زنی که در حیض عادت عددیه دارد ، اگر بعد از زائیدن تا یک ماه یا بیشتر از یک ماه پی در پی خون ببیند ، به اندازه روزهای عادت او نفاس است ، و خونی که بعد از نفاس تا ده روز می بیند اگر چه عادت و قتیه هم داشته باشد و خون در روزهای عادت ماهانهاش باشد ، استحاضه است ، مثلاً زنی که عادت حیض او از بیستم هر ماه تا بیست و هفتم آن ماه است اگر روز دهم ماه زائید و تا یک ماه یا بیشتر پی در پی خون دید ، تا روز هفدهم نفاس و از روز هفدهم تا ده روز حتّی خونی که در روزهای عادت خود که از بیستم تا بیست و هفتم است می بیند ، استحاضه می باشد ، و بعد از گذشتن ده روز اگر عادت وقتیه داشته باشد و خونی را که می بیند در روزهای عادتش نباشد باید منتظر روزهای عادتش شود هر چند که انتظارش یک ماه یا بیشتر طول بکشد ، هر چند که خون در این مدت دارای نشانههای حیض باشد . و اگر صاحب عادت وقتیّه نباشد باید حیض خود را چنانچه ممکن است با نشانههای آن تعیین کند روش آن در مسأله (479) گذشت و اگر ممکن نیست مثل اینکه همه خونی را که ده روز بعد از نفاس می بیند یکسان باشد و یک ماه یا چند ماه به همین صفت ادامه پیدا کند ، باید در هر ماه حیض بعضی از خویشان خود را برای خویش حیض قرار دهد ، به تفصیلی که در مسأله (479) گذشت . و اگر ممکن نیست عددی را که مناسب با خود می داند اختیار نماید ، و توضیح آن در مسأله (481) گذشت .
- مضطربه یعنی زنی که دو ماه پشت سر هم خون دیده است ولی با اختلاف هم از جهت وقت و هم از جهت عدد اگر بیش از ده روز خون ببیند و همه خونهائی که دیده یک جور باشد ، به این معنی که همه آنها یا دارای نشانههای حیض یا دارای نشانههای استحاضه باشد ، حکم او بنابر احتیاط حکم صاحب عادت وقتیّه است که در غیر وقت عادت خود خون ببیند و به نشانه نتواند حیض را از استحاضه تمیز بدهد ، که باید عادت بعضی از خویشان خود را حیض قرار دهد ، و در صورتی که ممکن نباشد عددی بین سه و ده روز را برای خود حیض قرار دهد ، به بیان و شرحی که در مسأله (479) و (481)گذشت .
- زنهای حائض بر شش قسمند : اول : صاحب عادت وقتیّه و عددیّه : و آن زنی است که دو ماه پشت سر هم در وقت معین خون حیض ببیند ، و شماره روزهای حیض او هم در هر دو ماه یک اندازه باشد ، مثل آنکه دو ماه پشت سر هم از اول ماه تا هفتم خون ببیند . دوم : صاحب عادت و قتیّه : و آن زنی است که دو ماه پشت سر هم در وقت معین خون حیض ببیند ولی شماره روزهای حیض او در هر دو ماه یک اندازه نباشد ، مثلاً دو ماه پشت سر هم از روز اول ماه خون ببیند ، ولی ماه اول روز هفتم و ماه دوم روز هشتم از خون پاک شود . سوم : صاحب عادت عددیّه : و آن زنی است که شماره روزهای حیض او در دو ماه پشت سر هم به یک اندازه باشد ، ولی وقت دیدن آن دو خون یکی نباشد ، مثل آنکه ماه اول از پنجم تا دهم ، و ماه دوم از دوازدهم تا هفدهم خون ببیند . چهارم : مضطربه : و آن زنی است که چند ماه خون دیده ولی عادت معینی پیدا نکرده ، یا عادتش بهم خورده و عادت تازهای پیدا نکرده است . پنجم : مبتدئه : و آن زنی است که دفعه اول خون دیدنِ اوست . ششم : ناسیه : و آن زنی است که عادت خود را فراموش کرده است . و هر کدام اینها احکامی دارند که در مسائل آینده گفته میشود . 1 صاحب عادت وقتیّه و عددیّه :
- ناسیه یعنی زنی که مقدار یا زمان عادت خود را یا هر دو را فراموش کرده است ، این زن اگر خونی ببیند که کمتر از سه روز و بیشتر از ده روز نباشد همه آن حیض است ، ولی اگر بیشتر از ده روز باشد موارد آن بر چند قسم است : 1 آن که عادت وقتیه یا عددیه یا هر دو داشته است ، ولی آن را به کلی فراموش کرده است که حتی به نحو اجمال هم زمان یا عدد آن را به یاد نمی آورد ، که این زن حکم مبتدئه را دارد که گذشت . 2 آن که عادت وقتیه دارد چه عددیه باشد چه نباشد ، ولی از وقت عادت خود به نحو اجمال چیزی به یاد دارد ، مثلاً میداند که فلان روز جزء عادت او بوده یا عادت او در نیمه اول ماه بوده است ، چنین زنی نیز حکم مبتدئه را دارد ، ولی نباید حیض را در زمانی قرار دهد که یقیناً خلاف عادت او است ، مثلاً اگر بداند روز هفدهم ماه جزء عادت او بوده یا عادت او در نیمه دوم بوده است و اکنون از اول تا بیستم ماه خون دیده است ، نمی تواند عادت خود را در دهه اول قرار دهد حتی اگر به نشانههای حیض باشد و دهه دوم به نشانه های استحاضه . 3 آن که صاحب عادت عددیّه بوده و مقدار عادت خود را فراموش کرده باشد ، این زن نیز حکم مبتدئه را دارد ، ولی نباید مقداری را که حیض قرار میدهد کمتر از مقداری باشد که میداند شماره حیض او کمتر از آن نیست . و همچنین نمی شود بیشتر از مقداری قرار دهد که میداند شماره عادتش بیش از آن نیست . و شبیه این امر را باید در عادت عددیّه ناقصه هم مراعات کرد ، یعنی زنی که شماره عادتش مردد است بین دو عدد ، زیادتر از سه روز و کمتر از ده روز ، مثل آنها در هر ماه یا شش روز خون میبیند یا هفت روز ، نمی تواند بواسطه نشانههای حیض یا ملاحظه عادت بعضی از خویشانش و یا به اختیار عدد در صورتی که بیش از ده روز خون ببیند کمتر از شش روز یا بیشتر هفت رو ز را حیض قرار دهد . مسائل متفرقه حیض
- زنی که عادت وقتیّه دارد و بیشتر از ده روز خون ببیند و نتواند آن را به آنچه در مسأله (479) گفته شد معین نماید ، مخیّر است که از سه روز تا ده روز هر شمارهای را که مناسب مقدار حیضش میبیند حیض قرار دهد ، و بهتر آن است که هفت روز قرار دهد در صورتی که آن را مناسب خود ببیند ، البته باید شمارهای را که حیض قرار میدهد موافق با وقت عادتش باشد ، آنطوری که در مسأله پیش گفته شد . 3 صاحب عادت عددیّه : اول : زنی که شماره روزهای حیض او در دو ماه پشت سر هم یک اندازه باشد ولی وقت خون دیدن او یکی نباشد ، که در این صورت هر چند روزی که خون دیده عادت او میشود . مثلاً اگر ماه اول از روز اول تا پنجم ، و ماه دوم از یازدهم تا پانزدهم خون ببیند ، عادت او پنج روز میشود . دوم : زنی که دو ماه پشت سر هم سه روز یا بیشتر خون ببیند ، و یک روز یا بیشتر پاک شود و دو مرتبه خون ببیند ، و وقت دیدن خون در ماه اول با ماه دوم فرق داشته باشد ، که اگر تمام روزهائی که خون دیده و روزهائی که در وسط پاک بوده از ده روز بیشتر نشود ، و شماره روزهائی که خون دیده به یک اندازه باشد ، تمام روزهائی که خون دیده عادت حیض او میشود ، و باید در روزهای وسط که پاک بوده احتیاطاً کارهائی که بر زن غیر حائض واجب است انجام دهد ، و کارهائی که بر حائض حرام است ترک نماید ، مثلاً اگر ماه اول از روز اول تا سوم خون ببیند و دو روز پاک شود و دوباره سه روز خون ببیند و ماه دوم از یازدهم تا سیزدهم خون ببیند و دو روز پاک شود ، و دوباره سه روز خون ببیند عادت او شش روز میشود . و امّا اگر در یک ماه مثلاً هشت روز خون ببیند ، و در ماه دوم چهار روز خون دیده و پاک شود و دوباره خون ببیند و مجموع ایام خون با پاکی وسط هشت روز باشد ، در این صورت این زن صاحب عادت عددیّه نیست ، بلکه مضطربه حساب میشود ، که حکمش خواهد آمد .
- زنی که عادت وقتیّه دارد ، اگر در وقت عادت خود خون ببیند و مقدار آن خون بیش از ده روز باشد ، پس اگر بعضی از روزها خون او نشانههای حیض را داشته باشد و بعضی نداشته باشد ، و روزهائی که به نشانه حیض است از سه روز کمتر و از ده روز بیشتر نباشد ، آن را حیض و مابقی را استحاضه قرار میدهد . و اگر چنین خونی با همین شرط دو بار تکرار شود ، مثلاً چهار روز خون با نشانه حیض و چهار روز با نشانه استحاضه دوباره چهار روز با نشانه حیض باشد ، فقط خون اول را حیض قرار دهد و مابقی استحاضه است . و اگر خون بانشانه حیض از سه روز کمتر باشد آن را حیض قرار دهد و عدد آن را با یکی از دو راه آینده (رجوع به اقارب یا انتخاب عدد) تعیین نماید ، و اگر بیش از ده روز است قسمتی از آن را با یکی از همین دو راه حیض قرار دهد ، واگر نتواند مقدار حیض را بواسطه نشانههای آن تشخیص دهد یعنی خون او همه دارای یک نوع نشانه باشد ، یا خونی که به نشانه حیض است از ده روز بیشتر ، یا از سه روز کمتر باشد باید به مقدار ایام عادت بعضی از خویشان خود را حیض قرار دهد ، چه پدری باشد و چه مادری ، زنده باشد یا مرده ، ولی به دو شرط : اول : آنکه نداند مقدار عادت او مخالف با مقدار حیض خودش میباشد ، مثل آنکه خودش در زمان جوانی و قوّت مزاج باشد ، و آن زن نزدیک به سنّ یأس باشد که مقدار عادت معمولاً کم میشود ، و همچنین در عکس این صورت ، و مثل زنی که دارای عادت ناقصه است که معنی و حکمش در مسأله (489) خواهد آمد . دوم : آنکه نداند مقدار عادت آن زن با مقدار عادت دیگر خویشانش که دارای شرط اول هستند تفاوت دارد ، ولی اگر مقدار تفاوت بسیار کم باشد که حساب نشود ضرر ندارد ، و همچنین است حکم زنی که عادت وقتیّه دارد و در وقت به کلّی خون نبیند ولکن در غیر آن وقت خونی ببیند که بیشتر از ده روز باشد و نتواند مقدار حیض را بواسطه نشانههای آن تشخیص دهد .
- [آیت الله نوری همدانی] زنی که در حیض عادت دارد ، اگر بعد از زائیدن تا یک ماه یا بیشتر از یک ماه پی در پی خون به اندازة روزهای عادت او نفاس است و ده روز از خونی که بعد از نفاس می بیند ، اگر چه در روزهای عادت ماهانه اش باشد استحاضه است ، مثلاً زنی که عادت حیض او از بیستم هر ماه تا بیست و هفتم آن است ، اگر روز دهم ماهزائید و تا یک ماه یا بیشتر پی در پی خون دید ، تا روز هفدهم نفاس و از روز هفدهم تا ده روز حتی خونی که در روزهای عادت خود که از بیستم تا بیست و هفتم است می بیند ، استحاضه می باشد و بعد از گذشتن ده روز ، اگر خونی را که می بیند در روزهای عادتش باشد ، حیض است چه نشانهای حیض را داشته باشد یا نداشته باشد و اگر در روزهای عادتش نباشد اگر چه نشانه های حیض را داشته باشد ، باید آن را استحاضه قرار دهد
- [آیت الله اردبیلی] زنی که در حیض عادت دارد، اگر بعد از زایمان خون ببیند و از ده روز بیشتر شود و استمرار پیدا کند، به اندازه روزهای عادت او نفاس است و ده روز از خونی که بعد از نفاس میبیند، اگرچه در روزهای عادت ماهانهاش باشد، استحاضه است؛ مثلاً زنی که عادت حیض او از بیستم هر ماه تا بیست و هفتم آن است، اگر روز دهم ماه زایید و تا یک ماه یا بیشتر پی در پی خون دید، تا روز هفدهم نفاس و از هفدهم تا ده روز حتی در روزهای عادت او که از بیستم تا بیست و هفتم است استحاضه میباشد و بعد از گذشتن ده روز، اگر خونی که میبیند در روزهای عادت او باشد، خون حیض است، چه نشانههای حیض را داشته باشد و چه نداشته باشد و اگر در روزهای عادت او نباشد، اگر نشانههای حیض را داشته باشد، حیض وگرنه استحاضه است.
- [آیت الله خوئی] زنی که در حیض عادت دارد، اگر بعد از زاییدن تا یک ماه یا بیشتر از یک ماه پی در پی خون ببیند، به اندازة روزهای عادت او نفاس است. و خونی که بعد از نفاس تا ده روز میبیند اگرچه در روزهای عادت ماهانهاش باشد، استحاضه است، مثلًا زنی که عادت حیض او از بیستم هر ماه تا بیست و هفتم آن ماه است، اگر روز دهم ماه زائید و تا یک ماه یا بیشتر پی در پی خون دید، تا روز هفدهم نفاس است، و از روز هفدهم تا ده روز حتی خونی که در روزهای عادت خود که از بیستم تا بیستو هفتم است میبیند، استحاضه میباشد. و بعد از گذشتن ده روز، اگر خونی را که میبیند، در روزهای عادتش باشد حیض است، چه نشانههای حیض را داشته چه نداشته باشد. و همچنین است اگر در روزهای عادتش نباشد ولی نشانههای حیض را داشته باشد، اما اگر خونی که بعد از گذشتن ده روز از نفاس میبیند، در روزهای عادت حیض او نباشد و نشانههای حیض را هم نداشته باشد استحاضه است.
- [آیت الله بروجردی] زنی که در حیض عادت دارد، اگر بعد از زاییدن تا یک ماه یا بیشتر از یک ماه پی در پی خون ببیند، به اندازهی روزهای عادت او نفاس است و ده روز از خونی که بعد از نفاس میبیند اگر چه در روزهای عادت ماهانهاش باشد استحاضه است، مثلاً زنی که عادت حیض او از بیستم هر ماه تا بیست و هفتم آن است، اگر روز دهم ماه زائید و تا یک ماه یا بیشتر پی در پی خون دید، تا روز هفدهم نفاس و از روز هفدهم تا ده روز حتّی خونی که در روزهای عادت خود که از بیستم تا بیست و هفتم است میبیند استحاضه میباشد و بعد از گذشتن ده روز اگر خونی را که میبیند در روزهای عادتش باشد حیض است، چه نشانههای حیض را داشته باشد یا نداشته باشد و همچنین است اگر روزهای عادتش نباشد ولی نشانههای حیض را داشته باشد، اما اگر خونی که بعد از گذشتن ده روز از نفاس میبیند، در روزهای عادت حیض او نباشد و نشانههای حیض را هم نداشته باشد، استحاضه است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] زنی که در حیض عادت دارد؛ اگر بعد از زائیدن؛ تا یک ماه یا بیشتر از یک ماه پی در پی خون ببیند؛ به اندازه روزهای عادت او نفاس است و خونی که بعد از نفاس تا ده روز می بیند اگرچه در روزهای عادت ماهانه اش باشد؛ استحاضه است. مثلا زنی که عادت حیض او از بیستم هر ماه تا بیست و هفتم آن ماه است اگر روز دهم ماه زائید و تا یک ماه یا بیشتر پی در پی خون دید؛ تا روز هفدهم نفاس و از روز هفدهم تا ده روز حتی خونی که در روزهای عادت خود که از بیستم تا بیست و هفتم است می بیند؛ استحاضه می باشد و بعد از گذشتن ده روز اگر خونی را که می بیند در روزهای عادتش باشد حیض است چه نشانه های حیض را داشته چه نداشته باشد و همچنین است اگر در روزهای عادتش نباشد ولی نشانه های حیض را داشته باشد؛ اما اگر خونی که بعد از گذشتن ده روز از نفاس می بیند در روزهای عادت حیض او نباشد و نشانه های حیض را هم نداشته باشد استحاضه است.
- [آیت الله علوی گرگانی] زنی که در حیض عادت دارد، اگر بعد از زاییدن تا یک ماه یا بیشتر از یک ماه پی در پی خون ببیند، به اندازه روزهای عادت او نفاس است وده روز از خونی که بعد از نفاس میبیند اگرچه در روزهای عادت ماهانهاش باشد استحاضه است، مثلاً زنی که عادت حیض او از بیستم هر ماه تا بیست وهفتم آن است، اگر روز دهم ماه زایید وتا یک ماه یا بیشتر پی در پی خون دید، تا روز هفدهم نفاس و از روز هفدهم تا ده روز حتّی خونی که در روزهای عادت خود که از بیستم تا بیست وهفتم است میبیند استحاضه میباشد و بعد از گذشتن ده روز اگر خونی را که میبیند در روزهای عادتش باشد، حیض است چه نشانههای حیض را داشته باشد یا نداشته باشد و همچنین است اگر در روزهای عادتش نباشد ولی نشانههای حیض را داشته باشد، امّا اگر خونی که بعد از گذشتن ده روز از نفاس میبیند، در روزهای عادت حیض او نباشد ونشانههای حیض را هم نداشته باشد، استحاضه است.
- [آیت الله مظاهری] زنی که در حیض عادت دارد، اگر بعد از زاییدن تا یک ماه یا بیشتر خون ببیند به اندازه روزهای عادت او نفاس است و ده روز از خونی که بعد از نفاس میبیند گرچه در روزهای عادت ماهانهاش باشد، استحاضه است، و بعد از گذشتن ده روز، اگر خونی را که میبیند در روزهای عادتش باشد، حیض است چه نشانه حیض را داشته باشد یا نداشته باشد و اگر در روزهای عادتش نباشد، باید آن را استحاضه قرار دهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . زنی که در حیض عادت دارد، اگر بعد از زایمان، تا یک ماه یا بیشتر از یک ماه پی درپی خون ببیند، به اندازه روزهای عادت او نفاس است و ده روز از خونی که بعد از نفاس می بیند اگر چه در روزهای عادت ماهانه اش باشد استحاضه است. مثلاً زنی که عادت حیض او از بیستم ماه تا بیست وهفتم است، اگر روز دهم ماه زایید و تا یکماه یا بیشتر پی درپی خون دید، تا روز هفدهم نفاس و از روز هفدهم تا ده روز، حتی خونی که در روزهای عادت خود که از بیستم تا بیست و هفتم است می بیند، استحاضه می باشد، و بعد از گذشتن ده روز، اگر خونی را که می بیند در روزهای عادتش باشد، حیض است، چه نشانه حیض داشته باشد یا نداشته باشد و هم چنین است اگر در روزهای عادتش نباشد ولی نشانه حیض داشته باشد و اگر بعد از گذشتن ده روز از نفاس، در روزهایی که عادت حیض او نباشد، خونی ببیند که نشانه حیض نداشته باشد، باید احتیاطاً تا وقتی که ممکن است آن خون حیض باشد، آنچه را بر حایض حرام است ترک کند و کارهای مستحاضه را به جا آورد.
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی که در حیض عادت دارد اگر بعد از زاییدن تا یک ماه یا بیشتر پی درپی خون ببیند به اندازه روزهای عادت او نفاس است و خونی که بعد از نفاس تا ده روز می بیند اگر چه در روزهای عادت ماهانه اش باشد استحاضه است مثلا زنی که عادت حیض او از بیستم هر ماه تا بیست و هفتم ان است اگر روز دهم ماه زایید و تا یک ماه یا بیشتر پی درپی خون دید تا روز هفدهم نفاس و از روز هفدهم تا ده روز حتی خونی که در روزهای عادت خود که از بیستم تا بیست و هفتم است می بیند استحاضه می باشد و بعد از گذشتن ده روز اگر خونی را که می بیند در روزهای عادتش باشد حیض است چه نشانه های حیض را داشته یا نداشته باشد و همچنین است اگر در روزهای عادتش نباشد ولی نشانه های حیض را داشته باشد و اما اگر نه در روزهای عادتش باشد و نه نشانه های حیض را داشته باشد استحاضه است
- [آیت الله وحید خراسانی] زنی که در حیض عادت دارد اگر بعد از زاییدن تا یک ماه یا بیشتر پی درپی خون ببیند به اندازه روزهای عادت او نفاس است و خونی که بعد از نفاس تا ده روز می بیند اگر چه در روزهای عادت ماهانه اش باشد استحاضه است مثلا زنی که عادت حیض او از بیستم هر ماه تا بیست و هفتم ان است اگر روز دهم ماه زایید و تا یک ماه یا بیشتر پی درپی خون دید تا روز هفدهم نفاس و از روز هفدهم تا ده روز حتی خونی که در روزهای عادت خود که از بیستم تا بیست و هفتم است می بیند استحاضه می باشد و بعد از گذشتن ده روز اگر خونی را که می بیند در روزهای عادتش باشد حیض است چه نشانه های حیض را داشته یا نداشته باشد و همچنین است اگر در روزهای عادتش نباشد ولی نشانه های حیض را داشته باشد و اما اگر نه در روزهای عادتش باشد و نه نشانه های حیض را داشته باشد استحاضه است