احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر عمداً نماز را بقدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد ، معصیت کرده ولی نماز او با تیمم صحیح است ، اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند .
عنوان مسئله:
اگر عمداً نماز را بقدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد ، معصیت کرده ولی نماز او با تیمم صحیح است ، اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند .
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی هنگامی که غسل جنابت به او واجب می‌شود بقدری آن را تأخیر میاندازد که وقت نماز تنگ می‌شود و لذا با تیمم نماز میخواند و بعداً مثلاً فردای آن روز غسل مینماید. نظر حضرت عالی در این باره چیست؟
- [سایر] اگر زن مستحاضه اول وقت وضو بگیرد یا غسل کند؛ ولی با تأخیر نماز بخواند، آیا باید دوباره وضو بگیرد یا غسل کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بعد از تیمم بدل از وضو مبطل وضویی سر زند و بجای تیمم بدل از وضو تیمم بدل از غسل کند و نماز بخواند صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که وظیفهاش تیمّم بدل از وضو یا غسل است، آیا می‌تواند نمازهای قضای خود را هم با تیمّم بخواند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا می‌توان نمازهای مستحبّی را که دارای وقت معیّن است (مثل نماز شب)، در صورتی که مانعی برای وضو گرفتن یا غسل کردن وجود داشته باشد، با تیمّم به جا آورد؟ نمازهای مستحبّی دیگر که وقت معیّنی ندارد یا قضای نمازهای مستحبّی را چه طور؟
- [سایر] سلام، گفته می‌شود، انجام غسل جنابت قبل از وقت نماز، مستحب است. حال اگر کسی قبل از وقت نماز، غسل جنابت را به نیت غسل واجب انجام دهد، تکلیف چیست؟ آیا می‌تواند بدون وضو نماز بخواند؟ اگر حکم را نمیدانسته چطور؟ آیا باید دوباره غسل کرد؟ آیا نمازی که خوانده صحیح است؟
- [آیت الله بروجردی] وضو یا غسل جبیره‌ای در مواردی که ضم تیمّم لازم است، قبل از وقت برای نماز قضا صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی در اول وقت، با وضوی جبیره‌ای و یا در موارد تیمّم، با تیمّم نماز بخواند، در حالی که میداند با تأخیر انداختن نماز از اول وقت، می‌تواند نماز را با وضوی عادی بخواند، آیا نماز اول وقتش صحیح است؟
- [آیت الله اردبیلی] به جهت تنگی وقت، باید تیمّم کنیم؛ ولی اقدام به غسل و وضو میکنیم و نماز میخوانیم. غسل و وضو و نمازی که این طور برگزار شده است، صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخص بتواند وضو بگیرد یا غسل کند و نماز را بدون مستحبات (ماننداقامه و قنوت) قبل از اتمام وقت نماز به جا آورد،آیا باز هم می تواند بجهت تنگی وقت تیمم کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بداند وقت برای غسل ندارد و خود را جنب کند و تیمم کند، یا با اینکه وقت دارد عمداً غسل را تأخیر بیندازد تا وقت تنگ شود و تیمم کند روزهاش صحیح است، هرچند گناهکار است.
- اگر بعد از وضو و غسل خون در ظاهر قطع شود ، و مستحاضه بداند که اگر نماز را تأخیر بیندازد ، به مقداری که وضو و غسل و نماز را بجا آورد به کلّی پاک می‌شود ، باید بنابر احتیاط لازم نماز را تأخیر بیندازد ، و موقعی که به کلّی پاک شد دوباره وضو و غسل را بجا آورد و نماز را بخواند . و اگر موقعی که خون در ظاهر قطع شود وقت نماز تنگ باشد ، لازم نیست وضو و غسل را دوباره بجا آورد ، بلکه با وضو و غسلی که دارد می‌تواند نماز بخواند .
- اگر انسان بقدری وقت دارد که می‌تواند وضو بگیرد یا غسل کند و نماز را بدون کارهای مستحبّی آن مثل اقامه وقنوت بخواند ، باید غسل کند یا وضو بگیرد و نماز را بدون کارهای مستحبّی آن بجا آورد ، بلکه اگر به اندازه سوره هم وقت ندارد باید غسل کند یا وضو بگیرد و نماز را بدون سوره بخواند . چیزهائی که تیمم با آنها صحیح است .
- هر گاه وقت بقدری تنگ باشد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند ، تمام نماز یا مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود ، باید تیمم کند .
- هر گاه وقت نماز داخل شود ، و بداند که اگر نماز را تأخیر بیندازد حائض می‌شود ، باید فوراً نماز بخواند ، و همچنین است بنابر احتیاط لازم اگر احتمال دهد که چنانچه نماز را تأخیر بیندازد حائض می‌شود .
- کسی که وظیفهاش تیمم است ، چنانچه از بر طرف شدن عذرش در تمام وقت نماز مأیوس باشد ، و یا احتمال دهد اگر تیمم را به تأخیر بیندازد نتواند در وقت تیمم کند ، می‌تواند قبل از وقت نماز تیمم کند . و اگر برای کار واجب دیگر یا مستحبّی تیمم کند و تا وقت نماز عذر او باقی باشد می‌تواند با همان تیمم نماز بخواند.
- کسی که نمیتواند وضو بگیرد یا غسل کند ، جایز است نمازهای مستحبّی را که وقت معین دارد مثل نافلههای شبانه روز با تیمم بخواند ، ولی اگر مأیوس نباشد که تا آخر وقت آنها عذر او بر طرف می‌شود احتیاط لازم آن است که آنها را در اول وقتشان بجا نیاورد . و اما نمازهای مستحبی که وقت معین ندارد مطلقاً می‌تواند با تیمم بخواند .
- اگر زن نماز را تأخیر بیندازد ، و از اول وقت به اندازه خواندن یک نماز با تمام مقدمات ، از قبیل تحصیل لباس پاک و وضو بگذرد و سپس حائض شود ، قضاء آن نماز بر او واجب است ، بلکه اگر وقت داخل شده در حالی که زن میتوانسته یک نماز با وضو یا غسل بلکه با تیمم بخواند ، و نخوانده باشد ، بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را قضا کند هر چند وقت برای تحصیل سایر شرائط و افی نبوده است ، ولی در تند خواندن و کند خواندن و چیزهای دیگر باید ملاحظه حال خود را بکند ، مثلاً زنی که مسافر نیست اگر در اول ظهر نماز نخواند ، قضای آن در صورتی واجب می‌شود که به مقدار خواندن چهار رکعت نماز با انجام وضو یا تیمم از اول ظهر بگذرد و حائض شود ، و برای کسی که مسافر است گذشتن وقت به مقدار خواندن دو رکعت با تحصیل طهارت کافی است .
- هر گاه انسان عذری دارد که اگر بخواهد در اول وقت نماز بخواند ، ناچار است با تیمم نماز بخواند ، چنانچه مأیوس از بر طرف شدن آن باشد یا احتمال دهد با تاخیر از تیمم هم عاجز شود می‌تواند در اول وقت تیمم کند و نماز بخواند ، ولی اگر مأیوس نباشد باید صبر کند تا عذرش بر طرف شود یا مأیوس شود ، و چنانچه عذر او بر طرف نشد ، در آخر وقت نماز بخواند ، و لازم نیست بقدری صبر کند که فقط بتواند کارهای واجب نماز را انجام دهد ، بلکه برای مستحبّات نماز نیز مانند اذان و اقامه و قنوت اگر وقت دارد می‌تواند تیمم کند و نماز را با آن مستحبّات بجا آورد . و در عذرهای دیگر غیر از موارد تیمم اگر چه مأیوس نباشد که عذر او بر طرف شود جایز است اول وقت نماز بخواند ، ولی چنانچه در اثناء وقت عذرش بر طرف گردد در بعضی موارد لازم است اعاده نماید .
- کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد ، باید نماز را به نیّت اداء بخواند ، ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی عمداً نماز را بقدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد معصیت کرده، ولی نماز او با تیمم صحیح است، هرچند احتیاط مستحب آن است که قضای آن را نیز به جا آورد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر عمدا نماز را به قدری تاخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد معصیت کرده ولی نماز او با تیمم صحیح است و احتیاط مستحب ان است که قضای ان نماز را هم با وضو یا غسل بخواند
- [آیت الله بروجردی] اگر عمداً نماز را به قدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد معصیت کرده، ولی نماز او با تیمّم صحیح است، اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.
- [آیت الله خوئی] اگر عمداً نماز را به قدری تاخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد، معصیت کرده، ولی نماز او با تیمم صحیح است، اگرچه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر عمداً نماز را به قدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد، معصیت کرده، ولی نماز او با تیمم صحیح است، اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر عمداً نماز را به قدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد، معصیت کرده ولی نماز او با تیمم صحیح است اگرچه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر عمداً نماز را به قدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد، معصیت کرده، ولی نماز او با تیمم صحیح است، اگرچه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.
- [امام خمینی] اگر عمدا نماز را به قدری تاخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد معصیت کرده، ولی نماز او با تیمم صحیح است. اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر عمدا نماز را به قدری تأخیر بیندازد که وقت برای وضو یا غسل نداشته باشد، معصیت کرده و باید نماز را با تیمّم بخواند، اگرچه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را نیز بجا آورد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر عمداً نماز را به قدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد، معصیت کرده ولی نماز او با تیمّم صحیح است، اگرچه احتیاط اکید آن است که قضای آن نماز را بخواند.