اولاد
فرزند به معنای بچه و آنکه از دیگری زاده شده است.
اگر میّت اولاد نداشته باشد ، نوة پسری او اگر چه دختر باشد ، سهم پسر میّت را می برد و نوة دختری او اگر چه پسر باشد ، سهم دختر میّت را می برد ، مثلاً اگر میّت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد ، مال را سه قسمت می کنند ، یک قسمت را به پسر دختر ، و دو قسمت را به دختر پسر ، می دهند .
ارث دستة دوّم
عنوان مسئله:
اگر میّت اولاد نداشته باشد ، نوة پسری او اگر چه دختر باشد ، سهم پسر میّت را می برد و نوة دختری او اگر چه پسر باشد ، سهم دختر میّت را می برد ، مثلاً اگر میّت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد ، مال را سه قسمت می کنند ، یک قسمت را به پسر دختر ، و دو قسمت را به دختر پسر ، می دهند .
ارث دستة دوّم
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- پدر و مادر از اولاد چقدر ارث میبرند و از چه میبرند؟ البته غیر از پدر و مادر متوفّی یک پسر و دو دختر هم دارد.
- پدری دارای چهار فرزند - دو پسر و دو دختر - و یک همسر می‌باشد. پدر که فوت نمود ارث تقسیم نشده بود که دو فرزندِ پسر نیز فوت نمودند و ارث به دو دختر و همسر رسید، آیا سهم دو پسر که فوت نمودهاند به مادر میرسد یا اصلاً سهمی ندارند؟
- اگر خانواده پسری برای خواستگاری دختری یکی دو مرتبه به خانه دختر بروند و خانواده دختر با ازدواج آنها موافقت کند ولی بعداً خانواده پسر ازدواج را بنا بر عللی بر هم بزند، با توجه به اینکه طیّ این چند روز خاطراتی بین دختر و پسر ایجاد شده امّا ازدواج بر هم خورده و خانواده دختر از خانواده پسر ناراضی است؛ آیا حقّ الناسی برگردن خانواده پسر آمده است؟ اگر جواب مثبت است چه باید کرد؟
- همین زن ازدواج نمود و از شوهر دوّم نیز دو دختر و دو پسر دارد، آیا اولاد از همسر دوم از اموال شوهر قبلی (ما ترک) ارث میبرند یا خیر؟
- پدری سی سال قبل فوت نموده چهار پسر و یک دختر بعنوان وارث دارد، بعد از فوت، ملک موروثی را به ده هزار تومان میفروشند و به خواهر اطلاع میدهند، سهم خودت را بردار، خواهر میگوید فلعلاً نمیخواهم، حالا خواهر ارث و سهم خودش را میخواهد، آیا سهم وارث خواهر در موقع فروش که ده هزار تومان بوده، باید داد و یا قیمت امروز که ارزش بیشتری دارد؟
- مردی که با زنی ازدواج نموده همسر دیگری دارد که دارای چندین فرزند دختر و پسر می‌باشد آیا اولاد از همسر دوم از اموال ایشان نیز سهم دارند (البته همسر دوم زندگی و اموالش جداگانه است) این مرد میگوید اینها (همسر دوّمِ مرد همراهِ دو دخترش) از اموالم که قبل از ازدواج با همسر دوّم داشتم حقّی ندارند، شرعاً حکم چیست؟
- پسری با دختری پس از مشورت و جلسات متعدد تصمیم به ازدواج میگیرند و با رضایت پدر و مادر طرفین از یکنفر عاقد درخواست میکنند که عقد ازدواج آنها را بخواند، قبل از خواندنِ عقد، پدر پسر با این اعتقاد که چون زیاد با دختر (عروس او) و مادر دختر رفت و آمد دارند ابتداءً بخاطر آسان شدن رفت و آمدها یک صیغه به مدت 15 دقیقه بدون هیچ اقدامی (اعم از نزدیکی و...) فقط به نیّت محرم شدنِ پدر پسر با مادر دختر صیغه ازدواج موقتی بمدت 15 دقیقه این پدر با دختر ببندد و عاقد اینکار را میکند و بعد از بسته شدن صیغه و اتمام 15 دقیقه عاقد عقد ازدواجی بین دختر و پسر میبندد، حکم مسأله چیست؟
- دختر باکرهای به دلیل اظهار علاقه پسری بالغ و وعده ازدواج آن پسر، از راه نا مشروع ازاله بکارت و سپس حامله گردیده و در زمانی که دارای حمل سه ماهه بوده در جلسهای حضور والد آن دو صیغه عقد ازدواج دائم جاری گردیده و مهریه زن به دلیل اضطرارش فقط مهر السنه تعیین گردیده و مرد بلافاصله با تولد نوزاد پسر برای نوزادش شناسنامه اخذ نموده و اکنون که نوزاد به سن چهار سالگی رسیده پدرش مرتکب ترک انفاق شده و به دلیل اعتیادش به مواد مخدّر، زوجهاش در عسر و حرج متقاضی طلاق می‌باشد. لطفاً بفرمائید که:
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] پدری از دنیا میرود و دو پسر بجای میگذارد. قبل از تقسیم ارث یکی از دو پسر نیز میمیرند و این پسری که مرده، دارای یک فرزند پسر و یک دختر می‌باشد. سهم ارث آن دختر و پسر از ارث پدر بزگشان چقدر خواهد بود؟ آیا یک سهم عموی آنها میبرد و یک سهم به مجموع آن پسر و دختر میرسد یا این که یک سهم عمو میبرد و یک سهم پسرمیبرد و یک نیم سهم دختر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] میت، پسر، دختر و دو نوه ای که پدرشان قبل از او مرحوم شده دارد، آیا نوه ها از جدّشان ارث می برند یا وجود عمو و عمه مانع می شود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] زید دارای عیال و هشت اولاد است که چهار تا پسر و چهار تا دختر میشود یکی از دختران ازدواج نموده دارای فرزند پسر است هم چنین زید دارای خانه است در مسافرتی زید با عیال و یک پسر و چهار دختر و نوه دختری خود بر اثر تصادف کشته میشوند با توضیح این که زید با عیال و پسرش در دم کشته میشوند و در راه بیمارستان یکی از دخترها و در بیمارستان دختر دیگر و روز بعد دختر سوّمی با نوه زید و دختر چهارّمی نیز چند روز بعد فوت نموده است، بنابراین در حال حاضر برای زید سه پسر و دامادش بعنوان وارث باقیمانده است بفرمائید مایملک زید و دیه چگونه تقسیم میشود و تکلیف دختری که ازدواج کرده و از شوهرش مهریّه را طلب دارد، چه صورت دارد؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه وارث میت منحصر به برادر اَبی و دو پسر و یا یک پسر و یک دختر و یا یک دخترِ برادر اَبوینی باشد، آیا ارث او راجع به برادر اَبیست و یا اولاد برادر اَبوینی؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی فوت کرده وارث او منحصر به دو پسر خاله و یک پسر دایی و سه نوه عمّه می‌باشد، آیا کدام یک از اینها در ارث مُقَدَّم میباشند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مردی دارای دو زن است و از هر دو دارای اولاد است و می دانیم که اولاد پسر و اولاد اولاد پسر این زن با آن زن محرمند، اینک سؤال این است که آیا اولاد دخترآن زن (نوه دختری زن اوّل) نیز به زن دیگر محرم می باشند؟
- [آیت الله سبحانی] در صورتی که ورثه میت، اولاد دو دایی امی وی باشند و از یکی از دایی ها یک فرزند پسر و از دیگری یک فرزند دختر و یک فرزند پسر باشد ارث چگونه تقسیم می شود؟
- [آیت الله بهجت] میّتی دارای یک دختر و چهار پسر می باشد. ترکه وی یک زمین است که باید به نه قسمت تقسیم کنند. برای این که سهم دختر، بین دو سهم یک پسر نباشد، چگونه قرعه بزنند؟
- [آیت الله خامنه ای] مادری دو دختر دارد و می خواهد دارایی خود را که یک قطعه زمین کشاورزی است به نوه اش (یعنی پسر یکی از دو دخترش) هبه کند و درنتیجه دختر دوم او از ارث، محروم می شود، آیا این هبه او، صحیح است یا این که دختر دوّم می تواند بعد از مرگ مادرش، سهم خود را از آن زمین، مطالبه کند؟
- [آیت الله خامنه ای] آقایی بخاطر محرم شدن با خانواده ای، با دختر آن خانواده صیغه عقد موقت خوانده است مسأله ازدواج این دختر با پسری که نوه دختری آن آقا می باشد، چگونه است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر وارث میّت فقط یک نفر از دستة اوّل باشد ، مثلاً پدر یا مادر یا یک پسر یا یک دختر باشد ، همة مال میّت به او می رشد واگر چند پسر یا چند دختر با شند ، همة مال بطور مساوی بین آنان قسمت می شود ، واگر یک پسر ویک دختر باشند مال را سه قسمت می کنند ، در قسمت را پسر ویک قسمت را دختر می برد واگر چند پسر وچند دختر باشند ، مال را طوری قسمت می کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد .
- اگر وارث میّت فقط پدر ، یا مادر ، یا پسر و دختر باشد ، مال را شش قسمت می کنند ، یک قسمت آن را پدر ، یا مادر می برد ، وبقّیه را طوری قسمت می کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد .
- کسانی که به واسطة خویشی ارث می برند سه دسته هستند : دسته اوّل : پدر و مادر و اولاد میّت و با نبودن اولاد ، اولاد اولاد هرچه پائین روند هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این دسته هست دستة دوّم ارث نمی برد . دستة دوّم : جد یعنی پدر بزرگ و پدراو هر چه بالا روند و جدّه یعنی مادر بزرگ و مادر او هر چه بالا رود پدری باشند یا مادری و خواهر و برادر و با نبودن برادر و خواهر ، اولاد ایشان هر کدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث می برد و تا یک نفر از این دسته هست دستة سوّم ارث نمی برند . دستة سوّم : عمو و عمّه و دائی و خاله و اولاد آنان هر چه پائین روند وتا یک نفر از عموها وعمّه ها ودائی ها وخاله های میّت زنده اند ، اولاد آنان ارث نمی برند ولی اگر میّت عموی پدری وپسر عموی پدر ومادری داشته باشد ، وغیر ازاینها وارثی نداشته باشد ، ارث به پسر عمو ی پدر ومادری می رسد وعموی پدری ارث نمی برد.
- اگر وارث میّت عمو و عمّه و دائی و خالة پدر و عمو و عمّه و دائی و خالة مادری او باشند ، مال سه سهم می شود ، یک سهم آن مال همو و عمّه و دائی و خالة مادر میّت است بطور مساوی ، ولی احتیاط واجب ددر عمو و عمّه مادر میّت آن است که با هم صلح کنند ، و دو سهم دیگر آن را سه قسمت می کنند یک قسمت را دائی و خالة پدر میّت بطور مساوی بین خودشان قسمت می نمایند و دوم قسمت دیگر آن را به عمو و عمّه پدر میّت می دهند و عمو دو برابر عمّه می برد . ارث زن و شوهر
- اگر وارث میّت فقط زن و جدّ وجدّة پدری و جدّة مادری او باشد ، زن ارث خود را به تفصیلی که گقته می شود می برد و یک قسمت از سه قسمت اصل مال را به جدّو جدّة مادری می دهند که بطور مساوی بین خودشان قسمت می کنند و بقیّه را جدّ و جدّة پدری می دهند و جدّ دو برابر جدّه می برد و اگر وارث میّت شوهر و جدّ و جدّة باشد ، شوهر نصف مال را می برد و جدّ و جدّه به دستوری که درمسائل گذشته گفته شد ، ارث خود را می برند . ارث دستة سوّم
- اگر میّت خواهر و برادر نداشته باشد ، سهم ارث آنان را به اولادشان می دهند و سهم برادرزاده و خوارزادة مادری بطور مساوی بین آنان قسمت می شود و از سهمی که به برادرزاده و خواهرزادة پدری یا پدر و مادری می رسد هر پسری دو برابر دختر می برد .
- هر گاه بخواهند ارث را تقسیم کنند ، در صورتی که میّت بچه ای داشته باشد که در شکم مادر است و در طبقة او وارث دیگری هم مانند اولاد و پدر و مادر باشد ، برای بچه ای که شکم است که اگر زنده به دنیا بیاید ارث می برد ؛ سهم دو پسر را کنار می گذارند ، ولی اگر احتمال بدهند بیشتر است ؛ مثلاً احتمال بدهند که زن به سه بچّه حامله باشد ، سهم سه پسر را کنار می گذارند ، و چنانچه مثلاً یک پسر یا یک دختر به دنیا آمده ؛ زیادی را ورثه بین خودشان تقسیم می کنند .
- اگر وارث میّت فقط پدر و مادر و یک پسر باشد ، مال را شش قسمت می کنند ، پدر و مادر هر کدام یک قسمت و پسر چهار قسمت آن را می برند و اگر چند پسر یا دختر باشند ، آن چهار قسمت را بطور مساوی بین خودشان قسمت می کنند و اگر پسر و دختر باشند ، آن چهار قسمت را طوری تقسیم می کنند که هر پسری دو برابر دختر ببرد.
- اگر وارث میّت فقط پدر ومادر ویک دختر با شد ، چنانچه میّت دو برادر یا چهار خواهر یا یک برادر ودو خواهر پدری نداشته با شد ، مال را پنج قسمت می کنند ، پدر ومادر ، هرکدام یک قسمت ودختر سه قسمت آن را می برد واگر دو برادریا چهار خواهر یا یک برادر و دوخواهر پدری داشته باشد ، در اینجا نیز برادران و خواهران حاجب مادر می شوند ومانع از بردن مادر بیش از شش یک مال می گردند و لذا مال را شش قسمت می کنئد ، پدر ومادر ، هرکدام یک قسمت ودختر سه قسمت می برد و یک قسمت باقی مانده را چهار قسمت می کنند ، یک قسمت را به پدر و سه قسمت را به دختر می دهند ، مثلاً اگر مال میّت را 24 قسمت کنند 15 قسمت آن را به دختر و 5 قسمت آن را به پدر و 4 قسمت آن را به مادر می دهند .
- اگر وارث میّت فقط پدر و یک پسر یا مادر و یک پسر باشد ، مال را شش قسمت می کنند یک قسمت آن را پدر یا مادر و پنج قسمت را پسر می برد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر میت اولاد نداشته باشد، نوه پسری او، اگرچه دختر باشد، سهم پسر میت را می برد و نوه دختری او، اگرچه پسر باشد، سهم دختر میت را می برد؛ مثلاً اگر میت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد، مال را سه قسمت می کنند، یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر می دهند. ارث طبقه دوم
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر میت، اولاد نداشته باشد، نوه پسری او اگر چه دختر باشد سهم پسر میت را میبرد، و نوه دختری او اگر چه پسر باشد، سهم دختر میت را میبرد، مثلاً اگر میت یک پسر از دختر خود، و یک دختر از پسرش داشته باشد، مال را سه قسمت میکنند؛ یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر میدهند.
- [امام خمینی] اگر میت اولاد نداشته باشد، نوه پسری او اگر چه دختر باشد، سهم پسر میت را میبرد و نوه دختری او اگر چه پسر باشد، سهم دختر میت را میبرد مثلًا اگر میت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد، مال را سه قسمت میکنند، یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر میدهند.
- [آیت الله سبحانی] اگر میت اولاد نداشته باشد، نوه پسری او اگرچه دختر باشد، سهم پسر میت را می برد و نوه دختری او اگرچه پسر باشد، سهم دختر میت را می برد مثلاً اگر میت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد، مال را سه قسمت می کنند، یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر می دهند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر میت اولاد نداشته باشد نوه پسری او اگرچه دختر باشد سهم پسر میت را می برد و نوه دختری او اگرچه پسر باشد سهم دختر میت را می برد مثلا اگر میت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد مال را سه قسمت می کنند یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر می دهند
- [آیت الله مظاهری] اگر میّت اولاد نداشته باشد، نوه پسری او گرچه دختر باشد سهم پسر میّت را میبرد و نوه دختری او گرچه پسر باشد سهم دختر میّت را میبرد بنابراین مال را سه قسمت میکنند یک قسمت را به نوه دختری و دو قسمت را به نوه پسری میدهند و نوه دختری یا پسری اگر متعدد باشند هر کدام سهمی که به آنها میرسد طوری قسمت میکنند که هر پسری دو برابر دختر ارث ببرد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر میّت اولاد نداشته باشد، نوه پسری او اگرچه دختر باشد، سهم پسر میّت را میبرد ونوه دختری او اگرچه پسر باشد، سهم دختر میّت را میبرد مثلاً اگر میّت یک پسر از دختر خود ویک دختر از پسرش داشته باشد، مال را سه قسمت میکنند، یک قسمت را به پسر دختر ودو قسمت را به دختر پسر میدهند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه میت اولاد نداشته باشد نوه پسری او (هرچند دختر باشد) سهم پسر میت را می برد و نوه دختری او (هر چند پسر باشد) سهم دختر میت را می برد.
- [آیت الله بروجردی] اگر میت اولاد نداشته باشد، نوهی پسری او اگر چه دختر باشد، سهم پسر میت را میبرد و نوهی دختری او اگر چه پسر باشد، سهم دختر میت را میبرد، مثلاً اگر میت یک پسر از دختر خود و یک دختر از پسرش داشته باشد، مال را سه قسمت میکنند، یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر میدهند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر میّت فرزند نداشته باشد، نوه پسری او اگرچه دختر باشد سهم پسر میّت را میبرد و نوه دختری او اگرچه پسر باشد سهم دختر میّت را میبرد؛ مثلاً اگر میّت (یک پسر) از دختر خود و( یک دختر) از پسر خود داشته باشد، مال را سه قسمت میکنند، یک قسمت را به پسر دختر و دو قسمت را به دختر پسر میدهند.