ابتداء
اِبْتِداء، مصدرِ باب افتعال از ریشۀ بدأ می باشد.
شیر دادن بچه ابتداءً حقّ مادر اوست ، و پدر حق ندارد به دیگری واگذار کند ، مگر اینکه مادر مزد بخواهد و پدر دایه‌ای پیدا کند که مجّانی است یا مزد کمتر می‌گیرد ، که در این صورت پدر می‌تواند به دایه بسپارد ، و پس از آن اگر مادر نپذیرفت و خواست خود شیر بدهد ، حقّ مطالبه مزد ندارد .
عنوان مسئله:
شیر دادن بچه ابتداءً حقّ مادر اوست ، و پدر حق ندارد به دیگری واگذار کند ، مگر اینکه مادر مزد بخواهد و پدر دایه‌ای پیدا کند که مجّانی است یا مزد کمتر می‌گیرد ، که در این صورت پدر می‌تواند به دایه بسپارد ، و پس از آن اگر مادر نپذیرفت و خواست خود شیر بدهد ، حقّ مطالبه مزد ندارد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] درباره لزوم تأخیر اجرای حدّ یا قصاص زن شیرده بفرمائید : الف - آیا این حکم، مادر رضاعی را شامل میشود؟ ب - در فرض شمول بین امکان و عدم امکان جایگزینی دایه‌ای دیگر (یا شیر خشک یا شیر حیوان) تفاوتی وجود دارد؟ ج - در صورت امکان جایگزینی یافتن دایه وظیفه حاکم شرع است یا ولیّ طفل؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا مادر کودک نامشروع حقّ مطالبه نفقه برای کودکش را از پدر این بچه دارد؟
- [آیت الله مظاهری] مادری که شاغل است و نمی تواند به موقع به بچه شیر بدهد، می تواند از ابتدا به او شیر خشک بدهد که به شیر مادر عادت نکند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر هبهای از طرف پدر به پسران واگذار شده و بعد از تحویل دادن زمین یا جنس، آیا پدر می‌تواند آن هبه را از فرزندان خود مطالبه کند؟
- [آیت الله جوادی آملی] اگر مقتول به قتل عمد، زن باشد و تنها وارث وی پدر و مادر باشند و پدر از قصاص درگذشته باشد یا مادر می‌تواند مطالبه قصاص نماید
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدر و مادر بچه نابالغی کافر باشند، در چه زمانی این بچه می‌تواند به واسطه اسلام آوردن پاک گردد؟
- [آیت الله سبحانی] آیا پدر می تواند طفل چند ماهه ی خود را از شیر و مِهر مادر محروم کند و نگذارد مادر بچه اش را ببیند؟
- [سایر] با سلام، مادر و دختری باردار هستند و تقریبا همزمان فرزندشان به دنیا آمده است. در ایام شیر دهی مادر به حج واجب میرود و دختر بچه مادر که خواهر خود اوست را به مدت یک ماه شیر می‌دهد. حکم این موضوع چیست؟ و حکم شوهر این دختر با او چگونه است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر پدر به لحاظ سفاهت محجور باشد لذا بچه به جد واگذار شود ولی او فرزند را به شخصی که بچه دار نمی شود بدهد و شرط شود که همیشه نزد آنان بماند اگر پس از چند سال پشیمان شود آیا می تواند فرزند را مطالبه کند؟
- [آیت الله سبحانی] در توضیح المسائل آمده اگر کسی پیدا شود که بدون دریافت اجرت بچه را شیر بدهد و یا برای شیر دادن از پدر یا از شخص دیگر اجرت بگیرد واجب است که بچه را به او بدهد و روزه بگیرد. آیا تفحص برای پیدا کردن چنین شخصی لازم است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- زنی که بچّه شیر می‌دهد و شیر او کم است چه مادر بچّه ، یا دایه او باشد ، یا بی اجرت شیر دهد ، اگر روزه برای خودش یا بچّهای که شیر می‌دهد ضرر دارد روزه بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد ؛ و در هر دو صورت روزههائی را که نگرفته باید قضا نماید ، ولی بنابر احتیاط واجب این حکم اختصاص به موردی دارد که شیر دادن بچه منحصر به همین راه باشد ، و امّا اگر راه دیگری برای شیر دادن بچه باشد مثلاً چند زن در شیر دادن او شرکت کنند ، یا از شیر دادن با شیشه وپستانک کمک بگیرد ثبوت این حکم محل اشکال است .
- اگر زنی بچهای را با شرائطی که در مسأله (2445) گفته خواهد شد ، شیر دهد ، آن بچه اگر پسر باشد به این عدّه از زنها ، و اگر دختر باشد به این عده از مردها محرم میشود : اول : خود زن ، و او را (مادر رضاعی) میگویند . دوم : شوهر زن که شیر مربوط به اوست ، و او را (پدر رضاعی) میگویند . سوم : پدر و مادر آن زن هر چه بالا روند ، اگر چه پدر و مادر رضاعی او باشند . چهارم : بچههائی که از آن زن به دنیا آمدهاند ، یا بعد به دنیا میآیند . پنجم : بچههای اولاد نسبی آن زن هر چه پائین روند ، چه بچههای نسبی آنها باشند ، و چه بچههای رضاعی . ششم : خواهر و برادر آن زن اگر چه رضاعی باشند ، یعنی بواسطه شیر خوردن با آن زن ، خواهر و برادر شده باشند . هفتم : عمو و عمه آن زن ، اگر چه رضاعی باشند . هشتم : دائی و خاله آن زن ، اگر چه رضاعی باشند . نهم : اولاد شوهر آن زن که شیر مربوط به آن شوهر است ، هر چه پائین روند ، اگر چه اولاد رضاعی او باشند . دهم : پدر و مادر آن مرد ، هر چه بالا روند . یازدهم : خواهر و برادر آن مرد ، اگر چه خواهر و برادر رضاعی او باشند . دوازدهم : عمو عمه ، و دائی و خاله آن مرد ، هر چه بالا روند ، اگر چه رضاعی باشند . ونیز عدّه دیگری هم که در مسائل بعد گفته میشود بواسطه شیر دادن محرم میشوند .
- بچه کافر به تبعیّت در دو مورد پاک میشود : 1 کافری که مسلمان شود ، طفل او در پاکی تابع اوست ، و همچنین اگر جدّ طفل یا مادر یا جدّه او مسلمان شوند . ولی حکم به طهارت در این مورد مشروط به آن است که بچّه همراه آن تازه مسلمان و در کفالت او باشد ، و همچنین کافری نزدیکتر از او همراه آن بچّه نباشد . 2 طفل کافری که به دست مسلمانی اسیر گردد ، و پدر یا یکی از اجداد همراه او نباشد . در این مورد پاکی طفل به تابعیّت مشروط به این است که طفل در صورت ممیّز بودن ، اظهار کفر ننماید .
- اگر زنی بچهای را با شرائطی که در مسأله (2445) گفته میشود شیر دهد ، پدر آن بچه نمیتواند با دخترهائی که از آن زن به دنیا آمدهاند ازدواج کند ، و چنانچه یکی از آنها فعلاً زن او باشد عقد او باطل میشود ، ولی جایز است با دخترهای رضاعی آن زن ازدواج کند اگر چه احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج نکند ، و نیز نمیتواند بنابر احتیاط واجب دخترهای شوهری را که شیر مربوط به اوست ، اگر چه دخترهای رضاعی او باشند ، برای خود عقد نماید ، و چنانچه یکی از آنها فعلاً زن او باشد عقد او بنابر احتیاط واجب باطل میشود .
- جنسی را که میفروشد و چیزی را که عوض آن می‌گیرد پنج شرط دارد : أول : آنکه مقدار آن با وزن یا پیمانه یا شماره و مانند اینها معلوم باشد . دوم : آنکه بتواند آن را تحویل دهد ، و گرنه معامله صحیح نیست ، مگر آنکه آن را با چیزی که می‌تواند آن را تحویل دهد بفروشد ، که در این صورت معامله صحیح است ، ولی اگر خریدار بتواند آن چیزی را که خریده بدست آورد ، هر چند فروشنده قادر نباشد که آن را به او تحویل دهد ، معامله صحیح است ، مثلاً اگر اسبی را که فرار کرده بفروشد و خریدار بتواند آن را پیدا کند ، معامله اشکال ندارد و صحیح میباشد و احتیاج به ضمیمه در این صورت نیست . سوم : خصوصیاتی که در جنس و عوض است ، و بواسطه آنها میل مردم به معامله فرق می‌کند ، معلوم باشد . چهارم : آنکه متعلق حق دیگری نباشد ، بطوری که با خارج شدن از ملک مالک حق آن شخص از میان برود . پنجم : خود جنس را بفروشد نه منفعت آن را ، پس اگر مثلاً منفعت یک ساله خانه را بفروشد ، صحیح نیست ، ولی چنانچه خریدار بجای پول ، منفعت ملک خود را بدهد ، مثلاً فرشی را از کسی بخرد و عوض آن ، منفعت یک ساله خانه خود را به او واگذار کند ، اشکال ندارد . و احکام اینها در مسائل آینده گفته خواهد شد :
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] برای شیر دادن بچه، بهتر از هر کس مادر اوست و سزاوار است که مادر برای شیر دادن از شوهر خود مزد نگیرد و خوب است که شوهر مزد بدهد و اگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد، شوهر می‌تواند بچه را از او گرفته و به دایه بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . برای شیر دادن بچه بهتر از هر کس مادر اوست، و سزاوار است که مادر برای شیردادن از شوهر خود مزد نگیرد، و خوب است که شوهر مزد بدهد، و اگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد، شوهر می‌تواند بچه را از او گرفته و به دایه بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] برای شیر دادن بچه بهتر از هرکس مادر اوست و سزاوار است که مادر برای شیر دادن فرزند از شوهر خود مزد نگیرد و خوب است که شوهر مزد بدهد و اگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد شوهر می تواند بچه را از او گرفته و به دایه بدهد
- [امام خمینی] برای شیر دادن بچه بهتر از هر کس مادر اوست و سزاوار است که مادر برای شیر دادن از شوهر خود مزد نگیرد و خوب است که شوهر مزد بدهد و اگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد شوهر می تواند بچه را از او گرفته و به دایه بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] برای شیر دادن بچه بهتر از هرکس مادر او است وسزاوار است که مادر برای شیر دادن از شوهر خود مزد نگیرد و خوب است که شوهر مزد بدهد، واگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد، شوهر می‌تواند بچه را از او گرفته وبه دایه بدهد.
- [آیت الله سبحانی] برای شیر دادن بچه بهتر از هر کس مادر او است و سزاوار است که مادر برای شیر دادن از شوهر خود مزد نگیرد و خوب است که شوهر مزد بدهد. و اگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد، شوهر می تواند بچه را از او گرفته و به دایه بدهد.
- [آیت الله سبحانی] برای شیر دادن بچه بهتر از هر کس مادر او است و سزاوار است که مادر برای شیر دادن از شوهر خود مزد نگیرد و خوب است که شوهر مزد بدهد. و اگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد، شوهر می تواند بچه را از او گرفته و به دایه بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] برای شیر دادن بچه بهتر از هر کس مادر او است و سزاوار است که مادر برای شیر دادن از شوهر خود مزد نگیرد و خوب است که شوهر مزد بدهد. و اگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد؛ شوهر می تواند بچه را از او گرفته و به دایه بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] برای شیر دادن بچّه بهتر از هر کس مادر او است و سزاوار است که مادر برای شیردادن از شوهر خود مزد نگیرد و خوب است که شوهر مزد بدهد . و اگر مادر بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد ، شوهر می تواند بچّه را از او گرفته و به دایه بدهد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] برای شیر دادن بچه، بهتر از هر کس مادر اوست و در روایتی از وجود مبارک حضرت امیر المؤمنین علیهالسلام آمده است که: (برکتی که در شیر مادر است در شیر هیچکس نیست) و این شیر دادن حقّ مادر اوست و می‌تواند برای آن از پدر بچه مزد بگیرد و پدر حقّ ندارد شیر دادن کودک را به دیگری واگذار کند مگر آن که مادرش بخواهد بیشتر از دایه مزد بگیرد و مادر می‌تواند بابت شیرهایی که به درخواست شوهرش قبلاً به کودک داده از پدر بچه مزد بگیرد؛ مگر در چهار صورت: 1 - در وقت شیر دادن، با آگاهی از استحقاق مزد قصد مجانیت کرده باشد. 2 - از استحقاق مزد مطلع نبوده، ولی به طور مطلق قصد مجانیت کرده باشد (یعنی قصد داشته به طور مجّانی شیر بدهد، خواه حقّ مزد گرفتن داشته باشد یا خیر). 3 - بعد از شیر دادن حقّ مزد خود را اسقاط کرده باشد. 4 - پدر کودک قصد مجانی بودن داشته و درخواست وی ظاهر در این معنا باشد.