احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
احتیاط مستحبّ آن است که مأمومین در حال خطبه روبه روی امام بوده وبیش از مقداری که در نماز می تواند خود را از قبله منحرف کنند ، رو بر نگردانند.
عنوان مسئله:
احتیاط مستحبّ آن است که مأمومین در حال خطبه روبه روی امام بوده وبیش از مقداری که در نماز می تواند خود را از قبله منحرف کنند ، رو بر نگردانند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] گوش دادن خطبه ها، بر مأمومین واجب است یا نه؟ آیا در اثنای خطبه، خواندن نماز مستحب یا واجب صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] در مسجدی یک امام جماعت برای اقامه نماز ظهر و یک امام جماعت دیگر برای اقامه نماز مغرب می آید. امام جماعت اوّل طبق جهت محراب رو به قبله می ایستد، ولی دومی با استدلال به علم قبله شناسی عقیده دارد که قبله حدود 20 درجه به سمت راست انحراف دارد. در این صورت تکلیف مأمومین در اقتدا به این دو امام جماعت چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی با فرض علم به جهت دقیق قبله، عمداً مقداری به سمت راست یا چپ منحرف شده و نماز میخواند نمازهای او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] کسی بعد از اتمام نمازش می فهمد که مقداری از قبله منحرف بوده، در این صورت نماز او چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار مقدار کمی از قبله منحرف باشد، برای نماز اشکال دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در موقع خواندن خطبه نماز جمعه باید مأمومین به حال نماز بنشینند یا اینکه نگاه کردن به اطراف جایز است؟
- [آیت الله بهجت] اگر جایگاه امام بالاتر از حدّ تعیین شده باشد، آیا نماز امام و مأمومین باطل می شود یا فقط نماز مأمومین باطل می گردد؟
- [آیت الله بهجت] در شهرهایی که خطبه ها را قبل از اذان شروع می کنند، و بعد از اذان واجبات خطبه ها را تکرار نمی کنند، مأمومین می توانند بعد از خواندن نماز ظهر، نماز عصر را به نماز عصر امام جمعه اقتدا کنند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اقتدا به امام جماعتی که حدود 30 درجه از جهت قبله منحرف گردیده است، صحیح می باشد؟ و حدّ مجاز برای این مطلب چقدر است؟
- [آیت الله بهجت] اگر در نماز جماعت، امام یک سجده را فراموش کند، در حالی که مأمومین با خبر بوده اند ولی به خاطر جهل به مسأله، همراه با امام، نماز خود را ادامه داده اند، تکلیف نماز امام و نماز مأمومین چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- واجب آن است مأمومین به خطبه های امام گوش را دهند واحتیاط مستحبّ آن است که ساکت باشند واز حرف زدن بپرهیزند که صحبت کردن در وقت خطبه مکروه است ، بلکه اگر سخن گفتن مأمومین موجب نشنیدن خطبه واز بین رفتن فائدة آن می شوند ، سکوت لازم است .
- احتیاط مستحبّ آن است که امام درحال خطبه ، سخنی غیرمربوط به خطبه ها نگوید ، اَلْبَتَّه در فاصلة بین خطبه ها ونماز ، سخن گفتن بلامانع است .
- اگر مأمومین پس از اتمام خطبه ها وشروع نماز امام ، از اقتداء به او خودداری کنند وامام را تنها بگذارند نماز جمعه مُنْعَقِدْ نشده وباطل است وامام می تواند آن نماز را رها نموده وبه نماز ظهر بپردازد ، ولی احتیاط مستحبّ آن است که نیّت خود را به ظهر برگرداند وپس از اتمام آن مُجَدَّداً نماز ظهر را بخواند واحتیاط بیشتر در آن است که نماز را با همان نیّت نماز جمعه تمام کند وسپس نماز ظهر را بجا آورد .
- در صورتی که قبل از انجام مسمّای واجب در خطبه ( یعنی حدّاَقَلّی از واجبات خطبه ها که بتوان آنها را خطبه نامید ) عدّه ای از مأمومین متفرّق شوند وکمتر از –4 نفر- بماند وپس از مدّت کوتاهی برگردند ( بطوریکه عدد لازم –5نفر- کامل شود ) اگرامام در این فاصله سکوت کرده باشد ، پس ازمراجعت مأمومین باید از نقطه ای که خطبه ها را قطع نموده ، ادامه دهد ولی اگر ( با وجود تقلیل مأمومین از حدّ نصاب لازم ) خطبه را ادامه داده وجریان امر بصورتی بوده که افراد پراکنده صدای او را نشنیده اند ، باید پس از مراجعت آنها وتکمیل عددلازم ، آن قسمت را که در غیاب آنها خوانده ، اعاده کند . واگر زمان بازگشت مأمومین طولانی باشد بطوری که عرفاً به یک پارچگی خطبه لَطْمه بزندباید امام خطبه را اعاده کند . چنانچه اگربا ورود مأمومین جدید هم عدد لازم –5نفر – کامل بشود ، اعادة خطبه ضروری است .
- احتیاط مستحبّآن است که امام ومُسْتَمِعین در حال خطبه واجد طهارت کامل (که برای نماز معتبر است ) باشند .
- اگر مأمومین بعد از خطبه یا در اَثْنای آن متفرّق شوند ( بطوری که کمتر از 5 نفر باقی بمانند) وسپس برگردند تا عدد لازم کامل شود د رصورتی که مسمّای خطبه مُحَقَّقْ شده باشد اعادة خطبه واجب نیست ، گر چه مدّت تَفَرُّقْ طولانی باشد ودر صورتی که مُسَمّای خطبه مُحَقَّقْ نشده باشد ، اگر علّت تفرّق ، انصراف مأمومین از نماز جمعه بوده احتیاط واجب آن است که پس از بازگشت آنها ، امام خطبه ها ا از نو بخواند ( ولو اینکه مدّت تفرّق کم باشد ) واگر علّت تفرّق وپراکندگی امری نظیر باران وغیره بوده ، در این صورت اگر مدّت آن بقدری طولانی شود که عُرفاَ به یک پارچگی خطبه لطمه بزند واجب است خطبه هارا از نو بخواند وَاِلاّ خطبة قبلی را ادامه می دهد وصحیح است .
- جائز است دو خطبة نماز جمعه قبل از شرعی ایراد شود بطوری که پایان خطبه ها با ظهر شرعی مصادف باشد ، ولی احتیاط مستحبّ آن است که آنها را در وقت ظهر بخواند .
- مستحب است پیش از نماز عید غسل کند و دعاهائی که پیش از نماز و بعدئ از آن در کتابهای دعا ذکر شده به امید ثواب بخواند . در زمان غائب بودن امام (ع) مستحب است بعد از نماز عیدفطر و قربان دو خطبه بخوانند و در خطبه عید فطر احکام زکات فطره و در خطبة عید قربان احکام قربانی را بگویند و مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند ولی در مکه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود و مستحب است پیاده و پا برهنه و با وقار به نماز عید بوند و عمامه سفید بر سر بگذارند .
- نماز جمعه دارای دو خُطْبه است که مانند اصل نماز واجب بوده و باید توسّط امام جمعه ایراد شود ، بدون این دو خطبه نماز جمعه محقق نمی شود .
- واجب است امام جمعه شخصاً ودر حال ایستاده به ایراد خطبه بپردازد .واگر نتواند خطبه هارا در حال ایستاده بخواند ، باید دیگری به ایراد خطبه بپردازد وامامت نماز را هم به عُهْده گیرد . واگرهیچ کس برای ایراد خطبه ها درحال ایستاده پیدا نشود ، نماز جمعه ساقط ونماز ظهر واجب است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] واجب است مأمومین به خطبه های امام گوش فرا دهند، و احتیاط مستحب آن است که ساکت باشند و از حرف زدن بپرهیزند که صحبت کردن در وقت خطبه ها مکروه است بلکه اگر سخن گفتن مأمومین موجب نشنیدن خطبه و از بین رفتن فایده آن باشد، سکوت لازم است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] احتیاط مستحب آن است که امام در حال خطبه سخنی غیر مربوط به خطبه ها نگوید البته در فاصله بین خطبه ها و نماز، سخن گفتن بلامانع است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] احتیاط مستحب آن است که امام و مستمعین در حال خطبه، واجد طهارت کامل (که برای نماز معتبر است) باشند.
- [آیت الله بهجت] مستحب مؤکد است که امام بعداز نماز خود بنشیند تا همه مأمومین از نماز فارغ شوند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که نماز واجب را ایستاده میخواند ، باید سینه و شکم او رو به قبله باشد ، بلکه صورت او نیز نباید زیاد از قبله منحرف باشد ، و احتیاط مستحب آن است که انگشتان پای او هم رو به قبله باشد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صورتی که قبل از انجام مسمّای واجب در خطبه (یعنی حداقلی از واجبات خطبه ها که بتوان آنها را خطبه نامید) عده ای از مأمومین متفرق شوند و کمتر از 4 نفر بمانند و پس از مدت کوتاهی برگردند (به طوری که عدد لازم 5 نفر کامل شود) اگر امام در این فاصله سکوت کرده باشد، پس از مراجعت مأمومین باید از نقطه ای که خطبه را قطع نموده ادامه دهد ولی اگر (با وجود تقلیل مأمومین از حد نصاب لازم) قسمت های واجب خطبه را ادامه داده و جریان امر به صورتی بوده که افراد پراکنده صدای او را نشنیده اند باید پس از مراجعت آنها و تکمیل عدد قسمت های واجب را که در غیاب آنها خوانده اعاده کند و اگر زمان بازگشت مأمومین طولانی باشد به طوری که عرفاً به یکپارچگی خطبه لطمه بزند باید امام خطبه را اعاده کند. چنانچه اگر با ورود مأمومین جدید هم عدد لازم 5 نفر کامل بشود اعاده خطبه ضروری است.
- [آیت الله جوادی آملی] .نماز واجب و مستحب باید روبه قبله باشد. به جا آوردن نماز مستحب در حال حرکتِ پیاده یا سواره , به هر طرف باشد, صحیح است، زیرا قبله نماز مستحب در این حال , بر اساس (فَأَیْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ)(بقره/115 )وسیع است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مأمومین پس از اتمام خطبه ها و شروع نماز امام، از اقتدا به او خودداری کنند و امام را تنها بگذارند نماز جمعه منعقد نشده و باطل است و امام می تواند آن نماز را رها نموده و به نماز ظهر بپردازد، ولی احتیاط مستحب آن است که نیت خود را به ظهر برگرداند و پس از اتمام آن مجدداً نماز ظهر را بخواند و احتیاط بیشتر در آنست که نماز را به همان نیت نماز جمعه تمام کند و سپس نماز ظهر را بجا آورد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که باید نشسته نماز بخواند ، باید در موقع نماز سینه و شکم او رو به قبله باشد ، بلکه صورت او هم نباید زیاد از قبله منحرف باشد .
- [آیت الله جوادی آملی] .اقامه نماز مستحب در درون کعبه و بر بام آن منعی ندارد . اقامه نماز واجب یا مستحب بر بام کعبه باید به گونه ای باشد که در تمام حالت نماز، مقداری از فضای بام کعبه روبه روی نمازگزار باشد.