غسل جبیره‌ای
غسلی است كه با وجود جبيره (بر روی بعضی از اعضاء بدن) انجام می‌گيرد.
وضو یا غسل جبیره‌ای در مواردی که ضم تیمّم لازم است، قبل از وقت برای نماز قضا صحیح است یا خیر؟
احوط ترک است.
احوط ترک است.
عنوان سوال:
وضو یا غسل جبیره‌ای در مواردی که ضم تیمّم لازم است، قبل از وقت برای نماز قضا صحیح است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- در وضوی جبیره در مواضعی که احتیاط لازم به ضم تیمّم باشد، آیا قبل از وقت به قصد کَون بر طهارت و غیره می‌توان گرفت یا خیر؟ و در صورت صحّت در موقع دخول وقت با این وضو و ضم تیمّم احتیاطی می‌توان نماز خواند یا خیر؟
- در غسل جبیره‌ای و وضوی جبیره‌ای آیا بعد از رفع عذر به آن غسل می‌تواند اکتفاء کند و نماز بخواند، یا تجدید نماید؟ در حاشیه حضرت عالی بر (عروة الوثقی) یک جا فرمودهاید: غسل جبیره‌ای رافع حدث است نه مبیح (51) و سپس در جای دیگر فرمودهاید: بعد از رفع عذر نمازهای گذشته او صحیح است، ولی برای نمازهای آینده نباید به آن اکتفاء کند باید وضو را تجدید نماید (52)، آیا این منافات ندارد؟ و آیا در مورد غسل هم باید غسل را تجدید نماید؟
- اگر کسی به گمان این که وقت به اندازه وضو و نماز دارد، وضو بگیرد، به مجرّد گرفتن وضو معلوم شود نمازش به علّت ترجیح وضو بر تیمّم قضا شده، آیا با این وضو می‌تواند قضای نماز را بخواند یا خیر؟
- وضو و غسل در ضیق وقت چه صورت دارد، صحیح است یا خیر؟
- نیّت وضو و غسل جنابت به قصد واجب قبل از وقت صحیح است یا خیر؟
- شخصی به خیالش نماز نخوانده وضو گرفت به قصد همان نماز وجوباً، بعد معلوم شد نماز خوانده و نماز قضا هم بر ذمّه ندارد، آیا این وضو رافع حدث هست که هر چیزی که شرطش طهارت است با این وضو به جا آورد یانه؟ و هم چنین هرگاه شخص نماز قضا بر ذمّه دارد ولی قصد ندارد آن را بخواند و پیش از وقت نماز یومیّه میخواهد وضو بگیرد به قصد خواندن نماز قضا؟
- شخصی به حمّام میرود، پس از غسل شک میکند که آیا وقت برای ادای صلات هست که نیّت ادا کند، یا وقت گذشته و باید نیّت قضا کند؟
- هر گاه شخصِ جنب به اعتقاد وسعت وقت به حمّام رفت و برای نماز صبح غسل کرد - مثلاً - بعد معلوم شد که در واقع وقت ضیق بود و تکلیف او تیمّم بوده، غسل او چه صورت دارد؟
- هر گاه در عضوی از اعضای بدن جبیره‌ای بود و جنب شد و غسل جبیره کرد، بعد از خوب شدن و برداشتن جبیره که باید برای نمازهای بعد غسل را اعاده کند، آیا همان غسل کفایت در نماز میکند، یا باید وضو هم بگیرد؟
- شخص یک ساعت یا کمتر یا بیشتر قبل از وقت وضو میگیرد به قصد کون بر طهارت و لکن محرّک واقعی او نماز خواندن در وقت است، به طوری که اگر نبود آن نماز، در این وقت وضو نمیگرفت، آیا چنین وضو صحیح است یاخیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر به هر دلیلی غسل انجام نشود و نماز نزدیک به قضا باشد می‌توان با تیمم یا وضو نماز خواند؟
- [سایر] در چه مواردی می‌توان به جای وضو و غسل تیمم کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چه مواردی باید به جای وضو و غسل، تیمم کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] به جهت تنگی وقت، باید تیمّم کنیم؛ ولی اقدام به غسل و وضو میکنیم و نماز میخوانیم. غسل و وضو و نمازی که این طور برگزار شده است، صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر بعد از تیمم بدل از وضو مبطل وضویی سر زند و بجای تیمم بدل از وضو تیمم بدل از غسل کند و نماز بخواند صحیح است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا با تیمم بدل از غسل می شود نماز خواند یا وضو هم لازم است؟
- [آیت الله خوئی] زیدی در تنگی وقت نماز تیمم بدل از وضو یا بدل از غسل کرد لکن در بین رکعت اول قبل از اکمال سجدتین، آفتاب طلوع کرد، آیا تیمم و نماز زید صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مواردی که غسل جنابت لازم است، شخص می تواند به خاطر خجالت تیمم کرد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا به امام جماعتی که به جهت عذری به جای وضو یا غسل، تیمّم یا وضوی جبیره‌ای نموده است، می‌توان اقتدا کرد؟
- [سایر] آیا بعد از تیمم بدل از غسل، تیمم بدل از وضو نیز لازم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که احتیاطاً باید غسل جبیره‌ای و تیمّم نماید، مثلاً جراحتی در پشت او است، اگر بعد از غسل و تیمّم نماز بخواند و بعد از نماز حدث اصغری از او سرزند مثلاً بول کند برای نمازهای بعد باید بدل از غسل احتیاطاً تیمّم کند و وضو هم بگیرد.
- هرگاه وقت به قدری تنگ است که اگر وضو بگیرد تمام نماز یا مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود، باید تیمّم کند ولی اگر برای وضو و تیمّم یک اندازه وقت لازم است، باید وضو بگیرد.
- اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند، لازم نیست برای نماز وضو بگیرد، ولی اگر بدل از غسلهای دیگر تیمّم کند، باید وضو بگیرد و اگر نتواند وضو بگیرد، باید تیمّم دیگری هم بدل از وضو بنماید.
- اگر عمداً نماز را به قدری تأخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشد معصیت کرده، ولی نماز او با تیمّم صحیح است، اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.
- کسی که وظیفهاش تیمّم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی میماند در وسعت وقت می‌تواند با تیمّم نماز بخواند، ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف می‌شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند و نیز اگر امید دارد که عذرش برطرف شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند، یا در تنگی وقت با تیمّم نماز را به جا آورد.
- هرگاه وقت به قدری تنگ باشد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند، تمام نماز یا مقداری از آن بعد از وقت خوانده می‌شود، باید تیمّم کند.
- اگر در بین نماز بفهمد وضو یا غسلش باطل بوده، یا بدون وضو یا غسل مشغول نماز شده، باید نماز را به هم بزند و دوباره با وضو یا غسل بخواند و اگر بعد از نماز بفهمد، باید دوباره نماز را با وضو یا غسل به جا آورد و اگر وقت گذشته، قضا نماید.
- اگر به واسطهی یقین یا ترس ضرر تیمّم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد، تیمّم او باطل است و اگر بعد از نماز بفهمد، بنا بر احتیاط واجب باید دوباره نماز را با وضو یا غسل بخواند و اگر وقت گذشته قضا نماید.
- اگر زن حائض به اندازهی غسل و وضو وقت ندارد، ولی می‌تواند با تیمّم نماز را در وقت بخواند، آن نماز بر او واجب نیست، اما اگر گذشته از تنگی وقت تکلیفش تیمّم است مثل آن که آب برایش ضرر دارد باید تیمّم کند و آن نماز را بخواند.
- اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد، بنا بر احتیاط واجب باید وضوی جبیره‌ای بگیرد و تیمّم هم بنماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسی که هنگام نماز، آب برای وضو یا غسل ندارد و چیزی هم که تیمّم بر آن صحیح است در اختیارش نیست، باید پس از وقت هرگاه توانست وضو یا غسل یا تیمّم کند و آن را قضا نماید و احتیاط واجب آن است که در وقت نیز آن نماز را بدون طهارت به جا آورد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زن حائض به اندازه غسل و وضو وقت ندارد ولی می‌تواند با تیمم نماز را در وقت بخواند، آن نماز بر او واجب نیست؛ اما اگر گذشته از تنگی وقت از جهت دیگر تکلیفش تیمم است، مثل آن که آب برایش ضرر دارد، باید تیمم کند و آن نماز را بخواند و در صورتی که نخواند لازم است قضا نماید.
- [آیت الله خوئی] کسی که احتیاطاً غسل جبیره‌ای و تیمم نماید، اگر بعد از غسل و تیمم نماز بخواند، و بعد از نماز حدث اصغری از او سر بزند، مثلًا بول کند برای نمازهای بعد، بدل از غسل احتیاطاً تیمم کند و وضو هم بگیرد و چنانچه حدث پیش از نماز باشد برای آن نماز نیز وضو گرفته و تیمم نماید.
- [آیت الله خوئی] کسی که باید با وضو یا غسل جبیره‌ای نماز بخواند، چنانچه بداند که تا آخر وقت عذر او برطرف نمیشود، می‌تواند در اول وقت نماز بخواند. ولی اگر امید دارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود، بهتر آن است که صبر کند، و چنانچه عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیره‌ای بهجا آورد. ولی درصورتی که اول وقت نماز را خواند و تا آخر وقت عذرش برطرف شد، لازم است وضو گرفته یا غسل کرده و نماز را اعاده نماید.
- [آیت الله سیستانی] کسی که آب ندارد اگر برف یا یخ داشته باشد ، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید . و اگر ممکن نیست و چیزی هم که تیمم با آن صحیح است ندارد ، لازم است نماز خود را در خارج وقت قضا نماید ، و بهتر آن است که با برف یا یخ اعضاء وضو یا غسل را نمناک کند ، و در وضو با رطوبت دست ، سر و پاها را مسح نماید . و اگر این هم ممکن نیست با یخ یا برف ، تیمم نماید ، و در وقت نیز نماز را بخواند . و در هر دو صورت قضا لازم است .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که وظیفه اش تیمم است، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می ماند، در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند ولی اگر بداند که تا آخر وقت عذر او بر طرف می شود، احتیاط لازم آن است که صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند بلکه اگر امید دارد که عذرش برطرف می شود، نیز بنابر احتیاط لازم صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند یا در تنگی وقت با تیمم نماز بخواند.
- [آیت الله خوئی] اگر در بین نماز، استحاضه متوسطه زن کثیره شود، باید نماز را بشکند و برای استحاضه کثیره غسل کند، و کارهای دیگر آن را انجام دهد، و همان نماز را بخواند. و بنابر احتیاط استحبابی قبل از غسل وضوء بگیرد و اگر برای غسل وقت ندارد لازم است وضو گرفته و عوض غسل تیمم کند، و اگر برای تیمم نیز وقت ندارد، بنابر احتیاط نماز را نشکند، و به همان حال نماز را تمام کند، ولی لازم است در خارج وقت قضا نماید، و همچنین است اگر در بین نماز، استحاضة قلیلة او متوسطه یا کثیره شود. مگر غسل استحاضة متوسطه کفایت از وضو نمیکند کذشت.
- [آیت الله مظاهری] وضو گرفتن مانند غسل خود به خود مستحب است و لازم نیست برای کاری باشد. پس اگر پیش از وقت نماز وضو بگیرد یا غسل کند صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که آب ندارد، اگر برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید و اگر ممکن نیست، باید تیمم کند؛ ولی اگر چیزی هم که تیمم به آن صحیح است ندارد، بنا بر احتیاط واجب با برف یا یخ اعضای وضو یا غسل را نمناک کند و نماز خوانده و در خارج وقت قضای نماز را نیز بخواند و اگر نمناک کردن اعضا با برف و یخ هم ممکن نیست بنا بر احتیاط مستحب با یخ و برف تیمم کند و در وقت نماز بخواند، ولی لازم است نماز خود را در خارج وقت قضا نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر به واسطه یقین یا ترس ضرر، تیمم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد، تیمم او باطل است؛ و اگر بعد از نماز در وقت بفهمد باید دوباره نماز را با وضو یا غسل بخواند، ولی اگر پس از گذشتن وقت بفهمد قضا لازم نیست.