اب باران
آب باران در مباحث فقهی به همان باران عرفی یعنی آب حاصل از ریزش باران گفته می‌شود و احکام فقهی آن در باب طهارت و اطعمه و اشربه آمده است.
درختی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده می‌کند و به آبیاری احتیاج ندارد ، اگر به کارهای دیگر مانند آنچه در مسأله (2203) گذشت محتاج باشد ، معامله مساقات در آن صحیح است .
عنوان مسئله:
درختی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده می‌کند و به آبیاری احتیاج ندارد ، اگر به کارهای دیگر مانند آنچه در مسأله (2203) گذشت محتاج باشد ، معامله مساقات در آن صحیح است .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی زمین به متراژ معین را معامله می‌کند که خریدار پول زمین را به مدت سه روز پرداخت نماید، بعد از گذشت سالیان دراز از پرداخت قیمت که نقدی بوده، خریدار استنکاف می‌کند، آیا صاحب زمین میتواند معامله را به هم بزند و عین المال را که زمین باشد برگرداند یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زمین را به دیگری واگذار کنند که در آن درخت بکارد و آنچه عمل میآید مال هردو باشد، آیا این معامله صحیح است؟ و آیا این معامله را می توان مساقات نامید ؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی زمین زراعی موقوفه ای را که با آب باران آبیاری می شده به مبلغ معیّنی اجاره کرده است ولی با توجه به اینکه بر اثر اتکاء به آب باران محصول کمی داشته، مبادرت به تبدیل آن به زمین آبی نموده و برای این کار مبالغ زیادی خرج کرده است، آیا با این وضعیت، او باید اجاره زمین آبی را بپردازد یا اجاره زمین دیمی را که با آب باران آبیاری می شود؟ و اگر این کار با کمک بخش دولتی انجام گرفته باشد چه حکمی دارد؟ و اگر واقف در وقف آن کیفیت مصرف اجاره را مشخص کرده باشد، به این صورت که مال الاجاره سالانه برای برپایی مجلس عزاداری حضرت سیدالشهداء(علیه السلام) به مدّت ده روز مصرف شود، آیا باید مال الاجاره در خصوص موردی که واقف معیّن کرده مصرف شود؟ و در صورتی که متولّی موقوفه از گرفتن اجاره زمین از مستأجر خودداری کند، آیا جایز است آن را به اداره اوقاف بپردازد؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی زمینی را برای زراعت اجاره نموده با این شرط که همه کارها و هزینه های حفر چاه عمیق و استخراج آب برای آبیاری زمین بر عهده او باشد، در نتیجه مستأجر بعد از طی مراحل قانونی و گرفتن اجازه برای حفر چاه به نام خودش، مبادرت به حفر چاه و استفاده از آن نموده، ولی مالک بعد از گذشت یک سال عقد اجاره را به طور یک جانبه لغو کرده است، چاه و لوازم و مخارج آن چه حکمی دارد؟ آیا در ملک مستأجر باقی است یا اینکه در ملکیت تابع زمین است؟
- [آیت الله بهجت] شش دانگ مزرعه و قناتی در تاریخ 24/5/1315 به علت ضایع شدن، با اذن و دستور مرجع تقلید وقت مرحوم حضرت آیة اللّه العظمی آقای حاج شیخ عبدالکریم حایری رحمه اللّه به فروش می رسد و بیع صورت می گیرد. یک فقره چک بابت ثمن معامله از ناحیه خریدار تحویل اداره اوقاف وقت و متولی قرار می گیرد که به رسم امانت تحویل اداره اوقاف می شود که با هماهنگی با متولی، به خریدن زمین و آب مناسب، تبدیل به احسن صورت گیرد که نهایتا به علت نامعلومی تبدیل به احسن صورت نمی گیرد و خریدار هم با هزینه های زیادی نسبت به عمران و آبادی مزرعه و قنات اقدام و پس از گذشت 63 سال فرزندان متولی مدعی ورثه خریدار شده و تقاضای وقفیّت مزرعه فوق الذکر نموده اند. لطفا مرقوم فرمایید:
- [آیت الله جوادی آملی] صورت مضاربه خدمت حضرتعالی تقدیم می‌شود آیا صحیح است یا خیر؟ (عامل: آقای … فرزند … … سرمایه گذار: آقای … … فرزند … … مبلغ … سرمایه … … مدت معامله از تاریخ … … تا تاریخ عامل متعهّد میگردد سرمایهای را که سرمایه گذار در اختیارش قرار داده است را در کارهای تجاری مصرف نماید و از درآمد حاصله هر ماه مبلغ … به ریال علی الحساب به سرمایه گذار تحویل نماید و عامل متعهّد میگردد که در پایان مدت تعیین شده درآمد حاصله را بررسی نماید و در صورتی که درآمد حاصله بیش از مقدار معیّن شده به سرمایه گذار تحویل نماید. طرفین با هم شرط کردند در صورت ضرر، عامل، ضرر را پرداخت می‌کند و هیچ گونه ارتباطی به سرمایه گذار نخواهد داشت و در صورتی که عامل نتواند در پایان حسابهایش را دقیقاً بررسی کند طرفین با هم مصالحه میکنند.) ب. حقوقی که بنیاد شهید به خانوادهی شهدا میدهد اعم از پدر و مادر و همسر و فرزند شهید آیا سر سال اضافه بیاید خمس دارد یا نه؟
- [آیت الله اردبیلی] با توجه به اینکه قرض دادن به شرط سپردهگذاری ربای حکمی بوده و حرام است؛ بعضی بانکها اخیراً قراردادی را تنظیم کرده و اجرا میکنند به این صورت که مشتری یک سپرده سرمایه گذاری افتتاح می‌کند که طبق قرارداد و بر اساس وکالتی که به بانک میدهد بانک سپرده او را به همراه سرمایه خود بانک و سپردههای سایر سپردهگذاران در کارهای اقتصادی سودآور شرعی و قانونی به کار میگیرد و از سود حاصله به صورت علیالحساب 10% به او سود میدهد و ضمن همین قرارداد توافق میکنند اگر مشتری بخواهد میتواند کل سود یا بخشی از آن را با دریافت یک تسهیلات مثلاً فروش اقساطی به مبلغی چهار برابر آنچه وی سرمایه گذاری کرده معاوضه کند. در صورت درخواست سپرده گذار، سودهای سپرده به وی پرداخت نشده و مال بانک خواهد بود و به وی یک تسهیلات مثلاً فروش اقساطی داده می‌شود و هر وقت اقساط این تسهیلات به پایان رسید، مشتری میتواند پولی را که به عنوان سرمایه گذاری در آن بانک گذاشته بردارد و یا سود آن را دوباره خودش دریافت کند. با توجه به این که ماهیت این سپرده وکالت است نه قرض، آیا انجام چنین معاوضه و معامله صحیح است یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر گندم و جو و خرما و انگور با آب باران و نهر مشروب شود ، و به آب دلو و مانند آن محتاج نباشد ، ولی با آب دلو هم آبیاری شود ، و آب دلو به زیاد شدن محصول کمک نکند ، زکات آن یک دهم است ، و اگر با دلو و مانند آن آبیاری شود و به آب نهر و باران محتاج نباشد ، ولی با آب نهر و باران هم مشروب شود و آنها به زیاد شدن محصول کمک نکنند ، زکات آن یک بیستم است .
- اگر زراعتی را با دلو و مانند آن آبیاری کنند ، و در زمینی که پهلوی آن است زراعتی از رطوبت آن زمین استفاده نماید و محتاج به آبیاری نشود ، زکات زراعتی که با دلو آبیاری شده یک بیستم ، و زکات زراعتی که پهلوی آن است بنابر احتیاط یک دهم می‌باشد .
- در معامله مساقات لازم نیست صیغه بخوانند ، بلکه اگر صاحب درخت به قصد مساقات آن را واگذار کند ، و کسی که کار می‌کند به همین قصد مشغول کار شود معامله صحیح است .
- اگر گندم و جو و خرما و انگور از آب باران یا نهر مشروب شود ، یا مثل زراعتهای مصر از رطوبت زمین استفاده کند ، زکات آن یک دهم است ، و اگر با دلو و مانند آن آبیاری شود ، زکات آن یک بیستم است .
- اگر شرط کند که تمام حاصل برای مالک باشد ، مساقات باطل است ، ولی در عین حال حاصل مال مالک می‌باشد ، و کسی که کار می‌کند نمیتواند مطالبه اجرت نماید ، ولی اگر باطل بودن مساقات به جهت دیگر باشد ، مالک باید مزد آبیاری و کارهای دیگر را به مقدار معمول به کسی که درختها را تربیت کرده است بدهد ، ولی اگر مقدار معمول بیشتر از مقدار قرار داد باشد و او از آن اطلاع داشته باشد ، دادن زیادی لازم نیست .
- اگر بین کارهای وضو به قدری فاصله شود که در نظر عرف پشت سرهم نباشند وضو باطل است ، ولی در صورت پیش آمد عذری برای شخص مانند فراموشی یا تمام شدن آب این امر معتبر نیست ، بلکه اگر وقتی میخواهد جائی را بشوید یا مسح کند ، چنانچه رطوبت تمام جاهائی که پیش از آن شسته یا مسح کرده خشک شده باشد ، وضو باطل است . و اگر فقط رطوبت جائی که جلوتر از محلّی است که میخواهد بشوید یا مسح کند ، خشک شده باشد ، مثلاً موقعی که میخواهد دست چپ را بشوید رطوبت دست راست خشک شده باشد و صورت تر باشد ، وضویش صحیح است .
- مغارسه آن است که زمینی را به دیگری واگذار کند که در آن درخت بکارد ، و آنچه عمل میآید مال هر دو باشد ، و این معامله صحیح است هر چند احتیاط در ترک آن است ، ولی برای رسیدن به نتیجه آن میتوان معاملهای انجام داد که بی اشکال صحیح است ، مثلاً دو طرف به این نحو با هم صلح و سازش کنند ، یا اینکه در نهالها با هم شریک شوند ، سپس باغبان خود را به مالک زمین برای کاشتن و تربیت و آبیاری سهم ، او در مدت زمانی معیّن به نصف منافع زمین در آن مدت اجاره دهد .
- مأموم باید غیر از آنچه در نماز خوانده می‌شود ، کارهای دیگر آن مانند رکوع و سجود را با امام ، یا کمی بعد از امام بجا آورد ، و اگر عمداً پیش از امام یا مدتی بعد از امام به نحوی که متابعت صدق نکند انجام دهد ، جماعتش باطل می‌شود ، ولی اگر به وظیفه منفرد عمل نماید نمازش صحیح است به تفصیلی که در مسأله (1404) گذشت .
- کسی که اطمینان دارد که اگر سوره را شروع کند یا تمام نماید به رکوع امام میرسد ، در صورتی که زیاد طول نکشد بهتر آن است که سوره را شروع کند ، یا اگر شروع کرده تمام نماید . ولی اگر زیاد طول بکشد بطوری که نگویند متابعت امام می‌کند باید شروع نکند ، و چنانچه شروع کرده تمام ننماید ، و گرنه جماعتش باطل خواهد شد ، ولی نمازش صحیح است اگر به وظیفه منفرد عمل کرده باشد به تفصیلی که در مسأله (1404) گذشت .
- جنسی را که میفروشد و چیزی را که عوض آن میگیرد پنج شرط دارد : أول : آنکه مقدار آن با وزن یا پیمانه یا شماره و مانند اینها معلوم باشد . دوم : آنکه بتواند آن را تحویل دهد ، و گرنه معامله صحیح نیست ، مگر آنکه آن را با چیزی که میتواند آن را تحویل دهد بفروشد ، که در این صورت معامله صحیح است ، ولی اگر خریدار بتواند آن چیزی را که خریده بدست آورد ، هر چند فروشنده قادر نباشد که آن را به او تحویل دهد ، معامله صحیح است ، مثلاً اگر اسبی را که فرار کرده بفروشد و خریدار بتواند آن را پیدا کند ، معامله اشکال ندارد و صحیح می‌باشد و احتیاج به ضمیمه در این صورت نیست . سوم : خصوصیاتی که در جنس و عوض است ، و بواسطه آنها میل مردم به معامله فرق می‌کند ، معلوم باشد . چهارم : آنکه متعلق حق دیگری نباشد ، بطوری که با خارج شدن از ملک مالک حق آن شخص از میان برود . پنجم : خود جنس را بفروشد نه منفعت آن را ، پس اگر مثلاً منفعت یک ساله خانه را بفروشد ، صحیح نیست ، ولی چنانچه خریدار بجای پول ، منفعت ملک خود را بدهد ، مثلاً فرشی را از کسی بخرد و عوض آن ، منفعت یک ساله خانه خود را به او واگذار کند ، اشکال ندارد . و احکام اینها در مسائل آینده گفته خواهد شد :
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] درختی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده می‌کند و به آبیاری احتیاج ندارد، اگر به کارهای دیگر مانند بیل زدن و کود دادن محتاج باشد، معامله مساقات در آن صحیح است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . درختی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده می کند و به آبیاری احتیاج ندارد، اگر به کارهای دیگر مانند بیل زدن و کود دادن برای زیاد شدن میوه محتاج باشد، معامله مساقات در آن صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] درختی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده می کند و به آبیاری احتیاج ندارد؛ اگر به کارهای دیگر مانند بیل زدن و کود دادن محتاج باشد؛ معامله مساقات در آن صحیح است.
- [آیت الله خوئی] درختی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده می‌کند و به آبیاری احتیاج ندارد، اگر به کارهای دیگر مانند بیل زدن و کود دادن محتاج باشد، معامل مساقات در آن صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] درختی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده می‌کند و به آبیاری احتیاج ندارد، اگر به کارهای دیگری مانند بیل زدن و کود دادن محتاج باشد، معامله مساقات در آن صحیح است، ولی چنانچه آن کارها در زیاد شدن یا خوب شدنمیوه و یا رشدبهتر درخت اثرینداشته باشد، معامله مساقات صحیح نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] درختی که از اب باران یا رطوبت زمین استفاده می کند و به ابیاری احتیاج ندارد اگر در زیاد شدن یا بهتر شدن میوه به کارهای دیگر مانند بیل زدن و کود دادن محتاج باشد مساقات در ان صحیح است
- [آیت الله اردبیلی] درختی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده می‌کند و به آبیاری احتیاج ندارد، اگر به کارهای دیگر مانند بیل زدن و کود دادن محتاج باشد، معامله مساقات در آن صحیح است، ولی چنانچه آن کارها در زیاد شدن یا خوب شدن میوه اثری نداشته باشد، معامله مساقات اشکال دارد.
- [امام خمینی] درختی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده می‌کند و به آبیاری احتیاج ندارد، اگر به کارهای دیگر مانند بیل زدن و کود دادن محتاج باشد، معامله مساقات در آن صحیح است، ولی چنانچه آن کارها در زیاد شدن یا خوب شدن میوه اثری نداشته باشد معامله مساقات اشکال دارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] درختی که از آب باران یا رطوبت زمین استفاده می‌کند و به آبیاری احتیاج ندارد، اگر به کارهای دیگر مانند بیل زدن و کود دادن محتاج باشد، معامله مساقات در آن صحیح است در صورتی که در زیاد شدن میوه یا خوب شدن آن دخالت داشته باشد.
- [آیت الله نوری همدانی] درختی که از باران یا رطوبت زمین استفاده می کند و به آبیاری احتیاج ندارد ، اگر به کارهای دیگر مانند بیل زدن و کود دادن محتاج باشد ، معاملة مُساقات در آن صحیح است ولی چنانچه آن کارها در زیاد شدن یا خوب شدن میوه اثری نداشته باشد ، معاملة مساقات اشکال دارد .