عوض
عِوَض، مابازاء چیزی است.
اگر انسان چیزی را غصب کند ، باید به صاحبش برگرداند و اگر ان چیز از بین برود ، باید عوض آن را به او بدهد .
عنوان مسئله:
اگر انسان چیزی را غصب کند ، باید به صاحبش برگرداند و اگر ان چیز از بین برود ، باید عوض آن را به او بدهد .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی اشیاء قیمتی را از بیرون شهر مثل اینکه از بین آشعال ریز یا مثلا ترمینال و چنین جاهایی یافته که صاحبش احتمالا پیدا نمی شود ، آیا آن شیء را از جانب صاحبش صدقه بدهد یا اینکه به فروش برساند و مبلغ آی را به چند فقیر صدقه دهد ؟ یا به دفتر مراجع تحویل دهد یا صبر کند از صاحبش سراغ بگیرد ؟ کدام بهتر است ؟ و تا چه مدّت برای پیدا شدن صاحبش صبر کند ؟ البته احتمالا آن شیء چهل هزار تومان یا زیادتر و یا کمتر ارزش دارد .
- اگر انسان سر را با چیزی بپوشاند مانند غواصان و زیر آب برود موجب بطلان روزه می‌شود یا خیر؟
- اگر جای کسی را که معتکف بوده غصب کند، فرموده‌اند اعتکاف او باطل است، حال اگر جاهل بود یا عامد بود ولی حال پشیمان شده و جای خود را عوض کند، اعتکاف او صحیح است یا خیر؟ در صورت عمد، آیا کفاره دارد یا خیر؟
- در زکاة فطره آیا کسی که انسان اجیر کرده قو داده که مخارج او را بدهد فطره او را باید داد یا خیر؟
- اگر انسان وسیله نقلیه خود که مورد نیازش می‌باشد در بین سال بفروشد و تا پیش از رسیدن سال مجدّداً وسیله نقلیه دیگری خریداری کند آیا باید خمس پول را بدهد یا اصلاً خمس ندارد؟
- کسیکه از اوّلِ تکلیف خمس نداده و الان می‌خواهد خمس بدهد آیا بر منزل و تمام وسائل آن و همچنین بر دو چرخه، موتورسیلکت، ماشین و حیوانات اهلی مثل گاوِ شیرده و امثال آنها خمس تعلّق می‌گیرد؟ در حالیکه همه این چیزها نیاز روزانه انسان است؟
- آیا صحیح است که انسان چک یا سفته به فردی بدهد و به وی بگوید مبلغ این مقدار قرض به من بده، بعد از وصول چک یا سفته طلب خود را بردار و این مبلغ هم بابت حق الزحمه خودت که چک را از بانک گرفته‌ای باشد؟
- آیا جایز است که انسان یکصد هزار تومان پول قرض به کسی بدهد و مثلا یک کیلو برنج که ارزش آن پانصد تومان است به وی به مبلغ ده هزار تومان بفروشد که بدهکار بعد از شش ماه یکصد و ده هزار تومان پرداخت نماید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر شخصی جنسی را از کسی غصب و تلف کند. بعد پشیمان شود و بخواهد عوض آن را بدهد، آیا قیمت زمان تلف را بپردازد یا زمان پرداخت؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا اگر کسی که مالی را غصب کرده ضمن برگرداندن آن به صاحبش چیزی دیگر به ذمّه‌اش می‌باشد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر فردی در حالت خواب به امانت دیگران ضرر وارد کند و سپس آنرا به صاحبش برگرداند و او ملتفت نشود آیا ضامن ضرر هست یا خیر ؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شخصی چیزی را دزدیده باشد و بعداً پشیمان شده می خواهد به صاحبش برگرداند ولی دسترسی ندارد. لطفاً در این زمینه حکم فرمایی؟.
- [آیت الله مظاهری] شخصی مالی را دزدیده و بعداً پشیمان شده و می خواهد به صاحبش برگرداند ولی دسترسی به او ندارد. چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مالی که غصب شده چنانچه در مدت غصب افزایش قیمت داشته باشد و پس از آن از بین برود وظیفه غاصب چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مالی که غصب کرده از بین برود چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] فرض کنید مردی مبلغ ده هزار دلار دزدی کرده و آن را در تجارتی سرمایه گذاری کرده و سودی از آن مثلاً یکصد هزار دلار در ده سال بدست آورده است. حالا آن مرد تصمیم دارد که پول را به صاحبش برگرداند، چه مبلغی را باید برگرداند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه بعد از یک سال اعلان کردن، صاحب مال پیدا نشود و مال را به عنوان امانت برای صاحبش نگهداری کند و مال از بین برود تکلیف چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] دولت بعضی از زمینهای مردم یا خانه‌های آنان را مثلابرای خیابان کشی می‌گیرد، گرچه دولت پول آن را می‌دهد لکن چون مورد علاقه صاحبش هست باطناً راضی نیستند، آیا صدق غصب می‌کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر چیزی را که غصب کرده با چیزی دیگری مخلوط کند ، مثلاً گندمی را که غصب کرده با جو مخلوط نماید ، چنانچه جداکردن آنها ممکن است اگر چه زحمت داشته باشد ، باید جداکند و به صاحبش برگرداند.
- اگر از بچّه یا دیوانه چیزی را غصب کند ، باید آن را به ولیّ او بدهد واگر از بین رفته ، باید عوض آن را بدهد .
- مالی را که نزد کسی گرو گذاشته اند ، اگر دیگری غصب کند صاحب مال و طلبکار می تواننند چیزی را که غصب کرده از او مطالبه نمایند و چنانچه آن چیز را از او بگیرد باز هم در گرو است و اگر آن چیز از بین برود و عوض آن را بگیرند آن عوض هم مثل خود آن چیز گرو می باشد .
- مالی را که انسان غصب کرده اند و نمی تواند در آن تصّرف کند زکوه ندارد . و نیز اگر زراعتی را از او غصب کنند و موقعی که زکوه آن واجب می شود در دست غصب کننده باشد ، موقعی که به صاحبش بر می گردد زکوه ندارد .
- مالی را که انسان پیدا می کند اگر نشانه ای نداشته باشد که به واسطة آن ، صاحبش معلوم شود ؛ احتیاط واجب آن است که از طرف صاحبش صدقه بدهد .
- هر گاه مالی را از فروشنده بگیرد که آن را ببیند یا مدّتی نزد خود نگهدارد تا اگر پسندید بخرد ، در صورتی که آن مال تلف شود ، باید عوض آن را به صاحبش بدهد .
- اگر تا یک سال اعلان کند و صاحب مال پیدا نشود اگر در محدودة حَرَم پیدا کرده می تواند آن را صدقه دهد و اگر صاحبش پیدا شد ضامن او خواهد بود و یا آن را حفظ کند تا صاحبش پیدا شود امّا اگر در غیر حَرَم پیدا کرده می تواند آن را برای خود بردارد ، به قصد اینکه هر وقت صاحبش پیدا شد عوض آن را به او بدهد یا برای او نگهداری کند که هر وقت پیدا شد به او بدهد ، ولی احتیاط مستحّب آن است که از طرف صاحبش صدقه بدهد .
- اگر انسان از نگهداری امانت منصرف شود و ودیعه ر بهم بزند باید هر چه زودتر مال را به صاحب ان یا وکیل یا ولّی صاحبش برساند ، یا به آنان خبر دهد که به نگهداری حاضر نیست ، واگر بدون عذر ؛ مال را به آنان نرساند و خبر هم ندهد ، چنانجه مال تلف شود ، باید عوض آن را بدهد .
- اگر ظرف طلا و نقره یا چیز دیگری را که ساختنش حرام و نگاه داشتنش جائز است ، غصب کند و خراب نماید ، لازم نیست مزد ساختن ان را به صاحبش بدهد ولی اگر مثلاً گوشواره ای را که غصب کرده خراب نماید باید آن را با مزد ساختنش به صاحب ان بدهد و چنانچه برای اینکه مزد ندهد ، بگوید آن را مثل اولّش می سازم مالک مجبور نیست قبول نماید و نیز مالک نمی تواند او را مجبور کند که آن را مثل اوّلش بسازد .
- اگر مالی را که می داند غصبی است عاریه کند و از آن استفاده ای ببرد و در دست او از بین برود ، مالک می تواند عوض مال و عوض استفاده ای را که عاریه کننده برده از او یا از کسی که مال را غصب کرده مطالبه کند و اگر عوض مال یا استفادة آن را از عاریه بگیرد او نمی تواند چیزی را که به مالک می دهد از عاریه دهنده مطالبه نماید .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند و اگر آن چیز از بین برود، باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند و اگر آن چیز از بین برود باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان چیزی را غصب کند باید به صاحبش برگرداند و اگر آن چیز از بین برود باید عوض آن را به او بدهد.
- [امام خمینی] اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند، و اگر آن چیز از بین برود باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله بهجت] اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند، و اگر آن چیز از بین برود، باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند، و اگر آن چیز از بین برود باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند، و اگر آن چیز از بین برود، باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان چیزی را غصب کند باید به صاحبش برگرداند و اگر ان چیز از بین برود باید عوض ان را به او بدهد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان چیزی را غصب کند؛ باید به صاحبش برگرداند و اگر آن چیز از بین برود؛ باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان چیزی را غصب کند، باید آن را به صاحبش برگرداند و اگر آن چیز از بین برود، باید عوض آن را به او بدهد.