احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر سجده را چند دفعه فراموش کند ، مثلاً یک سجده از رکعت اول و یک سجده از رکعت دوم فراموش نماید ، باید بعد از نماز ، قضای هر دو را بجا آورد ، و احتیاط مستحب آن است که برای فراموشی هر کدام دو سجده سهو بجا آورد .
عنوان مسئله:
اگر سجده را چند دفعه فراموش کند ، مثلاً یک سجده از رکعت اول و یک سجده از رکعت دوم فراموش نماید ، باید بعد از نماز ، قضای هر دو را بجا آورد ، و احتیاط مستحب آن است که برای فراموشی هر کدام دو سجده سهو بجا آورد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا بین نماز احتیاط یا سجده سهو و نمازی که برایش احتیاط یا سجده را میخوانیم میتوان کاری که نماز را باطل میکند انجام داد؟
- آیا زن می تواند نماز قضای میت را بجا آورد؟
- فراموش کردن قنوت یا تشهد در رکعت دوم باید نماز را دوباره تکرار کنیم یا خیر ؟
- فراموش کردن قنوت یا تشهد در رکعت دوم باید نماز را دوباره تکرار کنیم یا خیر ؟
- اگر بعد از اذان ظهر عادت شوم و نماز خوانده باشیم آیا باید قضای آن را بجا بیاوریم؟
- اگر بعد از اذان ظهر عادت شوم و نماز خوانده باشیم آیا باید قضای آن را بجا بیاوریم؟
- اگر نماز صبح قضا شود وهنگام ادای قضا مثلا هنگام نماز ظهر آیا باید اول نماز صبح را بجا آورد یا می‌شود بعد از نماز ظهر ویا عصر قضای نماز صبح را بجا آورد واینکه ایا می‌شود موقعی که نیت نماز ظهر کرده ای ومشغول هستی در حین یادت بیاید که نماز صبح را نخوانده ای ایا می‌شود در نماز تغییر نیت کرد وآنرا نماز صبح تبدیل نمود؟
- اگر نماز صبح قضا شود وهنگام ادای قضا مثلا هنگام نماز ظهر آیا باید اول نماز صبح را بجا آورد یا می‌شود بعد از نماز ظهر ویا عصر قضای نماز صبح را بجا آورد واینکه ایا می‌شود موقعی که نیت نماز ظهر کرده ای ومشغول هستی در حین یادت بیاید که نماز صبح را نخوانده ای ایا می‌شود در نماز تغییر نیت کرد وآنرا نماز صبح تبدیل نمود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر در یک نماز، هم سجده سهو و هم قضای سجده یا تشهد فراموش شده بر عهده نمازگزار باشد، کدام یک را مقدّم کند؟
- [آیت الله بروجردی] نماز گزار حمد را فراموش کرد، سوره را خواند داخل رکن شد، بعد از نماز قضای حمد و سجده سهو لازم است یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در رکعت اوّل، اشتباهاً قنوت بجا آورد، آیا سجده سهو لازم می شود؟
- [آیت الله سبحانی] اگر نماز احتیاط یا سجده سهو فراموش و پس از مدتی طولانی بیاد بیاید آیا قضا دارد؟
- [آیت الله سبحانی] اگرنماز احتیاط فراموش شود در اثنای نماز دوم متذکر شود و همچنین اگر سجده سهو که در ذمه داشته در اثنای نماز دوم یادش بیاید چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خوئی] اگر در حال رکوع رکعت سوم یادش آمد که صلوات تشهد رکعت دوم را نخوانده آیا بعد از سلام باید قضای صلوات تنها را به جا آورد یا تمام تشهد را قضا کند، و آیا سجده سهو هم برای قضای صلوات فراموش شده واجب است یا نه؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر هم نماز احتیاط و هم قضای سجده یا تشهد فراموش شده بر نمازگزار واجب شود، کدام یک از آنها را باید زودتر انجام دهد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اگر در سجده دعایی را سهواً به فارسی بگوییم و بعد از نماز دو سجده سهو بجا آوریم نماز صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی سجده سهو را فراموش کند و بعد از شروع نماز دوم، یعنی در بین نماز یادش بیاید که سجده سهو نماز اول را انجام نداده است چه وظیفهای دارد؟ ج) پس از اتمام نماز دوم، فوراً بهجا آورد. س: اگر شخصی بعد از نماز اول، سجده سهوی را که بر او واجب شده بود، فراموش کند و در بین نماز دوم یادش بیاید، در صورت وجوب سجده سهو مجدّد در نماز دوم، تکلیف او چیست؟ آیا باید اول سجده سهو مربوط به نماز دوم را بهجا آورد یا مربوط به نماز اول را؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی سجده سهو را فراموش کرده و پس از ورود به نماز دیگر یادش آمد، وظیفه اش چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- موقعی که انسان قضای سجده فراموش شده یا تشهّد فراموش شده را بجا می‌آورد باید خود را مثل موقع نماز بپوشاند . و احتیاط مستحب آن است که در موقع بجا آوردن سجده سهو نیز خود را بپوشاند .
- اگر یک سجده یا تشهّد را فراموش کند و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید ، باید برگردد و بجا آورد ، و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحب برای ایستادن بیجا دو سجده سهو انجام دهد .
- نماز احتیاط و سجده و تشهّد فراموش شده را باید رو به قبله بجا آورد و بنابر احتیاط استحبابی سجده سهو را نیز رو به قبله بجا آورد .
- اگر در نماز نافله کاری کند که برای آن در نماز واجب سجده سهو واجب می‌شود ، یا یک سجده را فراموش نماید ، لازم نیست بعد از نماز سجده سهو یا قضای سجده را بجا آورد .
- اگر نداند که در نماز سجده را فراموش کرده یا تشهّد را ، باید سجده را قضا نماید ، و دو سجده سهو بجا آورد ، و احتیاط مستحب آن است که تشهّد را نیز قضا نماید .
- اگر نماز احتیاط ، و دو سجده سهو بر او واجب شود ، باید اول نماز احتیاط را بجا آورد ، و همچنین است بنابر احتیاط واجب اگر نماز احتیاط و قضای سجده بر او واجب شود .
- اگر سهواً تسبیحات اربعه را نگوید ، احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد .
- اگر تشهّد را فراموش کند و بایستد و پیش از رکوع یادش بیاید که تشهّد را نخوانده ، باید بنشیند و تشهّد را بخواند و دوباره بایستد ، و آنچه باید در آن رکعت خوانده شود بخواند و نماز را تمام کند ، و بنابر احتیاط مستحب بعد از نماز برای ایستادن بیجا ، دو سجده سهو بجا آورد ، و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید ، باید نماز را تمام کند ، و بعد از سلام نماز بنابر احتیاط مستحب تشهّد را قضا کند و باید برای تشهّد فراموش شده دو سجده سهو بجا آورد .
- اگر بین سلام نماز و قضای سجده کاری کند که برای آن سجده سهو واجب می‌شود ، مثل آنکه سهواً حرف بزند ، بنابر احتیاط واجب باید اول سجده را قضا کند ، و بعد دو سجده سهو بجا آورد .
- اگر بعد از رسیدن به رکوع یادش بیاید که دو سجده از رکعت پیش فراموش کرده ، نمازش بنابر احتیاط واجب باطل است . و اگر پیش از رسیدن به رکوع یادش بیاید ، باید برگردد و دو سجده را بجا آورد ، و برخیزد و حمد و سوره ، یا تسبیحات را بخواند و نماز را تمام کند ، و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحب برای ایستادن بیجا دو سجده سهو بنماید .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر سجده را چند دفعه فراموش کند مثلا یک سجده از رکعت اول و یک سجده از رکعت دوم فراموش نماید باید بعد از نماز هر دو سجده را قضا کند و احتیاط واجب ان است که برای هر یک از ان دو دو سجده سهو بعد از قضای هر دو به جا اورد و لازم نیست معین کند که قضای کدام یک از انها است و همچنین سجده سهو برای کدام یک از انهاست
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر سجده یا تشهّد را چند دفعه فراموش کند، مثلاً یک سجده از رکعت اوّل ویک سجده از رکعت دوم فراموش نماید، باید بعد از سلام نماز، قضایهر دو را با سجدههای سهوی که برای آنها لازم است بجا آورد ولازم نیست معیّن کند که قضای کدامیک آنها است اگرچه احتیاط مستحبّ معیّن کردن آنها است.
- [امام خمینی] نماز احتیاط و سجده و تشهد فراموش شده را باید رو به قبله بجا آورد. و در سجده سهو هم احتیاط مستحب همین است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر سجده یا تشهد را چند دفعه فراموش کند مثلاً یک سجده از رکعت اول و یک سجده از رکعت دوم را فراموش نماید باید بعد از نماز، قضای هردو را با سجده های سهوی که برای آنها لازم است بجا آورد، و لازم نیست معین کند که قضای کدام یک آنها است که انجام می دهد.
- [امام خمینی] اگر سجده یا تشهد را چند دفعه فراموش کند مثلا یک سجده از رکعت اول و یک سجده از رکعت دوم فراموش نماید باید بعد از نماز قضای هر دو را با سجده های سهوی که برای آنها لازم است بجا آورد و لازم نیست معین کند که قضای کدام یک از آنها است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر فراموش کند که قضای سجده یا تشهد بر عهده اوست و بین سلام نماز و قضای سجده یا تشهّد عملی مانند پشت به قبله کردن انجام دهد که اگر عمدا یا سهوا در نماز اتّفاق بیفتد، نماز باطل می‌شود، باید قضای سجده و تشهّد را بجا آورد و پس از بجا آوردن سجده سهو، بنابر احتیاط مستحب نماز را اعاده کند؛ ولی اگر در حالی که به خاطر دارد قضای سجده یا تشهّد بر عهده اوست، عمدا عمل فوق را انجام دهد، بنابر احتیاط واجب باید پس از قضای سجده یا تشهّد و انجام سجده سهو برای آن، نماز را اعاده کند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر نماز احتیاط و دو سجده سهو بر او واجب شود، ابتدا باید نماز احتیاط و سپس دو سجده سهو را انجام دهد و چنانچه نماز احتیاط و قضای یک سجده یا قضای تشهد بر او واجب شود، باید اوّل نماز احتیاط را بجا آورد، مگر این که سجده رکعت آخر و یا تشهد آخر نماز را فراموش کرده باشد که در این صورت بنابر احتیاط واجب باید سجده یا تشهد فراموش شده را به جا آورد و سپس اعمال نماز را که بعد از آنها واقع می‌شود انجام دهد و پس از آن نماز احتیاط را بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بعد از سلام نماز و بعد از انجام دادن کاری که عمداً و سهواً نماز را باطل می کند یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده باید قضای سجده ای را که فراموش کرده بجا آورد و بعد از آن دو سجده سهو بجا آورد، و اگر قبل از آن باشد باید از آن سجده به بعد را تدارک کند و برای سلام زاید دو سجده سهو به جا آورد. و اگر تشهّد رکعت آخر را فراموش کرده باشد حکم فراموشی سجده را دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نماز احتیاط و قضای یک سجده یا قضای یک تشهد یا دو سجده سهو بر او واجب شود بنابر اقوی باید اول نماز احتیاط را بجا آورد.
- [آیت الله نوری همدانی] موقعی که انسان قضای سجدة فراموش شده یا تشهد فراموش شده را بجا می آورد ، بلکه بنابر احتیاط واجب در موقع سجدة سهو هم ، باید خود را مثل موقع نماز بپوشاند .