وقت نماز
هر یک از نمازهای واجب باید در وقت مخصوصی اقامه گردد، که به آن اوقات نمازهای یومیه می گویند.
شخصی با یقین به اینکه وقت نماز شده است، وارد نماز می‌شود؛ ولی در بین نماز شک می‌کند که وقت نماز شده یا نه، در این جا چه وظیفه‌ای دارد؟
اگر از اوّل با مدرک وارد نماز شده است، شکّ بعدی اعتبار ندارد.
اگر از اوّل با مدرک وارد نماز شده است، شکّ بعدی اعتبار ندارد.
عنوان سوال:
شخصی با یقین به اینکه وقت نماز شده است، وارد نماز می‌شود؛ ولی در بین نماز شک می‌کند که وقت نماز شده یا نه، در این جا چه وظیفه‌ای دارد؟
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی وارد نماز می‌شود؛ ولی در بین نماز اطمینان پیدا می‌کند که هنگام شروع نماز وقت نماز نبوده است، در این صورت چه وظیفه‌ای دارد؟
- اگر نمازگزار در حین نماز شک کند که کاری که نماز یا وضو را باطل می‌کند رخ داده یا خیر، چه وظیفه‌ای دارد؟
- اگر کسی شک دارد کثیرالشّک است یا خیر، نسبت به مواردی که شک می‌کند، چه وظیفه‌ای دارد؟
- نمازگزار در جایی از نماز شک می‌کند و در حالی که شک دارد، به امید اینکه بتواند به یقین برسد، نماز خود را ادامه میدهد:
- اگر کسی در تعداد سجدههای نماز شک کند، چه وظیفه‌ای دارد؟
- کسیکه بعد از نماز شک می‌کند نماز را در داخل وقت خوانده یا قبل از داخل شدن وقت، آیا نمازش صحیح است یا خیر؟
- کسی که شکّ در رکعات نماز برای او پیش میآید، ولی بعد از سلام نماز، به طور کلّی فراموش می‌کند که چه شکّی برای او پیش آمده بود تا بر طبق آن به وظیفهاش عمل کند، چه وظیفه‌ای دارد؟
- اگر کسی کثیرالشّک باشد و در نماز شک کند که باد معده از شکم او خارج شده یا نه، چه وظیفه‌ای دارد؟
- اگر کسی در نماز جماعت بعد از سر برداشتن از رکوع، شک کند که رکوع امام را درک کرده است یا خیر، چه وظیفه‌ای دارد؟
- اگر کسی در غصبی بودن یا نجس بودن لباس خود شک داشته باشد، چه وظیفه‌ای برای خواندن نماز با آن لباس دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] شخصی به حمّام میرود، پس از غسل شک می‌کند که آیا وقت برای ادای صلات هست که نیّت ادا کند، یا وقت گذشته و باید نیّت قضا کند؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شخصی شک کند که کثیرالشک است یا نه، چه وظیفه‌ای دارد؟
- [آیت الله بهجت] این که گفته می شود: "باید برای نماز، یقین به دخول وقت داشت" مراد یقین شخصی است یا عرفی؟
- [آیت الله وحید خراسانی] شخصی در سال گذشته که حج تمتع واجب خود را انجام می داده تنها نماز طواف را به گمان اینکه کفایت می‌کند بدون طواف انجام داده است و سپس باقی اعمال را انجام داده ایا چه وظیفه‌ای دارد
- [آیت الله اردبیلی] اگر حاجی پس از انجام طواف و قبل از نماز طواف، در طواف شک کند، چه وظیفه‌ای دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر در تعداد رکوعهای نماز آیات شک کنیم، چه باید بکنیم؟ اگر در رکعات آن شک کردیم که مثلاً دو رکعت خواندهایم یا سه رکعت، چه وظیفه‌ای داریم؟
- [آیت الله خوئی] کسی که در حال نماز است یک وقت شک می‌کند مشغول نماز مستحبی است یا نماز واجب چگونه نماز را تمام کند؟
- [سایر] آیا اذانی که از رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی پخش می‌شود، برای اطمینان یافتن از حصول وقت نماز کفایت می‌کند یا خیر؟ منظور از یقین در وقت نماز چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی در بین نماز شک می‌کند کاری را که در نماز انجام داده، صحیح به جا آورده یا نه. آیا این فرد باید به شکّ خود اعتنا کند و وظیفه‌ای برعهدهاش آمده است یا نباید به شکّ خود اعتنا کند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی بعد از گرفتن وضو شکّ می‌کند که مسح پا کرده است یا خیر تکلیف چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر شک کند وقت نماز جمعه باقی است یا نه، نماز جمعه صحیح است و نیز اگر یک رکعت از نماز جمعه در وقت واقع شود نماز جمعه صحیح است.
- هرگاه به خیال اینکه به اندازه غسل و نماز وقت دارد برای نماز غسل کند، گرچه بعد از غسل بفهمد که به اندازه غسل وقت نداشته غسل او صحیح است. بلکه اگر یقین دارد که به اندازه غسل و نماز وقت ندارد و غسل کند گرچه غسل او برای نماز باشدغسل او صحیح است گرچهمعصیتکرده است.
- حدودی که عامّه برای عرفات و مشعر و منی و مسلخ و مانند اینها تعیین کردهاند کفایت می‌کند و لازم نیست شیعیان در این امور تحقیق کنند و نباید به شک یا گمان خود اعتنا نمایند بلکه اگر بر فرض نادر یقین به خلاف کنند همان حدود نیز کفایت می‌کند.
- اگر زن حائض بعد از پاک شدن شک کند که برای نماز وقت دارد یا نه، باید نمازش را بخواند.
- اگر انسان مرضی دارد که بول او قطره قطره میریزد یا نمیتواند از بیرون آمدن باد یا غائط خودداری کند چنانچه یقین دارد که از اوّل وقت نماز تا آخر آن به مقدار وضو گرفتن و نماز خواندن مهلت پیدا می‌کند باید نماز را در وقتی که مهلت پیدا می‌کند بخواند و اگر مهلت او به مقدار کارهای واجب نماز است، باید در وقتی که مهلت دارد فقط کارهای واجب نماز را به جا آورد و کارهای مستحب آن مانند اذان و اقامه را ترک نماید.
- مالی را که انسان در صندوق شخصی خود پیدا می‌کند اگر شک داشته باشد که مال خود اوست یا نه، مال خود اوست و اگر یقین داشته باشد که مال خود او نیست مجهول المالک است و باید با اذن حاکم شرع به مصرف برسد، و در صندوق بانکها و مانند آن چنانچه مبلغی زیاد بیاید، اگر معلوم باشد که از غیر بانک است و مالک آن معلوم نباشد نیز مجهول المالک است که باید با اذن حاکم شرع به مصرف برسد.
- برای رفع این رذیله چارهای نیست جز بیاعتنایی به شک بلکه به یقین، و عمل کردن به آنچه بر نفع اوست و به آنچه متعارف میان مردم است. مثلاً وسواسی در طهارت و نجاست اگر شک کرد بلکه یقین کرد که از زمین متنجّس یا از عین نجس به او ترشّح شده است، اعتنا نکند، و وسواسی در نماز اگر شک یا یقین کرد کلمهای را غلط گفته و یا چیزی را کم یا زیاد کرده است، اعتنا نکند، و وسواسی در حقّالنّاس اگر شک کرد که مدیون کسی است یا دین خود را ادا نکرده است، اعتنا نکند و وسواسی در کارهای اجتماعی اگر نمیتواند تصمیم بگیرد، فوراً یک طرف را انتخاب کند و به شکّ خود، بلکه به یقین خود عمل نکند.
- کسی که یقین دارد سفر او هشت فرسخ است اگر نماز را شکسته بخواند و بعد بفهمد که هشت فرسخ نبوده باید آن را اعاده کند و اگر وقت گذشته قضا نماید. ولی اگر یقین دارد سفرش هشت فرسخ نیست و نمازش را تمام بخواند و بعد بفهمد هشت فرسخ بوده است لازم نیست نماز را اعاده یا قضا کند.
- کسی که شک دارد اگر وضو بگیرد یا غسل کند وقت برای نماز او میماند یا نه، باید وضو بگیرد یا غسل نماید.
- کسی که در کارهای وضو و شرایط آن مثل پاک بودن آب و غصبی نبودن آن خیلی شک می‌کند باید به شک خود اعتنا نکند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه، نماز او باطل است ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت شده، و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه نمازش صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه؛ نماز او باطل است. ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت داخل شده و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه؛ نمازش صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود ، و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه ، نماز او باطل است . ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت داخل شده و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه ، نمازش صحیح است .
- [امام خمینی] اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه، نماز او باطل است. ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت شده و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه، نمازش صحیح است.
- [آیت الله خوئی] اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود، و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه، نماز او باطل است. ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت داخل شده، و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه نمازش صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر یقین یا اطمینان کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه نماز او باطل است ولی اگر در بین نماز یقین یا اطمینان داشته باشد که وقت داخل شده و شک کند که انچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه نمازش صحیح است
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه، نماز او باطل است، ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت شده، و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه نمازش صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه، نماز او باطل است. ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت شده و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه نمازش صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه، نماز او باطل است، ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت شده و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه، نمازش صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر یقین کند وقت داخل شده و مشغول نماز شود و در بین نماز شک کند که وقت داخل شده یا نه ، نماز باطل است ولی اگر در بین نماز یقین داشته باشد که وقت شد ه، و شک کند که آنچه از نماز خوانده در وقت بوده یا نه ، نمازش صحیح است ولی اگر بداند جزئی از نماز در خارج وقت بوده ، نماز او باطل است .