احتیاط لازم
احتیاط الزام‌آور را احتیاط واجب گویند.
اگر مأموم بعد از حمد و سوره امام ، بواسطه عذری نیّت فرادی کند ، لازم نیست حمد و سوره را بخواند ، ولی اگر بدون عذر باشد یا پیش از تمام شدن حمد و سوره نیّت فرادی نماید بنابر احتیاط لازم است همه حمد و سوره را بخواند .
عنوان مسئله:
اگر مأموم بعد از حمد و سوره امام ، بواسطه عذری نیّت فرادی کند ، لازم نیست حمد و سوره را بخواند ، ولی اگر بدون عذر باشد یا پیش از تمام شدن حمد و سوره نیّت فرادی نماید بنابر احتیاط لازم است همه حمد و سوره را بخواند .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مرد کدام نمازها را باید با صدای بلند و کدام را آهسته بخواند و ایا این حکم فقط برای قرائت حمد و سوره است یا دیگر واجبات نماز را هم شامل می‌شود ؟ در مورد الله اکبر – تکبیر- بسم الله اول حمد و سوره و تسبیحات اربعه چطور؟
- خواندن اذان و اقامه در مسجد وقتی نماز جماعت برقرار است برای ماموم یا کسی که می خواهد نماز خود را فرادی بخواند به عنوان یک عمل مستحبی لازم است ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آیا جایز است که مأموم، به همراه امام جماعت حمد و سوره خود را در رکعت اول و دوم نماز بخواند؟
- [آیت الله خامنه ای] امام جماعت در رکعت سوم و مأموم رکعت دوم نماز است. در صورتیکه مأموم بخواهد سوره حمد را تا آخر بخواند امام سر از رکوع برمیدارد و وارد سجده می‌شود. در این حال آیا مأموم میتواند سوره حمد را رها نموده و همراه امام رکوع را بهجا آورد؟ یا اینکه باید سوره حمد را تا آخر بخواند و اگر به رکوع امام نرسید، بعد از حمد سوره را نیز بخواند و نمازش را فرادا نماید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در نماز جماعت، مستحب است بعد از تمام شدن حمد امام، مأموم بگوید (الحمدلله رب العالمین) سؤال این است که آیا در نماز ظهر و عصر که امام حمد را آهسته می خواند، این استحباب وجود دارد؟ و حال این که مأموم وقتی متوجه تمام شدن حمد امام می شود که مشغول سوره شده است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر امام جماعت در رکعت سوم یا چهارم نماز عشا باشد و مأموم در رکعت دوم، آیا بلند قرائت کردن حمد و سوره بر مأموم واجب است؟
- [آیت الله سبحانی] در رکعت دوّم مأموم که رکعت سوم امام است مأموم بسم الله الرحمن الرحیم و حمد و سوره را بلند بخواند یا آهسته؟(در نمازهایی که بلند خوانده می شود)
- [آیت الله بهجت] آیا در نماز ظهری که امام حمد را آهسته می خواند، گفتن "الحمد للّه ربّ العالمین" پس از تمام شدن حمد، توسط مأموم مستحب است؟ با توجه به این که مأموم زمانی متوجه پایان یافتن حمد می شود که امام مشغول خواندن سوره شده است؟
- [آیت الله بهجت] مأمومی که در بین حمد و یا سوره قصد فرادا کرده و نمی داند امام تا کجای حمد یا سوره را خوانده، اگر برگردد و از اوّل حمد بخواند جایز است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر کسی بعد از حمد بدون قصد بسم الله را خواند میتواند هر سورهای را بخواند؟ یا لازم است بسم الله را به نیت سوره مشخص بگوید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که روز جمعه نمازش را فرادی می خواند آیا مستحبّ است حمد و سوره را بلند بخواند؟ و همچنین امام جماعت در روز جمعه که نماز را به جماعت می خواند؟
- [سایر] چرا در نماز جماعت مأموم حمد و سوره را قرائت نمی کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در رکعت دوم اقتدا کند ، لازم نیست حمد و سوره بخواند ، ولی قنوت و تشهّد را با امام میخواند ، و احتیاط آن است که موقع خواندن تشهّد انگشتان دست و سینه پا را به زمین بگذارد و زانوها را بلند کند ، و باید بعد از تشهّد با امام برخیزد و حمد و سوره را بخواند ، و اگر برای سوره وقت ندارد ، حمد را تمام کند و در رکوع خود را به امام برساند ، و اگر برای تمام حمد وقت ندارد میتواند حمد را قطع کند و با امام به رکوع رود ، ولی احتیاط مستحب در این صورت آن است که نماز را به نیّت فرادی تمام کند .
- مأموم باید غیر از حمد و سوره چیزهای نماز را خودش بخواند ، ولی اگر رکعت اول یا دوم مأموم ، رکعت سوم یا چهارم امام باشد ، باید حمد و سوره را بخواند .
- اگر مأموم سهواً حمد و سوره را بخواند ، یا خیال کند صدائی را که میشنود صدای امام نیست و حمد و سوره را بخواند و بعد بفهمد صدای امام بوده ، نمازش صحیح است .
- اگر امام ایستاده باشد و مأموم نداند که در کدام رکعت است ، میتواند اقتدا کند و بنابر احتیاط واجب باید حمد و سوره را بخواند ، ولی باید آنها را به قصد قربت بخواند .
- اگر مأموم بعضی از کلمات حمد و سوره امام را بشنود ، میتواند آن مقداری را که نمیشنود بخواند .
- اگر مأموم در رکعت اول و دوم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد وسوره امام را بشنود ، اگر چه کلمات را تشخیص ندهد ، باید حمد و سوره را نخواند ، و اگر صدای امام را نشنود مستحب است حمد و سوره را بخواند ولی باید آهسته بخواند ، و چنانچه سهواً بلند بخواند اشکال ندارد .
- اگر در حال قیام رکعت سوم یا چهارمِ امام اقتدا کند ، باید حمد و سوره را بخواند ، و اگر برای سوره وقت ندارد ، باید حمد را تمام کند و در رکوع خود را به امام برساند ، و اگر برای تمام حمد وقت ندارد ، میتواند حمد را قطع کند و با امام رکوع رود ، ولی احتیاط مستحب در این صورت آن است که قصد فرادی کرده و نماز را تمام کند .
- بر مرد بنابر احتیاط واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند ، و بر مرد و زن بنابر احتیاط واجب است حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند .
- اگر امام در رکعت سوم یا چهارم باشد ، و مأموم بداند که اگر اقتدا کند و حمد را بخواند ، به رکوع امام نمیرسد ، بنابر احتیاط واجب باید صبر کند تا امام به رکوع رود ، و بعد اقتدا نماید .
- نماز احتیاط سوره و قنوت ندارد ، و باید نیت آن را به زبان نیاورند و بنابر احتیاط لازم حمد را آهسته بخوانند ، و احتیاط مستحب آن است که (بسم اللّه) آن را هم آهسته بگویند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر مأموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی کند لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده، بخواند.
- [آیت الله بهجت] اگر مأموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام نیت فُرادی کند لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فُرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر مأموم به واسطهی عذری بعد از حمد و سورهی امام نیت فُرادی کند، لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مأموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی کند، لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند. بلکه بنابر احتیاط مقداری را که امام خوانده نیز بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مأموم بعد از حمد و سوره امام نیّت فرادی کند لازم نیست حمد و سوره را بخواند ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیّت فرادی نماید و یا بلافاصله پس از اقتدا قصد داشته که بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی نماید بنابر احتیاط واجب حمد و سوره را از اوّل بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ماموم بعد از حمد و سوره امام؛ نیت فرادی کند؛ لازم نیست حمد و سوره را بخواند و اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید بنا بر احتیاط مقداری را که امام خوانده نیز بخواند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ماموم به واسطة عذری بعد از حمد و سورة امم نیت فردای کند لازم نیست حود و سوره را بخواند ، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید ، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند .
- [آیت الله مظاهری] اگر مأموم بعد از حمد و سوره امام نیّت فرادی کند لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیّت فرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مأموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام از او جدا شد و نیت فرادی کرد لازم نیست حمد و سوره را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی کند باید آن مقدار را که امام نخوانده بخواند.
- [آیت الله خوئی] اگر مأموم بعد از حمد و سورة امام، نیت فرادی کند، بنابر احتیاط واجب باید تمام حمد و سوره را بخواند، اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید، لازم است مقداری را که امام خوانده نیز بخواند.