احراز
اِحراز به معنی «در حرز قرار دادن چیزی» و نیز به معنی علم پیدا كردن می باشد.
.اگر کسی در لزوم رعایت وقت، غفلت داشته باشد و نداند که باید آن را احراز کند, یا آن را فراموش کرده باشد و با قصد نماز و قربت وارد آن شود و پس از نماز بفهمد که تمامِ آن قبل از وقت واقع شد، نماز او باطل و نیز اگر بفهمد مقداری از نماز او پیش از وقت واقع شد و یا شک کند که در وقت واقع شد یا پیش از آن, نماز او باطل است؛ ولی اگر بعد از نماز بفهمد که تمام نماز او در وقت واقع شد، نماز او صحیح است.
عنوان مسئله:
.اگر کسی در لزوم رعایت وقت، غفلت داشته باشد و نداند که باید آن را احراز کند, یا آن را فراموش کرده باشد و با قصد نماز و قربت وارد آن شود و پس از نماز بفهمد که تمامِ آن قبل از وقت واقع شد، نماز او باطل و نیز اگر بفهمد مقداری از نماز او پیش از وقت واقع شد و یا شک کند که در وقت واقع شد یا پیش از آن, نماز او باطل است؛ ولی اگر بعد از نماز بفهمد که تمام نماز او در وقت واقع شد، نماز او صحیح است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر مطمئن شود وقت نماز شده و به نماز بایستد و وسط نماز بفهمد تازه وارد وقت نماز شده نمازش باطل است؟ 2- اگر درنماز جماعت مغرب و عشاء با اینکه صدای امام را می شنود عمدا ذکر بگوید نمازش باطل است؟ 3- آیا در نماز جماعت چنانچه صدای امام را نشنود هر ذکری خواست می تواند بگوید؟
- [آیت الله اردبیلی] مردی با انگشتر طلا نماز میخواند، در حالی که نمیداند نماز با انگشتر طلا باطل است یا میداند، ولی فراموش کرده یا الان غفلت دارد که نباید با انگشتر طلا نماز بخواند. در صورتهای مطرح شده، نمازش صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی بخواهد در تنگی وقت، وضو بگیرد یا غسل کند و همه ی نماز یا مقداری از آن خارج از وقت واقع شود چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی در آخر وقت نماز می خواند، به طوری که اگر نماز را با آرامی و همراه با مستحبات بخواند مقداری از آن در خارج وقت واقع می شود، وظیفه او چیست؟
- [آیت الله مظاهری] شخصی با یقین به اینکه وقت نماز شده است، وارد نماز می‌شود؛ ولی در بین نماز شک میکند که وقت نماز شده یا نه، در این جا چه وظیفهای دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی با یقین به این که وقت نماز شده است، وارد نماز می‌شود؛ ولی در بین نماز شک میکند که وقت نماز شده یا نه. در این جا چه وظیفهای دارد؟
- [آیت الله بهجت] در معامله ای که ولیّ صغیر رعایت غبطه و مصلحت فرزند صغیرش را نکرده باشد و معامله به ضرر فرزند واقع شده باشد، آیا چنین معامله ای صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که بعد از نماز شک میکند که نماز را در داخل وقت خوانده یا قبل از داخل شدن وقت، آیا نمازش صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] کسیکه بعد از نماز شک میکند نماز را در داخل وقت خوانده یا قبل از داخل شدن وقت، آیا نمازش صحیح است یا خیر؟
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی فراموش کند که روزه ماه رمضان مسافر باطل است یا فراموش کند که در سفر است و روزه بگیرد و تا افطار کاری که مفطر روزه است، انجام ندهد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی میکند که قبل از افطار بفهمد روزهاش باطل بوده یا بعد از افطار؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .اگر کسی یقین یا اطمینان داشته باشد که وقت نماز فرا رسیده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه، نماز او باطل است؛ ولی اگر در بین نماز یقین یا اطمینان حاصل شود که وقت داخل شده و شک کند آن مقداری از نماز را که خوانده است, در وقت بوده یا پیش از آن، نماز او صحیح است؛ ولی اگر در بین نماز اطمینان حاصل شود که پیش از تمام شدن نماز، وقت داخل می‌شود، نماز او باطل است.
- .اگر کسی بر اثر یقین، طمأنینه، گزارش دو مرد عادل یا گمان قوی برای معذور، شروع به نماز کرد و در بین نماز بفهمد که هنوز وقت داخل نشده، یا بعد از نماز بفهمد که تمام نماز او پیش از وقت انجام شده، نم از او باطل است؛ ولی چنانچه در بین نماز یا پس از آن بفهمد که در بین نماز (قبل از تمام شدن آن, هرچند هنگام سلام باشد) وقت داخل شده، نماز او صحیح است.
- .باطل بودن نم از در مکان غصبی , به حالت علم به غصب و عمد و بدون اضطرار , اختصاص دارد , بنابراین کسی که جاهل به غصبی بودن مکان یا غافل از آن بوده یا فراموش کرده یا هیچ چاره ای نداشت, نماز او باطل نیست, مگر آنکه خود غاصب از غصب خویش غفلت یا آن را فراموش کرده باشد و در صدد رفع غصب نباشد که نماز او باطل است.
- .تأخیر عمدی نماز , به گونه ای که فقط یک رکعت آن در وقت واقع شود، حرام است و نمی تواند نیّت ادا بکند و چنانچه بر اثر ضرورتی مانند سهو و اشتباه , فقط یک رکعت آن در وقت و بقیهّ آن در خارج وقت واقع می‌شود، نماز او صحیح و اداست و باید آن را به همین وضع بخواند.
- .وقت مخصوص ظهر، اول وقت است تا اندازه ای که بتوان نماز ظهر مسافر یا حاضر را با تحصیل مقدمات آن ، در آن وقت ب هجا آورد . وقت مخصوص عصر , مقداری از زمان تا مغرب است که بتوان نماز عصر مسافر یا حاضر را در آن انجام داد . بین دو وقت مخصوص، وقت مشترک نماز ظهر و عصر است، اگر کسی نماز ظهر را تا وقت اختصاصی عصر نخوانده باشد، باید نماز عصر را بخواند و قضای نماز ظهر را بعداً بهجا آورد و اگر سهواً نماز ظهر در وقت مخصوص عصر و یا نماز عصر سهواً در وقت مخصوص ظهر واقع شد، صحیح است.
- .هرگاه شک کند که آیه یا ذکری از اذکار نماز را گفته یا نه , یا آن را صحیح ادا کرده یا نه , تا وارد جزء بعدی نماز نشده باشد، باید آن را به صورت صحیح بگوید و اگر وارد جزء بعدی شد , لازم نیست به شک خود اعتنا کند, هرچند آن جزء بعدی رکن نباشد.
- .کسی که میداند پوشیدن لباس غصبی حرام است هرچند نداند که نماز را فاسد میکند و عمداً با جامه غصبی نماز بخواند, به گونه ای که جزئی از نماز , مستلزم تصرّف در آن باشد , نماز او باطل است و در صورتِ جاهل بودن به غصب یا فراموشی آن، نماز صحیح است, هرچند فراموش کننده خود غاصب باشد. البته احتیاط مستحب, اعاده غاصبِ فراموش کننده است.
- .اگر کسی نداند که لباس او از حیوان حرام گوشت است یا میدانسته و اکنون فراموش کرده و در آن نماز خوانده است، نماز او صحیح است, هرچند احتیاط مستحب, اعاده نماز در صورت فراموشی است. شرط پنجم: طلابافت نبودن
- .اگر مردی نداند یا فراموش کند که لباس یا انگشتر او از طلاست، گناه نکرده و نماز او در آن باطل نیست , هرچند احتیاط مستحب در حال فراموشی, اعاده نماز است.
- .اگر وقت نماز به اندازه ای تنگ است که با انجام دادن بعضی از ذکرها یا کارهای مستحب، بعضی از امور واجب پس از وقت واقع می‌شود، باید آن امور مستحب را انجام ندهد و اگر تنگی وقت بر اثر تأخیرِ عمدی نبوده و با خواندن بعضی از ذکرهای مستحب , مانند ذکر قنوت یا اذان، برخی ا ز امور واجب در خارج از وقت واقع می شوند، در صورتی که یک رکعت آن در وقت واقع شود، میتواند آن ذکر یا کار مستحب را انجام دهد و نماز او صحیح است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر بعد از نماز بفهمد که در نماز شکی برای او پیش آمده ولی نداند از شک های باطل بوده یا از شک های صحیح، و اگر از شک های صحیح بوده کدام قسم آن بوده است، باید دو رکعت نماز احتیاط ایستاده، و یک رکعت ایستاده و دو رکعت نشسته و دو سجده سهو به جا آورد و نماز را هم دوباره بخواند.
- [آیت الله بهجت] اگر با ملاکهایی که گفته شد داخل شدن وقت را احراز کند و مشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد که هنوز وقت داخل نشده، نماز او باطل است، مگر اینکه بتواند عدول کند به نماز نافله و یا نمازی که از او قضا شده باشد؛ و همچنین است اگر بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را پیش از وقت خوانده؛ ولی اگر در بین نماز بفهمد وقت داخل شده، یا بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده، نماز او صحیح است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مردی نداند یا فراموش کند که انگشتری یا لباس از طلا است یا شک داشته باشد و با آن نماز بخواند، نماز او صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر نداند که بدن یا لباسش نجس است و بعد از نماز بفهمد نجس بوده نمازش صحیح است و بنابر احتیاط مستحب اگر در وقت بفهمد اعاده کند
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه انسان بر اثر غفلت و فراموشی مشغول نماز شود بی آن که از دخول وقت با خبر گردد چنانچه تمام نمازش در وقت واقع شده باشد صحیح است و اگر همه یا قسمتی از آن پیش از وقت بود نمازش باطل است.
- [آیت الله مظاهری] اگر شک کند وقت نماز جمعه باقی است یا نه، نماز جمعه صحیح است و نیز اگر یک رکعت از نماز جمعه در وقت واقع شود نماز جمعه صحیح است.
- [آیت الله خوئی] اگر بعد از نماز بفهمد که وضوی او باطل شده ولی شک کند، که قبل از نماز باطل شده یا بعد از نماز، نمازی که خوانده صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بعد از نماز بفهمد که در حال نماز شکی برای او پیش آمده ولی نداند از شکهای صحیح بوده یا از شکهای باطلکننده نماز، چنانچه بداند یا احتمال دهد که بر فرضی که شک باطل کننده نماز بوده از روی غفلت نماز را ادامه نداده است مثلاً نماز را رجاءً ادامه داده است، در این صورت میتواند بدون انجام دادن وظیفه شک، نماز را از سر بگیرد، ولی اگر بداند که بر فرضی که شک، نماز را باطل میکند از روی غفلت نماز را ادامه داده است بنا را بر این میگذارد که شک او از شکهای صحیح بوده، پس اگر شک او بر فرض صحیح بودن مشخص است به وظیفه همان شک عمل میکند و اگر شک او بر فرض صحیح بودن مشخّص نیست ولی میتواند با احتیاط کردن نماز خود را درست کند، باید احتیاط کند، مثلاً اگر شک صحیح او بعد از سر برداشتن از سجده دوم بوده و مردّد بین شک دو و چهار و شک دو و سه و چهار باشد، بنا را بر چهار میگذارد و بعد از نماز دو رکعت نماز احتیاط ایستاده و بعد دو رکعت نماز احتیاط نشسته بجا می‌آورد، در نتیجه به وظیفه هر دو شک عمل کرده است و نمازش صحیح است، ولی اگر نتواند با به جا آوردن وظیفه شک، نماز انجام شده خود را درست کند و نیاز به از سرگرفتن نماز باشد، میتواند بدون انجام دادن وظیفه شک، نماز را از سر بگیرد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان بر اثر غفلت و فراموشی توجّه نداشته باشد که باید با یقین به داخل شدن وقت مشغول نماز شود، چنانچه بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را در وقت خوانده نماز او صحیح است و اگر بفهمد تمام نماز را پیش از وقت خوانده یا نفهمد که در وقت خوانده یا پیش از وقت، نمازش باطل است بلکه اگر بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده است احتیاط واجب آن است که دوباره آن نماز را بخواند.
- [آیت الله سیستانی] اگر مردی نداند یا فراموش کند که انگشتر یا لباس او از طلا است یا شک داشته باشد و با آن نماز بخواند ، نمازش صحیح است .