حلال زاده
حلال‌زاده به زاده شده از راه مشروع يا در حکم مشروع گفته می شود.
اگر مرد نداند که زن در عدّه است و با او ازدواج کند ، چنانچه زن هم نداند و بچه‌ای از آنان به دنیا آید ، حلال زاده است و شرعاً فرزند هر دو می‌باشد ، ولی اگر زن می‌دانسته که در عدّه است و تزویج در عدّه جایز نیست شرعاً ، بچه فرزندِ پدر است ، و در هر صورت عقد آنان باطل است ، و به یکدیگر همانطور که گذشت حرام ابدی می‌باشند .
عنوان مسئله:
اگر مرد نداند که زن در عدّه است و با او ازدواج کند ، چنانچه زن هم نداند و بچه‌ای از آنان به دنیا آید ، حلال زاده است و شرعاً فرزند هر دو می‌باشد ، ولی اگر زن می‌دانسته که در عدّه است و تزویج در عدّه جایز نیست شرعاً ، بچه فرزندِ پدر است ، و در هر صورت عقد آنان باطل است ، و به یکدیگر همانطور که گذشت حرام ابدی می‌باشند .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مردی پس از مسافرتی که یک سال طول کشیده برمی گردد می بیند همسرش پسری زائیده پس از نزاع و درگیری زن را طلاق داده و زن پس از مدتی از دنیا می رود. بعد از بزرگ شدن این فرزند و طلب کردن حقش از پدر، پدر او را نفی می کند، این در حالی است که زن تا آخر عمر می گفته این فرزند از شوهر من است و مرد هم به مؤمنه بودن زن اعتراف می کند، در این رابطه: 1 آیا قول مرد قبول است؟ 2 اگر مسأله مشکوک باشد که این طفل بعد از دوازده ماه به دنیا آمده یا قبل آن وظیفه چیست؟ 3 حکم ارث و محرمیت این پسر با بچه های دیگر این مرد چیست؟ و آیا کودک حلال زاده است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] زیدی برادرش مرحوم شده است و زن برادرش یعنی زن آن مرحوم 53 سال دارد و سیّده نمیباشد و خود زن میگوید که من حدود پنج سال است که اصلابا شوهرم نزدیکی نکردهام و این زن نازا است حالا برادر این مرحوم خواهان ازدواج با زن برادرش می‌باشد زن مرحوم در حال عدّه وفات شوهر است و بالاخره به یکی از دفاتر ازدواج مراجعه میکنند اتّفاقاسر دفتر ازدواج از اینها سئوال میکند در جواب زن میگوید شوهرم دو ماه قبل مرحوم شده است و من سیّده نمیباشم و 53 سال عمر من می‌باشد سر دفتر صیغه عقد را جاری میکند و خودشان میگویند که ما بعد از عقد نزدیکی کردهایم مرد میگوید من جاهل به مسئله بودم هم عقد صورت گرفته و هم نزدیکی آیا حرمت ابدی دارد یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در مذهب اهل تسنّن اگر شوهر به زنش بگوید تو طالق هستی یا مثل خواهر یا مادر من هستی یا به فرزندش بگوید اگر تو فلان کار را کردی مادرت به من حرام باشد زن از مرد جدا میشود، حال بعد از آن که مرد شیعه شده، میتواند آن زن را بگیرد و آیا اگر آن زن شیعه گشته و ازدواج کرده بدون نگه داشتن عدّه، ازدواج باطل است یا خیر و به مذهب آنها سه طلاقه در یک مجلس منعقد میگردد، بعد از تشیّع آیا زن و شوهر به یکدیگر حرام ابدی هستند؟
- [آیت الله نوری همدانی] خانمی در حین عدّه، زید را وکیل نمود تا او را بعد از انقضاء عدّهاش در یک روز جمعه به عقد فلان مرد در آورد ولی خود همان خانم، در همان روز جمعه با یک مرد دیگر ازدواج کرد، البته بدون اطلاع و فسخ وکالت از زید، و زید نیز که وکیل آن خانم بود، ایشان را به عقد همان مرد اوّلی در آورد بخاطر عدم اطلاع، یعنی دو عقد در آنِ واحد در روز جمعه اتفاق افتاده، حال کدام از این دو عقد صحیح است؟ آیا هر دو باطل است؟ و خلاصه این زن، همسر کدام مرد می‌باشد؟
- [سایر] اگر از متعه فرزندی حاصل شود، مادر او حقی از این فرزند ندارد، در صورتی که در ازدواج کسی نمی تواند به زور فرزند را از مادرش جدا کند و مادر وظیفه بزرگ کردن فرزند را به عهده دارد. آنچه که مسلم است این است که بالاخره این فرزند مال پدر است. حال به نظر شما آیا این عاقلانه و منطقی است که یک فرزندی از رابطه ای صرفا موقت به وجود بیاد و بچه ای باشد که مادر ندارد؟ یا حتی بالعکس و یا با سپردن او به پرورشگاه، هم از نعمت پدر محروم باشد و هم از نعمت مادر؟ بچه ای که از یک رابطه موقت به صورت ناخواسته به دنیا می آید چه جایگاهی در اجتماع دارد. بچه ای که مادرش را هیچ وقت نمی شناسد خوب است!؟ بچه ای که از متعه به دنیا می آید مسلماً ناخواسته بوده و زاده یک رابطه موقت! و این تا آخر عمرش روی پیشانیش میماند! ما خودمون رو بگذاریم به جای چنین بچه ای! چه حسی به ما دست خواهد داد؟ می دانم که قبل از ازدواج می شود شرط برای بچه دار نشدن تعیین کرد. اما به هر حال این موضوعی هست که وجود دارد و قابل انکار نیست. در ضمن ممکن است که طرفین شرط بچه دار نشدن را بکنند. اما اگر بر حسب اتفاق بعد از عده نگه داشتن آن خانم، باز هم بچه ای به وجود آمد، چکار باید کرد؟ فقط مسئله حضانت و سرپرستی و ارث و نفقه و... که مطرح نیست. بحث این است که این بچه به هر حال یک انسان است که باید در آینده در اجتماع زندگی کند. چه حس و تصوری به او دست خواهد داد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] بنده در تاریخ 15/6/70 به عقد موقّت فردی در آمدم. وی پس از آمیزش، بقیّه مدّت را بخشید. قبل از گذشتن 45 روز، یا دیدن دو حیض، به عقد دائم همسر فعلی ام درآمده، و بعد از عقد بلافاصله دخول انجام گرفت. اکنون با داشتن دو فرزند، متوجّه شده ام که مدّت عدّه، 45 روز تمام، یا دیدن دو حیض کامل می باشد، در حالی که من یک حیض بیشتر ندیده بودم. در ضمن 4 سال پس از ازدواجمان، یک بار طلاق خلع گرفتم. و بعد از گذشت 100 روز تمام، دوباره با همان شخص که از او صاحب دو فرزند هستم به صورت عقد موقّت ازدواج کردم، که تاکنون (27/11/78) ادامه داشته است، و بعد از متوجّه شدن حکم، از هم جدا شده ایم. وظیفه فعلی ام چیست؟ آیا دختری که از همسر اوّلم دارم به این آقا نامحرم است؟ آیا پسران این آقا که از همسر اوّلش هستند به من نامحرمند؟ آیا دو فرزندی که از این آقا دارم، حلال زاده اند؟
- [سایر] ائمه اطهار گاه متناسب با شرایط زمان و مسئله فقهی خاص احادیث را نقل نموده اند. علاوه بر این نقل احادیث جعلی نیز متأسفانه در کتب دینی ما به چشم می خورد. متأسفانه عده ای از دوستان مذهبی ما می خواستند کار خوبی بکنند؛ مثلا بحث عقد موقت را مطرح کنند اما این عده از روی جهالت اقدام به انتشار احادیثی نموده اند که از نظر بلاغتی و از نظر لحن کلامی باید به آنها شک نمود لطفا این احادیث را بررسی کرده و نظرتان را در مورد تک تک احادیث به ما بفرمایید. 1. ابان بن تغلب از امام صادق (ع) سؤال می کند: اگر زن زیبایی دیده شود که راضی به ازدواج موقت باشد؛ ولی معلوم نیست شوهر دارد یا نه چه باید کرد؟ حضرت فرمودند: لازم نیست تحقیق کنی حرف او که میگوید شوهر ندارم برای تو کافی است. (کتاب متعه شیخ مفید حدیث 37). 2. رسول خدا (ص): هر کس یک بار متعه کند یک سوم او از آتش جهنم آزاد میشود و هر کس دوبار متعه کند دو سوم او از آتش جهنم آزاد میشود و هر کس سه بار متعه کند تمام بدن او از آتش جهنم آزاد میشود. 3. زراره بن اعین از امام باقر (ع) نقل میکند که: سرگرمی مؤمن در سه کار است: 1- متعه زنان، 2- شوخی با دوستان و برادران، 3- نماز شب.(ازدواج موقت، نیاز امروز نوشته عباس زاده). 4. حمیری به امام زمان حضرت مهدی (عج) نوشت و از آن حضرت سوال کرد: مردی که شیعه است و متعه را حلال میداند و اعتقاد به رجعت دارد و همسر خوبی دارد که در تمام کارها او را کمک کار است و لذا با او عهد کرده است که هرگز بر او همسر دیگری نگیرد و ازدواج موقت نکند و خلاصه با وجود او کس دیگر را نخواهد. او به این عهد نوزده سال پایبند است و به عهد و قولش عمل کرده است و چه بسا مسافرت رفته و مدت زیادی دور از منزل خود بوده است و به قول خود پای بند مانده... البته او متعه را حرام نمی داند بلکه متدین به آن است؛ ولی چون همسر خود را مِیخواهد و دوستش دارد برای حفظ او و خودش متعه نمیگیرد. آیا او برای ترک متعه گناه کرده است؟ از طرف حضرت جواب رسید: برای این که قسم به معصیت خدا خورده است لازم است خدا را اطاعت کند و یک دفعه هم شده متعه بگیرد. (بحار ج100ص298/کتاب متعه شیخ مفید ص48). 5. رسول خدا (ص): هر که از دنیا برود و متعه نکند بد منظر و بدهیبت باشد مانند کسی که بینی او را بریده باشند.
- [آیت الله نوری همدانی] از قرار معلوم کنوانسیون ( محو کلّیه اشکال تبعیض علیه زنان ) بزودی جهت بررسی در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار خواهد گرفت . از آنجا که این معاهده بین المللی متضمن مواردی است که از نظر فقهی قابل تأمل است ، مستدعی است نظر مبارک خود را نیبت به موارد زیر بیان فرمایید : 1 بر اساس ماده 1 این معاهده باید هر گونه تمایز ، استثناء و یا محدودیت بر اساس جنسیت در زمینه های ، سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، و یا هر زمینه دیگر لغو گردد . با توجه به این ماده تفاوت زن و مرد در مواردی چون ، میزان پوشش واجب بدن ، نظر و لمس بدن جنس مخالف ، قصاص ، شهادت ، ارث ، طلاق ، تعداد همسران ، امامت جماعت ، لزوم تمکین جنسی ، ولایت بر فرزندان ، سرپرستی خانواده ، حق حضانت ، عیوب موجب فسخ نکاح ، نشوز ، لزوم سپری شدن عده برای ازدواج بعدی ، مرجعیت و قضاوت تبعیض تلقی می گردد و باید از میان برداشته شود . آیا تساوی زن و مرد در موارد ذکر شده با احکام شرع مطابقت دارد ؟ 2 با توجه به اینکه ماده 15 بند 4 در مورد کسب ، تردد ، تغییر و یا حفظ تابعیت خود و فرزندان ، زن و مرد را مساوی میداند ، الف آیا زن بدون موافقت همسر می تواند برای فعالیتهای اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی از منزل خارج شود ؟ ب آیا زن بدون رضایت همسر می تواند برای فعالیتهای اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی از منزل خارج شود ؟ 3 با توجه به ماده 14 بند 2 ب و ماده 16 بند ه که حق تصمیم گیری در مورد تعداد فرزندان ، فواصل بارداری و تنظیم خانواده را برای زنان مطرح می کند ، آیا زن بدون رضایت همسر می تواند اقدام به بستن لوله رحم ، استفاده از داروها و روشهای ضد بارداری و تنظیم فواصل بارداری کند ؟ 4 با توجه به ماده 16 بند الف و ج که ازدواج را فقط موکول به رضایت طرفین دانسته است : الف: آیا ازدواج با مردان غیر مسلمان جایز است ؟ ب : آیا ازدواج طرفین برای بار چهارم بدون وجود محلل جایز است ؟ ج : آیا پدر در امر ازدواج بر فرزند صغیر ولایت دارد؟ د : آیا زن در صورت یقین به عدم انعقاد نطفه می تواند قبل از سپری شدن ایام عادت اقدام به ازدواج کند ؟ 5 با توجه به اینکه بر طبق ماده 16 بند 2 ازدواج کودک غیر قانونی اعلام شده است و کودک در عرف بین الملل به افراد کمتر از 18 سال اطلاق می شود ، آیا ازدواج افراد بالغ کمتر از 18 سال نافذ است ؟ 6 با توجه به اینکه طبق ماده 15 بند 3 کلیه قراردادها و اسناد خصوصی که در جهت محدود کردن خیارات و اهلیت قانونی زنان است ملغی اعلام می شود ، آیا زن و مرد هنگام ازدواج می توانند شروطی را در ضمن عقد بگنجانند که مفاد آن محدود کردن اختیارات همسر باشد ؟ 7 با توجه به مفاد کنوانسیون ، آیا موارد تعارض این معاهده بین المللی با احکام اسلامی را به کونه ای ارزیابی می نمایید که با حذف برخی موارد جزیی آن به گونه ای که با روح کنوانسیون یعنی رفع هر گونه تمایز منافات نداشته باشد ، بتوان موارد تعارض آن را با احکام اسلامی از میان بر داشت و به این معاهده پیوست ؟
- [سایر] بسمه تعالی برادر و استاد محترم ؛ جناب اقای مرادی سلام و خداقوت ... جوانی هستم که ماههای پایان 26 سالگی را پشت سر میگزارم ، در ایام نوروز سال 83 به گروه کاری گلد کوئست پیوستم ، چند ماهی بعد کار ما غیر قانونی شد و من هم بالطبع غیر فعال ، اما در همان زمان در جمع بچه های گروه دوستای زیادی همه از قشر تحصیلکرده پیدا کردم ، من در خانواده ای متدین اما ضعیف از نظر مالی رشد کردم ؛ نان حلال و پاک مرحوم پدرم و مهر بی پایان مادرم ، از ما فرزندان این خونواده بچه هائی ساخت که مورد احترام و افتخار همه ، پدر و مادر بی سواد من ، با قدرت ایمان و عشق ، شاید در فاسد ترین نقاط جنوب شهر، فرزندانی رو تربیت کردند که فکر میکنم خدا از اونها راضی باشه مثل مردم ... اینها رو گفتم تا وقتی به مسئله من پی بردین ، راه حل مناسبی برام پیشنهاد کنید ، من ه بچه هیئتی و مثبت و به قول بعضی ها پاستوریزه ، به خانمی در اون جمع دل بسته شدم ، یه دخترکه فرزند شهید بود ؛ تحصیل کرده و اگرچه با هم تفاوت داشتیم اما از نظر اعتقادی نزدیک تر از بقیه ، دختر خانم 2 سال از من بزرگتر بود و لیسانسه ، من هم دیپلم داشتم و علت اصلیش عدم بنیه مالی برای ادامه تحصیل ... اما موضوع دیگری هم در بین بود ، دختر خانم تجربه تلخ یک جدائی رو تو زندگیش داشت که من از اولین روزی که دیدمش در جریان بودم . با قرار گرفتن تو جمع خیلی پیشرفت کردم ، تو دانشگاه ثبت نام کردم و شدم آدمی اهل مطالعه ، دوستان با سواد انگیزه خوبی برام ایجاد کرده بود ... چند ماهی از این همکاری میگذشت و من نسبت به اون خانم علاقه ای رو در خودم حس میکردم که نه جراتی برای بروزش داشتم و نه توانی و نه عقل تایید میکرد، اوایل فکر میکردم یه جور عادت که تو همکاری پیش اومده و از اونجا که رابطه ما تبدیل به رابطه ای صمیمی و خانوادگی شده بود ، یه دلبستگی معمولی و گزراست ... دختر مورد علاقه من برای تحصیل از ایران رفت و با رفتنش تازه فهمیدم که دلی برای من نمونده ، من جوانی احساسی بودم و حالا ، احساس تنفر آمیز تنهائی من رو آزار میداد ، هیچوقت نفهمیده بودم که کی یا چه جوری عاشق شدم ، اما کارم به جائی رسیده بود که هر نمازم رو با چندتا شک میخوندم ، خواب و خور نداشتم ، و زمان چیزی از حدت قضیه کم نمی کرد ، هر چه از ندیدنش میگذشت ، بیشتر دلتنگ میشدم و منتظر تر ، تنها رابطه ما تو این مدت ایمیل بود ، اون هم جسته و گریخته ، بنا به رسم روزگار ، این فاصله داشت کار خودش رو میکرد و اون از من دلسرد میشد و من هر روز دلداده تر ، بین ترم ، چند روزی اومد ایران و دوباره ارتباط ... تو این مدت خیلی تلاش میکردم و خدا هم چیزی از لطف برام کم نگذاشت ، من رشد میکرد م و نگار هم ... بعد از اون سفر ، داغ دلم تازه تر شد ، اینبار جور دیگه ای با خدا حرف زدم ، نذر کردم که خدایا تو از راز دل من با خبری ، و از خواسته ام و از ترسی که از آن ناگزیرم ، دل خانه تو بود من غیر تو را در آن جا دادم ، تو فرمودی که \" علی به ذکر الله...\" و من ذکر میگیرم برای تو ، 40 روز و هر روز 100 بار تسبیحات اربعه ، و خواسته ام در پایان چهله این است که اگر به صلاح من است ، تو خود کارگزار و وکیل من باش و خودت مرا به مراد دل برسان و اگر نه ، دلم را از او خالی کن ... 40 روز گذشت و من روزانه شاید بیش از 1000 بار ذکر میگفتم ، و خدا خدا میکردم ،اما در پایان چیزی از مهر او کم که نشد ، که بیشتر شد ، باز هم با کسب اجازه از خدایم با یکی از معتبر ترین روانشناسان و مشاوران این امر که خدا را شکر از نظر مذهبی هم مورد وثوق بودند ( دکتر رضا پور حسین ) مشورت کردم ، داستان را گفتم و ایشان پس از پرسش‌های معمولشان ، عشق من را تایید کردند و مرا برای رسیدن به او راهنمائی نمودند . با هزار مکافات و گذر از هفتصد خوان رستم ، نظر مساعد خانواده را برای خواستگاری گرفتم و در اولین سفر نگار به تهران توسط خانواده اقدام به خواستگاری نمودم ، جواب نگار ، علی رغم نظر مثبت خانواده اش منفی بود و اظهار کرد که من را مانند برادر دوست دارد اما در مورد ازدواج ... احساسم این بود که او نیز این ازدواج را عقلانی نمی داند و به واسطه تجربه تلخ زندگیش ، نمی خواهد این بار درگیر احساسات شود و مشاور هم احساسم را تائید کرد ، جواب اگرچه نه ، اما واقعیت چیز دیگری بود . من به تلاشهایم ادامه دادم ، و می دهم ، و خدا را شکر در زندگی آدم موفقی شدم ، خانه کوچکی تهیه کردم تا در پایان تحصیلش زندگیم را شروع کنیم ، اما او دانشجوی ممتاز دانشگاه شد و موفق به کسب بورسیه رایگان دکترا ، من حالا فوق دیپلم دارم و هنوز تلاش میکنم . امروز یک سال از خواستگاری من می گذرد ، ما هنوز با هم ارتباط داریم و نمی توانیم دل از هم بشوئیم ، اما نمی دانم چرا نمی توانم به او ثابت کنم که من ریسمانم نه مار ، که انتخابم اگرچه احساسی اما نا معقول نیست ... نگار من ، امروز مسائلی را مطرح میکند که هر چه تلاش میکنم راه حل موثری برایش نمی یابم ، او میگوید که از نظر اعتقادی تغییر کرده ، اما هنوز به ارزشهایش پایبند است ، نامه ام طولانی شده ، اما در پایان بگویم که رابطه ما به عنوان دو جوان ، یک رابطه کاملا انسانی ، و خدا را شکر خالی از انحراف ( ان شاالله ) بوده است و تحت نظر خانواده ها . من از او حجاب با چادر را خواسته ام و او این را نمی پذیرد . خانواده من حتی یک زن مانتوئی هم ندارد ... غیر از این ، او مسائلی را مطرح می کند که از دست من و خودش خارج است ... نه جوابی میگیرم که منفی کامل باشد و نه مثبت به آن حد که موجب کمال ، به نظر مشاور او با این بازی برای خودش زمان میسازد تا تصمیم بگیرد اگرچه نا خودآگاه ... و متاسفانه دود این آتش در چشم من میرود و البته خودش ، این همه تنش و فرسایش باعث ایجاد زمزه های مخالفتی در اطرافیان من گشته و از سوئی خودم نیز نیاز بیشتری نسبت به ازدواج احساس میکنم . باید گفت بدون احتساب سالهای قبل از خواستگاری رسمی ، یک سال است که بین هوا و زمین معلق مانده ام ، نه میتوان دست کشید و دل شست و نه میشود با این وضع ادامه داد ... شما میگوئید چه باید بکنم ؟ نمی دانم ... لطفا ضمن راهنمائی ، من را هم دعای خاص کنید ... برادر کوچک شما ( لطفا اندازه خط سایت را درشت تر کنید ، خیلی ریزه )
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر زنی را که در عدّه دیگری است برای خود عقد کند ، چنانچه مرد و زن یا یکی از آنان بدانند که عدّه زن تمام نشده ، و بدانند عقد کردن زن در عدّه حرام است ، آن زن بر او حرام ابدی میشود ، اگر چه مرد بعد از عقد با آن زن نزدیکی نکرده باشد ، و اگر هر دو جاهل باشند به اصل عدّه ، یا به حرمت ازدواج در آن ، عقد باطل است ، پس اگر نزدیکی کرده باشند حرام ابدی است ، و گرنه حرام نیست ، و میتوانند پس از پایان عدّه دوباره عقد کنند .
- اگر کسی با زنی که شوهر ندارد و در عدّه غیر هم نیست ، زنا کند ، چنانچه بعد او را عقد کند و بچه‌ای از آنان پیدا شود ، در صورتی که ندانند از نطفه حلال است یا حرام ، آن بچه حلال زاده است .
- اگر زنی بچه‌ای را با شرائطی که در مسأله (2445) گفته میشود شیر دهد ، پدر آن بچه نمیتواند با دخترهائی که از آن زن به دنیا آمدهاند ازدواج کند ، و چنانچه یکی از آنها فعلاً زن او باشد عقد او باطل میشود ، ولی جایز است با دخترهای رضاعی آن زن ازدواج کند اگر چه احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج نکند ، و نیز نمیتواند بنابر احتیاط واجب دخترهای شوهری را که شیر مربوط به اوست ، اگر چه دخترهای رضاعی او باشند ، برای خود عقد نماید ، و چنانچه یکی از آنها فعلاً زن او باشد عقد او بنابر احتیاط واجب باطل میشود .
- اگر زنی که در حال احرام است با مردی ازدواج کند ، عقد او باطل است هر چند مرد در حال احرام نباشد ، و اگر زن می‌دانسته که ازدواج کردن در حال احرام حرام است ، احتیاط واجب آن است که بعداً با آن مرد تا ابد ازدواج نکند .
- اگر زنی بچه‌ای را با شرائطی که در مسأله (2445) گفته خواهد شد ، شیر دهد ، آن بچه اگر پسر باشد به این عدّه از زنها ، و اگر دختر باشد به این عده از مردها محرم میشود : اول : خود زن ، و او را (مادر رضاعی) میگویند . دوم : شوهر زن که شیر مربوط به اوست ، و او را (پدر رضاعی) میگویند . سوم : پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند ، اگر چه پدر و مادر رضاعی او باشند . چهارم : بچههائی که از آن زن به دنیا آمدهاند ، یا بعد به دنیا میآیند . پنجم : بچههای اولاد نسبی آن زن هر چه پائین روند ، چه بچههای نسبی آنها باشند ، و چه بچههای رضاعی . ششم : خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعی باشند ، یعنی بواسطه شیر خوردن با آن زن ، خواهر و برادر شده باشند . هفتم : عمو و عمه آن زن ، اگر چه رضاعی باشند . هشتم : دائی و خاله آن زن ، اگر چه رضاعی باشند . نهم : اولاد شوهر آن زن که شیر مربوط به آن شوهر است ، هر چه پائین روند ، اگر چه اولاد رضاعی او باشند . دهم : پدر و مادر آن مرد ، هر چه بالا روند . یازدهم : خواهر و برادر آن مرد ، اگر چه خواهر و برادر رضاعی او باشند . دوازدهم : عمو عمه ، و دائی و خاله آن مرد ، هر چه بالا روند ، اگر چه رضاعی باشند . ونیز عدّه دیگری هم که در مسائل بعد گفته میشود بواسطه شیر دادن محرم میشوند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مرد نداند که زن در عدّه است یا نداند که عقد در عدّه حرام است و با او ازدواج کند، چنانچه زن هم نداند و بچه‌ای از آنان به دنیا آید، حلال‌زاده است و شرعاً فرزند هر دو می‌باشد، ولی اگر زن می‌دانسته که در عدّه است و می‌دانسته که عقد در عدّه حرام است، شرعاً بچه، فرزند پدر است، و در هر دو صورت، عقد آنان باطل است، و به یکدیگر حرام می‌باشند.
- [آیت الله خوئی] اگر مرد نداند که زن در عده است و با او ازدواج کند، چنانچه زن هم نداند و بچه‌ای از آنان به دنیا آید، حلال‌زاده است و شرعاً فرزند هر دو می‌باشد ولی اگر زن می‌دانسته که در عده است، و تزویج در عده جایز نیست شرعاً بچه فرزند پدر است و در هر دو صورت عقد آنان باطل است و به یکدیگر حرام می‌باشند.
- [آیت الله بروجردی] اگر مرد نداند که زن در عدّه است و با او ازدواج کند، چنانچه زن هم نداند و بچه‌ای از آنان به دنیا آید، حلال‌زاده است و شرعاً فرزند هر دو می‌باشد، ولی اگر زن می‌دانسته که در عدّه است، شرعاً بچه فرزند پدر است و در هر دو صورت عقد آنان باطل است و به یکدیگر حرام می‌باشند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر مرد نداند که زن در عدّه است یا نداند که عقدِ در عدّه حرام است و با او ازدواج کند، چنانچه زن هم نداند و بچّهای از آنان به دنیا آید، حلال‌زاده است و شرعا فرزند هر دو می‌باشد؛ ولی اگر زن می‌دانسته که در عدّه است و نیز می‌دانسته که عقد در عدّه حرام است و مرد نمیدانسته، بچّه شرعا ملحق به پدر است و بین بچه و مادر ارثی نمیباشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مرد نداند که زن در عده است و با او ازدواج کند؛ چنانچه زن هم نداند و بچه ای از آنان به دنیا آید؛ حلال زاده است و شرعا فرزند هر دو می باشد؛ ولی اگر زن می دانسته که در عده است و تزویج در عده جایز نیست شرعا؛ بچه فرزند پدر است و در هر دو صورت عقد آنان باطل است و به یکدیگر حرام می باشند.
- [امام خمینی] اگر مرد نداند که زن در عده است و با او ازدواج کند، چنانچه زن هم نداند و بچه ای از آنان به دنیا آید، حلال زاده است و شرعا فرزند هر دومی باشد ولی اگر زن می دانسته که در عده است، شرعا بچه فرزند پدر است و در هر دو صورت عقد آنان باطل است و به یکدیگر حرام می باشند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مرد نداند که زن در عدّه است و با او ازدواج کند ، چنانچه زن هم نداند و بچّه ای از آنان به دنیا بیاید ، حلال زاده است و شرعاً فرزند هر دو می باشد ؛ ولی اگر زن می دانسته که در عدّه است و می دانسته که در عقد عدّه حرام است شرعاً بچّه ؛ فرزند پدر است و در هر دو صورت عقد آنان باطل است و به یکدیگر حرام می باشند .
- [آیت الله سبحانی] اگر مرد نداند که زن در عده است و با او ازدواج کند، چنانچه زن هم نداند و بچه ای از آنان به دنیا بیاید، حلال زاده است و شرعاً فرزند هر دو می باشد ولی اگر زن می دانسته که در عدّه است و می دانسته که ازدواج در عده حرام است شرعاً بچه، فرزند پدر است و در هر دو صورت عقد آنان باطل است و به یکدیگر حرام می باشند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مرد و زن ندانند که زن در عدّه است، یا ندانند که عقد در حال عدّه باطل است و با یکدیگر ازدواج کنند و بچه‌ای از آنان به دنیا آید، حلال‌زاده است و تمام احکام اولاد را دارا می‌باشد، همچنین اگر یکی از مرد و زن نداند که زن در عدّه است یا نداند که عقد در حال عدّه باطل است، بین او و بچه‌ای که بدنیا میآید تمام احکام اولاد جاری است، ولی دیگری که می‌دانسته که زن در عدّه است و عقد در حال عدّه باطل است، از بچه ارث نمیبرد و بچه هم از وی ارث نمیبرد ولی این دو به هم محرمند و احکام محرمیت را دارا می‌باشند، لذا میتوانند همچون دیگر محرمها به همدیگر نگاه کنند و ازدواج آنها با یکدیگر جایز نیست و همانند دیگر فرزندان حقّ نفقه دارد و در هر دو صورت عقد زن و شوهر باطل است و اگر در حال عدّه نزدیکی شده باشد به یکدیگر حرام ابدی می‌باشند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مرد نداند که زن در عده است و با او ازدواج کند چنانچه زن هم نداند و بچه ای از انان به دنیا اید حلال زاده است و شرعا فرزند هر دو می باشد ولی اگر زن می دانسته که در عده است شرعا بچه فرزند پدر است و کسی که یقین دارد در عده بوده و شک در تمام شدن ان دارد در حکم کسی است که می داند در عده است و در هر صورت عقد انان باطل است وبه یکدیگر حرام می باشند