزها را با چند روز دیگر که روی هم به اندازة روزهای عادتش شود ، حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد . 4 - مضطربه
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مضطربه - یعنی زنی که چند ماه خون دیده ولی عادت معینی پیدا نکرده - اگر بیش از ده روز خون ببیند و همه خونهائی که دیده دارای نشانه های حیض باشد شش یا هفت روز را حیض قرار دهد و بقیه استحاضه است.
- [آیت الله نوری همدانی] زنهای حائض بر شش قسمند : اول : صاحب عادت وقتیه و عددیه ، وان زنی است که دو ماه پشت سر هم در وقت معین خون حیض ببیند و شمارة روزهای حیض او هم در هر دو ماه یک اندازه باشد ، مثل آنکه دو ماه پشت سر هم از اول ماه تا هفتم خون ببیند . دوم : صاحب عادت وقتیه و آن زنی است که د و ماه پشت سر هم در وقت معین ، خون حیض ببیند ، ولی شماره روزهای حیض او در هر دو ماه یک اندازه نباشد ، مثلاً دو ماه پشت سر هم از روزاول ماه خون ببیند ولی ماه اول ، روز هفتم و ماه دوم ، روز هشتم از ون پاک شود . سوم : صاحب عادت عددیه و آن زنی است که شمارة روزهای حیض او در دو ماه پشت سر هم به یک اندازه باشد ، ولی وقت دیدن آن دو خون یکی نباشد ، مثل آنکه ماه اول از پنجم تا دهم و ماه دوم از دوازدهم تا هفدهم خون ببیند . چهارم :مضطربه و آن زنی است که چند ماه خون دیده ، ولی عادت معینی پیدا نکرده یا عادتش به هم خورده و عادت تازه ای پیدا نکرده است . پنجم : مبتدئه و آن رنی است که دفعة اول خون دیدن او است . ششم : ناسیه وآن زنی است که عادت خود را فراموش کرده است و هر کدام اینها احکامی دارند که در مسائل آینده گفته می شود . 1-صاحب عادت وقتیه و عددیه